του Άλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου.
Η περίπτωση της ταύτισης του Γάλλου «ανυπότακτου» Μελανσόν με τον θρησκόληπτο σουνίτη Ερντογάν
Μερικές εισαγωγικές υπενθυμίσεις για τους αναγνώστες μου, αναφορικά με τον κ. Jean–Luc Mélenchon ο οποίος στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας του 2017 ήταν αντίπαλος συνυποψήφιος του Εμμανουέλ Μακρόν, με ένα πάρα πολύ καλό εκλογικό σκορ στον 1ο γύρο. Ήρθε 4ος με όχι πολύ μεγάλη διαφορά από τους προκριθέντες στο 2ο γύρο δυο πρώτους. Και που μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, εξακολουθεί να είναι ηγέτης της αριστερίστικης πολιτικής παράταξης «Ανυπότακτη Γαλλία», και εκτός απροόπτου μάλλον θα είναι εκ νέου αντίπαλος του Μακρόν στις εκλογές του 2022, αν και πολλά γράφονται για τους ανεβασμένους οικολόγους.
Για τον Σουλτάνο Ερντογάν είστε πλήρως ενήμεροι. Σας φροντίζει κάθε εικοσιτετράωρο με τις απειλές του, με το νταηλίκι του, με το υβρεολόγιό του. Κακομαθημένους σας ανεβάζει, κακομαθημένους σας κατεβάζει από την συμμαχία μας, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι ας έχουμε εμείς μεγάλα παράπονα από αυτήν ότι μας μεταχειρίζεται ίσα κι όμοια με την Τουρκία η οποία είναι στην απέξω της συμμαχίας !
Ας δούμε όμως παρακάτω πώς ένας, σαν τον Μελανσόν, που δεν πιστεύει στη Μεταφυσική, μπορεί παραδόξως να συγκλίνει με έναν σουνίτη θρησκόληπτο, σαν τον Ερντογάν, που από το πρωϊ έως το βράδυ λιβανίζει «ότι ο Θεός είναι Μεγάλος». Κι όμως είναι πολύ απλό. Αρκεί ο πολιτικάντικος εχθρός τους να είναι κοινός, δηλαδή ο Μακρόν, και να υπάρχει και μια κατεστραμμένη χώρα, ο Λίβανος, η οποία υπήρξε κοινός τόπος τόσο της γαλλικής αποικιοκρατίας όσο και της οθωμανικής αυτοκρατορίας την οποία επιθυμεί διακαώς να παλινορθώσει ο μεγαλομανής γείτονάς μας.
Ας έρθουμε όμως τώρα στα πραγματικά ρηματικά περιστατικά, για να δούμε πόθεν προκύπτει η παραπάνω αριστερο-σουνιτική σύγκλιση. Τα στοιχεία μας τα παρέχει ο Jean-Pierre Filiu στις 23-8-2020 στο ηλεκτρονικό του άρθρο στο μπλογκ «Un si prôche Orient» με τίτλο «Ο Mélenchon και ο Erdogan ενώθηκαν ενάντια στη «νεοαποικιοκρατία» του Macron στο Λίβανο» (Mélenchon et Erdogan à l’unisson contre le « néo-colonialisme » de Macron au Liban).
«Ο Λίβανος δεν είναι γαλλικό προτεκτοράτο», βεβαίωσε ο Jean–Luc Mélenchon το πρωί της 6ης Αυγούστου 2020, ενώ ο Macron μόλις είχε φτάσει στη Βηρυτό, δύο ημέρες μετά την καταστροφική έκρηξη του λιμανιού (με τουλάχιστον 177 νεκρούς και 300.000 άστεγους). «Αυτό που ο Macron και η κομπανία του θέλουν, είναι να αποκαταστήσουν την αποικιακή τάξη» στον Λίβανο, δήλωσε ο πρόεδρος Ερντογάν μια εβδομάδα αργότερα σε ομιλία του στην Άγκυρα. Ο ηγέτης της «Ανυπότακτης Γαλλίας» κατήγγειλε το «αίσθημα παντοδυναμίας» που θα εξέφραζε ο Μακρόν στον Λίβανο, όπου ο Ερντογάν συμπλήρωσε : «Εμείς, δεν κυνηγούμε τις φωτογραφίες ή δεν παίζουμε θέαμα μπροστά από τις κάμερες που μας ενδιαφέρουν». Ο Τούρκος αντιπρόεδρος, που πήγε στη Βηρυτό στις 8 Αυγούστου, κατηγόρησε τον Μακρόν ότι «ασκεί εξωτερική πολιτική βάσει αποικιακής προοπτικής». Ο Mélenchon «προειδοποιίησε για μια ανάμειξη στην πολιτική ζωή του Λιβάνου» και ενάντια στις «μεταρρυθμίσεις του Macron».
Όλες οι δυτικές παρεμβάσεις είναι κακές
Αυτή η σύγκλιση μεταξύ του Ερντογάν και του Μελανσόν σε ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα της συγκυρίας είναι εκπληκτική. Ο «ανυπότακτος» Γάλλος ηγέτης δεν απαλλάσσει στις κριτικές του και τον Τούρκο πρόεδρο, θεωρώντας τον, κατά την επίσκεψή του στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 2018, ότι «δεν ήταν ευπρόσδεκτος». Κατά τη διάρκεια δε της τουρκικής επίθεσης τον Οκτώβριο του 2019 εναντίον των κουρδικών πολιτοφυλακών στη Συρία, ο Mélenchon κάλεσε τους Γάλλους στρατιώτες που ήταν εκεί παρόντες, μεταξύ άλλων, να «ανταποδώσουν και να πολεμήσουν ακούραστα για να νικήσουν τον τρομοκράτη Ερντογάν». Μάλιστα παρασυρμένος από τη φόρα που είχε, παρότρυνε ακόμη και τον Μακρόν να «βοηθήσει» τον Μπασάρ αλ Άσαντ για να «υπερασπιστεί τη χώρα του ενάντια στην εισβολή του στρατού του Ερντογάν». Ο Τούρκος πρόεδρος, υποθέτοντας ότι παρακολουθεί τις εγχώριες ειδήσεις στη Γαλλία, μπορεί δύσκολα να αισθανθεί κοντά σε έναν τέτοιο δολοφόνο της πολιτικής του.
Κι όμως, οι δύο άνδρες συγκλίνουν στο να καταδικάσουν, από ζήτημα μικροπολιτικής αρχής, την εκστρατεία αλληλεγγύης που ξεκίνησε ο Macron με ένα Λίβανο σε κατάσταση σοκ. Και για τους δύο άνδρες, οποιαδήποτε δυτική παρέμβαση είναι εγγενώς κακή. Ο Μελανσόν θεωρεί ότι ο μοναδικός ιμπεριαλισμός μπορεί να προέλθει μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους. Αυτό το ιδεολογικό πρίσμα τον καθιστά πολύ πιο ανεκτικό σε σχέση με τις ρωσικές παρεμβάσεις και για τις οποίες το 2016 προχώρησε μέχρι το σημείο να «συγχαρεί» τον Πούτιν για τη στρατιωτική του εκστρατεία στη Συρία. Ο Ερντογάν, τον οποίο ο Ρώσος ομόλογός του επέτρεψε να καταλάβει ένα μέρος της συριακής επικράτειας, προφανώς ακολουθεί μια παρόμοια γραμμή. Ακόμα περισσότερο καθώς η Τουρκία στρατολογεί χιλιάδες μισθοφόρους στη Συρία, οι οποίοι χρησιμεύουν ως βοηθοί στην εκστρατεία υποστήριξής της προς την κυβέρνηση στην Τρίπολη. Αλλά είναι ο Μακρόν που ο Ερντογάν πυροβολεί για την υποστήριξή του στο αντίπαλο στρατόπεδο της Λιβύης, δηλαδή του «στρατάρχη» Χαφτάρ, παρόλο που η Ρωσία είναι πολύ πιο αφοσιωμένη από τη Γαλλία σε αυτό το στρατόπεδο !
Η γεωπολιτική μάλλον, παρά οι Λαοί
Και οι δύο είναι πεπεισμένοι για τη νοσηρή φύση της δυτικής παρέμβασης. Ο Mélenchon και ο Erdogan συγκλίνουν επίσης σε ένα όραμα για τη Μέση Ανατολή, ως ένα μεγάλο θέατρο γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, από το οποίο οι λαοί στην πραγματικότητα αποκλείονται. Για την Άγκυρα, πρόκειται για την προώθηση των «νεο-οθωμανικών» φιλοδοξιών της στη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη και, τώρα, στην Ανατολική Μεσόγειο, επικαλούμενη ρητορικά τους αφορόμενους πληθυσμούς, αλλά χωρίς να τους δίνει ποτέ φωνή. Στα μάτια του Mélenchon, η συριακή σύγκρουση δεν είναι «ούτε εμφύλιος πόλεμος, ούτε θρησκευτικός πόλεμος, αλλά πόλεμος εξουσίας». Αυτή η κατηγορηματική διαπίστωση εκκενώνει την ίδια την πραγματικότητα του συριακού λαού, του αγώνα του ενάντια στη δικτατορία του Άσαντ και των επαναστατικών φιλοδοξιών του. Σε μια τέτοια λογική, ούτε ο Ερντογάν ούτε ο Μελανσόν δεν μπορούν να αποδεχτούν τη λαϊκή υποδοχή που προσέφεραν στον Μακρόν στη Βηρυτό και τον εκπεφρασμένο θυμό των Λιβανέζων για την αμέλεια και τη διαφθορά της λιβανέζικης πολιτικής τάξης.
Η καταγγελία της υποτιθέμενης «νεοαποικιοκρατίας» του μεγάρου των Ηλυσίων (Elysée) δεν αντέχει στα γεγονότα, αφού η Γαλλία είναι ο όγδοος προμηθευτής του Λιβάνου (πίσω από την Τουρκία) και ο δέκατος τέταρτος πελάτης του. Ωστόσο, δεν έχει σημασία για τους εν λόγω ταραξίες του σκιάχτρου ενός γαλλικού «προτεκτοράτου» σε μια χώρα που καταλήφθηκε από το Ισραήλ για 22 χρόνια (έως το 2000), από τη Συρία για 29 χρόνια (έως το 2005), κι όπου το ισχυρότερο από τα υφιστάμενα κόμματα, η Χεζμπολάχ, δεσμεύτηκε να παρέχει πίστη στο Ιράν και την Ισλαμική «Δημοκρατία» του. Ο πρόεδρος Μακρόν δεσμεύτηκε στις 6 Αυγούστου 2020 να επιστρέψει στη Βηρυτό την 1η Σεπτεμβρίου για να αξιολογήσει την εφαρμογή της διεθνούς βοήθειας (πάνω από 250 εκατ. ευρώ που μάζεψε σε χρόνο dt), αλλά και ενός «νέου πολιτικού συμφώνου».
Αυτή η πρόκληση επιδεινώνει την επιθυμία του Τραμπ να πολεμήσει με το Ιράν, ειδικά μετά την σφαλιάρα της απόρριψης ενός αμερικανικού ψηφίσματος επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μόνο η Δομινικανή Δημοκρατία ένωσε την ψήφο της με εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα 13 άλλα μέλη καταψήφισαν ή απείχαν. Η Γαλλία προσπαθεί συνεχώς να εξουδετερώσει τους αντικρουόμενους στόχους της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης στη Βηρυτό, έτσι ώστε ο λαός του Λιβάνου να μην είναι όμηρος από μια τέτοια γεωπολιτική αντιπαράθεση. Αυτή η διπλή λιβανέζικη και διεθνής εξίσωση τελικά περιπλέκεται από την αμφιλεγόμενη σημασία της 1ης Σεπτεμβρίου 1920. Η δεύτερη επίσκεψη του Μακρόν στο Λίβανο θα συμπέσει πράγματι με την εκατονταετία της ανακήρυξης της αυτονομίας του Ευρύτερου Λιβάνου.