Του Παντελή Σαββίδη
Σε μια ανάρτηση στο διαδίκτυο, η αξιοπιστία της οποίας έχει δευτερεύουσα σημασία σε σχέση με το νόημά της, ένας ανθρωπολόγος έκανε με τα παιδιά μιας αφρικανικής φυλής ένα πείραμα: άφησε στη ρίζα ενός δένδρου ένα καλάθι με διάφορα φρούτα, και τους είπε πως θα τα πάρει όποιο παιδί φτάσει πρώτο. Το αποτέλεσμα τον εξέπληξε. Τα παιδιά πιάστηκαν χέρι-χέρι και έφθασαν μαζί στη ρίζα του δένδρου. Όταν τα ρώτησε γιατί το έκαναν, απάντησαν: Ubuntu.
Ubuntu είναι μια αρχαία αφρικανική λέξη που σημαίνει «ανθρωπιά προς τους άλλους». Συχνά περιγράφεται ότι μας υπενθυμίζει πως «είμαι αυτό που είμαι εξαιτίας αυτού που είμαστε όλοι».
Δεν είναι τυχαίο ότι ονομάστηκε έτσι και ένας ανοικτός κώδικας του Linux.
Πέρα από την αμφισβήτηση του ποιος, παραδοσιακά, θεωρείται πολιτισμένος λαός (η αφρικανική αυτή φυλή ή οι Ευρωπαίοι), η ιστορία θέτει το ζήτημα της επικίνδυνης παρακμής –μέχρι εξαφανίσεως– μιας κατακερματισμένης και διαιρεμένης κοινωνίας από την οποία εξέλιπε ένα αξιακό σύστημα που την κρατούσε συνεκτική.
Η ελληνική κοινωνία έχει αυτά τα παρακμιακά χαρακτηριστικά που, επιπλέον, την κατέστησαν μαλθακή. Έχει, δηλαδή, τα χαρακτηριστικά μιας διαίρεσης και ενός επικίνδυνου ανταγωνισμού που διατρέχει την ιστορία της από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας.
Γνωρίζει, ή θέλει να μάθει ποια είναι και που πάει; Χρειάζεται επαναπροσδιορισμό με βάση τα ρεύματα που διέτρεξαν την ιστορία της; Αν η μαλθακότητα, η χαλαρότητα, ο ιδεολογικός και ταυτοτικός χυλός θεωρούνται στοιχεία υπέρβασης αντιπαραθέσεων του παρελθόντος, αληθών ή ψευδών, ποιος θα την υπερασπιστεί σε ώρα ανάγκης; Μήπως οδεύει προς εξαφάνιση; Μήπως αναζητά τους νέους Φαναριώτες που θα συνεργαστούν με τον ισχυρό παράγοντα της περιοχής ανακυκλώνοντας την ιστορία και σώζοντάς την αφού την υποδουλώσουν;
Στην Ελλάδα, σε κοινωνικό επίπεδο υπάρχει ένας διακριτός διχασμός ως προς την επιλογή στο εθνικό ζήτημα και τον στρατηγικό προσανατολισμό (Δύση-Ανατολή), στο πολιτικό πεδίο ένας κατακερματισμός στο ελάχιστο δυνατό ποιοτικό επίπεδο, σε κυβερνητικές επιλογές μια αναντιστοιχία πολιτικών και λαϊκής βούλησης, μια τυραννία της πλειοψηφίας, όπως θα έλεγε ο Κ. Μητσοτάκης, σε πνευματικό από τις χειρότερες στιγμές της ιστορίας του τόπου, σε οικονομικό η καταλήστευση του κράτους και σε επιλογές σύγχρονοι Φαναριώτες.
Από το 1830-32 που απέκτησε την ανεξαρτησία της, η χώρα δεν έχει καταφέρει να σταθεί στα πόδια της.
Περνά συχνά πτωχεύσεις, είναι καταχρεωμένη, ενώ σοβαροί οικονομολόγοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο μιας νέας κρίσης σαν και αυτήν που πέρασε προσφάτως η χώρα. Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός αμφισβητούνται (κυβερνούν με το 11,5% του εκλογικού σώματος), αλλά οι υπαρκτές εναλλακτικές προτάσεις είναι παιδαριώδεις. Η χώρα επιβιώνει χάρη στην μέθοδο της προσκόλλησης και της προστασίας. Και αναστέλλει την άσκηση των δικαιωμάτων της για να ηρεμήσει την προκλητική δύναμη της περιοχής, την Τουρκία, η οποία πάντα κάτι κερδίζει. Όταν κερδίζει ο ένας, χάνει ο άλλος. Εκτός και αν θεωρούμε κέρδος την επισφαλή ηρεμία.
Η αρχή έγινε με τη Διακήρυξη Φιλίας η οποία, στη διχασμένη ελληνική κοινωνία, παρουσιάσθηκε ως μέγιστη επιτυχία αποφυγής του πολέμου. Απεκρύβη ότι το ακριβό τίμημα εξαγοράς «φιλίας» ήταν ένα νέο casus belli. Αν η Ελλάδα ασκήσει τα δικαιώματά της, παραβιάζει τη Διακήρυξη. Και θα τιμωρηθεί με την απειλή επαναφοράς της έντασης. Πρέπει, ακόμη και αυτά για τα οποία την παρέπεμψε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η Επιτροπή, όπως η οριοθέτηση θαλάσσιων χώρων, να τα ασκήσει σε συνεννόηση και συνεργασία με την Τουρκία. Και αυτό ήταν μόνο η αρχή.
Ο προστάτης εξήγγειλε εδώ και καιρό ότι η καλύτερη επιλογή για την αξιοποίηση ενεργειακών κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, όπου υπάρχουν, είναι η συνεργασία Ελλάδας-Τουρκίας.
Μόνο που σε αυτήν τη συνεργασία η Ελλάδα μόνο βάζει και η Τουρκία μόνο παίρνει. Εκείνο που παρέχει είναι η μετάθεση του χρόνου της απειλής. Αφού πάρει ό,τι θέλει, θα την επαναφέρει με τα νέα αιτήματά της. Αυτή η πολιτική χρειάζεται νέους Φαναριώτες. Υπάρχουν αρκετοί στην πιάτσα. Έχουν κατακλύσει τα κέντρα του δημόσιου βίου διότι πάντα αυτό το είδος ξέρει να ελίσσεται και να αξιοποιεί ευκαιρίες.
Η «Enterprise Greece» (Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου ΑΕ) είναι ο αρμόδιος εθνικός φορέας, υπό την εποπτεία του υπουργείου Εξωτερικών, που προσελκύει ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα και προωθεί τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στο εξωτερικό. Διευθύνων σύμβουλός της είναι ο Μαρίνος Γιαννόπουλος, ο οποίος σε συνέντευξή του στο τουρκικό πρακτορείο Anadolu δήλωσε:
«Έχοντας υπόψη τους ιστορικούς, πολιτιστικούς και εμπορικούς δεσμούς ανάμεσα στις χώρες µας, μαζί µε τις συνεργασίες που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της “θετικής ατζέντας”, πιστεύω ότι ήρθε η ώρα για την Ελλάδα και την Τουρκία να κάνουν τα επόμενα βήματα για την προώθηση ενεργειακής συνεργασίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».
Διευκρίνισε ότι τέτοιες «ευκαιρίες» αφορούν τις υποδομές για τη μεταφορά φυσικού αερίου (τερματικοί σταθμοί LNG, αγωγοί, διασυνδέσεις και συστήματα διανομής) καθώς και έργα που σχετίζονται µε το υδρογόνο, την αποθήκευση ενέργειας, τη διασύνδεση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, ακόμη και «σχέδια βιώσιμης ενέργειας» για τα νησιά.
Με άλλα λόγια, έχει ήδη προαποφασιστεί η διεύρυνση της ενεργειακής εξάρτησης με τη γείτονα, και αυτό θα αφορά ακόμη και τα νησιά…
Αν ενεργοποιήσουμε τη μνήμη μας θα διαπιστώσουμε πως ανάλογες δηλώσεις είχε κάνει στο παρελθόν ο Αμερικανός υφυπουργός Τζέφρι Πάιατ, ακολούθησε ο σύμβουλος ασφαλείας του πρωθυπουργού Θάνος Ντόκος και άλλοι αρμόδιοι αξιωματούχοι.
Ο πρωθυπουργός του 11,5% που απεχθάνεται την «τυραννία της πλειοψηφίας» ωθεί τη χώρα σε μια πολιτική που έχει ανάλογο προηγούμενο. Ίσως και στο βάθος του χρονικού ορίζοντα. Είναι μια υπαρκτή τάση στην ελληνική διαχρονία από τότε που άρχισε η παρακμή του Βυζαντίου ως σήμερα. Υποτίθεται ότι το ελληνικό εθνικό κράτος από το 1830 και μετά θα μπορούσε να την αμφισβητήσει. Δυστυχώς, οι προσδοκίες διαψεύσθηκαν.
Η διάψευσή τους, όμως, έχει υπευθύνους. Και πρόσωπα, και πολιτικές.
Σήμερα η πολιτική τού «δεν ξέρω και δεν θέλω να μάθω ποιος είμαι, πού πηγαίνω και τι εκπροσωπώ» επανέρχεται. Και οδηγεί τη χώρα στο υπαρξιακό ερώτημα: και τώρα;
Μπορούμε να ξεκινήσουμε από το Ubuntu; Φοβάμαι πως όχι. Η ιστορία μας το επιβεβαιώνει μόνο σε στιγμές καταστροφών. Αλλά ας ελπίσουμε πως δεν θα φθάσουμε ως εκεί. Δεν είμαι, όμως, σίγουρος. Πολλοί υποστηρίζουν πως η ελληνική κοινωνία χρειάζεται ένα ισχυρό ταρακούνημα.
Εξαιρετική ανάλυση από την αρχή μέχρι το τέλος. Όσο για την κατακλείδα της, δεν είναι αν θέλουμε το ταρακούνημα, που δεν το θέλουμε και μακάρι να το αποφύγουμε, αλλά αν το ταρακούνημα είναι αναπόφευκτο για να αρχίσουμε ως κοινωνία “να βλέπουμε τα πράγματα αλλιώς”. Ταρακούνημα είναι μια χρεοκοπία, ένας πόλεμος, ένας εθνικός ακρωτηριασμός, μια εθνική ήττα στο Κυπριακό, στο Αιγαίο ή στη Θράκη… Μακάρι να το αποφύγουμε. Γιατί, ναι μεν το ταρακούνημα αφυπνίζει και ανοίγει θετικές εξελίξεις. Αλλά αφήνει και πληγές, και αρνητικά τετελεσμενα. Δείτε το 1974. Χάσαμε τη μισή Κύπρο, ως αποτέλεσμα της μετεμφυλιακής πορείας 1949-1967 και 1967-1974. Την ίδια ώρα, κερδίσαμε τη Μεταπολίτευση,δηλαδή την καλύτερη περίοδο που έζησε ποτέ η χώρα. Μακάρι να μην είναι ξανά μια εθνική τραγωδία η μήτρα των θετικών εξελίξεων…
Συμφωνώ
ΚΑΙ απο τη χρεωκοπία-ταρακούνημα,περιμέναμε θετικές εξελίξεις,αλλά ο ύπνος συνεχίζεται γιατί είναι ξενόφερτος(κάτι δικά μου λέω)
Κερδίσαμε το ύψος της (αυτοκτονικης περιοδου) της Μεταπολιτευσης στο ελληνικο αερόστατο πετάγοντας το βαρυδι Κύπρος. Και για να κερδίσουμε και τη περιοδο της μεταελλαδικευσης θα πρέπει να κάνουμε κάτι παρόμοιο ίσως όχι μόνο γεωγραφικό αλλά ανθρωπολογικό και μετά παπαλα. Μας ξεφορτωθηκαμε και ησυχάσαμε.
Το ταρακούνημα μπορεί να ξυπνήσει κοιμισμένους, αλλά ποτέ νεκρούς.
Είναι σαφές ότι οι ταυτότητες αν δεν δημιουργούνται τότε σίγουρα ενισχύονται από εξωτερικές απειλές, διότι πολλές φορές δεν γνωρίζουμε ποιοί είμαστε μέχρι να χρειαστεί να το αποδείξουμε.
Αποτελεί συνειδητή επιλογή, όχι μόνο των πολιτικών ταγών, να αποφύγουμε τις προκλήσεις εντασσόμενοι σε ευρύτερα σχήματα και υιοθετώντας τα δικά των συμφέροντα ως δικά μας.
Δεν μας οφελεί ωστόσο να καταφεύγουμε σε αφορισμούς και να μοιολατρούμε για τα δήθεν αρνητικά της φυλής. Οφείλουμε περισσότερο να τα δούμε αντικειμενικά και να τα ζυγίσουμε καθότι, όπως έχω τονίσει και παλαιότερα, η ταύτιση με ευρύτερα σχήματα έχει και πλεονεκτήματα.
Στην καρδιά της εξαιρετικής ανάλυσης, ο Παντελής Σαββίδης αναφέρει ότι “σε κοινωνικό επίπεδο υπάρχει ένας διακριτός διχασμός ως προς την επιλογή στο εθνικό ζήτημα και τον στρατηγικό προσανατολισμό (Δύση-Ανατολή)”. Θα συμπλήρωνα ότι ο διχασμός αυτός γίνεται ακόμα πιο βαθύς, αν εξετάσουμε την αυτονόητη θέληση ενός τεράστιου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας για διεκδίκηση βαθμών αυτονομίας στη χάραξη της εθνικής στρατηγικής. Να μην είμαστε εξαρτήματα της Δύσης. Να μην υποτασσόμαστε στις εντολές της σε κάθε περίσταση, κι ακόμα χειρότερα, χωρίς κανένα αντάλλαγμα για τα ανοιχτά εθνικά μας θέματα! Εδώ εντοπίζεται η κραυγαλέα αναντιστοιχία και δυσαρμονία μεταξύ της κοινωνικής βούλησης και των πολιτικών επιλογών των 3 μεγαλύτερων κομμάτων καθώς και, πιο σεμνά και ενοχικά, σχεδόν όλων των υπολοίπων της Βουλής.
Επισημαίνω ξανά τις πιο κρίσιμες λέξεις από την καρδιά της ανάλυσης του Σαββίδη. “Εθνικό ζήτημα”, “στρατηγικός προσανατολισμός (Δύση-Ανατολή”. Εδώ να σταθούμε!! Τι παρατηρούμε εδώ; Παρατηρούμε ότι οι υπέρμαχοι της άνευ όρων και ορίων υποταγή στις επιλογές της Δύσης, συγχρόνως είναι και πολύ…ενδοτικοί στο εθνικό ζήτημα : να αδειάσουμε τα νησιά από όπλα, να πλημμυρίσουμε τα νησιά με Τούρκους με την εύκολη βίζα, να μην κάνουμε ούτε ρούπι από τα 6 ναυτικά μίλια, να αφήσουμε πρακτικά στην τύχη της την Κύπρο, να μην κάνουμε θαλάσσια πάρκα στα χωρικά μας ύδατα χωρίς την έγκριση της Τουρκίας, να μην ασχολούμαστε με τις εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων της Μαριούπολης, να γυρίζουμε πλευρό όταν ο Ράμα έρχεται στο Γαλάτσι και μιλάει για αλβανική μειονότητα και για… Αλβανή Μπουμπουλίνα, να παριστάνουμε ότι βρέχει με τη Συμφωνία των Πρεσπών και με το DEB στη Θράκη, να αναγνωρίσουμς το Κόσσοβο! Με δύο λόγια : ο τυφλός αμερικανισμός πάει χέρι-χερι με τον πιο ακραίο ενδοτισμό στα ελληνοτουρκικά. Ατζέντα Ντόρας Μπακογιάννη, για να το πούμε πολύ ανοιχτά….
Από την άλλη πλευρά, όσοι διεκδικούν βαθμούς αυτονομίας από τον αμερικανικό παράγοντα και τη Δύση, όσοι επιμένουν στη γραμμή Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου, ή όσοι πάνε στην άλλη μεριά και ζητάνε στροφή από τη Δύση προς την Ανατολή, είναι και ασυμβίβαστοι στα εθνικά θέματα. Δεν εννοούν να παραδώσουν πατρίδα μικρότερη και λιγότερη από όση παρέλαβαν.
Εκτιμώ ότι αυτή η αντιστοιχία (φιλοαμερικανισμού-ενδοτισμού από τη μια πλευρά, αυτονομίας-σταθερών ασυμβίβαστων θέσεων από την άλλη) δεν είναι καθόλου τυχαία!! Και δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε, για να αποφύγουμε μια νέα εθνική τραγωδία μετά το 1974!!
Και γιατί να μην αναγνωρίσουμε το Κόσοβο; Είναι ένα ανεξάρτητο κράτος, αναγνωρισμένο από γύρω στα 100 κράτη. Είναι το δεύτερο αλβανικό κράτος στα Βαλκάνια. Μάλιστα όπως μας πληροφορεί ο V. Berard στο έργο του «Μακεδονία και Ελληνισμός» (σελ. 274) οι Έλληνες Βουλευτές καλούσαν τους Σέρβους να μην έχουν εδαφικές βλέψεις στο Κόσοβο, επειδή η περιοχή αυτή «κατοικείται από Αλβανούς, αδελφούς και ομοπάτριους από τον Πελασγό, τον κοινό προπάτορα, συμμάχους αν όχι συμπατριώτες μας» όπως έλεγαν.
Και γιατί να μην αρχίσουμε από το Κουρδιστάν; Έχουμε μεινει πολύ πίσω εκεί αλη πρώην γιουνανη
Εν αρχη ην ο ανθρωπος! Μια χωρα που ρυρρικνωνεται αριθμητικα, συρρικνωνεται και ποιοτικα. Ποιος να αντισταθει και γιατι? Δεν υπαρχουν νεοι, δεν υπαρχει αισιοδοξια και επομενως η υποτελεια ειναι νομοτελεια.
Εμένα με ”συγκλόνισε” η φράση του άρθρου ”ποιος θα υπερασπισθεί σε ώρα ανάγκης -φυσικά την Πατρίδα- στην οποία η απάντηση των ΜΜΕ και όλων μας θα πρέπει είναι από τώρα η φράση του Τζων Κένεντυ ” Μη ρωτάς τι κάνει η Πατρίδα για σένα ,αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ γιαυτήν ” .
ΕΠΟΜΕΝΩΣ τέρμα οι διχασμοί και οι λεκτικοί -έστω -στις Ανιχνεύσεις-έστω-.
Οι αγέννητοι -που θα είναι πολλοί- θα μας τους χρεώσουν αν χαθεί ανυπεράσπιστα η Ελλάδα μας .
Διχαζόμαστε -μπορεί και δήθεν- για να ρίξουμε τον Μητσοτάκη ,αλλά κάνουμε σαν τον γελαδάρη που έκοψε το ”πουλάκι ”του (αλλιώς το έλεγαν στο χωριό μου ).
Καθόλου δήθεν ο διχασμός. Πραγματικός και εφ’οι λης της ύλης. Αφού ταυτίζεις την πατρίδα με τον Μητσοτάκη, εκ των πραγμάτων είσαι απέναντι, γιατί η πολιτική του δεν είναι πατριωτική και δεν την ανέχομαι για τη χώρα μου.
Αγαπητε ΣΑΝ, εσυ μπορει να στειλεις τα παιδια σου, και τα εγγονια σου να πολεμησουν για την ‘Πατριδα’ σου.
Εμεις θα δεν θα ριξουμε ουτε σφαιρα για την ελιτ της Αθηνας…..
Θα συμφωνήσω με το σχόλιο του επισκέπτη :το ταρακούνημα μπορεί να ξυπνήσει κοιμισμένους , αλλά όχι νεκρούς. Το τέλος είναι μάλλον αναπόφευκτο. Δεν υπάρχει πλέον κοινωνία, υπάρχουν μόνον άτομα, τα οποία ενδιαφέρονται μόνον για τα οικονομικά τους και την καλοπέρασή τους για την οποία δεν θα δίσταζαν να πατήσουν και επί πτωμάτων. Δεν ενδιαφερόμαστε ουσιαστικά για τον άλλο, μόνο για τον εαυτό μας. Και κατακρίνουμε τους οποίους άρχοντες γιατί δεν είμαστε μέσα στο παιχνίδι. Αν είμασταν μέσα και τρώγαμε με χρυσά κουτάλια, θα τα βρίσκαμε όλα ρόδινα. Εκμαυλιστίκαμε με τον εύκολο πλουτισμό από το 1980 και μετά και χάσαμε κάθε πνευματικότητα. Μόνον τα υλικά μας ενδιαφέρουν. Για να υπάρχει αίσθηση πατρίδας, πρέπει να υπάρχει ουσιαστικό ενδιαφέρον για τον άλλον, που δεν υπάρχει. Η πατρίδα δεν είναι τα χώματα, είναι οι άνθρωποι που ζουν σε αυτήν. Αν υπήρχε αίσθηση πατρίδας, θα είχαμε βγει στους δρόμους από χρόνια και θα είχαμε πάρει πολλούς με τις πέτρες. Φυσικά υπάρχουν ακόμη κάποιοι ελάχιστοι που αντιστέκονται. Μακάρι να αποτελέσουν την μαγιά, μετά την καταστροφή.
Συμφωνω