Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι συνέλληνες.
Ο γράφων έχει κατεπανάληψη ασχοληθεί με την αργεντίνικη κρίση χρέους στις Ανιχνεύσεις για να την συγκρίνει, όπου φυσικά είναι εφικτό, με την αντίστοιχη ελληνική. Αλλά κυρίως για να τις υπενθυμίζει στους λωτοφάγους συμπατριώτες μας του «λεφτά υπάρχουν», των «Ζαπείων 1 και 2» και «της 
διαγραφής του χρέους με έναν νόμο κι ένα άρθρο». Ποια είναι η σκληρή πραγματικότητα ; Όταν μια οικονομία, όπως της συμπαθούς Αργεντινής ή της ελληνικής, είναι προβληματική, χρειάζεται να κάνει έγκαιρα «διαρθρωτικές αλλαγές», τηρουμένων των αναλογιών προβληματικότητάς τους. Κι όχι να πορεύονται ανέμελα, το πολιτικάντικο σύστημά της αλλά και ο Λαός της, με ξένα λεφτά. Μια μέρα θα σταματήσουν τα δανεικά, ιδιαίτερα των αλλοδαπών, κι η συνέχεια του δανεισμού θα γίνει με σκληρούς συμβατικούς όρους σε αλλοδαπό δίκαιο. Και τότε αριστερο-δεξιοί λεονταρισμοί του «δεν πληρώνω», σαν των περονιστών του 2001 και των 
συριζανελιτών του 2015, δεν περνάνε στους κατέχοντες. Ούτε και οι «θαυματουργές» φιλελεύθερες «λύσεις» των Ζαπείων του 2009-2010 ή της «βροχής ξένων επενδυτών» του πρώην Αργεντινού προέδρου Mauricio Macri που όμως δεν πήγαν στην Αργεντινή. Τότε οι δανειστές σου υπαγορεύουν τον κοινωνικά σκληρό δρόμο που θα ακολουθήσεις, διαφορετικά έχεις την τύχη του γειτονικού Λιβάνου που δεν έχει χρήματα να αγοράσει φάρμακα, τρόφιμα πρώτης ανάγκης, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεπικοινωνίες, κλπ.
Εμείς περάσαμε το καλοκαίρι του 2015 ΣΥΡΙΖΑ από την πλέρια καταστροφή και τη σκαπουλάραμε με ένα τριτο-τέταρτο Μνημόνιο, έχουμε διευθετήσει τις δόσεις αποπληρωμής του τεράστιου χρέους μας, για αυτό και δανειζόμαστε σήμερα φτηνότερα από ό,τι η Ιταλία (περίπου με 1,05% επιτόκιο τα δεκαετή όμολογά μας) και μείναμε κάτω από την ομπρέλα ασφαλείας του σκληρού ευρώ (μακάρι κ. Τσίπρα και η Αργεντινή να ήτανε Ελλάδα ως προς αυτό).
Αυτό που έγινε στις 4-8-2020 στην Αργεντινή θα το δούμε λεπτομερώς παρακάτω. Κοντολογίς η χώρα αυτή απέφυγε την 9η στάση πληρωμών της, επειδή οι κεντροαριστεροί περονιστές στην εξουσία διευθέτησαν ένα μέρος των δόσεων αποπληρωμής του χρέους τους με τους ιδιώτες δανειστές τους, όπως μετέδωσε στις 5-8-2020 η ανταποκρίτρια Aude Villiers–Moriamé της εφημερίδας Le Monde, με τίτλο : «Η Αργεντινή κατέληξε σε μια συμφωνία χρέους με τους ιδιώτες δανειστές της» (L’Argentine trouve un accord sur sa dette avec les créanciers privés).
«Λύσαμε ένα δυσβάστακτο χρέος εν μέσω μιας πανδημίας και της χειρότερης οικονομικής κρίσης που 
θυμόμαστε», δήλωσε φανερά χαρούμενος ο πρόεδρος Alberto Fernández σε μια συνέντευξη που δόθηκε στο διαδικτυακό μέσο Cenital, μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, μεταξύ της κυβέρνησης και των ιδιωτών πιστωτών της Αργεντινής για την αναδιάρθρωση ενός μέρους του χρέους της χώρας : δηλαδή των 66 δισεκατομμυρίων δολαρίων (ή 55,8 δισεκατομμύρια ευρώ), που συνάφθηκε με βάσει το αλλοδαπό δίκαιο. Ποιος καλοπροαίρετος έλληνας δεν θυμάται τις κραυγές όλων εκείνων που φώναζαν για τις αντίστοιχες συμβάσεις που υπέγραψε η Ελλάδα με τους δανειστές της με βάση το αγγλικό δίκαιο ; Το συνολικό δημόσιο χρέος της Αργεντινής ανέρχεται περίπου σε 324 δισεκατομμύρια δολάρια. Δηλαδή είναι σαφώς μικρότερο του ελληνικού : ήτοι 331 δις ευρώ τέλος του 2019.
Οι διαπραγματεύσεις, οι οποίες διήρκεσαν ουσιαστικά αρκετούς μήνες, λόγω της πανδημίας Covid-19, σκάλωναν κυρίως στο θέμα των τόκων και στις ημερομηνίες αποπληρωμής που πρότεινε η Αργεντινή. Η πρώτη προσφορά αναδιάρθρωσης που παρουσίασε η κυβέρνηση στα τέλη Απριλίου 2020 πρότεινε ένα μορατόριουμ για τις αποπληρωμές μέχρι το 2023. Η πέμπτη και τελευταία προβλέπει τελικά ότι οι πρώτες αποπληρωμές τόκων θα αρχίσουν από το 2021. Στην περίπτωση της Ελλάδας θυμίζω ότι οι δανειστές μας κανόνισαν τις δόσεις αποπληρωμής να φτάνουν μέχρι το 2049, ώστε να μην είναι δυσβάστακτες ετησίως
στον κρατικό μας προϋπολογισμό.
«Οι κύριες αλλαγές έγιναν μεταξύ της πρώτης προσφοράς και της τέταρτης. Σε αυτό το στάδιο των διαπραγματεύσεων, οι θέσεις μεταξύ των δανειστών και της κυβέρνησης ήταν συγκλίνουσες, μια μικρή βελτίωση στην προσφορά της Αργεντινής ήταν αρκετή για τη σύναψη της συμφωνίας », επισήμανε ο Martín Kalos, οικονομολόγος, διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας EPyCA.
«Μια προσφορά που όλοι οι πιστωτές οφείλουν να υποστηρίξουν »
«Έχοντας ολοκληρώσει αυτήν την συμφωνία, την πιο δύσκολη από τις διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της, αυτό επιτρέπει στην Αργεντινή να έχει μεγαλύτερη ορατότητα στις αναπτυξιακές της δυνατότητες», δήλωσε ο Martín Kalos. Το πρόβλημα της Αργεντινής δεν είναι ότι το χρέος της είναι πολύ υψηλό, αλλά ότι πρέπει να το αποπληρώσει πολύ γρήγορα. Χωρίς μια αναδιάρθρωση, η χώρα δεν θα μπορούσε να τιμήσει τις ημερομηνίες εξόφλησης».
Ο Martín Guzman το επαναλαμβάνει διαρκώς από τότε που ορίστηκε ως υπουργός Οικονομικών τον 
Δεκέμβριο του 2019: το χρέος της Αργεντινής «δεν είναι βιώσιμο». Ο εν λόγω οικονομολόγος, μοιράστηκε νωρίς την Τρίτη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το επίσημο Δελτίο τύπου της κυβέρνησης που ανακοίνωνε τη συμφωνία. «Επιτέλους επιτύχαμε μια συμφωνία που θα μας εξοικονομήσει 33 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα δέκα 
χρόνια», δήλωσε ο Alberto Fernández. Μήπως θυμόμαστε ότι στην περίπτωση της Ελλάδας οι ιδιώτες δανειστές μας κούρεψαν το χρέος μας κατά 110 δις εκατομμύρια ευρώ ; Το νέο καλωσορίστηκε ευρέως από τα μέλη της πλειοψηφίας των Περονιστών, καθώς και από ορισμένους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης, όπως ο φιλελεύθερος πρώην υπουργός Οικονομικών Hernán Lacunza, ο οποίος έγραψε στο Twitter για μια «δίκαιη και λογική συμφωνία». Η κυβέρνηση της Αργεντινής έχει παρατείνει κατά τρεις εβδομάδες, έως τις 24 Αυγούστου 2020, την προθεσμία – αρχικά είχε προγραμματιστεί για την Τρίτη, 4 
Αυγούστου – ώστε όλοι οι ιδιώτες δανειστές της να αποδεχθούν την τελική προσφορά της. Μια αποδοχή που θα έπρεπε να είναι σχεδόν καθολική : οι τρεις μεγάλες ομάδες ιδιωτών πιστωτών Ad Hoc (στους οποίους περιλαμβάνεται η εταιρεία Black Rock, μια από τους πιο αδιάλλακτους δανειστές κατά τη διάρκεια αυτών των διαπραγματεύσεων), η Exchange Bondolders και η ACC χαιρέτισαν μια «συμφωνία που παρουσιάζει ένα καλό αποτέλεσμα για όλους τους συμμετέχοντες και μια προσφορά που οφείλουν να υποστηρίξουν όλοι οι πιστωτές», έδωσαν τη γραμμή.
Καλή συνεννόηση και με το ΔΝΤ
«Με αυτήν τη συμφωνία, η Αργεντινή βγαίνει από την επιλεκτική {στάση πληρωμών} στην οποία μπήκε [στα τέλη Μαΐου 2020, αδυνατώντας να τιμήσει μια προθεσμία αποπληρωμής 500 εκατομμυρίων δολαρίων] και αποφεύγει τις συνέπειες μιας πραγματικής χρεοκοπίας», υπογράμμισε ο Martín Kalos. Αυτή η λύση μπορεί, σύμφωνα με τον οικονομολόγο, να βοηθήσει «να εξαλειφθούν οι αβεβαιότητες σχετικά με την οικονομική κατάσταση της χώρας και να της ανοίξει νέους ορίζοντες». Η φτώχεια, η ανεργία και ο πληθωρισμός έχουν αυξηθεί εκθετικά τα τελευταία δύο χρόνια στην Αργεντινή, αντιμετωπίζοντας μια σοβαρή οικονομική και κοινωνική κρίση. Η πανδημία Covid-19 αναμένεται να προκαλέσει ένα ακόμη πλήγμα στο ΑΕΠ της Αργεντινής (όπως και της Ελλάδας και όλου του κόσμου άλλωστε) : σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Οικονομικής Επιτροπής για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, το ΑΕΠ της Αργεντινής 
θα μπορούσε να συρρικνωθεί κατά 10,5% το 2020.
Οι διαπραγματεύσεις για το δημόσιο χρέος δεν σταματούν εδώ : η κυβέρνηση πρέπει ακόμη να αναδιαρθρώσει το χρέος που έχει συναφθεί σύμφωνα με την τοπική νομοθεσία, καθώς και εκείνο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), το οποίο, κατόπιν αιτήματος του πρώην προέδρου Mauricio Macri, είχε χορήγησε 44 δισεκατομμύρια δολάρια στην Αργεντινή από τα μέσα του 2018 για να την βοηθήσει να αντιμετωπίσει την κρίση. «Οι διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ είναι λιγότερο επείγουσες, καθώς οι πρώτες αποπληρωμές αναμένονται να αρχίσουν το 2021», δήλωσε ο Kalos. Φαίνεται να υπάρχει κάποια πολιτική συμπάθεια μεταξύ της κυβέρνησης και του ΔΝΤ. Είναι 
εκπληκτικό, αλλά είναι καλό πράγμα. Ως απόδειξη αυτής της καλής κατανόησης, η γενική διευθύντρια του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, Kristalina Georgieva, στο Twitter επαίνεσε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τους ιδιώτες πιστωτές της Αργεντινής: «Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα. Ανυπομονούμε να βρούμε μια λύση προς όφελος όλων».
Ας αφήσουν λοιπόν τα παραμύθια στους Λαούς τους : οι αριστεροί, οι δεξιοί και οι κεντρώοι Λαϊκιστές.
