25η Μαρτίου 1821 και το Κλέφτικο Τραγούδι

Του Χαράλαμπου Σ. Τσιτσιμπίκου,  Αντιστρατήγου ε.α.-Επιτίμου ΒΎ/Γ ΕΣ

Εορτάζουμε κάθε χρόνο την 25^ην Μαρτίου την ημέρα των μεγάλων και ιερών αναμνήσεων, η οποία συμπυκνώνει όλο το ιστορικό νόημα του Ελληνικού Γένους.

Εορτάζουμε την ημέρα  η οποία οσοσδήποτε χρόνος και αν περάσει θα παραμείνει πάντοτε φωτιζόμενη από το ανέσπερο φώς του παγκοσμίου θαυμασμού και θα αποτελεί για τους απανταχού Έλληνες Εορτή Εορτών και πανήγυρη πανηγύρεων.

Εορτάζουμε την ημέρα κατά την οποία από τα βάθη των αιώνων η ανταύγεια της Σαλαμίνας, του Μαραθώνα και των Πλαταιών χαιρετίζει τις φλόγες των πυρπολικών και τους βρόντους των όπλων.

Εορτάζουμε την ημέρα κατά την οποία άγγελος λευκοφόρος προσέφερε στην Παρθένο Μαρία λευκό κρίνο, σύμβολο της αγνότητας και αγιότητας και της ανήγγειλε ότι η πλανώμενη στο βαθύ σκοτάδι ανθρωπότητα θα επανέρχονταν στην οδό της αρετής και της ευθύνης. Την ίδια ημέρα ο αυτός ίσως άγγελος                                          προσέφερε πύρινη ρομφαία στην  στενάζουσα  και υπόδουλη  Ελλάδα λέγοντας σε αυτή « Ελλάς ανάστα, χαίρε » ήλθε η ώρα να απαλλαγείς των καταθλιπτικών σου δεινών, και να ελευθερωθείς από το βαρύ και δυσβάτακτο ζυγό της δουλείας  κάτω από τον οποίο επί τέσσερις περίπου αιώνες στέναζες.

Από τη φοβερή και αποφράδα εκείνη Τρίτη του 1453 η άλλοτε ένδοξη και υπερήφανη Ελλάδα, η οποία χειραγώγησε  τον κόσμο και διέδωσε παντού την άσβεστη δάδα της προόδου και του πολιτισμού, το φώς του πνεύματος και του λόγου, η Ελλάδα η οποία υπήρξε το παγκόσμιο διδακτήριο των αιώνων, ο βωμός της φιλοσοφικής ακτινοβολίας οδηγούνταν υπόδουλη προ του κατακτητού.

Η κατάσταση αυτή είχε διάρκεια, δυστυχώς, τέσσερις αιώνες περίπου. Η ψυχή του  Έλληνα παρέμεινε αδούλωτη. Ατένιζε με πύρινο βλέμμα προς το αγλάϊσμα της πίστεως και του γένους, το ναό της του Θεού Σοφίας, ψιθυρίζοντας  «Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θάναι. »

Το κρυφό σχολειό, οι θρύλοι και οι παραδόσεις συντήρησαν στην Ελληνική ψυχή ακοίμητο τον πόθο της ελευθερίας και έτσι ανέτειλε η 25^η Μαρτίου 1821 κατά την οποία η πολυθρήνητη θεά Ελευθερία φτερούγισε από άκρο σε άκρο της Ελληνικής Επικράτειας. Τα θούρια του Ρήγα Φεραίου, του νέου Τυρταίου της Ελλάδος, η τρίχρωμη σημαία του και τα κλέφτικα τραγούδια βλάστησαν θαλερούς βλαστούς.  Η Ελληνική κραυγή ΛΕΥΤΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ μετουσίωσε το ΙΤΕ ΠΑΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΝΩΝ και προσέλαβε διαστάσεις παραληρήματος.

Το πρώτο ρήγμα επέρχεται στην Αγία Λαύρα και ακολουθεί η επανάσταση των Καλαμών, η μάχη του Βαλτετσίου, των Δερβενακίων και της Αράχωβας, μετά ακολουθεί η επανάσταση του Πολυγύρου και γενικεύεται στα Βασιλικά, Κασσάνδρα,  Άγιο Όρος, Ιερισσό και Νάουσα.

Η Ιστορία άνοιξε διάπλατα τα φύλλα της για να γράψει χρυσές σελίδες ηρωϊσμού  και αυτοθυσίας. Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ «  Απ΄ τα  κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά,» αρχίζει να βηματίζει μεγαλοπρεπώς επί της ελληνικής γης.

Οι άνδρες έγιναν λέοντες και οι γυναίκες έγιναν τίγρεις.

0ι γυναίκες  διότι και αυτές δεν θέλησαν να φανούν κατώτερες των ανδρών   κατά τον ηρωϊσμό και την ανδρεία και διότι μαζί με την εικόνα της Παναγίας είχαν φυλάξει και την εικόνα της Πατρίδας. Οι αρχαίες Λάκαινες μητέρες ενσαρκώθηκαν στην ηρωϊδα της Ελληνικής Επαναστάσεως. Έτσι αναφέρονται τα ονόματα της Μόσχως Τζαβέλα, της Μπουμπουλίνας, της Δέσπως κ.λ.π.

Η θυσία των ανδρών υπήρξε απαράμιλλος. Τα κατορθώματά τους υπήρξαν τόσο μεγάλα ώστε μας φαίνονται πραγματικά ως μύθοι.Ποία φαντασία μπορεί να συλλάβει τον τραγικότερο και ενδοξότερο θάνατο του Αθανασίου Διάκου; Με τι υπομονή οι Μεσολογγίτες υπερασπίστηκαν το Μεσολόγγι τους; Ποίος δεν δακρύζει από τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄;     Ποίος δεν αποκαλύπτεται από τον θαυμασμό και συγκίνηση στα ονόματα του Κολοκοτρώνη, Ανδρούτσου, Κανάρη και τόσων άλλων;

Η Ελληνική Επανάσταση βρίθει από αφανείς ήρωες που έπεσαν για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία

Έθνος το οποίο γέννησε τέτοιους άνδρες δεν είναι δυνατόν να μη μεγαλουργήσει. Ουδέποτε η  ιστορία γνώρισε αγώνα ηθικότερο, ανθρωπιστικότερο, συμπαθέστερο από τον αγώνα του 1821.

Το τίμημα της Ελευθερίας ήλθε και η επανάσταση πέτυχε και η Ελλάδα ελευθερώθηκε αλλά δεν γιγαντώθηκε.

Η Ελλάδα, το τέκνο του πολέμου, η σημαιοφόρος της Ελευθερίας για λίγο καιρό ξαποσταίνει και πάλι προς τη δόξα τραβά. Δημιουργεί το μεγαλούργημα του 1912-13 και διπλασιάζει την έκτασή της.

Δημιουργεί την Εποποιϊα του 1940 η οποία κατέπληξε τον κόσμο  ολόκληρο και η οποία γράφτηκε με το αγγελικότερο μελάνι του κόσμου το οποίο λέγεται αίμα ελληνικό μέσα στο εξαίσιο βιβλίο του κόσμου που λέγεται ιστορία Ελληνική.

Στο διάβα του χρόνου των διακοσίων αυτών χρόνων υπήρξαν και ατυχείς περίοδοι  οι οποίες καταγράφηκαν και αυτές στην ιστορία με μαύρο μελάνι

Για να ολοκληρώσω τη συμβολή και άλλων παραγόντων οι οποίοι συνέβαλλαν στην επιτυχία της Εθνικής Παλιγγενεσίας  με ευλάβεια και σεβασμό θα αναφερθώ στη συμμετοχή του Δημοτικού –Κλέφτικου τραγουδιού

Ο ρόλος τους προσδιορίστηκε με απόλυτη ακρίβεια από τον πρωταγωνιστή της Επανάστασης κλέφτη από τα είκοσι και γιό –απόγονο κλεφτών και αρματωλών, το Γέρο του Μωριά, που είπε: « Μια φορά όταν πήραμε το Ναύπλιο, ήλθεν ο Άμιλτον{ δηλαδή ο Άγγλος Αντιναύαρχος } να με ιδή .Μου είπε ότι ΄πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμό και η Άγγλία να μσιτεύση ΄. Εγώ του αποκρίθηκα ότι ΄Αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς, καπετάν Άμιλτον, ποτέ συμβιβασμό δεν εκάμαμεν με τους Τούρκους. Άλλους έκοψε, άλλους εσκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς εμείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γενιά σε γενιά. Ο βασιλέας μας εσκοτώθη, καμμιά συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτινόν πόλεμον με τους Τούρκους  και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα΄».Με επε:

Ποια είναι η βασιλική φρουρά του, ποιά είναι τα φρούρια; – η φρουρά του βασιλιά  μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφτες, τα φρούρια, η Μάνη, το Σούλι και τα βουνά΄.

Έτσι δεν με ωμίλησε πλέον».

Είπε δηλαδή ο Κολοκοτρώνης όπως τότε ο τελευταίος αυτοκράτορας αρνήθηκε την παράδοση της Πόλης και προσέφερε θυσία τη ζωή του περιφρονώντας τα προσφερόμενα ανταλλάγματα, έτσι και οι νεότεροι απόγονοι αυτών ακολουθούν την ίδια γενναιόψυχη συμπεριφορά. Αμφότεροι Βασλιάς και κλέφτες ζήτησαν δια του βασιλιά να τους πάρουν το κεφάλι κάποιος από τους χριστιανούς, όπως αναφέρει και το ισοδύναμο δημοτικό τραγούδι.                                                                                                                                                                                                    Που είσαι καλέ μου αδελφέ, πολυαγαπημένε , γύρισε πίσω πάρε με,  το κεφάλι,

Να μην το πάρη η παγανιά και ο Γιουσούφ Αράπης και μου το πάη στα Γιαννινα τΆλή Πασά του σκύλου.

Πράγματι ο ρόλος του Δημοτικού τραγουδιού, του Κλέφτικου, κυρίως, είναι ο βασικός συντελεστής της Παλιγγενεσίας αφού σάυτό υπάρχει διάχυτη η μνήμη της αγωνιστικής και αναμφισβήτητης ιστορικής συνέχειας σε όλες τις στιγμές του Ελληνισμού από τις τραγωδίες του μέχρι τους θριάμβους του.

Ακολουθούν τα Ακριτικά όπως οι θρήνοι για την άλωση και στη συνέχεια έχουμε τα περίφημα Κλέφτικα τραγούδια δημιουργήματα της Τουρκοκρατίας που φέρνουν μέσα τους ατόφιο και ανόθευτο το ελληνικό φρόνημα και το διαχρονικό ελληνικό ήθος.

Η πατρίδα ,των Δημοτικών τραγουδιών ξεκινάει από τις ναυμαχίες και τις μάχες Σαλαμίνα, Πόντο και εκτείνεται στην Πόλη, τη Μακεδονία  για να περάσει αργότερα με τα Κλέφτικα στην Στερεά, στην Πελοπόννησο, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και μετέφεραν το Δημοτικό θρήνο:

Πήραν την Πόλη, πήραν τη, πήραν τη Σαλονίκη Πήραν και την Αγιά Σοφιά ,το μέγα μοναστήρι. και σε λίγο:

Ο Θοδωράκης κάθεται στης Ζάκυνθος το κάστρο. Βλέπει την Αλωνίσταινα, το δόλιο Λιμποβίτσι

Σιγά,  σιγά, όμως, έρχονται και τα πρώτα μηνύματα του ξεσηκωμού

Αχός βαρύς ακούγεται πολλά τουφέκια πέφτουν

Και ξαναζωντανεύει τοπαράγγελμα του Διάκου:

Καρδιά παιδιά μου, φώναξε παιδιά μη φοβηθήτε  σταθήτε αντρειά σαν Έλληνες και σα Γραικοί σταθήτε   και τότε:

Κρυφά το λένε τα πουλιά κρυφά το λένε τα΄αηδόνια

Κρυφά το λέει ο γούμενος, από την Αγία Λαύρα

Παιδιά για μεταλάβετε ,για εξομολογηθήτε

Δεν είναι ο περσινός καιρός κι΄ο φετεινός χειμώνας

Μας ήρθε γη άνοιξη πικρή, το καλοκαίρι μαύρο,

Γιατί σηκώθη πόλεμος και πολεμάν τους Τούρκους

να διώξουμε όλη την Τουρκιά ή να χαθούμε ούλοι.

Και έρχεται ο θρίαμβος;

Πήραν τα κάστρα ,πήραν και τα δερβένια

Πήραν και την Τριπολιτσά, την ξακουσμένη χώρα.

Το πρώτο σκίρτημα των ψυχών έδωσε το τραγούδι και η χριστιανική πίστη

Κάθε κορφή και φλάμπουρο, κάθε κλαδί και κλέφτης

Μετριούνται οι Τούρκοι τρείς φορές και λείπουν 3.000 χιλιάδες

Μετριούνται τα κλεφτόπουλα και λείπουν τρείς λεβέντες.

Η αξιοπρέπεια είχε εξυψώσει από νωρίς τις ψυχές και τις είχε οδηγήσει να εκφράσουν άφθαστο ελληνικό πατριωτισμό και βαθιά ευαισθησία της προσφοράς.

Ακούγεται έτσι η φωνή του Γέρου του Μωριά  σένα δικό του τραγούδι:

Καλά τρώμε και πίνουμε και λιανοτραγουδάμε

Δεν κάνουμε κι ένα καλό, καλό για την ψυχή μας

Να πάμε να φυλάξουμε στης τρίχας το γιοφύρι

Που θα διαβεί Βοϊβόντας με τους αλυσσομένους

Να κόψουμε τις άλυσσες να βγούνε οι σκλαβωμένοι:

Το Δημοτικό τραγούδι, το ιστορικό και το κλέφτικο, εκτός από την ιστορία αγώνων που γράφει,  αναδεικνύει μια άλλη ισχυρότερη και πολυτιμότερη ιστορία, την ιστορία της ψυχής, της ευαισθησίας του ήθους, της αρετής που σφραγίζει το ιστορικό κατόρθωμα.

Γράφει ο Γ. Σεφέρης Νομπελίστας ποιητής ο οποίος έχει γράψει ένα ποίημα με τίτλο «ΔΗΜΟΤΙΚΌ ΤΡΑΓΟΎΔΙ»

«Για πολλούς αιώνες ο μόνος πραγματικός ποιητής που έχει το Γένος είναι ο ανώνυμος και ο αναλφάβητος λαός. Το πιο παράξενο είναι ότι αυτοί οι αγράμματοι συνεχίζουν πιστά το αρχαίο ελληνικό πνεύμα σε αντίθεση με την απέραντη ρητορεία των καθαρολόγων, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ακατάλληλο φίμωτρο»

Γράφει επίσης για την σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον η οποία αποτελεί την ιστορική συνέχεια του Έθνους συνδέοντας τις γενιές μεταξύ τους.

« Σβήνοντας κανείς ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνει ένα κομμάτι από το μέλλον.»

Κλείνοντας πρέπει να επισημάνω την πικρία μου για την απαξίωση των Δημοτικών τραγουδιών στην σύγχρονη εποχή και των εικόνων των Ηρώων της Παλιγγενεσίας.

Δυστυχώς έχουν αφαιρεθεί από τα σχολικά βιβλία και από τις αίθουσες διδασκαλίας. Τι θα μάθουνε τα παιδιά; Το φαινόμενο έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια και η απαξίωση έχει παγιωθεί.

Τέλος αυτοί οι αναλφάβητοι αλλά πραγματικοί ποιητές του Γένους μας παρέδωσαν κλέφτικα τραγούδια με διορατικότητα και ενόραση μοναδική. Αναφέρονται στις συνεχείς τεταμένες σχέσεις μέχρι και σήμερα με τους Τούρκους και τα δύο τραγούδια που θα ακουσθούν θα  καταγράψουν τα γεγονότα με μοναδική επίκληση στους νεκρούς Ήρωες του 1821 και θα προκαλέσουν πατριωτικό ψυχικό ρίγος υπερηφάνειας ιστορικής εμβέλειας. Το καθένα θα καλύψει «ΤΟ ΕΝΑΣ  ΔΙΚΈΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ»το σύνορο του Έβρου  και το « ΤΡΕΙΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΟΙ ΣΤΕΡΙΑΝΟΊ » το αιγαίο.

« ΤΡΕΙΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΟΙ ΣΤΕΡΙΑΝΟΊ »   https://www.youtube.com/watch?v=zwLWQjx2Qdk&t=1450s

«ΤΟ ΕΝΑΣ  ΔΙΚΈΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ»

https://www.youtube.com/watch?v=irQS4iIVxik

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.