Πάνω από 300 φέρονται να είναι, σύμφωνα το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων, οι υποθέσεις ασθενών που έχουν κινηθεί νομικά μέχρι σήμερα κατά φαρμακοβιομηχανιών, όπως η Biontech ή η Astrazeneca, που παρήγαγαν εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πρόκειται για αγωγές εξαιτίας επιπλοκών υγείας που – κατά τους ενάγοντες – οφείλονται στα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19. Στη Γερμανία έχουν χορηγηθεί από την έναρξη της εμβολιαστικής καμπάνιας την περίοδο της πανδημίας μέχρι σήμερα, περίπου 192 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου.
Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι προς το παρόν δύο γερμανικά δικηγορικά γραφεία είναι αυτά που αναλαμβάνουν τις περισσότερες αντίστοιχες υποθέσεις. Πρόκειται για ένα αχαρτογράφητο ακόμη νομικό πεδίο, μιας και δεν υπάρχει στη Γερμανία προς το παρόν πλούσια σχετική νομολογιακή εμπειρία.
Δύο δίκες σε Βάδη-Βυρτεμβέργη και Βαυαρία
Η μία εκ των δύο υποθέσεων που άρχισε να εκδικάζεται σήμερα σε πρώτο βαθμό στην πόλη Ρότβαϊλ της Βάδης-Βυρτεμβέργης αφορά 58χρονο, ο οποίος άσκησε αγωγή σε βάρος της Biontech, επιρρίπτοντάς της ευθύνες για τη μερική τύφλωση, από την οποία άρχισε να υποφέρει – κατά τους ισχυρισμούς του – λίγες ημέρες μετά τον εμβολιασμό. Αποδίδει με απλά λόγια τη μερική τύφλωση στις παρενέργειες του εμβολίου και ζητά αποζημίωση από τη γερμανική φαρμακευτική ύψους τουλάχιστον 150.000 ευρώ.
Η δεύτερη δίκη διεξάγεται στο εφετείο της Βαμβέργης στη Βαυαρία. Στην περίπτωση αυτή μια γυναίκα ισχυρίζεται ότι το εμβόλιο επιβάρυνε την υγεία της. Στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο η ενάγουσα δεν δικαιώθηκε πάντως, διότι οι δικαστές έκριναν ότι το εμβόλιο δεν είχε ελαττώματα ούτε ότι η πληροφόρηση των ασθενών για πιθανές παρενέργειες ήταν ελλιπής, καταλήγοντας μάλιστα ότι τα οφέλη του εμβολίου υπερτερούν των παρενεργειών. Οι επίμαχες παρενέργειες είχαν να κάνουν στην περίπτωση αυτή με την πρόκληση θρόμβωσης. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, στα οποία αναφέρεται το γερμανικό δίκτυο RND, ο κίνδυνος θρόμβωσης όσων έλαβαν δόση του συγκεκριμένου εμβολίου δεν είναι όμως μεγαλύτερος από τον κίνδυνο θρόμβωσης του μη εμβολιασμένου τμήματος του πληθυσμού.
Τι εξετάζουν οι δικαστές, τι διεκδικούν οι ενάγοντες
Όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ της η ιστοσελίδα tagesschau.de οι δικαστές σε αντίστοιχες υποθέσεις καλούνται να εξετάσουν διάφορα σύνθετα ζητήματα βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας. Ο γερμανικός νόμος περί φαρμάκων ορίζει ότι οι παρασκευαστές οφείλουν αποζημίωση, εάν το επίμαχο φάρμακο προκαλεί παρενέργειες δυσανάλογα βαριές σε σχέση με τα αποδεκτά πορίσματα της ιατρικής επιστήμης. Ωστόσο, βάσει νομολογίας, αν ένα φάρμακο είναι εγκεκριμένο και οι παρενέργειες γνωστές εκ των προτέρων, εκπίπτουν οι σχετικές αξιώσεις. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αποδειχθεί ότι η υγεία του ασθενούς επιβαρύνθηκε με τρόπο που εκφεύγει του πεδίου των γνωστών παρενεργειών. Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο που διερευνάται είναι η πραγματική ύπαρξη «αιτιότητας» μεταξύ της βλάβης στην υγεία και του εμβολιασμού.
Από εκεί και πέρα μια επιπλέον ενδιαφέρουσα πτυχή αντίστοιχων υποθέσεων είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις, πέρα από την αποζημίωση από την εκάστοτε φαρμακευτική, οι ενάγοντες διεκδικούν και αποζημίωση από το κράτος βάσει του νόμου περί προστασίας από τις λοιμώξεις. Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο νόμο το κράτος οφείλει να αποζημιώνει ασθενείς για βλάβες που προκαλούνται από τον εμβολιασμό, να καλύπτει παρεπόμενα έξοδα για θεραπείες ή να καταβάλλει ακόμη και συντάξεις. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο εμβολιασμός να έχει γίνει από κρατική αρχή στο πλαίσιο της προστασίας της δημόσιας υγείας.
Όπως σημειώνει το εκτενές ρεπορτάζ, κρίσιμος είναι και ο νομικός προσδιορισμός της «βλάβης από τον εμβολιασμό», η οποία υπερβαίνει τις συνήθεις παρενέργειες των εμβολίων όπως είναι ο πυρετός ή ο πονοκέφαλος. Κάθε περίπτωση εξετάζεται πάντως από τα αρμόδια δικαστήρια μεμονωμένα.
