Με τίτλο «Η επίσκεψη Βαρθολομαίου στο Λευκό Οίκο αποτελεί σημάδι μιας νέας κρίσης που πλησιάζει», η εφημερίδα Cumhuriyet αναφέρει σε ρεπορτάζ (Birol Güger) πως ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, υποδέχθηκε στο Λευκό Οίκο τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον οποίο επιμένει να αποκαλεί «οικουμενικό» σε αντίθεση με τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Η επίσκεψη αυτή στην οποία δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία τις ημέρες αυτές, μπορεί να αποτελεί προειδοποίηση μιας νέας κρίσης που πλησιάζει. Ο Biden -σημειώνεται- «από τις πρώτες σημαντικές τοπικές κρίσεις που γνώρισε στο ξεκίνημα της πολιτικής του ζωής ήταν η Ειρηνευτική Επιχείρηση της Κύπρου στις 20 Ιουλίου του 1974 από τον τουρκικό στρατό». Ο Dean C. Lomis, από τα προεξάρχοντα ονόματα του ελληνικού λόμπι στις ΗΠΑ, περιγράφει την περίοδο αυτή ως «η ελληνοποίηση του Biden» και δίνει σημαντική πληροφόρηση σχετικά με το ιστορικό υπόβαθρο της αντίληψης του Προέδρου Biden σχετικά με τη Τουρκία.
Η μακροχρόνια φιλία του Biden με το ελληνικό λόμπι χρονολογείται εδώ και 40 χρόνια. Επίσης δεν είναι νέα η πολιτική υποστήριξη στο Πατριαρχείο το οποίο αποκαλεί «οικουμενικό», αγνοώντας τη Λωζάνη.
Οι πρώτες πολιτικές ενέργειες του Βαρθολομαίου σχετικά με το Πατριαρχείο ανάγονται στις αρχές του 2000 όταν ήταν Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας. Το 2008 με τη θέση βοηθού του Barack Obama, ήταν πλέον σε θέση να προχωρήσει σε πιο δραστικές πολιτικές τόσο στο Κυπριακό όσο και σε άλλα θέματα που σχετίζονταν με την Ελλάδα. Στην πορεία αυτή κάνει αυτό που αναμένεται από αυτόν με πολλές πρωτιές.
Πρώτος Αντιπρόεδρος που επισκέφθηκε το Πατριαρχείο
Το 2011 έμεινε στην ιστορία ως «ο πρώτος Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ που ήρθε στην Τουρκία και επισκέφθηκε το ρωμαίικο Πατριαρχείο Φαναρίου», ενώ σε μήνυμα του στο twitter ανέφερε πως «ο Biden στην Κωνσταντινούπολη επισκέφθηκε τον «Οικουμενικό» Πατριάρχη. Τρία χρόνια αργότερα ήρθε ξανά στην Τουρκία και τη δεύτερη ημέρα του ταξιδιού του επισκέφθηκε στις 23 Νοεμβρίου τον Ρωμιό Πατριάρχη Φαναρίου.
Τον Μάιο του 2014 επισκέφθηκε τη Νότια Κύπρο ως ο ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος των ΗΠΑ σε περίοδο 50 ετών. Στην ομιλία του στη διάρκεια της επίσκεψης έδωσε έμφαση «στη στρατηγική εταιρική σχέση» Νότιας Κύπρου-ΗΠΑ.
Δύο μήνες μόλις μετά σε ομιλία του σε ελληνορθόδοξη εκκλησία, αναφέρθηκε σε τρία βασικά ζητήματα: «την επιρροή των ελληνοαμερικανικών σχέσεων στο αποκαλούμενο ως «Οικουμενικό Πατριαρχείο», στη «Θεολογική Σχολή της Χάλκης» και «στη συνεχιζόμενη παράνομη τουρκική κατοχή στην Κύπρο».
Το όραμα του Biden σχετικά με τις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας
Ο Biden δεν έχει κάνει ποτέ -στη διάρκεια της πολιτικής του ζωής που αγγίζει τον μισό αιώνα- καμιά παραχώρηση από την πολιτική του γραμμή που συντάσσεται στο πλευρό της Ελλάδας και βρίσκεται διαμετρικά απέναντι στην Τουρκία. Στο έγγραφο «Το όραμα του Joe Biden σχετικά με τις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας» που εξέδωσε στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, αναφέρει πως «θα συνεχίσουμε να είμαστε μια ισχυρή φωνή για τις θρησκευτικές ελευθερίες παγκοσμίως, των δικαιωμάτων των ελληνορθόδοξων εκκλησιών συμπεριλαμβανομένων».
Τέλος το ρεπορτάζ παραπέμπει σε δημοσίευμα του από το 2008 με τίτλο «Το Φανάρι γίνεται Βατικανό», προκειμένου «να γίνει κατανοητή η ιστορική και πολιτική σημασία του όρου «Οικουμενικός» που χρησιμοποιείται ανεπίσημα και ενάντια στη Λωζάνη από το ρωμαίικο Πατριαρχείο Φαναρίου».
«Ο Biden συναντήθηκε με τον Βαρθολομαίο και θα συναντηθεί με τον Erdoğan»
-Σχόλιο ιστοσελίδα Yetkin Report
-Σχόλιο του Murat Yetkin στην ιστοσελίδα Yetkin Report με τίτλο «Ο Biden συναντήθηκε με τον Βαρθολομαίο και θα συναντηθεί με τον Erdoğan», αναφέρει πως στις 25 Οκτωβρίου λίγες ώρες αφότου ο Biden συναντήθηκε στο οβάλ γραφείο με τον Βαρθολομαίο, ο Erdoğan ανέφερε πως στο υπουργικό συμβούλιο «συζητήθηκε» το θέμα των εκλογών των μειονοτικών ιδρυμάτων. Η ανακοίνωση που έγινε μετά τη συνάντηση Biden-Βαρθολομαίου ανέφερε πως οι θρησκευτικές ελευθερίες αποτελούν από τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, δεν προχώρησε ωστόσο σε λεπτομέρειες.
Ο Βαρθολομαίος και οι επαφές του στην Ουάσιγκτον
Και η ίδια η ανακοίνωση είναι ενδιαφέρουσα. Αποτελείται από πέντε προτάσεις, του τίτλου συμπεριλαμβανομένου, όπου ο Βαρθολομαίος αναφέρεται πέντε φορές ως ο Οικουμενικός Πατριάρχης των ελληνορθόδοξων, ενώ δίνεται έμφαση στη μακροχρόνια φιλία Biden-Βαρθολομαίου. Ο Biden και οι υπόλοιποι επίσημοι δήλωσαν σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ πως θα συνεχίσουν να στηρίζουν ενώπιον της τουρκικής κυβέρνησης την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος που έχει τη βάση του στη Νέα Υόρκη παρέστη στη συνάντηση. Ο Ελπιδοφόρος Λαμπρινιάδης, προτού αναλάβει τα σχετικά καθήκοντα ήταν επικεφαλής της Θεολογικής Σχολής και Μητροπολίτης Προύσης. Γίνεται λόγος για επαφές, διότι ο Βαρθολομαίος δεν συναντήθηκε μόνο με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, αλλά και με τους Antoni Blinken και Nancy Pelosi.
Ο Πρέσβης της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, Murat Mercan, παρέθεσε πρόγευμα προς τιμήν του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στις 25.10. Ο Murat Mercan προσκάλεσε επίσης την Αναπληρώτρια ΥφΥΠΕΞ Erika Olson και την Πρέσβη της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.
Ο Biden που συναντήθηκε στις 25 του μήνα με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και την αντιπροσωπεία του, θα συναντηθεί -εάν δεν πάει κάτι στραβά- με τον Erdoğan στις 22-23 Νοεμβρίου στη Γλασκώβη.
«Το Πατριαρχείο πρέπει να είναι η ήπια ισχύς της Τουρκίας»
Άρθρο γνώμης στην εφημερίδα (Hakan Çelik) με τίτλο «Το Πατριαρχείο πρέπει να είναι η ήπια ισχύς της Τουρκίας», αναφέρει πως «παρακολουθώ την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη και Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου στις ΗΠΑ.
Η αντιπροσωπεία του Πατριάρχη στις ΗΠΑ περιλαμβάνει κληρικούς από την Ελλάδα και την Αμερική και από την Τουρκία τον Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, καθώς και τον επιχειρηματία Λάκη Βίγκα, από τα γνωστά ονόματα της ρωμαίικης κοινότητας.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος είναι ο οικοδεσπότης της οργάνωσης στις ΗΠΑ. Ο Άλεξ Καρλούτσος, από τα γνωστά ονόματα στις ΗΠΑ συμβάλλει επίσης.
Συνάντηση με Biden
Καθώς ο Πατριάρχης είναι ο θρησκευτικός ηγέτης των χριστιανών ορθόδοξων που αριθμούν σχεδόν 300 εκ. παγκοσμίως, γίνεται δεκτός με το πιο υψηλό επίπεδο πρωτοκόλλου στις χώρες που επισκέπτεται. Το ίδιο συνέβη στις ΗΠΑ. Από τη στιγμή που έφθασε στο αεροδρόμιο, έγινε δεκτός με το πιο υψηλό πρωτόκολλο.
Περίπου 2 εκ. Ελληνοαμερικανοί ζουν στις ΗΠΑ. Είναι σημαντικά ονόματα στην πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της χώρας. Ορισμένες από τις οικογένειες αυτές έχουν μετοικήσει από την Τουρκία. Ο Πατριάρχης συναντήθηκε τη δεύτερη ημέρα της επίσκεψης του με τον Biden. Η συνάντηση διήρκεσε μια ώρα.
Biden και Βαρθολομαίος συζήτησαν θέματα, όπως η κατάσταση των θρησκευτικών ιδρυμάτων και η κλιματική αλλαγή. Ο Biden παρακολουθεί στενά τα θέματα που σχετίζονται με το Πατριαρχείο. Στο παρελθόν σε ταξίδι του στην Τουρκία είχε επισκεφθεί τον Βαρθολομαίο.
Ο Πατριάρχης είχε ξεχωριστή συνάντηση με τον Blinken. Επισκέφθηκε το Κογκρέσο και συναντήθηκε με την Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Nancy Pelosi. Ο Πατριάρχης επισκέπτεται παραδοσιακά τις Πρεσβείες Ελλάδας και Τουρκίας στις χώρες που επισκέπτεται. Το ίδιο έπραξε και στην Ουάσιγκτον.
Ο Πρέσβης Murat Mercan τον προσκάλεσε σε πρόγευμα στην πρεσβευτική κατοικία και πραγματοποίησε μια αξιοσημείωτη ομιλία με επαινετικά λόγια για τον Πατριάρχη. Το προηγούμενο βράδυ τον είχε προσκαλέσει η Πρέσβης Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, όπου έγινε ένας ωραίος διάλογος μεταξύ του Mercan και της Ελληνίδας Πρέσβεως. Εύχομαι ο διάλογος αυτός να συμβάλλει στο να ξεπεραστούν τα προβληματικά θέματα μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Πατριάρχης τυγχάνει ιδιαίτερου σεβασμού για τη συμβολή του στις σχέσεις μεταξύ θρησκειών και δογμάτων, για τα ηγετικά χαρακτηριστικά του και την εποικοδομητική του στάση σε σημαντικά θέματα που ενδιαφέρουν την ανθρωπότητα. Έχει για πολλά χρόνια πρωτοστατήσει στα ζητήματα περιβάλλοντος και προστασίας της φύσης.
Μάλιστα το γεγονός ότι είναι Τούρκος πολίτης και η έδρα του Πατριαρχείου βρίσκεται εδώ και αιώνες στην Κωνσταντινούπολη, αποτελεί μεγάλο πλούτο για την Τουρκία. Αλλά στην Τουρκία τα ζητήματα αυτά δεν παρακολουθούνται σωστά. Υπάρχει μια μη ξεκάθαρη προσέγγιση σε ότι αφορά στο Πατριαρχείο, με προκαταλήψεις και έλλειψη γνώσης από κάποιους κύκλους.
Το να αποκαλούμε «Πατριάρχη Φαναρίου» τον Πατριάρχη που είναι αποδεκτός παγκοσμίως ως «Οικουμενικός» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια εμμονική προσέγγιση του παρελθόντος. Αυτή η προσέγγιση πρέπει άμεσα να εγκαταλειφθεί. Έναν σεβάσμιο θεσμό που έχει εδώ και αιώνες διατηρήσει την κουλτούρα και την ταυτότητα του, πρέπει να ξεκινήσουμε να τον μνημονεύουμε με το όνομα με το οποίο αυτοπροσδιορίζεται.
Από την άλλη, πρέπει δίχως περαιτέρω καθυστέρηση να επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης που είναι για μεγάλο χρονικό διάστημα κλειστή. Το να ληφθεί μια τέτοια απόφαση στην 30η επέτειο της εκλογής του Πατριάρχη, είναι ενέργεια καλοδεχούμενη όχι μόνον από χώρες όπως η Ελλάδα και οι ΗΠΑ που ενδιαφέρονται κυρίως για το θέμα, αλλά και από ολόκληρο τον δυτικό κόσμο όπου η Τουρκία επιδιώκει να δημιουργήσει εποικοδομητικές σχέσεις. Θα υπάρξει μια πολύτιμη συμβολή στην ήπια ισχύ της Τουρκίας εάν ο Πρόεδρος Erdoğan, ο οποίος έχει αναλάβει ιδιαίτερα σημαντικές πρωτοβουλίες που αφορούν στην ελευθερία της πίστης και της θρησκείας, κάνει τα ίδια θαρραλέα βήματα σε θέματα που σχετίζονται με το Πατριαρχείο».
