του Παντελή Σαββίδη
Πριν μερικές ημέρες, δημοσιεύσαμε στις “Ανιχνεύσεις” ένα άρθρο από το atlantico.fr για τη δημοσιογραφία. Οι πρώτες δύο παράγραφοι του άρθρου υποστήριζαν τα εξής:
«Όλοι έχουμε πρόσβαση σε πραγματικές πληροφορίες — όπως στον Μεσαίωνα, όπως στην Αναγέννηση, όπως και στην ελληνική αρχαιότητα. Αυτό που έχει αλλάξει είναι το εύρος αυτής της πρόσβασης και η ικανότητά μας να επικοινωνούμε αυτές τις πληροφορίες στον κόσμο —κυριολεκτικά— και άμεσα.
»Οντως, η πραγματικότητα αυτής της διάδοσης εξαρτάται από τη δημοτικότητά μας, μεταξύ άλλων από τα κοινωνικά δίκτυα. Αυτή η δημοτικότητα οικοδομείται και χρειάζεται χρόνο. Φυσικά, αυτή η νέα πληροφοριακή πραγματικότητα είναι βαθιά άνιση — όπως κάθε τι ανθρώπινο και φυσικό. Το γεγονός παραμένει: από εδώ και πέρα, μικροί ή μεγάλοι, πλούσιοι ή φτωχοί, χρήστες του tiktok ή του instagram, είμαστε ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι ως «διακινητές» γεγονότων έχουν χάσει τον λόγο ύπαρξής τους».
Η διαπίστωση είναι υπερβολική. Ας υποθέσουμε ότι ο δημοσιογράφος θα κάνει αυτό που κάνουν και οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων, αλλά επαγγελματικά. Θα ασχολείται όλη μέρα με αυτό. Και επειδή θα ασχολείται όλη μέρα θα φροντίσει να ζει και από αυτό. Αν, τώρα, ο χρήστης κοινωνικού δικτύου κάνει το ίδιο, τότε θα έχει γίνει δημοσιογράφος. Ο χρήστης του δικτύου θα γίνει δημοσιογράφος, δεν θα εκλείψει ο δημοσιογράφος. ‘Αρα, ο δημοσιογράφος ως επάγγελμα δεν εξέλιπε. Υπάρχει.
Κάνει και κάτι άλλο ο δημοσιογράφος. Ταξινομεί τα νέα. Και τα επιλέγει.
Ο μη δημοσιογράφος που κάνει άλλη εργασία και θα ασχοληθεί και μερικές ώρες στο διαδίκτυο, δεν μπορεί να κάνει αυτήν τη δουλειά. Δεν έχει τον χρόνο. Ή προτιμάει τη δική του εργασία. Θέλει κάτι έτοιμο απο ανθρώπους που εμπιστεύεται και είναι επαγγελματίες του είδους.
Άρχισα να τα γράφω αυτά με αφορμή μια είδηση και τις αντιδράσεις για την αξιοπιστία της.
Η είδηση είναι το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Εστία το οποίο υπογράφει ο Μανώλης Κωττάκης, ένας αξιόλογος Έλληνας δημοσιογράφος με προσδιορισμένες και μη αποκρυπτόμενες πηγές, ο οποίος υποστήριξε πως το παιχνίδι μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας είναι σικέ. Αντέδρασε μέρος της κοινής γνώμης.
Οι αντιδράσεις είναι τριών κατηγοριών.
Η μια είναι κομματική. Οι αντιδρώντες θέλουν να υποστηρίξουν το κόμμα τους και τον αρχηγό του και, όπως πάντα, αδιαφορούν ακόμη και για το εθνικό συμφέρον, έναντι του κομματικού. Γνώριμο είδος από δημιουργίας του ελληνικού κράτους.
Η άλλη είναι νομικίστικη. Θέλει αποδείξεις, ωσάν ο δημόσιος βίος να είναι δικαστική αίθουσα και ο δημοσιογράφος δικηγόρος υπεράσπισης ή κατηγορίας.
Έχει μπερδέψει τους ρόλους. Μάλιστα, εις εκ των υποστηρικτών αυτής της άποψης, ο κ. Γ. Τσουκαλάς, δικηγόρος στο επάγγελμα έγραψε, σχετικά: “Όταν κάποιος ισχυρίζεται κάτι, πρέπει να το αποδεικνύει. Όποιος ισχυρισμός δεν αποδεικνύεται, απορρίπτεται ως αβάσιμος. Πρόκειται για βασική αρχή της ανθρώπινης σκέψης, που οι αρχαίοι Έλληνες την συμπύκνωναν σε ρητά όπως “κρείττον του λαλείν το σιγάν».
Ίσως έχει στο μυαλό του τους σοφιστές. Αλλά άλλο σοφιστεία, άλλο δημοσιογραφία. Άλλο Λυσίας, άλλο Θουκυδίδης.
Η τρίτη ζητά αξιοπιστία.
Με την πρώτη κατηγορία δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί κανείς. Δεν νομίζω να αξίζει η ενασχόληση με ανθρώπους που μπροστά στο προσωπικό όφελος ή το κομματικό συμφέρον, απεμπολούν την ιστορική πορεία της χώρας και την ανάγκη επιβίωσης της.
Η δεύτερη, η νομικίστικη, ή νομική για να μην παρεξηγηθούν οι υποστηρικτές της, έχει ενδιαφέρον. Θα προσπαθήσω να αναδείξω τις αδυναμίες της, σε ένα νέο περιβάλλον, όπως προδιαγράφηκε από την εισαγωγή του κειμένου. Σε ένα περιβάλλον όπου η παλιά δημοσιογραφία δεν συγκινεί κανέναν.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΗΓΗΣ:
Η απόδειξη σε μια πολιτική είδηση είναι η επίκληση μιας πληροφορίας από αξιόπιστη πηγή. Πολλές φορές η πηγή είναι ανώνυμη για ευνόητους λόγους. Αλλά ας υποθέσουμε πως η πηγή κατονομάζεται. Ποιος καθορίζει την αξιοπιστία της πηγής; Ας υποθέσουμε πως για την επίμαχη περίπτωση, η πηγή είναι ο Τσαβούσογλου.
Ο Τσαβούσογλου μπορεί να έχει λόγους να αποκαλύψει μια είδηση, η πληροφόρηση να είναι αληθής αλλά η αξιοπιστία της πηγής μπορεί να αρθεί εύκολα με την επίκληση, στον διαδικτυακό διάλογο, του συμφέροντος που θα έχει ο τούρκος ΥΠΕΞ για να δίνει την πληροφορία. Ποιος ωφελείται;
Όπως είναι γνωστόν για την συνάντηση της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού κ. Μπούρου με τον σύμβουλο του Ερντογάν κ. Καλίν τα ελληνικά ΜΜΕ δεν έγραψαν τίποτε μέχρι την δημοσίευση της είδησης στα τουρκικά ΜΜΕ. Έγινε η είδηση πιστευτή όταν αναπαρήχθη στην Ελλάδα από τα τουρκικά μέσα; Αν ναι, γιατί; Επειδή τη δημοσίευσαν τουρκικά μμε; Αν όχι, με τις επιφυλάξεις που διατυπώνονται σήμερα για το άρθρο του κ. Κωττάκη, ήταν σωστό να μην εστιασθεί σε αυτήν το ενδιαφέρον;
Σε οποιαδήποτε επίκληση πηγής, μπορεί να αντιταχθεί στον διαδικτυακό διάλογο η σοφιστική θέση: “και που το ξέρει”. “Γιατί να μην το κάνει από σκοπιμότητα”.
Αν πρόκειται για πληροφορία χωρίς ιδιαίτερη σημασία, δεν χάλασε και ο κόσμος. Αν, όμως, πρόκειται για σημαντική είδηση;
Πολλές φορές και οι κυβερνήσεις διαρρέουν πληροφορίες ανώνυμων πηγών στο πλαίσιο της άσκησης εθνικής πολιτικής. Στέλνουν ένα μήνυμα στην χώρα που τις ενδιαφέρει αλλά χωρίς να το χρεωθούν επισήμως. Και αν χρειασθεί, το διαψεύδουν κιόλας.
Αν η απαίτηση της κοινής γνώμης για να γίνει πιστευτή μια είδηση ήταν η απόδειξή της (ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει απόδειξη της είδησης), τότε δεν θα αποκαλυπτόταν η υπόθεση Watergate, ούτε η υπόθεση Κοσκοτά. Κανείς στα αρχικά στάδια δεν μπορούσε να αποδείξει τίποτε. Ένα βαθύ λαρύγγι μίλησε για λόγους που το ίδιο θα γνώριζε, δημοσιεύθηκε κάτι, ενεργοποιήθηκε ο αρμόδιος κρατικός μηχανισμός και σιγά σιγά η υπόθεση αποκαλύφθηκε.
Και τότε, όπως και σήμερα, η απαίτηση της κοινής γνώμης για αποδείξεις ήταν σεβαστή. Αλλά αν για να γίνει μια δημοσίευση χρειάζονταν αποδείξεις, πληθώρα γεγονότων που με απλά τεκμήρια ή ενδείξεις είδαν το φως της δημοσιότητας, δεν θα αποκαλύπτονταν.
Η πηγή και η επίκλησή της είναι σημαντικό πράγμα. Όπως και η διαφύλαξη της ανωνυμίας της.
Στις συναντήσεις κυβερνητικών στελεχών με τους δημοσιογράφους αποκαλύπτονται πολλά περισσότερα από όσα δημοσιεύονται. Με την ρητή απαγόρευση να δουν το φως της δημοσιότητας παρά μόνο εκείνα που συμφωνεί η πηγή να δημοσιευτούν. Όποιος παραβεί την συμφωνία εξαφανίζεται. Και απο την πηγή και απο τους συναδέλφους του.
Αν, λοιπόν, για κάθε δημοσίευση χρειάζονται αποδείξεις, οι εφημερίδες θα ονομάζονταν annuals.
Άρα, ο δημοσιογράφος εργάζεται με τις πηγές του τις οποίες, όταν χρειάζεται και επιτρέπεται, αποκαλύπτει και όταν δεν χρειάζεται να αποκαλύψει προστατεύει.
Είναι πολλές οι περιπτώσεις που δημοσιογράφοι βρέθηκαν στη φυλακή επειδή δεν αποκάλυψαν τις πηγές τους.
Η αποκάλυψη των πηγών καταργεί τον δημοσιογράφο. Μπορεί να μην αποκαλύπτει τις πηγές του διότι έδωσε το λόγο του μπορεί, όμως, και για λόγους αυτοπροστασίας. Επιβίωσης. Διαφορετικά αποβάλλεται από το επάγγελμα.
Στο εύλογο ερώτημα, εντάξει, δεν θα υπάρξουν αποδείξεις, εμείς γιατί να πιστέψουμε τον δημοσιογράφο;
Διότι η ύπαρξή του εξαρτάται από την αξιοπιστία του. Με βάση αυτήν την αξιοπιστία ο αποδέκτης της είδησης οικοδομεί σχέσεις μαζί του. Όπως ο ίδιος θα απορρίψει μια πηγή που δεν θα επαληθεύεται, έτσι και οι αναγνώστες του θα απορρίψουν τον ίδιο αν επανειλημμένα διαψευσθεί.
Άρα, υπάρχει μηχανισμός διατήρησης της αξιοπιστίας εκατέρωθεν.
Η ΑΜΕΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Ο άλλος λόγος που μπορεί να βασιστεί κάποιος στον δημοσιογραφικό λόγο είναι η άμεση μαρτυρία. Ο δημοσιογράφος είναι παρών. Όσα φίλτρα και αν του επιβληθούν, ο δημοσιογράφος “παίζει” την αξιοπιστία του η οποία είναι η μόνη αξία που κατέχει. Χωρίς αξιοπιστία και κοινό δεν θα έχει να τον παρακολουθήσει και δεν θα βρει δουλειά.
Ακόμη και για τις διάφορες δουλειές αυτοί που τις προωθούν χρειάζονται αξιόπιστους δημοσιογράφους για να τις κάνουν. Είναι στην ευχέρειά του να κρίνει αν θα διακινδυνεύσει την αξιοπιστία του. Αλλά και στο χέρι της κοινής γνώμης να είναι αυστηρή με αυτό το κριτήριο.
Αντιθέτως, πολλές φορές βλέπουμε μια κοινή γνώμη η οποία έλκεται από την αναξιοπιστία. Η περίπτωση αυτή ξεφεύγει από το σημερινό άρθρο.
Βεβαίως, και στην άμεση δημοσιογραφική μαρτυρία μπορεί να αντιταχθεί από την κοινή γνώμη «και που το κατάλαβε αυτός», «που ξέρουμε ότι μας λέει αλήθεια» κλπ κλπ.
Θα σας υπενθυμίσω ότι «δημοσιογράφοι του διαδικτύου», από αυτούς που υπονοούσε το κείμενο του atlantico.gr, με τα κινητά τους τηλέφωνα είχαν καταγράψει την πτήση ενός εκ των ελικοπτέρων με τους Αμερικανούς των Ειδικών Δυνάμεων την ώρα που πήγαιναν στην επιχείρηση σύλληψης του Μπίν Λάντεν. Την ανέβασαν στο διαδίκτυο αλλά κανείς δεν έδωσε σημασία. Και να έλεγαν πως πήγαιναν στην οικία του Μπιν Λάντεν κανείς δεν θα τους πίστευε. Θα ήθελαν αποδείξεις.
Αλλά οι αποδείξεις είναι για το δικαστήριο ή τα μαθηματικά.
Με βάση όλα αυτά η απόρριψη του άρθρου του Μανώλη Κωττάκη αβρόχοις ποσί είναι επικίνδυνη. Όσοι ζητούν αποδείξεις μας ζητούν να υποβληθούμε σε χειμερία νάρκη μέχρι να τελειώσει το έργο.
Εμείς δεν θα το κάνουμε. Ας το κάνουν αυτοί. Αν είναι δημόσιοι λειτουργοί στο τέλος της ημέρας μπορεί να εγκληθούν για εγκληματική αμέλεια. Αν είναι κοινή γνώμη, ελπίζουμε οι ερινύες να τους κατατρύχουν.
Γι αυτό, μην πυροβολείτε την δημοσιογραφία. Βρίσκεται στα κάτω της μην της δίνετε την χαριστική βολή.
Ακόμη και η κακή δημοσιογραφία είναι καλύτερη απο την ανυπαρξία της. Και δεν το λέω εγώ. Το έχουν πει πεπειραμένοι πολιτικοί.
Χαίρετε και χρόνια πολλά!
Εκτιμώ ότι είναι αυταπόδεικτη η αξία της παραδοσιακής δημοσιογραφίας. Της αμερόληπτης, όμως, όχι της στρατευμένης.
Νομίζω, αγαπητέ κ. Σαββίδη, ότι το άρθρο σας κρίνει εξ ιδίων το λειτούργημα της δημοσιογραφίας και γι’ αυτό είναι κάπως εξιδανικευμένο. Διότι αναγνωρίζει το κομματικό κριτήριο στο αναγνωστικό κοινό, αλλά παραβλέπει πως αυτό είναι πολύ έντονο και στον δημοσιογραφικό κόσμο.
Τί συμβαίνει, λοιπόν, όταν ένας “δημοσιογράφος”, δεν έχει ανάγκη από το να θεμελιώσει μια εικόνα αξιοπιστίας, για να επιβιώσει, διότι στηρίζεται από έναν κομματικό μηχανισμό (ή οπαδικό, εν γένει, μην λησμονούμε και το άγος της οπαδικής αθλητικογραφίας…), ο οποίος του εξασφαλίζει ένα φανατισμένο και προσηλωμένο κομματικό ακροατήριο;
Και αυτό το είδος “δημοσιογράφων” εξ ίσου υποτάσσει το εθνικό συμφέρον στο ιδιοτελές, με το οποίο συνδέεται/εξαρτάται. (*)
Δεν γνωρίζω προσωπικώς, ούτε τον Κοττάκη, ούτε τον Βαξεβάνη, αλλά η εντύπωση που έχω για αμφοτέρους είναι πως πρόκειται για δεδηλωμένους και αφοσιωμένους οπαδούς κομμματικών φατριών, ως εκ τούτου τους θεωρώ μειωμένης (έως μηδενικής) αξιοπιστίας.
Σημαίνει αυτό πως πρέπει να απορρίπτουμε εκ προοιμίου τα λεγόμενά τους; Όχι, αλλά καλό είναι να τα υποβάλλουμε στην βάσανο της αυστηρής λογικής επεξεργασίας.
Για παράδειγμα, ο Κοττάκης ήταν εκείνος που πρωτοστάτησε στην αποκάλυψη των σχεδίων – υποτιθέμενης – δολοφονίας Καραμανλή (του νεωτέρου) από ξένες μυστικές υπηρεσίες. Προφανώς και θα ήταν εξαιρετικώς δύσκολο να προσκομίσει απτές αποδείξεις για έναν τέτοιο ισχυρισμό. Ο οποίος φαντάζει αληθοφανής, λόγω αρκετών πρωτοβουλιών Καραμανλή που δεν είχαν “έξωθεν” έγκριση (σχέδιο Αννάν, ελληνορωσική προσέγγιση, Σκόπια, κλπ). Προσωπικώς, όμως, δεν τον αποδέχομαι, με τον εξής συλλογισμό: για ποιό λόγο μια ξένη δύναμη να καταφύγει σε μια τέτοια ακραία ενέργεια, που θα ηρωοποιούσε το θύμα και ενδεχομένως να επέφερε αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, όταν ήταν δυνατή η χρήση πιο ήπιων και αποτελεσματικών μέσων για την πολιτική του εξόντωση (όπως και συνέβη, εν τέλει);
Εν κατακλείδι, στον καταιγισμό πληροφορίας που δεχόμαστε στην εποχή μας, χρειαζόμαστε λιγότερους αφορισμούς (είτε θετικούς, είτε αρνητικούς), λιγότερη προκατάληψη (διότι πολλές φορές τείνουμε να αποδεχόμαστε ακρίτως ό,τι τείνει να επιβεβαιώνει κάποιες πεποιθήσεις μας), λιγότερο συναίσθημα και περισσότερη λογική.
Καλή χρονιά!
Και είθε αυτή να φέρει μείωση της επιρροής του “αυριανισμού”, της σκανδαλολογίας και της φθηνής εντυπωσιοθηρίας στην ελλαδική δημοσιογραφία!
Ίσως τότε, κι εμείς οι πολίτες να γίνουμε λιγότερο καχύποπτοι έναντι της… “τετάρτης εξουσίας” (τη τάξει, αλλά ίσως πρώτης τη ισχύι…)!
(*)
Άλλο βλαπτικό είδος “δημοσιογράφου” είναι εκείνο που θα προτάξει την “αποκλειστικότητα” έναντι του εθνικού συμφέροντος και δεν θα αυτολογοκριθεί. Ποιός μπορεί να ξεχάσει τον απαράδεκτο και αντιδεοντολογικό “πόλεμο” εντυπώσεων των ελλαδικών τηλεοπτικών ΜΜΕ, κατά την κρίση των Ιμίων, με αποκορύφωμα την “ζωντανή” κάλυψη της εξόδου του στόλου μας από την Σαλαμίνα; Και να σκεφθεί κάποιος ότι οι αυτουργοί αυτής της πράξεως εξακολουθούν και σταδιοδρομούν στον χώρο…
Καλή Χρονια. Ωαρία όλα αυτά. Στο δια ταύτα τι κάνουμε;
Ο λόγος για την δημοσιογραφία ,τους δημοσιογράφους και το δημοσιογραφικό απόρρητο.
Και τα τρία υπάρχουν και πρέπει να προστατεύονται -στα ανθρώπινα τουλάχιστον δικαιώματα των προσώπων-και στον έντυπο και στον διαδικτυακό πια τύπο .
Η αναξιοπιστία των δημοσιογράφων και δημοσιογραφούντων στο διαδίκτυο πάντα υπήρχε και υπάρχει -όσο υπάρχουν άνθρωποι ελαστικής συνειδήσεως , δεκαζόμενοι και ”σκανδαλιάρηδες”’- διαπιστώνεται δε – κυρίως-σε δημοσιογραφικές” επιτυχίες” με δικαστικό περιεχόμενο , όταν ο δημοσιογράφος ενώ οφείλει να απευθυνθεί στην αρμόδια Εισαγγελική Αρχή με όποιες αποδείξεις κατέχει , ή μετά την δημοσίευσή της ”επιτυχίας” του να εισφέρει -όπως όλοι οι πολίτες- τις πληροφορίες του με στοιχεία των φερομένων ως εμπλακέντων με συγκεκριμένους τόπους και χρόνους αρνείται να το κάνει ,επικαλούμενος την εθιμική προστασία του απορρήτου των πηγών του και στην τελική δεν προσφέρει στην αποκάλυψη και καταδίκη των ενόχων .
Γιατί να έχει τέτοια προστασία και γιατί να μη χαρακτηρίζεται ως ”λασπολόγος” όταν μάλιστα ισχύει έναντι παντός το τεκμήριο της αθωώτητος των όποιων ενόχων ;;;.
ΠΕΡΑΝ τούτων αναξιόπιστος καθίσταται πας τις όταν ”πληρώνεται” από εργοδότη-εκδότη μη δημοσιογράφο -όπως τώρα- και όταν το έντυπο ή ο ιστότοπος επέλεξε να αντιπολιτεύεται διαρκώς και εντόνως την εκάστοτε εξουσία μεγενθύνοντας ειδήσεις του στυλ ”η τρίχα γίνεται τριχιά-ή υποβαθμίζοντας την είδηση ,ιδίως στην τηλεόραση – που λειτουργεί μεθοδικότερα με εικόνες .
ΣΕ ΚΑΘΕ περίπτωση ουδείς αμφισβητεί ”ρέκτη ερευνητή ” δημοσιογράφο , ο οποίος σε ανύποπτο χρόνο δημοσιοποιεί είδηση ή άποψή του ,γιατί αλλιώς -όταν συνθλίβεται καθημερινώς στις συμπληγάδες των ιδιοτελών ιδιοκτητών του τύπου και του διαδικτύου-, καθίσταται αβίαστα αναξιόπιστος.
ΕΝ ΤΕΛΕΙ ο κ.Κοττάκης , από την μονίμως αντιπολιτευόμενη την κυβέρνηση και ιδίως τον πρωθυπουργό ΕΣΤΙΑ του νέου ιδιοκτήτη κ. Φιλιππάκη, με την άποψη του ότι ”το παιχνίδι μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας είναι σικέ” ακυρώνει -βαρειά η λέξη-την καταγεγραμμένη ένταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων από του Μαρτίου 2020 με τις Καστανιές μέχρι τώρα ”και έπεται λεπτομερής” και όλα αυτά γιατί συναντήθηκαν οι σύμβουλοι των ηγετών Ελλάδος και Τουρκίας, παρουσία του συμβούλου του Γερμανού καγκελάριου.
ΔΗΛΑΔΗ σικέ είναι και οι υπογραφείσες Συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ και σικέ κάνουν δηλώσεις εναντίον της Τουρκίας οι δικοί μας πρώην πρωθυπουργοί – και ο φερόμενος ως οικείος του κ. Κώστας Καραμανλής- και ο φιλέλλην Αμερικανός γερουσιαστής κ. Μενέντεζ και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι ;;;.
ΗΤΑΝ δημοσιογραφικό ολίσθημα του κ.Κοττάκη το δημοσίευμα με αυτήν την φράση και όσο δεν ”το μαζεύει” θα αυτοχαρακτηρίζεται ως αναξιόπιστος και θα εξουθενώνει την λογική των εχεφρόνων Ελλήνων..
ΟΥΤΕ καν το έδωσε σημασία και η Αντιπολίτευση με την συνεχή οξεία αντιπαράθεσή της με την κυβέρνηση.
Ας αποτελέσει παράδειγμα προς αποφυγήν από όλους τους δημοσιογράφους ,από τους οποίους περιμένουμε περισσότερη αυτολογοκρισία τους .
”ΝΑ ΜΗ ΞΕΦΟΥΡΝΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΑΚΟΥΝ Ή ΨΥΧΑΝΕΜΙΖΟΝΤΑΙ”.
Υ. Γ Η αξιοπιστία κερδίζεται δεν απονέμεται.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ .
Καλημέρα κ. Σαββίδη,
Πολλές ευχές σ’ εσάς, στην οικογένειά σας και στους συναναγνώστες των ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ.
“Με βάση όλα αυτά η απόρριψη του άρθρου του Μανώλη Κωττάκη αβρόχοις ποσί είναι επικίνδυνη.”
Συμφωνώ απολύτως. Ο Κοττάκης (με όμικρον) είναι έγκριτος δημοσιογράφος, υπεύθυνος άνθρωπος και το άρθρο του σαφές, χωρίς υπονοούμενα. Όπως έγραψα κι εδώ, το πρόβλημα πόσο προβληματίζεται ο ελληνικός λαός με όλα αυτά και τι σημαίνει είναι η σιγή ιχθύος όχι μόνο τής κυβερνήσεως, αλλά και τής αντιπολιτεύσεως. Εκτός κι αν έχει υπάρξει αντίδραση και δεν την άκουσα/διάβασα. Όχι, ένα τέτοιο άρθρο δεν μπορεί και δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο.
“το πρόβλημα πόσο προβληματίζεται ο ελληνικός λαός με όλα αυτά και τι σημαίνει είναι η σιγή ιχθύος”
Ορθή επανάληψη:
“το πρόβλημα είναι πόσο προβληματίζεται ο ελληνικός λαός με όλα αυτά και τι σημαίνει η σιγή ιχθύος…”
Ζητώ συγγνώμη.
Καλησπέρα και καλή χρονιά, με υγεία, έμπνευση και δημιουργικότητα!
Στο διά ταύτα και επεκτείνοντας την προτελευταία παράγραφο του αρχικού μου σχολίου, φρονώ ότι καλό είναι να αντιμετωπίζουμε κάθε πληροφορία με ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ (για όσους θυμούνται την παλαιά τηλεοπτική σειρά “X-Files”, το απόφθεγμα του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα Fox Mulder ήταν “trust no one”), να αναζητούμε ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ και όπου αυτό είναι αδύνατον να ασκούμε ΛΟΓΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ.
Η βασική μου ένσταση επί του άρθρου σας είναι η θέση σας πως η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ είναι ζωτική για έναν δημοσιογράφο, άρα και σταθερή του επιδίωξη. Καθώς πλείστα είναι τα παραδείγματα που αυτή υποσκελίζεται προς εξυπηρέτηση αλλοτρίων σκοπών (η περίπτωση Χρηστίδη και Spiegel είναι πολύ νωπή και – δυστυχώς – όχι μοναδική).
Και κατατάσσοντας τον εαυτό μου στην 3η κατηγορία πολιτών, από αυτές που περιγράφετε (με μια μικρή ροπή προς την 2η, για πιο τεχνικά ζητήματα), επικεντρώνομαι εκεί, στην ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ του φορέα της πληροφορίας.
Εν προκειμένω, υπάρχουν άλλες ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ του άρθρου της (νέας) “Εστίας” για το “σικέ” παιχνίδι; Ή απλώς παρασυρόμαστε να το δεχθούμε, λόγω του υποχωρητικού μας ιστορικού, πιστεύοντας ότι θα διατηρούμε την ίδια στάση στο διηνεκές;
Συν τοις άλλοις, η αντιπολιτευτική τακτική της “ανίερης συμμαχίας” ΣυΡιζΑ και “καραμανλικών”, με την επιμονή σε ανάδειξη ζητημάτων εκ του μη όντος και με σαθρή επιχειρηματολογία (π.χ. καταπάτηση νησίδος στον Έβρο από Τούρκους, το 2020, καταστροφολογία για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία των ΑΟΖ, BMP-1 και Marder, ανούσια κριτική στα εξοπλιστικά, κλπ), έχει πλήξει το κύρος της. Αυτό με κάνει διπλά επιφυλακτικό σε ό,τι εκπορεύεται από αυτά τα κέντρα. (*)
Καταλήγοντας, θα ήταν τωόντι άφρον να απορρίψουμε εκ προοιμίου το ενδεχόμενο να είναι “σικέ” το ελληνοτουρκικό παιχνίδι, αλλά εξ ίσου υπερβολικό θα ήταν να θεωρήσουμε ότι έχει στέρεη βάση η υπόθεση, χωρίς να συνυπολογίσουμε το προεκλογικό κλίμα στην Ελλάδα και τα εσωκομματικά συμφέροντα στην ΝΔ. Νομίζω ότι το πλέον σώφρον είναι να αναμένουμε μελλοντικά γεγονότα (ή πληροφορίες) που θα δικαιώσουν ή όχι την σχετική εκτίμηση…
Εξ άλλου, θυμίζω ότι αντίστοιχες εικασίες για “σικέ” παιχνίδι είχαν κυκλοφορήσει και το 2020, κατά την συνάντηση Σουρανή-Καλίν στην Γερμανία, υπό την αιγίδα της Μέρκελ (που επίσης είχε αποσιωπηθεί από την ελληνική πλευρά και είχε αποκαλυφθεί από την τουρκική). Αλλά στα 2 έτη που παρήλθαν έκτοτε δεν επαληθεύθηκαν. (**)
(*)
Εδώ ανακύπτει και το πρόβλημα που πολλάκις έχετε θίξει, της αντιπολιτευτικής ανεπάρκειας, που παρέχει άλλοθι ασυδοσίας στην κυβέρνηση και χαμηλώνει τον πύχη των απαιτήσεών μας από αυτήν.
(**)
Μάλιστα, ο Σταύρος Λυγερός είχε διαφοροποιηθεί τότε από το γενικότερο δημοσιογραφικό κλίμα της περιόδου, υποστηρίζοντας πως η Ελληνίδα πρέσβης, στην συνάντηση αυτή, μετέφερε κατηγορηματικώς την πρόθεση της Ελλάδος να αντιδράσει με στρατιωτικά μέσα σε ενδεχόμενη απόπειρα ης Τουρκίας για υποθαλάσσιες έρευνες μεταξύ Κρήτης-Καστελλορίζου.
https://www.youtube.com/watch?v=nJY7-M4qG34
Εννοείται ότι ούτε αυτήν την πληροφορία υιοθετώ πλήρως, απλώς την παραθέτω για σφαιρικότερη επεξεργασία των γεγονότων.
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:
Το ανωτέρω σχόλιο είναι απάντηση στο ερώτημα του κ. Σαββίδη, στις 09:19, για το “διά ταύτα”.
Παρότι επέλεξα “Απάντηση” στο συγκεκριμένο σχόλιο, το δικό μου εμφανίστηκε στο τέλος της λίστας.
@Κων/Νος Α. Καραγιαννίδης,
εξαιρετική, ως συνήθως, η ανάλυσή σας.
Εάν οι δημοσιογράφοι στην χώρα μας ήταν Σαββίδηδες (και δεν έχω απολύτως καμία διάθεση να υπερβάλλω), θα συμφωνούσα με τις περισσότερες επιφυλάξεις του Σαββίδη. Επιπλέον οφείλουμε φυσικά να κάμουμε δυο παρατηρήσεις:
1. οι σύγχρονες απαιτήσεις για διαθεσιμότητα των ειδήσεων εκ των πραγμάτων δεν είναι δυνατόν να καλυφθεί από εκπαιδευμένους μόνο δημοσιογράφους.
2. όπως έχω γράψει και στο παρελθόν, ειδικά στην χώρα μας, η ερμηνεία των ειδήσεων είχε πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ό,τι οι εδήσεις οι ίδιες με αποτέλεσμα να έχουμε έναν πελονάζων αριθμό αποψεογράφων έναντι δημοσιογράφων. Εάν σε αυτό προσθέσουμε τις δικές σας παρατηρήσεις περί στρατευμένης δημοσιογραφίας, μπορούμε νομίζω να φθάσουμε στο συμπέρασμα ότι απλά σήμερα η κοινή γνώμη έγινε λιγότερο διαχειρίσιμη από τα συγκεντρωμένα οικονομικά συμφέροντα.
Αγαπητέ “Λούμπεν”, πολύ καίρια η 2η επισήμανσή σας για διαχωρισμό της πληροφορίας καθ’ εαυτήν, από τον σχολιασμό της.
Νομίζω αυτό συμβαίνει και στην συγκεκριμένη περίπτωση που σχολιάζουμε: η μετάβαση από την πληροφόρηση για μυστική συνάντηση Γεραπετρίτη-Hochstein (γεγονός) στην εκτίμηση ότι το παιχνίδι είναι “σικέ” (σχόλιο) συνιστά λογικό άλμα (ακούσιο ή ηθελημένο). Εκτός εάν η συνομιλία των δύο ανδρών υπεκλάπη από τον δημοσιογράφο και γνωρίζει επακριβώς τί διημείφθη!
Για την ουσία της υποθέσεως, χρήσιμη είναι και η ανταπόκριση του Μ. Ιγνατίου από την χθεσινή ενημέρωση των δημοσιογράφων στο State Department.
https://hellasjournal.com/2023/01/nea-provokatsia-epichirise-tourkos-dimosiografos-sto-steit-ntipartment-enantion-elladas-ke-kiprou-den-allazi-i-thesi-ton-ipa-apantise-o-ekprosopos/
Δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά (λαϊκή παροιμία):
Η κυβέρνηση έχει ήδη αποδεχθεί μειωμένη επήρεια των νησιών του Αιγαίου! Έτοιμη για υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας
Σχετικά με την μειωμένη επήρεια των νησιών, μπορεί κανείς να διαβάσει και σε άρθρα σχετικά με τις βεβιασμένες οριοθετήσεις ΑΟΖ, στις οποίες προέβη η Ελλάδα με Ιταλία και Αίγυπτο, αφού παρέλειψε να αποστείλει, ως όφειλε, τις επιβαλλόμενες συντεταγμένες στον ΟΗΕ, μαζί με την επιστολή διαμαρτυρίας της για το τουρκολυβικό μνημόνιο. Ο λόγος που μέχρι σήμερα δεν τις έχει αποστείλει παραμένει άγνωστος.
Παρότι υπολήπτομαι τον κ. Σταλίδη, νομίζω πως η αποσπασματική κριτική του σχολίου του κ. Τσάφου αδικεί αμφοτέρους.
Για να έχουμε σημείο αναφοράς, ολόκληρο το σχόλιο εμφανίζεται στον κάτωθι σύνδεσμο.
https://threadreaderapp.com/thread/1336243308339802112.html
Εκεί μπορούμε να εντοπίσουμε, για παράδειγμα, δυο άλλα αποσπάσματα, που παραβλέπει ο κ. Σταλίδης, και οδηγούν σε αντίθετα συμπεράσματα.
“The Aegean is largely a sea of Greek islands; who else would have an EEZ there?”
“My point is that original map is meant to stoke passions and convey to Turkey that it is a victim, to conceal its own aspirations, and to obscure the complexity of the various maritime conflicts in the region. It’s a bad and a bad-faith map. Let’s stop using it.”
Η επιχειρηματολογία του κ. Τσάφου, δηλαδή, προσπαθεί να καταδείξει την αδιαλλαξία της Τουρκίας και ότι αυτή είναι το πρόβλημα, όχι το θύμα (μπορεί να είναι προφανές σε εμάς, αλλά δεν νομίζω ότι συμμερίζεται την άποψή μας ο υπόλοιπος κόσμος…).
Τα περί διαθέσεως συμβιβασμού της Ελλάδος αφορούν μόνο την διαφιλονικούμενη (διότι τέτοια είναι ακόμη) περιοχή του Καστελλορίζου και δεν εκφράζουν τίποτε διαφορετικό από την πάγια θέση της Ελλάδος ότι είναι πρόθυμη να διαπραγματευθεί ή να δεχθεί διαιτησία επί του ζητήματος των θαλασσίων ζωνών και μόνον (κάτι που απορρίπτει ωστόσο η Τουρκία).
Εκείνο που είναι όντως απαράδεκτο είναι η αναφορά σε ΤΔΒΚ.
Για να επανέλθω στο Καστελλόριζο, νομίζω ότι η θέση του κ. Τσάφου πως ο γνωστός χάρτης αποτελεί απλώς μια βάση συζητήσεως (υπονοώντας προφανώς πως ίσως να μην είναι εφικτή η πραγμάτωσή του) αποτυπώνει μια (οδυνηρή) πραγματικότητα.
“[This map] is based on the idea that absent any agreement to the contrary, each island gets the full EEZ that it is entitled to by international law. That’s it. In other words, it is a starting point.”
Την απαισιοδοξία μου αυτή στηρίζω στην ασάφεια και πολυπλοκότητα των κανόνων χαράξεως ΑΟΖ, όπως περιγράφονται στο πολύ κατατοπιστικό βιβλίο του κ. Βαληνάκη “Η Ελλάς των τεσσάρων θαλασσών”, απ’ όπου και το ακόλουθο, σχετικό απόσπασμα.
https://drive.google.com/file/d/1SBq5-nGUzdiLGWjB8tC0Rmb9DE639mN_/view
Στο ίδιο – απαισιόδοξο – πνεύμα και μια εκτενής ανάλυση στο ιστολόγιο “Βελισάριος-21”.
https://belisarius21.wordpress.com/2019/02/02/ελληνική-αοζ-ψάχνοντας-την-αλήθεια/
Με τα παρατεθέντα επιχειρώ απλώς να προβληματίσω μήπως παγιδευόμαστε από τις διαπραγματευτικές μας διακηρύξεις (που είναι φυσικό να είναι υπέρτερες των όσων μας ικανοποιούν, ώστε να υπάρχουν περιθώρια υποχωρήσεων) και εγκλωβιζόμαστε σε μια λογική όπου οτιδήποτε εκτός από το “μείζον” θεωρείται “προδοσία”.
Και για να θέσω το δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων.
Πώς θα αποτιμούσαμε μια υποθετική συμφωνία με την Τουρκία, διά της οποίας θα κατοχυρώναμε το Αιγαίο (έστω και με ΧΥ 10νμ), θυσιάζοντας την ΑΟΖ ανατολικώς της Ρόδου;
Νομίζω ότι αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα που όλοι αποφεύγουν (και καλώς, κατά μίαν έννοια, για να μην προδώσουμε την διαπραγματευτική μας τακτική).
Ομολογώ, πάντως, πως δεν θεωρώ ότι έχω επαρκή δεδομένα και τεχνικές γνώσεις (ως προς τα νομικά των ΑΟΖ) για να εκφέρω γνώμη επ’ αυτού.
“Διαφιλονικούμενη περιοχή” το Καστελόριζο κατά τον Γερμανό κυβερνητικό εκπρόσωπο! Αυτοί “θα μας σώσουν”;
Τότε κακώς πήγε εκεί η ΠτΔ και ο στρατηγός Φλώρος. Ό,τι πουν οι Γερμανοί!
Είτε μας αρέσει, είτε όχι, από την στιγμή που δεν υπάρχει συμφωνία για την ΑΟΖ, μεταξύ των γειτονικών κρατών, η θαλάσσια περιοχή (και όχι το νησιωτικό έδαφος) του Καστελλορίζου παραμένει διαφιλονικούμενη.
Προσέξτε και άλλη μια συναφή τεχνική λεπτομέρεια, ότι οι ελληνικές επίσημες ανακοινώσεις για τον πλου του Oruc Reis, το 2020, έκαναν λόγο για “παραβίαση υφαλοκρηπίδος” και όχι ΑΟΖ, αφού μόνον η πρώτη υφίσταται εξ υπαρχής.
“και όχι το νησιωτικό έδαφος”
Αυτή η διευκρίνιση χρειάζεται, άλλως δίδομε δίκιο στους Τούρκους. Αν η Ελλάδα είχε ανακηρύξει ΑΟΖ κι εφ΄ όσον το νησιωτικό έδαφος είναι ελληνικό, η ΑΟΖ τού Καστελλορίζου σαφώς θα ήταν ελληνική. Αλλά με τα ΑΝ δουλειά δεν γίνεται. Με την ευκαιρία, να κάμω εδώ μία διευκρίνιση, διότι ακούω/διαβάζω πολλές φορές ότι “η Ελλάδα δεν έχει ΑΟΖ”. Αυτό είναι σαφώς λάθος. ΑΟΖ έχει η Ελλάδα, απλώς, για εντελώς ανεξήγητους λόγους (ούτε ο καθηγητής Καρυώτης δεν τούς καταλαβαίνει), δεν την έχει επισήμως ανακηρύξει.
Στόχος της Τουρκίας ήταν πάντα το Καστελλόριζο και η ΑΟΖ του: Είναι το πιο σημαντικό οικόπεδο της Ελλάδας
ΕΤΣΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΊΣΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ.
ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΠΩΣ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ”ΤΡΟΧΙΟΔΡΟΜΕΙ” ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΡΕΣΠΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ;;;.
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Ο,ΠΟΥ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΙ ΑΓΕΦΥΡΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΕ ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΓΩΝΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑΥΤΟ ΟΙ Κ.Κ. ΓΑΠ ΚΑΙ ΚΟΤΖΙΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΑΝΑΛΑΒΑΝΕΙ ”ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ” ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΦΕΡΕ ΤΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ ΕΛΣΙΝΚΙ ΚΑΙ ΤΩΝ ”ΥΠΕΡΗΦΑΝΩΝ ΠΡΕΣΠΩΝ .
ΕΠΙΜΕΝΕΤΕ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΟΙ -Ο Κ.ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΦΑΝ ΤΩΝ ΥΠΕΡΒΟΛΩΝ-ΟΤΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΤΙΟ ΤΗΣ ΧΑΓΗΣ ΘΑ ΚΑΤΕΒΑΣΟΥΜΕ ΤΑ ΕΣΏΡΟΥΧΑ ΜΑΣ -ΜΕ ΑΥΤΗΝ ΚΙΟΛΑΣ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ-.
ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΜΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΝΤΡΟΠΗ ΝΑ ΤΟ ΙΣΧΥΡΙΖΟΜΑΣΤΕ, ΓΙΑΤΙ ΥΠΟΤΙΜΑΜΕ ΤΙΣ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΓΙΑΥΤΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ 1973 ,ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΤΟ ΜΙΣΟ ΑΓΑΙΟ .
ΕΝΤΑΞΕΙ ΔΕΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΑΥΤΗ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ -ΦΑΝΤΑΖΟΜΑΙ ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ ΟΤΙ ΟΠΟΙΑ ΑΛΛΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ,( ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΠΡΕΣΠΩΝ ΕΝΕΚΕΝ) -ΑΛΛΑ ΜΗ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΝΕΤΕ.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΛΛΑ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΔΕΝ ΑΝΤΕΧΟΝΤΑΙ ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΝΗΠΙΑ.
ΚΑΛΗ-ΚΑΛΗ ΦΩΤΙΣΗ ΚΑΙ ΦΕΙΔΩ ΣΤΙΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ. ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ.