Του Oscar Gutiérrez (*)
Ένας ψαράς ετοιμάζεται να ρίξει πετονιά, δείγμα ότι ψάρια πρέπει να υπάρχουν, κι ας μη φαίνονται. Ούτε εδώ, στο παρισινό προάστιο του Μπερσί, ούτε στο υπόλοιπο κομμάτι του Σηκουάνα που διατρέχει το Παρίσι. «Πρέπει να υπάρχουν», όμως, όπως λέει κι ο ηλικίας 31 ετών Ρομέν Τραμουά, ερευνητής του Leesu (Εργαστήριο υδάτων, περιβάλλοντος και αστικών συστημάτων). Δια γυμνού οφθαλμού, πάντως, βλέπει κανείς μόνο σκουπίδια: μπουκάλια, τενεκεδάκια, μια ρόδα ποδηλάτου. «Κοιτάξτε πόσο γρήγορα κινείται στο νερό», λέει ο ερευνητής, δείχνοντας ένα μεγάλο κομμάτι πλαστικού. Όσα μένουν στην επιφάνεια αποσυντίθενται σε μικρότερα πλαστικά. Όσα φτάνουν στον βυθό έχουν εξασφαλισμένη μια σχεδόν αιώνια ζωή.
Το Παρίσι – και ολόκληρη η Γαλλία – έχει κηρύξει τον πόλεμο στα πλαστικά. Η δημοτική αρχή της Αν Ινταλγκό, που είναι υποψήφια για τις προεδρικές εκλογές και δραστηριοποιείται ενεργά στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, προβλέπει ότι μέχρι το 2024 δεν θα υπάρχει πλαστικό αντικείμενο μιας χρήσης στην παρισινή πρωτεύουσα. Το Παρίσι θα βρεθεί έτσι στην πρωτοπορία της μάχης εναντίον αυτών των προϊόντων που ανακυκλώνονται δύσκολα και έχουν μακρά ζωή στα βάθη των ωκεανών. Κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν πήρε στα σοβαρά την οδηγία που ενέκρινε η ΕΕ τον Ιούνιο του 2019 εναντίον των πλαστικών μιας χρήσης.
Υπάρχει κι άλλος λόγος: το Παρίσι θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 και θέλει να οργανώσει αγώνες στον Σηκουάνα. Η δημοτική αρχή θέλει επίσης να αρχίσουν να κολυμπούν οι Παριζιάνοι στο ποτάμι τους έναν χρόνο μετά τους Ολυμπιακούς – και εκατό χρόνια μετά την τελευταία απαγόρευση. Ο τελευταίος δήμαρχος που είχε υποσχεθεί μπάνιο στον Σηκουάνα ήταν ο Ζακ Σιράκ: το 1990 είχε υποσχεθεί να κολυμπήσει ο ίδιος στο ποτάμι σε τρία χρόνια, όταν θα ήταν καθαρό. Δεν το αποτόλμησε ποτέ. Αυτό δεν τον εμπόδισε να εκλεγεί πέντε χρόνια αργότερα πρόεδρος της Γαλλίας.
Σύμφωνα με έρευνα του 2019, κάθε χρόνο καταλήγουν στον Σηκουάνα 2.200 με 5.900 τόνοι πλαστικού. Μιλώντας στο Μπερσί, κάτω από την Εθνική Γέφυρα, ο ερευνητής Ρομέν Τραμουά προσθέτει έναν ανατριχιαστικό αριθμό: «Υπολογίζουμε ότι η ποσότητα πλαστικού που φτάνει στη θάλασσα κάθε χρόνο από τον Σηκουάνα είναι 100 με 200 τόνοι».
Η πόλη λαμβάνει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικού. Ένα παράδειγμα είναι η ανακύκλωση πλαστικών μπουκαλιών. Ένα άλλο είναι η χρησιμοποίηση από τον κάθε καταναλωτή του δικού του πλαστικού σκεύους για την αγορά προϊόντων. Ένα τρίτο παράδειγμα είναι ο δανεισμός δοχείων, τα οποία μέσα σε έναν μήνα πρέπει να επιστραφούν. Τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά: μέσα σε έναν χρόνο η ποσότητα των πλαστικών σκουπιδιών έχει μειωθεί.
Η διεθνής οργάνωση Surfrider συνεργάζεται με τις αρχές για τον περιορισμό της μόλυνσης. «Η κατάργηση των πλαστικών προϊόντων αποτελεί εμπόδιο για την εσωτερική αγορά», λέει η Ντιάν Μπομνέ-Ζοανέ, από το ευρωπαϊκό τμήμα της Surfrider. «Αντιτιθέμεθα σε μια από τις βασικές αρχές της ΕΕ, που είναι η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων. Αυτό είναι το πρώτο φρένο. Υστερα είναι το οικονομικό βάρος των παραγωγών πλαστικού, που πλημμυρίζουν την αγορά».
Η ποιότητα του νερού του Σηκουάνα έχει βελτιωθεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, αλλά το μπάνιο θα αργήσει. Προς το παρόν, όποιος παραβιάζει τους κανονισμούς τιμωρείται με πρόστιμο 38 ευρώ.
(*) O Oσκαρ Γκουτιέρεθ είναι ανταποκριτής της El País στη Γαλλία
(Πηγή: El País)
