του Θαλή Ν. Καραγιαννόπουλου, δικηγόρου, πρώην επιστημονικού συνεργάτη της Βουλής των Ελλήνων
Η Ανατολική Μεσόγειος, η Εγγύς και Μέση Ανατολή έχουν από καιρό εισέλθει σε μια περίοδο που – τηρουμένων των αναλογιών- θυμίζει την περίοδο 1967-1975. Ζυμώσεις, ανακατατάξεις, ανασύνθεση συμμαχιών, μεταβολές στον πολιτικό χάρτη, πυροδοτήθηκαν κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, με τις «αναθεωρητικές» πολιτικές Κλίντον και Ομπάμα, με γεύση Σόρος. Η σοβούσα προς το παρόν σύγκρουση ΗΠΑ- Ιράν και τα ενεργειακά φαίνεται να ενεργοποιούν τύμπανα πολέμου. Το καλοκαίρι αυτό αναμένεται καυτό, όσον αφορά και τα ελληνικά συμφέροντα. Οι επιλογές και οι μπλόφες της Τουρκίας και η αντίδραση των ΗΠΑ απέναντι σ’ αυτές, θυμίζουν παιχνίδι πόκερ. Η Ελλάδα έχει μπει εδώ και εβδομάδες σε προεκλογική περίοδο, με σχεδόν προεξοφλημένο πολιτικό αποτέλεσμα. Αλλά δυστυχώς εδώ τελειώνουν τα ασφαλή συμπεράσματα, καθώς φαίνεται ότι η Τουρκία το επόμενο διάστημα θα τα παίξει όλα για όλα, οι δε πράξεις και παραλείψεις της ηγεσίας της εγκυμονούν επιπλοκές και εμπλοκές, που αν και απευχόμαστε δύσκολα θα αποφύγουμε, αν θέλουμε να διαφυλαχθούν τα νόμιμα εθνικά συμφέροντά μας.
Σ’ αυτό το φόντο της κινούμενης άμμου η Αλβανία, το μικρό γειτονικό κράτος με το προσωνύμιο «Κολομβία της 
Ευρώπης», συνταράσσεται για άλλη μια φορά από μια – φαινομενικά – πολιτική κρίση, που ουσιαστικά αποτελεί ένα πόλεμο επιβίωσης μεταξύ συμμοριών. Φοβάμαι ότι μια κρίση παρόμοια ή και σφοδρότερη από εκείνη των πυραμίδων είναι επί θύραις.
Για να γίνει αντιληπτή η κατάσταση που επικρατεί σήμερα εκεί θα πρέπει να ληφθούν υπ’όψει κάποιες παράμετροι: Η όλη συγκρότηση του αλβανικού κράτους, των θεσμών και της κοινωνίας, μονάχα επιδερμικά έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες, αφού αποτελεί ένα κατ’ επίφασιν κράτος, δίχως εγγυήσεις ανεξαρτησίας στους θεσμούς του, κυριαρχούμενο από μετακομμουνιστικές αρπακτικές ελίτ και εν πολλοίς αρχαικές κοινωνικές δομές. Ωστόσο, προκειμένου οι ελίτ αυτές να διαιωνίσουν την εξουσία και τον πλουτισμό που βασίζονται στο άφθονο παράνομο χρήμα, καλλιεργούν, υπό την ανοχή και ξένων παραγόντων, την εικόνα της Αλβανίας ως «Πεδεμοντίου» του αλβανικού αλυτρωτισμού. Ο σωβινισμός, τα παραληρήματα μεγαλείου και η ξενοφοβία, κυρίως προς την Ελλάδα και την ελληνική μειονότητα αξιοποιούνται ως αποτελεσματικά εργαλεία, απέναντι σ’ ένα λαό που στερείται παιδείας και δημοκρατικών παραδόσεων.
Ίσως δεν έχει αναλυθεί αρκετά στην Ελλάδα ο τρόπος συγκρότησης των πολιτικών ελίτ στην Αλβανία . Είναι γνωστό ότι όταν διαφαινόταν, υπό την χιονοστιβάδα των εξελίξεων στην Ανατολική Ευρώπη, η πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος της Αλβανίας, ο Ραμίζ Αλία κάλεσε σε σύσκεψη τους κυριότερους παράγοντες του Κόμματος. Τους ανέφερε ότι επίκειται μετάλλαξη του καθεστώτος. Ωστόσο, τους διαβεβαίωσε ότι και πάλι οι ίδιοι και τα παιδιά τους, οι δικοί τους άνθρωποι δηλαδή θα ελέγχουν την χώρα και τα κράτος. Όπως αναφέρει η -όχι και πολύ απέχουσα από την πραγματικότητα- ανεκδοτολογία: Τα νέα «δημοκρατικά κόμματα» θα είχαν ως ηγέτες τους πρώην εμπίστους του καθεστώτος Φάτος Νάνο και Σαλί Μπερίσα. Βέβαια, αρχικώς ο Νάνο προοριζόταν να αναλάβει την ηγεσία του «δεξιού» κόμματος και ο Μπερίσα του «αριστερού». Τελικά όμως προτιμήθηκε η ανακατανομή των ρόλων! Οι κακές γλώσσες λένε ότι και η πολιτική έκφραση της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία υπήρξε, αρχικά τουλάχιστον, προιόν του ίδιου πολιτικού «εργαστηρίου». Αλλά αυτό είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα, στο οποίο δεν θα ήθελα να επεκταθώ εδώ. Το μόνο που θα παρατηρήσω είναι ότι ως συνέπεια των πολιτικών που εφαρμόσθηκαν, ύστερα από τρεις σχεδόν δεκαετίες η ελληνική κοινότητα της Βορείου Ηπείρου είναι η πλέον απαξιωμένη και φυλλορροούσα μειονότητα στα Βαλκάνια, κάτω από τα αδιάφορα ή έστω συγκαταβατικά βλέμματα των «αρμοδίων» του κράτους των Αθηνών.
Τα παραπάνω αναφέρονται για να επισημανθεί ότι τα κόμματα στην Αλβανία δεν έχουν καμμία ιδεολογική συγκρότηση ή διαφορά. Απλώς αποτελούν «θεσμικά» οργανωμένες ομάδες συμφερόντων, που συντηρούνται από παράνομες δραστηριότητες.
Σ’ αυτά πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες της εν εξελίξει θεσμικής αναταραχής. Ο πόλεμος συμφερόντων με 
λάφυρο το μαύρο χρήμα, κυρίως από τα ναρκωτικά. Η χώρα αποτελεί τον κύριο παραγωγό κάνναβης στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα, μαζί με το Κόσσοβο, κατέχει τον ρόλο του σημαντικότερου κόμβου διακίνησης κοκαίνης.
Οι δημοτικές εκλογές στην γειτονική Αλβανία έχουν προκηρυχθεί για την 30η Ιουνίου, ύστερα από μια περίοδο πολύμηνης θεσμικής ανωμαλίας, όπου η αντιπολίτευση δεν συμμετέχει στις εργασίες της βουλής, αξιώνοντας άμεσα βουλευτικές εκλογές. Πριν λίγες εβδομάδες και αφού ο υποψήφιος της ελληνικής κοινότητας για τον δήμο της Χειμάρρας είχε αποκλειστεί με έωλα επιχειρήματα, ρώτησα ένα φίλο μου, ομογενή από αυτή την επαρχία, που δραστηριοποιείται εκεί σε τουριστικές επιχειρήσεις, ποια είναι η εκτίμησή του για τις εξελίξεις. Αυτός μού απάντησε ότι κατά την γνώμη του δεν πρόκειται να γίνουν τώρα δημοτικές εκλογές. Η πρόβλεψή του ήταν ότι αυτές θα γίνουν μαζί με τις βουλευτικές τον επόμενο Οκτώβριο.
Ο πρόεδρος της αλβανικής δημοκρατίας Ιλίρ Μέτα, πρώην αρχηγός του τρίτου σε δύναμη κόμματος, την ηγεσία του οποίου μεταβίβασε κατόπιν στην σύζυγό του, προκειμένου να εκτονωθεί το κύμα των διαδηλώσεων, που μέχρι τώρα ως εκ θαύματος δεν έχει ανθρώπινα θύματα, ακύρωσε με διάταγμά του την διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών, στις οποίες όμως ο Ράμα είναι διατεθειμένος να προχωρήσει, έστω και με μόνους υποψηφίους αυτούς του δικού του κόμματος στους 65 δήμους.
Η αντίδραση του Ράμα σ’ αυτή την εξέλιξη ήταν άμεση: Η (μονοκομματική ουσιαστικά ) βουλή θα συνεκαλείτο σε σύνοδο την Πέμπτη, 13 Ιουνίου, με σκοπό την καθαίρεση του Μέτα από το προεδρικό αξίωμα. Σύμφωνα δε με την εκπρόσωπο του σοσιαλιστικού κόμματος οι δημοτικές εκλογές θα διεξαχθούν κανονικά.
Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές πληροφορούμαστε ότι ο Ιλίρ Μέτα επιμένει στην ακύρωση των εκλογών, ενώ φέρεται διατεθειμένος να παραιτηθεί από το αξίωμά του, αν αυτό συμβάλει στην εκτόνωση της έντασης. Εν τω μεταξύ ο Ράμα αναζητεί την απαιτούμενη πλειοψηφία 94 βουλευτών για καθαίρεση του Μέτα, διαθέτοντας προς το παρόν μόνον 78. Κι ενώ στα Τίρανα οργιάζουν οι φήμες για παζάρια κάτω απ’ το τραπέζι, μοιραία έρχονται στον νου μας οι σκοτεινές πρακτικές που ασκήθηκαν στα Σκόπια πριν λίγους μήνες, όταν ανεζητείτο η απαραίτητη πλειοψηφία Σκοπιανών βουλευτών για την αλλαγή ονομασίας…
Κατά την εκτίμηση ανεξάρτητων παρατηρητών, όποτε κι αν γίνουν βουλευτικές εκλογές, υπό τις σημερινές 
συνθήκες, πάλι ο Ράμα θα συγκεντρώσει την πλειοψηφία . Αυτό είναι ορατό ακόμη και στους Αλβανούς μετανάστες που διαβιούν στην Ελλάδα, οι οποίοι μάλλον ελκύονται από τον σωβινισμό του Αλβανού πρωθυπουργού. Ίσως η αντιπολίτευση έχει κάπως μεγαλύτερη δυναμική στον Βορρά της χώρας. Πάντως η κρίση κλιμακώνεται καθημερινά και το σχοινί κοντεύει να σπάσει. Γι’ αυτό ο τελευταίος που ευθύνεται είναι ο χαμηλών τόνων Μπάσα, αρχηγός του Δημοκρατικού κόμματος. Ο λυσσαλέος αγώνας διεξάγεται μεταξύ Ράμα και Μπερίσα. Ο τελευταίος φέρεται να φοβάται για την δική του ασφάλεια, καθώς και της οικογένειάς του. Ο Μπερίσα βρίσκεται πίσω από σειρά τιτάνιων σκανδάλων και ληστρικών κλοπών, που υλοποιήθηκαν βάσει δικής του εμπνεύσεως νόμων και υπό το δαιδαλώδες πλέγμα τους διευκόλυναν κάθε είδους κατάχρηση και παράνομη ιδιοποίηση, αποκλείοντας τους πραγματικούς ιδιοκτήτες αξιόλογων περιουσιών υπέρ του ιδίου και των υπό την προστασία του συμμοριών. Ο Ράμα φυσικά έκανε τα ίδια καθ’όλη την διάρκεια της διακυβερνήσεώς του. Ο Μπάσα λοιπόν θα επιθυμούσε ενός είδους συνεννόηση, αλλά ο Μπερίσα οξύνει την κατάσταση, γιατί θεωρεί ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ξεφύγει από θανάσιμους γι’ αυτόν και τους οικείους του κινδύνους.
Σε καμμία δημοκρατική -έστω και κατ’ επίφασιν- χώρα δεν είναι δυνατόν να διεξαχθούν εκλογές με υποψηφίους μονάχα ενός κόμματος. Βέβαια αυτή η άποψη ίσως δεν συνάδει με την νοοτροπία ενός χαιδεμένου παιδιού του Εμβερικού καθεστώτος, που η κρίση του επηρεάζεται ενδεχομένως από κάποιες κακές έξεις, αλλά και από τον βεβαρυμένο ψυχιατρικό του φάκελλο.
Εκτιμούμε ότι οποιαδήποτε οριστική διευθέτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει την αποχώρηση του Ράμα από την πολιτική. Αλλιώς, η κατάσταση προβλέπεται να γίνει ανεξέλεγκτη, με κίνδυνο συγκρούσεων με πολλά θύματα και ανυπολόγιστες καταστροφές.
Φυσικά οποιαδήποτε εξέλιξη ενδιαφέρει ιδιαιτέρως την Ελλάδα για πολλούς λόγους, πολιτικούς, οικονομικούς και ασφαλείας. Το σημαντικότερο όμως κατά την άποψή μας ζήτημα είναι η απρόσκοπτη εκπροσώπηση των Βορειοηπειρωτών στους δήμους όπου διαβιούν. Σε περίπτωση που η κατάσταση γύρει προς την ανωμαλία και τον αυταρχισμό, θα πρέπει να εκπονηθεί σχέδιο που θα απεγκλωβίσει τους ομογενείς και τους τόπους όπου διαβιούν από την αυθαιρεσία, την ανασφάλεια, την ανομία. Αρκετά έχουν μέχρι σήμερα ταλαιπωρηθεί από ένα ληστρικό καθεστώς, που τους αποστερεί περιουσία και ασφάλεια, εξαναγκάζοντάς τους, απροκάλυπτα πλέον, στην παραίτηση και στην φυγή.
Πληροφορίες μας από την Δερόπολη αναφέρουν ότι την εβδομάδα που πέρασε πολλοί ομογενείς προσήχθησαν
και ανακρίθηκαν χωρίς κανένα λόγο, ενώ τους ζητήθηκε να προσκομίσουν τα κυνηγετικές τους καραμπίνες, για να «ελεγχθούν», μήπως είχαν χρησιμοποιηθεί προ 25 ετίας (!!!) στο ύποπτο και αμφιλεγόμενο επεισόδιο της Επισκοπής. Επίσης, σημαντικά στελέχη της μειονότητας βρίσκονται αυτές τις μέρες, για άλλη μια φορά υπό ομηρία.
Γεννάται εύλογα το ερώτημα πώς μια τέτοια χώρα, η οποία θεωρείται ως το μόνο ναρκο-κράτος της Ευρώπης έγινε δεκτή στο ΝΑΤΟ, ενώ εξακολουθεί να θεωρείται υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαική Ένωση.
