HUGO DIXON / REUTERS BREAKINGVIEWS Τόσο οι ευρωπαϊστές όσο και οι αντιευρωπαϊστές ισχυρίζονται πως η πανδημία του κορωνοϊού μπορεί να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ενωση εις τα εξ ων συνετέθη και να συνθλίψει το ευρώ. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Ενωση αυτή τη στιγμή τα κουτσοκαταφέρνει. Μια κοινή θεωρία που ακολουθούν και οι οπαδοί και οι πολέμιοι του ευρωπαϊκού νομίσματος είναι πως δεν μπορείς να έχεις μια επιτυχή νομισματική ένωση χωρίς να υπάρξει πλήρης δημοσιονομική ένωση. Κι εφόσον δεν είναι διατεθειμένη η Ευρωζώνη να το πράξει, θα ναυαγήσει. Ακόμα και μετά την κρίση χρέους στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας φάνηκε πως οι 19 χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ κατορθώνουν και κάνουν τόσα όσα πρέπει για να το διατηρούν εν ζωή. Λόγου χάριν, ας δει κανείς τη συμφωνία της προηγούμενης Πέμπτης μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Οι απαισιόδοξοι θα πουν ότι είναι μόλις 540 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά το πακέτο στήριξης των χωρών ώστε να αντεπεξέλθουν στην πανδημία, μόλις το 4,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης συνολικά. Πέραν τούτου, δεν είναι καν βοήθεια, μιας και τα χορηγούμενα δάνεια απλώς θα διογκώσουν το ήδη επαχθές φορτίο χρέους ορισμένων κρατών. Το Eurogroup δήλωσε πως θα επεξεργαστεί την πρόταση ενός «ταμείου ανάκαμψης», αλλά οι μεν Γάλλοι λένε πως θα χρηματοδοτηθεί από τα επονομαζόμενα κορωνο-ομόλογα, οι δε Γερμανοί και Ολλανδοί διαφωνούν. Ωστόσο, μια δημοσιονομική ένωση δεν είναι επιθυμητή ή απαραίτητη. Θα ήταν αφελές να φανταστεί κανείς πως θα υπήρχαν χώρες που θα μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες των δικών τους χρημάτων σε άλλες και θα εγγυώνται για τα χρέη τους χωρίς να έχουν λόγο και με το παραπάνω στο πώς θα δαπανηθούν τα εν λόγω κεφάλαια. Τον περασμένο μήνα, ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόπκε Χούκστρα πρότεινε η Κομισιόν να διερευνήσει γιατί μερικές χώρες δεν έχουν ίδιους πόρους για να καλύψουν τις ανάγκες τους, διαρκούσης της πανδημίας. Θα ήθελε κανείς πραγματικά ο κ. Χούκστρα να χώνει τη μύτη του στις δουλειές του;
Ευτυχώς η Ιταλία και άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες μπορούν να επιβιώσουν χωρίς μια «μετακίνηση κεφαλαίων» και χωρίς κορωνο-ομόλογα. Η αλήθεια είναι ότι η Ευρωζώνη άργησε να συντονίσει τις αντιδράσεις της και στην αρχή δεν υπήρξε αλληλεγγύη. Εντούτοις, τα λάθη διορθώθηκαν και, ακόμα περισσότερο, έχει συμφωνηθεί ήδη ένα σημαντικό πακέτο στήριξης, ενώ και επιπλέον κονδύλια θα αποδεσμευθούν καθώς η κρίση θα εξελίσσεται. Αυτό στέλνει ένα σθεναρό πολιτικό μήνυμα ότι η Ευρωζώνη επιθυμεί να μείνει ενωμένη. Πάντως, ανεξαρτήτως του όλου θορύβου, το ρευστό που υποσχέθηκε το Eurogroup είναι το λιγότερο καίριο στοιχείο, διότι η μείζων πρωτοβουλία ανήκει στην ΕΚΤ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να διαθέσει σε αγορές ομολόγων επιπλέον 750 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω του κατεπείγοντος προγράμματός της για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό σημαίνει πως ίσως στο δωδεκάμηνο του 2020 θα έχει αγοράσει συλλογικά ομόλογα έως και 1,1 τρισ. ευρώ ή το 9% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ δήλωσε καθ’ όλα έτοιμη να αυξήσει το πρόγραμμα και δεν θα προκαλούσε έκπληξη εάν όντως το διπλασίαζε. Με τον τρόπο αυτό, αγοράζοντας ομόλογα η ΕΚΤ από επενδυτές, θα αποβεί σχετικά ευκολότερο για τις κυβερνήσεις να πουλήσουν νέα ομόλογα στις διεθνείς κεφαλαιαγορές με χαμηλό τόκο. Λόγου χάριν, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου έχουν διαμορφωθεί μόλις στο 1,7%. Οι δε υπουργοί Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης ουδόλως αντέδρασαν στα εξαιρετικά μέτρα της ΕΚΤ. Αντιθέτως, τα καλωσόρισαν. Τέλος, αφορμής δοθείσης με το Eurogroup, αποκαλύφθηκε ακόμα ένα δυνητικά πανίσχυρο εργαλείο στο οπλοστάσιο της ΕΚΤ: πρόκειται για τη δυνατότητά της να αποκτά απεριόριστη ποσότητα ομολόγων μιας χώρας.
“Καθημερινή”
