Του Αλκη Καλλιαντζίδη Οικονομολόγου [email protected] www.kalkis.eu
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2017 γίνονται, ως γνωστόν, οι κρίσιμες γερμανικές εκλογές που προκαλούν το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Δεν πρέπει όμως να μας διαφύγει ότι ο γαλλικός εκλογικός κύκλος θα κλείσει το 2017 την ίδια ημερομηνία με το επιδόρπιο των ιδιότυπων εκλογών για την ανανέωση του μισού αριθμού των υφιστάμενων σήμερα Γερουσιαστών της γαλλικής Γερουσίας οι οποίες γίνονται κάθε τρία χρόνια από ένα ειδικό εκλογικό σώμα αιρετών της αυτοδιοίκησης, τους λεγόμενους «μεγάλους εκλέκτορες», όχι απευθείας από τον λαό. Ο τελευταίος, σε νέα δημοσκόπηση που είδε το φως της δημοσιότητας στις πρωινές ειδήσεις, της Τρίτης Σεπτεμβρίου 2017, του τηλεοπτικού καναλιού France 2, έδωσε 46% καλός πρόεδρος ο Μακρόν έναντι 56% κακός πρόεδρος, καταγράφοντας έτσι μια πτώση της δημοτικότητάς του κατά 14% μέσα σε δυο μήνες.
Ορισμένα σχετικά αριθμητικά δεδομένα
Περίπου 1.971 υποψήφιοι θα εκτεθούν για τις 171 έδρες Γερουσιαστών από τις συνολικά υπάρχουσες 348 
έδρες στη Γερουσία (Palais du Luxembourg), ένα ρεκόρ για αυτού του είδους τις εκλογές, σύμφωνα με τον ηλεκτρονικό Le Monde.fr και το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) στις 09.09.2017. Μετά τη λήξη των υποψηφιοτήτων, η γαλλική Γερουσία δημοσίευσε την Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου στην ιστοσελίδα της όλους τους υποψηφίους ανά νομό σε αυτό το τελευταίο εκλογικό ραντεβού του 2017. Οι αιτήσεις τους διαβιβάστηκαν στα διοικητικά δικαστήρια, τα οποία πρέπει με τη σειρά τους να ελέγξουν την εγκυρότητά τους.1 971. Αυτός είναι ο αριθμός των υποψηφίων που θα εκτεθούν. Το 2014, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης γερουσιαστικής ανανέωσης, περίπου 1.733 υποψήφιοι αναμετρήθηκαν για τις 178 θέσεις που ανανεώθηκαν τότε. Ήταν ήδη ένα ρεκόρ για αυτού του είδους τις εκλογές, καθώς υπήρχαν 1.374 υποψήφιοι το 2011 και 754 το 2008. Η καρεκλοθηρία δηλαδή καλά κρατεί και στη Γαλλία. Κάθε ομοιότητα με τα καθ’ημάς είναι εντελώς τυχαία.
Πώς καθορίζονται οι «μεγάλοι εκλέκτορες» του γερουσιαστικού σώματος ;
Οι γερουσιαστικές εκλογές στη Γαλλία γίνονται λοιπόν μέσα από ένα ειδικό σώμα αιρετών, της αυτοδιοίκησης κυρίως, που ονομάζονται «μεγάλοι εκλέκτορες» (grands électeurs), οι οποίοι κάθε τρία χρόνια ανανεώνουν το ήμισυ των υφιστάμενων Γερουσιαστών (οι οποίοι εκλέγονται για 6 χρόνια) της Γερουσίας. Από αυτές τις 171 έδρες, οι 136 θα εκλεγούν με απλή αναλογική και οι 35 με πλειοψηφικό σύστημα.
Για να είμαι πλήρης, πρέπει να σημειώσω ότι οι 75.000 από τους 162.000 «μεγάλους εκλέκτορες» καλούνται να ψηφίσουν αυτή τη φορά. Στις 30 Ιουνίου, οι δήμοι όρισαν τους δημοτικούς εκπροσώπους τους, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μόνοι τους το 95% του συλλογικού εκλογικού σώματος των εκλογών για τη Γερουσία. Πιο συγκεκριμένα, οι θέσεις των αντιπροσώπων εκλέγονται από τους δήμους με λιγότερους από 9.000 κατοίκους. Πάνω από αυτό το πληθυσμιακό όριο, και μέχρι τους 30.000 κατοίκους, όλοι οι δημοτικοί σύμβουλοι ορίζονται ως μεγάλοι εκλέκτορες. Για πάνω από 30.000 κατοίκους εκλέγονται και συμπληρωματικοί εκπρόσωποι. Για παράδειγμα, οι 163 δημοτικοί σύμβουλοι του Παρισιού εξέλεξαν 2.500 επιπλέον αντιπροσώπους. Οι υπόλοιποι μεγάλοι εκλέκτορες απαρτίζονται από βουλευτές και περιφερειακούς και νομαρχιακούς συμβούλους.
Άρα λοιπόν η πολιτική ακολουθία αυτού του γαλλικού προεδρικού έτους δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί! Οι γερουσιαστικές εκλογές της προσεχούς Κυριακής θα αποτελέσουν το επιδόρπιο αυτής της βαριάς εκλογικής χρονιάς του 2017.
Τεστ μείζονος πολιτικής σημασίας για τον Μακρόν
Οι επόμενες εκλογές στη Γερουσία θα αποτελέσουν ένα πολιτικό τεστ μείζονος σημασίας για τον Εμμανουήλ
Μακρόν, του οποίου τα πρώτα αυτοδιοικητικά βήματα τάραξαν τους γαλλικούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) από τους οποίους απαιτεί εξοικονόμηση 13 δις ευρώ, αναφορικά με τα λειτουργικά τους έξοδα, σε βάθος πενταετίας. Αλλά και την αφαίρεση της αρμοδιότητας του «Φόρου Διαμονής» (μοιάζει με τον ΕΝΦΙΑ) που πλήρωνε μέχρι τώρα το 80% των κατοίκων (με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάτω από 24.000 ευρώ με 2 παιδιά) ενός ΟΤΑ και που καθορίζεται, επιβάλλεται και εισπράττεται σήμερα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Να προσθέσουμε επίσης τη μείωση του συνολικού αριθμού των «επιδοτούμενων θέσεων εργασίας» στους δήμους και στα νομικά τους πρόσωπα. Συν τη μείωση κατά το 1/3 του συνολικού αριθμού των δημοτικών, νομαρχιακών και περιφερειακών Συμβούλων, ώστε και η αυτοδιοίκηση να συμβάλλει στην εξυγίανση της γαλλικής οικονομίας.
Η φύση του εκλογικού σώματος είναι τέτοια, όπως την αναλύσαμε παραπάνω, που η εκλογή των νέων Γερουσιαστών αντανακλά συνήθως τα αποτελέσματα των προηγούμενων δημοτικών, νομαρχιακών και περιφερειακών εκλογών τις οποίες, ως γνωστόν, κέρδισαν οι κεντροδεξιοί Ρεπουμπλικάνοι, οι οποίοι προβλέπεται να κερδίσουν και τις γερουσιαστικές εκλογές της Κυριακής, αν και σπαράσσονται ακόμα μετά 
τη βαριά ήττα του François Fillon. Εάν δηλαδή ένα κόμμα, όπως το Ρεπουμπλικανικό, έχει πάει καλά στις αυτοδιοικητικές εκλογές που προηγήθηκαν, τότε συνήθως πάει καλά και στις γερουσιαστικές εκλογές, εκλέγει και τον πρόεδρο της Γερουσίας (προβλέπεται να επανεκλεγεί ο νυν πρόεδρος Gérard Larcher), αφού έχει τους περισσότερους «μεγάλους εκλέκτορες». Αλλά φέτος, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι πιο ενδιαφέρον με την εισβολή στο παιχνίδι αυτό του κόμματος του Μακρόν «La République en Marche» (LREM), το οποίο δεν συμμετείχε στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές αφού τότε δεν υπήρχε ακόμα ως κόμμα.
Η απουσία τοπικής αγκυροβόλησης του κόμματος Μακρόν δυσκολεύει την νίκη
Το μέγαρο Elysée χρειάζεται μια πλειοψηφία 3/5 των 2 κοινοβουλευτικών σωμάτων, δηλαδή της 
Εθνοσυνέλευσης και της Γερουσίας, για να μπορεί να περάσει τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που έχει κατά νου να κάνει. Το ενδεχόμενο αυτό φαίνεται επί του παρόντος απίθανο να συμβεί. Πράγματι, αν οι βουλευτές του Macron έχουν την απόλυτη πλειοψηφία (313 έδρες) στην Εθνοσυνέλευση του Palais-Bourbon, το μέγαρο Elysée κινδυνεύει από την απουσία δικών του τοπικών εκλεγμένων αντιπροσώπων, με δικαίωμα ψήφου την Κυριακή. Με μεγάλη δυσκολία, σχηματίστηκε μια ομάδα 29 Γερουσιαστών με τα χρώματα του κόμματος Macron μετά τις βουλευτικές εκλογές. Ο πρόεδρος αυτής της ομάδας, François Patriat, στοχεύει σε 45 με 50 Γερουσιαστές του μακρονικού κόμματος LREM, σύμφωνα με το ρεπορτάζ στις 24-08-2017 της Marie-Pierre Bourgeois στο ηλεκτρονικό site France Lagazette.fr. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις της εφημερίδας Le Monde και του Παρατηρητηρίου της πολιτικής και κοινοβουλευτικής ζωής (Observatoire de la vie politique et parlementaire) ήταν πιο αισιόδοξες. Νομίζουν ότι το κόμμα του Μακρόν LREM είναι ικανό να εκλέξει 74 με 79 Γερουσιαστές. Το εν λόγω κόμμα στοχεύει κυρίως στην εκλογή «Macron-συμβατών» Γερουσιαστών οι οποίοι θα επέτρεπαν την συγκρότηση πλειοψηφιών κατά περίπτωση, ανάλογα με τα νομοσχέδια που θα παρουσιάζονται για ψήφιση. Στο σκόπευτρο του κόμματος LREM, βρίσκονται κυρίως οι Γερουσιαστές της Ένωσης του Κέντρου, που αναμένεται να διατηρήσουν τη σημερινή τους δύναμη, πιθανόν και να ενισχυθούν από το συνεργαζόμενο κόμμα Modem του François Bayrou για να φτάσουν τους 40 με 43 Γερουσιαστές, σύμφωνα με τις παραπάνω προεκλογικές προβολές που έκανε η εφημερίδα Le Monde. Το κόμμα του Μακρόν ελπίζει να γίνει η δεύτερη ομάδα στη Γερουσία, πίσω από τους Ρεπουμπλικάνους.
Ο Jean-Luc Mélenchon δεν έχει σχεδόν καθόλου δυνάμεις σε αυτό το ειδικό εκλογικό σώμα των «μεγάλων εκλεκτόρων», γιατί και αυτός δεν είχε κόμμα κατά τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Λίγες δυνάμεις, όχι όμως καθοριστικές, έχουν η Marine Le Pen (ελέγχει μόνο 9 δήμους) και το ΚΚ Γαλλίας. Περισσότερες διαθέτει το σοσιαλιστικό κόμμα, με μεγάλη αγκυροβόληση στην γαλλική αυτοδιοίκηση παραδοσιακά. Όμως σπαράσσεται κι αυτό μετά την οδυνηρή ήττα του Benoît Hamon, ο οποίος φαίνεται να στρέφεται προς τον Mélenchon για να σώσει το πολιτικάντικο σαρκίο του, αφού δεν έχει εκλεγεί ούτε καν βουλευτής!
