Μαρία Μαγγιώρου*
1.
Το δεδομένο της καθημερινότητας και το Γίγνεσθαι της Ζωής
1.1. Πώς βλέπει ο άνθρωπος τα ανθρώπινα;
Έτσι ξαφνικά, χρειάστηκε να μπει ένα τέρμα στην Αγία Καθημερινότητα. Σαν να σταμάτησε ο ρους της ιστορίας. Σαν να μπήκαμε σε ένα τούνελ και χάθηκε η ορατότητα του περιβάλλοντος χώρου. Σε ένα τούνελ που τραβάει μακριά, ενώ έξω γίνεται χαλασμός, και έτσι δεν ξέρουμε τι λογής θα είναι το καινούργιο κοινωνικό περιβάλλον.
Τι είναι όμως το κοινωνικό περιβάλλον; Ένα ντεκόρ για ατομικές περφόρμανς; Ένα τεχνολογικό πάρκο για πλαστική ευτυχία; Μήπως είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης για τις αγέλες των ανθρώπων-λύκων; Ή μήπως ένα σωφρονιστήριο αμαρτωλών ψυχών; Θα μπορούσε να είναι και μια κοινωνία ευδαιμονίας, ανθρώπων που δεν βλέπουν μόνο το δεδομένο.
Ποιος ευθύνεται τότε για το αν μια κοινωνία είναι καλή ή κακή; Φταίει μια κοινωνική τάξη ή μήπως ολόκληρη η κοινωνία; Τι είναι όμως η κοινωνία, ποιος τη διαμορφώνει; Η «κυρίαρχη» απάντηση έχει να κάνει με την «ιστορία» επειδή κανείς στη Δύση δεν παραδέχεται ότι υπάρχει κάτι άλλο από «ατομικά συμβόλαια». Έτσι, άλλοι νομίζουν ότι τις κοινωνίες τις δημιουργεί το «πνεύμα» της «ιστορίας», ενώ άλλοι οι «νόμοι» της, δηλαδή άλλοι βλέπουν μια «υπερδομή» από «ιδέες», ενώ άλλοι μια «υποδομή» οικονομικών «δυνάμεων».
Η ελληνική όμως πολιτισμική παράδοση εξασφαλίζει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο του να βλέπεις την κοινωνία και το πώς διαμορφώνεται. Για τους Έλληνες είναι αδιανόητο να τη δημιουργεί η ιστορία ή η φύση. Οι Έλληνες καταλαβαίνουν ότι η κοινωνία αυτό-δημιουργείται. Αντιδρούν στο νέο ιδεολόγημα που επιβάλλει να θεωρούμε ότι γλώσσες-σκέψεις των ανθρώπων είναι βιολογικό φαινόμενο. Γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται τον κόσμο με τα μάτια αλλά με τα νοήματα, ότι αναδιαρθρώνει αυτά που βλέπει («αναθρών ά όπωπε», κατά τον Σωκράτη).
Οι διαφορές μεταξύ γλωσσών συνιστούν διαφορές τρόπου σκέψης και τρόπου ψυχικής ύπαρξης γιατί είναι διαφορές μεταξύ νοηματικών κόσμων. Δεν μπορεί κανείς να δει πράγματα που δεν είναι χειροπιαστά αν δεν έχει εφοδιαστεί από την κοινωνία του με το νόημα που τα κάνει να υπάρχουν και τα κάνει κατανοητά με έναν συγκεκριμένο τρόπο.
Για παράδειγμα δεν υπάρχει η Πατρίδα για τα άτομα μιας πολιτισμικής παράδοσης που δεν δίνει Σημασία στους «πάτριους Θεσμούς», με τους οποίους «το ανθρώπινο έμβιο Γίνεται Αληθινός Άνθρωπος». Εκεί, η λέξη patria έχει το νόημα ενός τόπου καταγωγής, μιας homeland. Για τους Έλληνες όμως, όχι μόνον υπάρχει αλλά είναι κάτι πολύ αγαπητό. Στο ‘τι είναι η Πατρίδα μας;’, όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι ‘πάνω από όλα η Λευτεριά’.
Για τους Δυτικούς, δεν υπάρχει Αυτό-δημιουργία επειδή, τόσο στη λατινική γλώσσα-σκέψη όσο και στη γερμανική/germani γλώσσα των Βορείων, δεν υπάρχουν Νοήματα για την Ύπαρξη. Τα δυτικά νοήματα αφορούν μόνο το επίπεδο της καθημερινής, της απλώς έμβιας ζωής. Οι γλώσσες όλων των πολιτισμών, πλην του ελληνικού, αφορούν αποκλειστικά το επίπεδο του φθαρτού Είναι. Η ποιοτική διαφορά της ελληνικής γλώσσας έγκειται στο ότι περιλαμβάνει Νοήματα που καθιστούν αντιληπτό το επίπεδο της Δημιουργίας, της άφθαρτης Ενέργειας του Γίγνεσθαι.
Το ότι υπάρχει μία «ανθρωπότητα», ένας μόνον ανθρωπολογικός τύπος, είναι μια πίστη ενός μόνον πολιτισμού, ο οποίος όμως είναι πολιτισμικά κυρίαρχος, οπότε επιβάλλει στους πάντες τη δική του πίστη. Ο κυρίαρχος πολιτισμός επιβάλλει θεσμούς και ιδεολογήματα της δικής του σκέψης, των δικών του νοημάτων. Έτσι, τείνει να διαμορφώνει παρόμοιους τρόπους ψυχικής ύπαρξης και σε άλλους λαούς.
Η Δύση δεν είναι ένας ενιαίος πολιτισμός δεδομένου ότι οι τρεις πολιτισμικές παραδόσεις που περιλαμβάνει, η ελληνική, η λατινική και η βαρβαρική (των Βόρειων γερμανικών φύλων) αποτελούν ασύμβατους μεταξύ τους κόσμους νοήματος. Όταν ήταν κυρίαρχη η λατινική παράδοση, οι Ρωμαίοι παραποίησαν τα ελληνικά νοήματα και υποχρέωσαν τους πάντες να σκέπτονται όπως οι ίδιοι, με νοήματα πραγματισμού-ωφελιμισμού. Επίσης, υποτίμησαν τους Έλληνες σαν ανάξιους κληρονόμους της «κλασικής» εποχής έτσι ώστε να οικειοποιηθούν τους προγόνους τους.
Τα ίδια ακριβώς έκαναν και οι Βόρειοι όταν κυριάρχησε η δική τους παράδοση. Έβγαλαν από τη μέση τα ελληνικά νοήματα, αρχαία και βυζαντινά, με παρερμηνείες και εμφανίστηκαν αυτοί κληρονόμοι της «κλασικής» αρχαιότητας. Συνέχισαν με την αποδόμηση των λατινικών νοημάτων αποκαλώντας τους Μέσους Χρόνους της λατινικής κυριαρχίας «μεσαιωνικό Σκότος». Αποδείχτηκε όμως ότι τα Φώτα των Βορείων υπήρξαν Σκότος για την ανθρώπινη ψυχή επειδή στα νοήματά τους δεν υπάρχει τίποτα που να καθιστά ορατό το μέρος της ψυχής που κάνει τον άνθρωπο ανθρώπινο, που τον κάνει αληθινό Πρόσωπο, αληθινά ευτυχισμένο.
Το νοηματικό κενό των Βορείων σχετικά με την Κοινωνία, το Εμείς, την Καθολικότητα της Ύπαρξης καλύπτεται με το «πνεύμα». Το κενό αναφορικά με τη Δημιουργία, καλύπτεται με την «ιστορία» που είναι συνυφασμένη με την «πρόοδο», έτσι ώστε να σημαίνει μια ευθύγραμμη αέναη εξέλιξη της «ορθολογικότητας» με «παιδική ηλικία» την αρχαία Ελλάδα και στάδιο «ωριμότητας» τον Διαφωτισμό.
1.2 Γένος «ένθυμο», γένος «άθυμο» και γένος «ένθυμο και διανοητικό»
Λόγω του σημαντικού νοήματος της «ορθολογικότητας» στη Δύση και του νοήματος της «συλλογικότητας» στην Ανατολή, ο δυτικός ανθρωπολογικός τύπος χαρακτηρίζεται από τη «λογική» και ο ανατολικός από το «συναίσθημα». Ο τύπος όμως του Έλληνα δεν χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό αυτών των δύο γιατί δεν είναι ούτε ατομικιστής, «οικονομικός-λογικός» άνθρωπος, ούτε δουλοπρεπής και θρησκόληπτος, αλλά «ένθυμος και διανοητικός»: Με Πάθη και Λόγο που τα μετατρέπει σε Αρετές.1.2 Γένος «ένθυμο», γένος «άθυμο» και γένος «ένθυμο και διανοητικό»
Ο Αριστοτέλης διακρίνει τους τρεις βασικούς τρόπους διαμόρφωσης των κύριων ανθρωπολογικών τύπων ως εξής: Ο ένας είναι ο «απολίτευτος» με σχετικές ατομικές ελευθερίες σε σύγκριση με τον δεύτερο που είναι «αυταρχικός» και ο τρίτος είναι ο «Πολιτικός», που κάνει τους ανθρώπους «ευάγωγους στην Αρετή».
Τόσο οι Βόρειοι λαοί όσο και οι παλαιοί κάτοικοι της Ευρώπης, λέει, αφήνουν ανενεργό το μέρος της ψυχής που έχει τον Λόγο, δηλαδή τον αποκαλούμενο Νου με τις ψυχικές ενέργειες της Σοφίας και της Φρόνησης. Αντιθέτως, έχουν πλήρως ενεργοποιημένο το ενδιάμεσο μέρος της ψυχής, το Θυμικό, και έτσι έχουν ανεπτυγμένη τη θέληση. Η οποία βεβαίως χωρίς τον Νου γίνεται θέληση για δύναμη. Ο ψυχικός τρόπος ύπαρξης στην Ανατολή είναι ο αντίστροφος γιατί εκεί δεν αναπτύσσεται καθόλου η θέληση. Το μέρος του Λόγου, αντί να ενεργοποιείται σύμφωνα με τον τρόπο των Αρετών, λειτουργεί με ηθικολογίες, αεροβασίες και τον φόβο του θεού.
Πίσω από όλα αυτά βρίσκεται η στάση των τριών αυτών παραδόσεων απέναντι στο ζήτημα της Ύπαρξης, του Όντος. Σε Ανατολή και Δύση το ζήτημα αυτό είναι αδιάφορο λόγω εμμονής στο επίπεδο της εμπειρικής αντίληψης, με αποτέλεσμα και οι γλώσσες τους να περιορίζονται σε νοήματα του δεδομένου. Επειδή όμως η ψυχή έχει δύο δρόμους για να συλλάβει την «πραγματικότητα», τη διαίρεση και την ολοποίηση, οι πολιτισμοί διαλέγουν ανάλογα με το τι ταιριάζει στην ψυχοσύνθεση του καθενός. Η επιλογή αυτή συνιστά το θεμέλιο του πολιτισμού που καθιστά τον ένα ατομοκεντρικό και τον άλλον ομαδοκεντρικό.
Τα δύο αυτά είδη πολιτισμών, ακριβώς επειδή αδιαφορούν για το ζήτημα της υπαρκτικής Αλήθειας, δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξη πέραν της απλώς έμβιας ζωής. Νομίζοντας ότι υπάρχει μόνο το Είναι, το βλέπουν σαν μια Ουσία, την οποία ο ένας πολιτισμός αποδίδει στα χωριστά όντα και ο άλλος στην ενότητα. Ο ένας δεν θεωρεί Ουσία την Καθολική Ύπαρξη και ο άλλος δεν θεωρεί Ουσία τα Άτομα.
Ο ελληνικός πολιτισμός δεν είναι σύνθεση δύο κακών. Είναι ο μόνος που είναι αποκολλημένος από το δεδομένο και την ψευδαίσθηση της υπαρκτικής Ουσίας. Είναι ένας πολιτισμός με εμμονή στο ζήτημα του «διατί» του Όντος, στον Σκοπό του Ευ Είναι, που είναι η Αληθινή Ζωή. Διαθέτει συνεπώς υπαρκτικά-οντολογικά Νοήματα. Και τα Νοήματα αυτά ενεργοποιούν το μέρος της ψυχής που έχει τον Λόγο. Ο ανθρώπινος Λόγος είναι Καθαρή Ενέργεια, το «κατ’ εικόνα» του θεϊκού Λόγου, του Δημιουργού Λόγου, ο οποίος μένει εν υπνώσει στους πολιτισμούς που δεν διαθέτουν Οντολογία.
Ο ελληνικός πολιτισμός όμως, είναι θεμελιωμένος στο οντολογικό βλέμμα, οπότε βλέπει πράγματα που οι άλλοι δεν μπορούν να δουν. Η «λογική» της Δύσης είναι για ανθρώπους οντολογικά τυφλούς, όπως και το «συναίσθημα» της Ανατολής. Τα ελληνικά Νοήματα κάνουν τον άνθρωπο να βλέπει το όντως Όν ως Γίγνεσθαι και έτσι διαμορφώνουν έναν ανθρωπολογικό τύπο ικανό να μετέχει στο επίπεδο της Δημιουργίας, να βιώνει στην παρούσα ζωή την Κοινωνία της Αιώνιας Ζωής, να βιώνει την Μακαριότητα.
1. 3. Η παρούσα κρίση και το βίωμα ανυπαρξίας
Ακούσαμε πρόσφατα από ανθρώπους που γνωρίζουν ψυχολογία και οντολογία πως η κρίση της πανδημίας βγάζει στην επιφάνεια το κενό υπαρκτικού Νοήματος και ότι η απώλεια του δεδομένου κάνει τους Δυτικούς να βιώνουν απώλεια εαυτού. Ως προς το βίωμα ανυπαρξίας, ειπώθηκε συγκεκριμένα ότι αυτό που συμβαίνει είναι μια «τρύπα νοήματος».
Η σκέψη όμως δεν σταματά ποτέ και όλοι σκεπτόμαστε με τα νοήματα του κυρίαρχου πολιτισμού. Αυτό συνεπάγεται ότι υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να κάνουμε πολιτισμικές διακρίσεις αφού δεν ανήκει στα κυρίαρχα νοήματα η σημασία της διάκρισης μεταξύ υπαρκτικών επιπέδων, άρα και πολιτισμών. Πόσω μάλλον που έχει προστεθεί και σχετική ιδεολογική απαγόρευση. Θεωρείται λοιπόν δεδομένο ότι όλοι πολιτισμοί είναι κολλημένοι στη δεδομένη «πραγματικότητα», οπότε όλοι χρησιμοποιούν απλές λέξεις, νοήματα της καθημερινότητας. Σαν να μην υπάρχουν υπαρκτικά Νοήματα και σαν όλες οι γλώσσες να είναι ίδιες.
Ισχύει πως ο ανθρωπολογικός τύπος της Δύσης δεν είναι πια ο «νεωτερικός», ο τυπικός ατομικιστής με τη θέληση για δύναμη, αλλά ένας «άθυμος», ένας κομφορμιστής. Του στέρησαν τη θέληση τα νοήματα της Μετα-νεωτερικότητας, ενώ η τεχνολογία του στέρησε και την επιθυμία. Όλα αυτά πάνω στο υπόβαθρο του ατομικισμού έκαναν την ψυχή του δυτικού ανθρώπου ναρκισσιστική. Δεν ισχύει όμως ότι ο ανθρωπολογικός τύπος του ελληνικού πολιτισμού έχει τόσο αλλοιωθεί ώστε να είναι όλοι οι Έλληνες απαθείς ναρκισσιστές. Δεν ισχύει ότι βιώνουμε στην Ελλάδα απώλεια εαυτού, βίωμα ανυπαρξίας.
Ισχύει βέβαια ότι ο ψυχικός τρόπος των Ελλήνων αλλοιώνεται μαζί με τις καταστροφές που υφίσταται η ελληνική γλώσσα. Σίγουρα, όλο και πιο πολλοί Έλληνες ξεχνούν τα οντολογικά Νοήματα της Παράδοσής τους και προσκολλώνται στα κυρίαρχα. Δεν έχει χαθεί όμως ο αφυπνισμένος Λόγος σε μαζική κλίμακα. Δεν είναι συνεπώς σωστό που ειδικοί γενικεύουν ισχυριζόμενοι πως όλοι σήμερα βιώνουμε «ταπείνωση της επιθυμίας» μπροστά σε μια «πραγματικότητα» που την απαγορεύει.
Ο τρόπος ψυχικής ύπαρξης των Ελλήνων είναι η αυτόβουλη «ταπείνωση» του ψυχικού αυτοματισμού. Ο τρόπος των Αρετών είναι ακριβώς η διαρκής προσπάθεια για να υπολειτουργεί το μέρος της ψυχής που μοιράζεται ο άνθρωπος με το ζώα, έτσι ώστε να υπερλειτουργεί το μέρος που έχει τον Λόγο. Επειδή ο τρόπος των Αρετών είναι παίδευση σχετικά με τα όρια της Ελευθερίας και της Αγάπης, οι σύγχρονοι Έλληνες όπως οι αρχαίοι γνωρίζουν από «όρια», δεν ανήκουν στην περίπτωση των Δυτικών.
Οι ειδικοί λένε επίσης πώς κάποιοι άνθρωποι εκδηλώνουν αφοβία λόγω ψυχικής ανωριμότητας, λόγω μιας ψευδαίσθησης παντοδυναμίας. Στις ελληνικές Αρετές όμως, πρώτη και καλύτερη είναι η Ανδρεία, το να μη σε τρομάζει ο θάνατος επειδή αγαπάς την Αληθινή Ζωή. Η χαρακτηριστική ελληνική Γαλήνη ή Πραότητα είναι μια οντολογική ψυχραιμία λόγω της αναγνώρισης του Γίγνεσθαι της Ύπαρξης.
Σύγχρονοι Έλληνες φιλόσοφοι επισημαίνουν ότι τα νοήματα της Νεωτερικότητας δεν πρόλαβαν να επιδράσουν βαθιά στην ελληνική ψυχή. Η Μετα-νεωτερικότητα όμως, λόγω της τεχνολογίας και λόγω της μετατροπής της Εξουσίας σε εξουσία επί του σώματος, σε ΒιοΕξουσία, αλλοιώνει ταχέως τον τρόπο της ψυχικής ύπαρξης των Ελλήνων. Στην εικονική πλέον κοινωνία, η τεχνολογία έχει γίνει υποκατάστατο της πραγματικότητας, η επιθυμία έρχεται και μας βρίσκει, δεν την διεκδικούμε.
2
Ξεκαθαρίσματα με αρωγό την ελληνική Σκέψη
2.1 Οι άνθρωποι αλλάζουν μαζί με τα νοήματα
Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν ούτε με τις ατομικές ούτε με τις συλλογικές συμφορές. Δεν διαθέτουν δική τους σκέψη ώστε να κρίνουν ελεύθερα αυτό που τους συμβαίνει, η σκέψη ανήκει στην κοινωνία. Ούτε η θέληση μπορεί να γεννηθεί αν πρώτα δεν το επιτρέψουν οι θεσμοί. Αν όμως βρούμε τη θέληση να αλλάξουμε ζωή, μπορούμε να αλλάξουμε τα νοήματα, να τα αμφισβητήσουμε εκ βάθρων, να πάψουμε να τα δεχόμαστε ως αληθινά.
Είναι προφανές πως κάτι τέτοιο προϋποθέτει το να γνωρίζουμε και να πιστεύουμε στην Αλήθεια, που είναι μόνον ελληνική, πράγμα που εμποδίζεται από τους ίδιους τους Έλληνες. Άλλοι λένε πως ο ελληνικός πολιτισμός πέθανε μαζί με την υποτιθέμενη «πόλη-κράτος». Άλλοι, πως η αρχαιότητα ήταν «κουτσή και στραβή» και «είδε φως και περπάτησε» με τον χριστιανισμό. Άλλοι, πως η ελληνική αλήθεια ήταν η «ορθολογικότητα» που κληρονόμησε ο δυτικός πολιτισμός. Άλλοι, πως πρόκειται για «αναχωρητισμό» που κάνει τους Έλληνες «ανώριμους». Άλλοι, πως δεν υπάρχουν καν αληθινοί Έλληνες αφού το ελληνικό κράτος είναι μόνο 200 ετών.
Αλλά όλοι λίγο πολύ έχουμε παρωπίδες και, προπάντων, κανένας μόνος του δεν μπορεί να έχει Ορθή Γνώμη χωρίς τη Δόξα της Πόλης (όχι οποιασδήποτε κοινωνίας). Τα «ένδοξα» διαμορφώνονται με τον τρόπο-επίπεδο του ελληνικού Διαλόγου όπως το πάζλ όταν ενώνονται κομματάκια που έχουν «χεράκια» και υποδοχές. Για κάτι τέτοια, δεν φτάνει το Φιλότιμο επειδή προϋποτίθεται ο ανθρωπολογικός τύπος που διαθέτει Λόγο για να δώσει και Φρόνηση για να τον λάβει.
Η σημασία του να σωθεί η ελληνική Παράδοση έγκειται στο ότι είναι η μόνη που έχει τη συνταγή για το πώς να σωθούν οι σημερινοί άνθρωποι-ποντίκια από τη μαγική φλογέρα που κρατάνε μαζί η ΒιοΕξουσίας και η ΒιοΤεχνολογία. Δεδομένου ότι ο ελληνικός πολιτισμός δεν είναι μια «κουλτούρα» καθημερινής ζωής αλλά ο τρόπος ύπαρξης που κάνει τον άνθρωπο πραγματικά ελεύθερο, έχει σημασία να μην τον ταυτίζουμε με τις μεσογειακές κουλτούρες. Δεδομένου επίσης ότι δεν είναι ούτε ένα «πνεύμα», ότι δεν περιλαμβάνει «ανώτερα ιδανικά», αλλά ο πρακτικός τρόπος της αληθινής ανθρωπιάς, έχει σημασία να μην τον ταυτίζουμε με τις λεγόμενες «οικουμενικές αξίες».
Το κακό όμως με τους σημερινούς Έλληνες διανοούμενους είναι ότι ένας μεγάλος αριθμός έχει ενσωματώσει τα νοήματα της Νεωτερικότητας και ένας άλλος τα νοήματα της Μετανεωτρικότητας. Και οι μεν και οι δεν συναγωνίζονται στην καταστροφή της ελληνικής Παράδοσης σαν υποδεέστερης οι πρώτοι και σαν ξεπεσμένης οι δεύτεροι. Οι πρώτοι ντρέπονται για την υποτιθέμενη διαφορά των σημερινών Ελλήνων από τους αρχαίους και οι δεύτεροι νομίζουν ότι η συλλογική ταυτότητα είναι φασισμός και η αγάπη για την πατρίδα εθνικισμός.
Ακόμα όμως και οι υπερασπιστές της ελληνικής διαφορετικότητας πέφτουν στην παγίδα των δυτικών νοημάτων. Μπορεί να υποστηρίζουν συνειδητά ότι για να σώσουμε την Παράδοση δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τα εργαλεία που την καταστρέφουν, ασυνείδητα όμως θεωρούν αδιαμφισβήτητες τις ερμηνείες της ελληνικής Σοφίας από τους Δυτικούς.
Άλλοι επιμένουν πως ο Κόσμος-Κάλλος δεν είναι το οντολογικό Νόημα του Γίγνεσθαι αλλά ένα εμπειρικό νόημα για τη φύση. Άλλοι επιμένουν στο ότι οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στον προκαθορισμό, στην μοίρα. Ενώ ξέρουν πως ο δυτικός ατομικισμός, όπως εξ άλλου και ο λατινικός ομαδοκεντρισμός, διαστρεβλώνει την Οντολογία αφού δεν μπορεί να την διανοηθεί, δεν αναγνωρίζουν τη διαστρέβλωση που έχει υποστεί η αρχαία Σοφία. Δέχονται ότι ο Πλάτων είναι ιδεαλιστής και ο Αριστοτέλης εμπειριστής, πως οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι μιλούσαν για την εμπειρική φύση.
2.2. Η αλήθεια για τον ελληνικό πολιτισμό
Ο Πλάτων δεν λέει πουθενά πως υπάρχουν ιδέες-έννοιες όπως νόμιζαν οι νεοπλατωνικοί ερμηνεύοντάς τον με την κυρίαρχη λατινική σκέψη της εποχής τους. Τα Είδη είναι τα καθόλου (καθολικά) ή ενεργεία (με ενεργό Λόγο) όντα Μορφές για τα οποία μιλάει και ο Αριστοτέλης, καθώς και ο «υλιστής» Άγιος Μάξιμος. Όλοι οι Έλληνες σοφοί, προ Χριστού και μετά Χριστό, μιλάνε για τα καθολικά ή αληθινά ή τέλεια όντα, τα οποία έχουν ενεργό τον Λόγο τους, σε αντίθεση με τα χωριστά όντα που τον αφήνουν εν υπνώσει. Ωστόσο, οι μεν Λατίνοι νόμιζαν ότι πρόκειται για αφηρημένες έννοιες που έχουν υπαρκτική ουσία, οι δε Βόρειοι ότι πρόκειται για ιδέες-πνεύματα.
Ο Αριστοτέλης διαφοροποιείται από τον Πλάτωνα μόνο ως προς τα πρώτα έργα του πρώτου, όπου το επίπεδο ύπαρξης των Μορφών εμφανίζεται αποκομμένο από το επίπεδο των χωριστών όντων. Πράγμα που συνεπάγεται ότι Μορφές δεν είναι μικτές υπάρξεις από Ύλη και Ενέργεια. Ο Αριστοτέλης υποστηρίζει ότι η καθαρή Ενέργεια υπάρχει σε ένα τρίτο επίπεδο και όχι στο επίπεδο όπου ο Δημιουργός επικοινωνεί με τα έλΛογα δημιουργήματά του.
Ο Αριστοτέλης διευκρινίζει ότι ο ίδιος αναφέρεται πάντα στο δεύτερο φυσικό επίπεδο των Μορφών. Όταν δε γράφει για τον άνθρωπο ότι είναι από τη φύση του πολιτικό ζώο δεν εννοεί τη βιολογία του αλλά τη Φύση-Τέλος, τη Μορφή του ως Γίγνεσθαι. Ούτε με την έννοια «έλλογο» εννοεί τη λογική σκέψη, ούτε με την έννοια «πολιτικό» εννοεί το κοινωνικό ζώο όπως είναι το αγελαίο.
Αυτό που υποστηρίζει ο Αριστοτέλης είναι πως η ανθρώπινη Φύση-Μορφή, το «τι ήν είναι» του ανθρώπου, σημαίνει το Τέλος του, αυτό που θα γίνει όταν τελειοποιηθεί. Και τέλειος άνθρωπος είναι ο Πολίτης, δηλαδή ο ανθρωπολογικός τύπος που διαμορφώνεται από μια τέλεια κοινωνία, την Πολιτική Κοινωνία. Η Φύση του ανθρώπου είναι το να ολοκληρωθεί ως όν που διαθέτει, εν υπνώσει, Λόγο αφυπνίζοντάς τον. Αφυπνίζοντας την Ενέργεια του Λόγου με τον τρόπο των ψυχικών ενεργειών που οι Έλληνες αποκαλούν Αρετές και δεν έχουν καμία σχέση με την ηθική.
Ο τρόπος των Αρετών είναι ο ψυχικός τρόπος απόκτησης ψυχικής Ελευθερίας, ψυχικού Αυτεξούσιου προκειμένου να αποκτηθεί το ψυχικό άνοιγμα της Αγάπης. Με την αφύπνιση των μη λειτουργικών ψυχικών ενεργειών, το μεν λειτουργικό-ανελεύθερο μέρος της ψυχής υπολειτουργεί, το δε ελεύθερο λειτουργεί στο έπακρο. Ένα πρώτο βήμα είναι η έξοδος από το πρώτο φυσικό επίπεδο της Ανάγκης και του Τυχαίου και ένα δεύτερο είναι ο τρόπος ψυχικής ύπαρξης της Καλοκαγαθίας.
Με το ψυχικό άνοιγμα στην Ενέργεια του Λόγου, ο άνθρωπος γίνεται ικανός να κοινωνεί στο επίπεδο των ενεργεία όντων. Επικοινωνεί κατ’ ενέργεια, τόσο με τα άλλα όντα Μορφές όσο και με την Καθαρή Ενέργεια του Δημιουργού Λόγου. Ο Σκοπός της ελληνικής Κοινωνίας είναι η οντολογική τελείωση του ανθρώπου, όχι η «καλή ζωή» ως καλοπέραση στην καθημερινότητα. Έτσι η ελληνική αγάπη για την Ελευθερία είναι η Αυτεξούσια Θέληση Ομοίωσης με τον Δημιουργό Λόγο..
Όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες σοφοί και οι πατέρες της ελληνικής Ορθοδοξίας, μιλάνε για το δεύτερο φυσικό επίπεδο ύπαρξης, τον Κόσμο-Κάλλος, το «Άκτιστο» επίπεδο της Ενέργειας του Γίγνεσθαι, όπου τα όντα υπάρχουν ενωμένα-αδιαίρετα, λόγω-μέσω της Ενέργειας-Λόγου. Η ελληνική Σοφία γνωρίζει την Αλήθεια για το επίπεδο-τρόπο ύπαρξης της Δημιουργίας και η ελληνική Φρόνηση καθιστά τον άνθρωπο ικανό να επιλέγει αυτόν τον τρόπο Ελευθερίας και Αγάπης.
Η ελληνική Ορθοδοξία είναι Οντολογία, όχι θρησκεία, δεν αφορά την καθημερινότητα και την ηθική συμπεριφορά, δεν έχει σχέση με τον φόβο της λειτουργικής ψυχής. Και αποτελώντας Οντολογία του Γίγνεσθαι, μιλάει για την μετατροπή του «κατ’ εικόνα» του θεού (δηλαδή εν υπνώσει) Λόγου σε «ομοίωση» (σε αφυπνισμένο).
2.3 Από τον ελεύθερο «πολιτικό» βίο στον δουλοπρεπή «ηδονικό»
Ο ελληνικός ορθός λόγος είναι το να θέλει από μόνος του ο άνθρωπος να τελειωθεί, ολοκληρωθεί ως Μορφή/Πρόσωπο. Η Φιλοσοφία καλλιεργεί την αγάπη για τη Γνώση της Αλήθειας και καθοδηγεί τη Φρόνηση προκειμένου η ο «λογισμός» με την έννοια της Βούλησης να είναι ορθός. Ο ελληνικός Λόγος είναι πάντα αληθής και οδηγεί τη θέληση έτσι ώστε να είναι ορθή.
Ο Φιλοσοφικός Βίος για τους πιο θεληματικούς και ο Πολιτικός Βίος για τους πιο συνηθισμένους, σημαίνει τον τρόπο ύπαρξης του Κατά τον Νουν Βίου, δηλαδή κατά την Ενέργεια των Αρετών του Νου (τη Σοφία και τη Φρόνηση). Είναι άλλο πράγμα η Πολιτική ως Νόημα-Σκοπός ζωής, μέσω του επιπέδου-τρόπου των Αρετών και άλλο πράγμαη πολιτική δραστηριότητα που ανήκει στο επίπεδο της καθημερινής «ασχολίας».
Το τρόπος ψυχικής ύπαρξης των ανθρώπων που ζουν σε πολιτισμούς περιορισμένους στην «ασχολία», είναι ο «ηδονικός» ή «απολαυστικός», δηλαδή ο ζωικός τρόπος να επιλέγεις αυτό που φαίνεται μόνον σε εσένα και μόνο για τώρα ευχάριστο. Αυτός ο τρόπος για τους Έλληνες είναι δουλοπρεπής αφού κατ’ αυτόν λειτουργεί μόνο ο ψυχικός αυτοματισμός και μένει ανενεργό το μέρος της ψυχής που διακρίνει τον άνθρωπο από τα ζώα. Ο Πολιτικός Βίος αντίθετα είναι ο ψυχικός τρόπος της Φιλοσοφίας και της Φιλοκαλίας, του να γνωρίζεις την Αλήθεια και του να χαίρεσαι και να λυπάσαι για τα σωστά πράγματα, τα Ωραία.
Η Αναγέννηση μας μαθαίνουν ότι είναι η αναβίωση του αρχαίου «πνεύματος». Επειδή όμως «πνεύμα» δεν υπάρχει και το ‘όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια’ ισχύει από την εποχή των Ρωμαίων, αυτό που αναγεννήθηκε ήταν ο βαρβαρικός κόσμος νοημάτων. Αναγεννήθηκαν τα νοήματα της «εκκοσμίκευσης» που αντικατέστησαν τη λατινική «μεταφυσική». Εκεί όμως που νικούσαν οι ρομαντικοί Γότθοι, σκάει μύτη το ρεαλιστικό Εμείς των Άγγλων. Ο αγγλικός πραγματισμός δεν άργησε να κυριαρχήσει και έτσι, με το τέλος των πολιτισμικών-θρησκευτικών πολέμων, έχουμε και το νόημα του «πολιτισμού» με τη σημασία της ανωτερότητας του αγγλικού ψυχικού τρόπου. Τότε γεννήθηκε και το νόημα «Άτομο».
Ο Διαφωτισμός καθιέρωσε τον τύπο του Νέου ανθρώπου, του Μοντέρνου, δηλαδή τον ανθρωπολογικό τύπο της παράδοσης των Βορείων σαν να πρόκειται για τον κολοφώνα της εξέλιξης του ανθρώπινου «πνεύματος». Ήδη από τον 17ο, τον «αιώνα των Άγγλων», είχε αρχίσει να προετοιμάζεται η νεωτερική «κοινωνική δομή» με τη βοήθεια μιας δανεικής από τα λατινικά νοήματα κοινωνικής φαντασιακής Παράστασης-Σημασίας: το κράτος.
Το κράτος είναι η ολιγαρχική ρωμαϊκή res publica που καθιερώθηκε σαν δημοκρατικό κοινοβουλευτικό κράτος, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μια «σφαίρα» κοινωνικού ελέγχου που προστέθηκε σαν αναγκαίο κακό δίπλα στην αυτόνομη Ιδιωτική «σφαίρα». Το νόημα του Έθνους-Κράτους το πήρε λόγω της ανάγκης για τη «Δημόσια σφαίρα» να έχει σαν«αντικείμενο» τον Λαό. Η απορία δεν είναι το γιατί, σήμερα, οι κυρίαρχοι Βόρειοι τινάζουν από πάνω τους σαν τη χειρότερη αμαρτία το Κράτος αλλά το πώς άντεξαν επί τρεις αιώνες ένα τόσο ξένο και μισητό για την παράδοσή τους θεσμό; Την εξήγηση τη δίνει η υπερπροσπάθεια του αγγλικού εμπειρισμού με ηγετική φυσιογνωμία τον Τόμας Χομπς να πλασάρει αυτό το «τέρας» σαν φιλικό στον ατομικισμό.
Ο Μεταμοντέρνος νεοθετικισμός γκρέμισε τη σφαίρα της πολιτικής και τη σφαίρα της κοινωνίας αφού είχε πια τη βοήθεια των ΜΜΕ για τον κοινωνικό έλεγχο και δεν χρειαζόταν την ψευδοκυριαρχία του Λαού για νομιμοποίηση. Όσο υπήρχε η κρατική σφαίρα η διελκυστίνδα του τρόπου ψυχικής ύπαρξης ήταν ανάμεσα στη Δημόσια δεσποτεία της λατινικής και γοτθικής παράδοσης την Ιδιωτική δεσποτεία των αγγλοαμερικανών.
3
Για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους
3.1 σύγχυση γνωστικών, νοηματικών και ψυχικών επιπέδων
Ο Πλάτων είχε καταστήσει σαφές, με μια γραμμή που τέμνεται σε άνισα μέρη, ότι η Αληθής Γνώση που λαμβάνουμε με τον Νου καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της. Το λέει και το ρητό ‘κοντά στο Νου και η Γνώση’. Ένα μικρότερο μέρος της γραμμής καταλαμβάνει η αληθής Κρίση και το ελάχιστο που μένει η εμπειρική γνώση. Σήμερα, πιστεύουμε ότι όλη τη γραμμή την καταλαμβάνουν οι «απόψεις» μας, το έτσι νομίζω γιατί έτσι μου φαίνεται.
Λόγω της ιδεολογίας του σχετικισμού και λόγω της ψυχολογίας του ναρκισσισμού, δεν διακρίνουμε πιά ούτε μεταξύ μιας Γνώμης, με εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία, και της υποκειμενικής μας γνώμης. Επισήμως, θεωρούνται «αφηγήσεις», παραμύθια, όλα όσα λέει κανείς στον «δημόσιο διάλογο» που δεν είναι ούτε δημόσιος ούτε διάλογος. Ο καθένας έχει αναγνωρισμένο δικαίωμα να αγνοεί τα λογικά και αξιακά όρια και μένει στο απυρόβλητο ακόμα και όταν επιτίθεται σε τεκμηριωμένες αλήθειες σαν να είναι «απόψεις».
Έχει σημασία λοιπόν η διαπίστωση της χαμένης επικοινωνίας. Ο ένας μιλά στο ένα επίπεδο γνώσης, ο άλλος καταλαβαίνει με το δεύτερο και ο τρίτος πιστεύει ότι πρόκειται για το τρίτο.
Αν στη σύγχυση μεταξύ των γνωστικών επιπέδων προσθέσουμε και τη νοηματική σύγχυση λόγω των αντίπαλων πολιτισμικών παραδόσεων, θα διαπιστώσουμε ότι μπορεί ένας να μιλά για Φιλοσοφία, ο άλλος να καταλαβαίνει «κοσμοθεωρία» και ένα άλλος να τα ακούσει σαν «αφήγημα».
Σε όλα αυτά προστίθενται και οι μη διακριτές ετικέτες. Οι αυτοαποκαλούμενοι «προοδευτικοί» είναι και οι αριστεροί κρατιστές και οι κεντρώοι «εκσυγχρονιστές» και οι «νεοφιλελεύθεροι» αντικρατιστές. Και όλοι αυτοί αποκαλούν τους αντιπάλους τους «λαϊκιστές». Η σύγχυση δε αυτή επιτείνεται ακόμα περισσότερο επειδή ο λατινικός πραγματισμός συντάσσεται (όπως πάντα) με τον κυρίαρχο ρεαλισμό, ενώ ασπάζονται τον νεοθετικισμό όλο και περισσότεροι ιδεαλιστές.
Μόνο και μόνο επειδή χάθηκε το νοηματικό σκηνικό των τριών σφαιρών, βρέθηκαν οι πάντες να σκέφτονται με τους επιβεβλημένους όρους της μίας και μόνης σφαίρας. Δεν έχει συνεπώς μεγάλη διαφορά να είναι κανείς υπέρ μιας «παγκοσμιοποιημένης» κοινωνίας με «δίκτυα εξουσίας» ή μιας «παγκόσμιας διακυβέρνησης» σαν τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Το μυαλό και η ψυχή του νέου ανθρωπολογικού τύπου ταιριάζουν στην ιδεολογία του κοσμοπολιτισμού, η οποία υπήρξε πράγματι η ιδεολογία των Ρωμαίων την εποχή της αυτοκρατορίας τους.
Όχι πως έχει ασχοληθεί κανείς με την ιστορία και το περιεχόμενο του κοσμοπολιτισμού των στωικών, απλώς όλοι αισθάνονται «κοσμοπολίτες» επειδή ως ψυχικός τρόπος είναι ο αντίπαλος του Πολιτικού Βίου. Είναι μάλιστα τέτοιος ο φανατισμός και τόση η γνωστική σύγχυση που έφτασαν να ισχυρίζονται ορισμένοι πως ο Σωκράτης δήλωνε «κοσμοπολίτης». Δεν έχει νόημα να αντιτάξεις ότι με «Πολίτης του Κόσμου» εννοούσε το έλΛογο όν στο επίπεδο της Καθολικής Ύπαρξης, αφού θα θεωρηθεί γραφική η «άποψή» σου. Και αν επιχειρήσεις να ερμηνεύσεις το «Πολίτης του Κόσμου» με τη φράση του Ελύτη, ‘Για να πατάς στέρεα στη γη πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από τη γη’ θα πουν και αυτόν «γραφικό».
Το κοινωνικό φαινόμενο που εμφανίζεται σαν Τέλος των Ιδεολογιών έχει να κάνει με το απόλυτο κενό ενός Νοήματος για την Κοινωνία και την Πολιτική, ενώ επί Νεωτερικότητας την τρύπα την μπάλωναν τα δανεικά ρωμαϊκά νοήματα του Κράτους και του Πλήθους σαν ψευδαίσθηση Λαού. Σήμερα ξανάγινε μόδα το νόημα του Πλήθους, το αγαπημένο θέμα του Κικέρωνα και του Μακιαβέλλι, ενώ ο κοσμοπολιτισμός, όπως και να τον καταλαβαίνει κανείς, είναι σαν το βάζει όλο στη μία πλευρά της «βάρκας». Η πανδημία μας βρήκε έτοιμους να μπατάρουμε…
3.2 Αναψηλάφηση της Παράδοσής μας
Για την κατανόηση του ελληνικού πολιτισμού μας χρειάζεται ένας σύγχρονος φιλόσοφος που να μένει πιστός στο τρίπτυχο της Σοφίας: την Κοσμολογία-Οντολογία-Ψυχολογία, δηλαδή την τριαδικότητα του Γίγνεσθαι, τη δυαδικότητα της Φύσης και τη μοναδικότητα του Λόγου. Μας χρειάζεται επομένως ο Κορνήλιος Καστοριάδης.
Είναι σημαντικός επειδή τον μελετά ως τρόπο ψυχικής-ύπαρξης από τον οποίο και μόνο μπορεί να επιτευχθεί η έξοδος από τον ψυχικό εγκλεισμό στη φιλαυτία.
Το κακό όμως είναι ότι δεν γίνεται εύκολα αντιληπτός δεδομένου ότι, ενώ εκείνος αναφέρεται στο επίπεδο των οντολογικών Νοημάτων, εμείς νομίζουμε ότι χρησιμοποιεί τα συνήθη νοήματα, του δεδομένου. Αυτά που νομίζουν οι αναγνώστες του Καστοριάδη ότι γράφει στα κείμενά του μοιάζουν με αυτά που νομίζουν ότι διαβάζουν οι Δυτικοί μεταφραστές του Αριστοτέλη.
Οι περισσότεροι αναγνώστες του ψάχνουν για χρήσιμες οδηγίες πολιτικής καθημερινότητας θεωρώντας τον «πολιτικό φιλόσοφο» όπως θεωρούν τον Μαρξ. Ο ίδιος όμως πίστευε πως δεν υπάρχουν ούτε πολιτικές «λύσεις» ούτε «θεωρίες». Τον παρερμηνεύουν συνεπώς όσοι δεν καταλαβαίνουν ότι η Πολιτική είναι ένα οντολογικό-ψυχολογιό ζητούμενο, είναι ο τρόπος εξόδου από τη φιλαυτία του πρώτου ψυχικού επιπέδου μέσα και μέσω του τρόπου-επιπέδου της Πόλης ως τέλειας-κατ’ενέργειαν κοινωνίας. Τον παρερμηνεύουν όσοι δεν καταλαβαίνουν πως η ατομική Αυτονομία δεν γίνεται να αφορά το ψυχικό επίπεδο της υποκειμενικής σκέψης και συνείδησης, δεν μπορεί παρά να αφορά το ψυχικό επίπεδο του ασυνείδητου, του αποκαλούμενου ελεύθερου Νου ή ριζικού φαντασιακού.
Όπως ο Αριστοτέλης εξετάζει την Πολιτική ως οντολογική αλλοίωση με τα κείμενα Περί Ψυχής, Ηθικά και Πολιτικά, έτσι και ο Καστοριάδης ξεκινά με την εξέταση των ψυχικών επιπέδων σε συνάρτηση με τα υπαρξιακά επίπεδα. Από τα «φαντάσματα» του Αριστοτέλη εμπνεύστηκε ο Καστοριάδης το «φαντασιακό». Από την αριστοτελική εξέταση του τρόπου-επιπέδου ύπαρξης των Αρετών και της Πόλης εμπνεύστηκε ο Καστοριάδης τον τρόπο-επίπεδο ύπαρξης του «κοινωνικο-ιστορικού» όντος. Από το Νόημα-Σκοπό της Πόλης για Ευδαιμονία εμπνεύστηκε την κοινωνική και ατομική Αυτονομία, την Αυτοθέσμιση ως Πόλη-Μορφή και την ατομική αυτό-δημιουργία ως απελευθέρωση του «ριζικού φαντασιακού» από την ψυχική κλειστότητα της πρώτης ψυχικής στιβάδας.
Ο Αριστοτέλης βοήθησε τους Καππαδόκες Πατέρες να ορίσουν την υπόσταση της θεϊκής τριάδας με τα Νοήματα που ανέπτυξε για τις τρεις Αρχές του Όντος, την Ουσία, την Ενέργεια και το Πνεύμα. Ο Μάξιμος ο Ομολογητής χρησιμοποιεί λέξη προς λέξη τα αριστοτελικά Νοήματα περί Ποιητικού Νου και περί ενεργοποίησης του μέρους της ψυχής που έχει τον Λόγο για μας δώσει να καταλάβουμε ότι υπάρχουν οι Λόγοι των όντων που κοινωνούν με τον θεϊκό Λόγο. Ο Γρηγόριος Παλαμάς θεμελίωσε τον Ησυχασμό πάνω στον αριστοτελικό Φιλοσοφικό Βίο ή αλλιώς στο αθανατίζειν μέσω του αριστεύειν ως προς τον Κατά τον Νουν Βίο.
Ο Καστοριάδης δεν θα πρόσφερε μια τόσο σπουδαία συμβολή αν δεν διάβαζε τον Αριστοτέλη από το πρωτότυπο. Έτσι, δεν έγραψε πολιτικές συνταγές για αριστερούς αλλά αποκάλυψε το θεμέλιο της ελληνικής Σοφίας και της ελληνικής Ορθοδοξίας: τον αποφατισμό. Δηλαδή, την ικανότητα των Ελλήνων να αναγνωρίζουν, λόγω οντολογικών Νοημάτων ότι η Ουσία είναι άρρητη και άφατη. Με άλλα λόγια, ότι είναι ά-πειρη, χωρίς πέρας/όριο, συνεπώς χωρίς δυνατότητα εμπειρίας/αντίληψης. Αναγνώριση που συνεπάγεται την απελευθέρωση από την θρησκευτική πίστη (ειδωλολατρική ή φοβική). Την υπόσταση της Ενέργειας την είπαν Λόγο επειδή είναι ρητή και κοινωνεί σε αυτήν ο άνθρωπος.
Μπορεί ο Καστοριάδης να δήλωνε πως είναι Γάλλος στοχαστής και να ερμήνευε την ιστορία μετά το 400 π.Χ. σύμφωνα με τα δυτικά νοήματα, αλλά η συμβολή του στην Οντολογία συνίσταται στο ότι κατέστησε σύγχρονους τον Αριστοτέλη και τον Άγιο Μάξιμο. Ασφαλώς, σοκάρει τους περισσότερους η ύπαρξη του δεύτερου φυσικού επιπέδου των όντων με ενεργό Ενέργεια, καθώς και η ανυπαρξία ενός οικουμενικού ανθρωπολογικού τύπου. Είναι όμως γεγονός ότι, ανάμεσα στα τέσσερα Ευαγγέλια, μόνο του Ιωάννη, που είναι γραμμένο στα ελληνικά, είναι γραμμένο με οντολογικά Νοήματα. Έτσι, είναι το μόνο που αναφέρεται στον Λόγο ως τον Δημιουργό κόσμου, καθώς και στο επίπεδο του Λόγου ως Αληθινής-Αιώνιας Ζωής. Αντίθετα δεν αναφέρει τίποτα από τα θεαματικά σκηνικά που χρησιμοποιούν οι άλλοι για να πείσουν διαφορετικούς ανθρωπολογικούς τύπους.
Και λοιπόν;
Αφού βολευόμαστε, γιατί να μην αφήσουμε να μας διαφεντεύει το Τέρας της Ιδιωτικής Εξουσίας που μας καθιστά αθύρματα, δηλαδή παίγνια, μιας απρόσωπης διαδικασίας Βιοεξουσίας; Το Τέρας αυτό το περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς στο πρόσφατο βιβλίο του «για την Πολιτική που δεν είναι όμως πολιτικό κείμενο» και έχει για τίτλο ο Αόρατος Λεβιάθαν, ένα «σύστημα» που «βρίσκεται παντού και πουθενά».
Αυτό που ζούμε κατά τον Κ. Τσουκαλά είναι μια κατά Κάφκα «σωφρονιστική αποικία», όπου κανείς δεν γνωρίζει από καθήκοντα και βλαβερές πράξεις. Η Βιοεξουσία δεν έχει πηγή ούτε νομιμοποίηση, μόνο «εγχαράσσει στα σώματα» την υπακοή στους ανώνυμους χειριστές μιας «εφιαλτικής μηχανής».
Εμείς όμως αφήασμε να εγκατασταθεί αυτή η αδιαφανής παγκόσμια εξουσία και εμείς πάλι μπορούμε να την αποσύρουμε. Το ζήτημα είναι με ποιόν τρόπο σκέψης θα αμφισβητήσουμε τον τρόπο σκέψης που θεοποιήσαμε και φτάσαμε ως εδώ. Να συνειδητοποιήσουμε ότι στη θέση του Όντος βάλαμε τον «μονοδιάστατο συστημικό λόγο» του κυρίαρχου ατομικισμού.
Ακριβώς επειδή «αναγνωρίζεται ως υπάρχων», λέει ο Κ. Τσουκαλάς (σε πρόσφατη συνέντευξη στο Andro), «δεν φοβάται τίποτε και κανέναν, δεν ελέγχεται από κανέναν, δεν χρειάζεται καν να αυτοδικαιώνεται». Επειδή ο κυρίαρχος τρόπος σκέψης-ύπαρξης είναι θεοποιημένος ως ο Ών, ο Υπάρχων, μας απαγορεύει να αντιδράσουμε, επειδή εμείς τον αναγνωρίζουμε «ως μόνη νοητή πηγή ισχυρών κανόνων». Ο ατομοκεντρισμός αναδείχθηκε ως η μόνη «αυτονομιμοποιούμενη πηγή αξιών».
Εμείς επιτρέψαμε στις πολιτικές εξουσίες να υπάρχουν μόνο κατ’ όνομα. Εμείς πιστέψαμε ότι δεν υπάρχει συλλογικό Είναι και ότι κάθε άτομο είναι αποκλειστικά υπεύθυνο για τη μοίρα του. Δεχτήκαμε την εντολή να επιζούμε μόνοι. Μας βόλεψε η παραγνώριση της συλλογικότητας, η αδιαφορία για τις συνέπειες των πράξεων, βολευτήκαμε με τον μακιαβελισμό και τον οπορτουνισμό.
Στο χέρι μας είναι να αμφισβητήσουμε τα νοήματα του ατομοκεντρισμού πιστεύοντας ότι την ιστορία τη δημιουργούν οι άνθρωποι ως σύνολο, με τον Λόγο τους. Και θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε την επιστροφή της Κοινωνίας ως ζωντανού συνόλου και της Πολιτικής ως παρεμβάσεων για το ευ ζην, αν πιστέψουμε ότι υπάρχει αληθινή Ζωή έξω από τη «σφαίρα» της καθημερινής ατομικής ιδιωτικής ζωής.
Μετά Λόγου Γνώσεως, αν γλυτώσουμε και από την παγίδα των λατινικών κοσμοπολίτικων ιδεών περί αδελφότητας και αλληλεγγύης, θα μπορούσαμε να επανακτήσουμε τη Σοφία που θα μας βγάλει από τη «μονοδιάστατη δεοντολογία του παραγωγισμού».
Ο Κ. Τσουκαλάς ανήκει σε αυτούς που βεβαιώνουν ότι δεν θα μας γίνουν «μάθημα» οι εκατόμβες από τον κορωνοϊό γιατί μας λείπουν τα Νοήματα που θα μας γλύτωναν από τον ατομικισμό. Δεν μας μένει παρά «να τεθούν επί τάπητος όλα τα θεμελιώδη ζητήματα, τα οποία έχουμε ξεχάσει», τονίζει, ενθυμούμενοι το «ουκ εν τω πολλώ το ευ». Α-Λήθεια σημαίνει να Μνήμη του Ευ Είναι στο επίπεδο-τρόπο του Γίγνεσθαι.
(*) διδάκτωρ πολιτικής επιστήμης.
Από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις κυκλοφορεί το βιβλίο της
Σύγχρονα Ψέματα και Αρχαίες Αλήθειες.
Πολύ σωστά :
“Δεν είναι συνεπώς σωστό που ειδικοί γενικεύουν ισχυριζόμενοι πως όλοι σήμερα βιώνουμε «ταπείνωση της επιθυμίας» μπροστά σε μια «πραγματικότητα» που την απαγορεύει.”
“Εμείς όμως αφήασμε να εγκατασταθεί αυτή η αδιαφανής παγκόσμια εξουσία και εμείς πάλι μπορούμε να την αποσύρουμε. Το ζήτημα είναι με ποιόν τρόπο σκέψης θα αμφισβητήσουμε τον τρόπο σκέψης που θεοποιήσαμε και φτάσαμε ως εδώ. Να συνειδητοποιήσουμε ότι στη θέση του Όντος βάλαμε τον «μονοδιάστατο συστημικό λόγο» του κυρίαρχου ατομικισμού.”
Υπαρχει μια καλα κρυμμενη γνωση απο τους πολλους και λεει ότι ΠΡΩΤΟΣ αρρωστησε και διχαστηκε (υπαρξιακα) ο Θεός! Υστερα ακολουθησε η δικη μας πτωση και μαλιστα δεν ηταν μία, αλλα πολλες. Μεχρι να καταφερετε όλοι εσείς που φιλοσοφειτε να το χωνεψετε αυτο και να βρειτε μία απαντηση “γιατι συνεβη”, θα λετε και θα γραφετε πολλα ακατανοητα και περιττα.
Εχει πολλα χρόνια που ο συγχρονος λογος ΔΕΝ θεραπευει εμας τους γνωστες-στριες.
Αναμασατε τα ίδια και τα ίδια χωρις να βγαίνει λογικό νοημα και χωρις να προτείνετε κατι αποτελεσματικο. Πολυ βαρετο.
“Εχει πολλα χρόνια που ο συγχρονος λογος ΔΕΝ θεραπευει εμας τους γνωστες-στριες.
Αναμασατε τα ίδια και τα ίδια χωρις να βγαίνει λογικό νοημα και χωρις να προτείνετε κατι αποτελεσματικο. Πολυ βαρετο.”
Εδώ θα συμφωνήσω απόλυτα, μόνο που ούτε κι εσύ θα έχεις κάτι αποτελεσματικό να προτείνεις όπως φαίνεται στο σχόλιό σου νούμερο 3.
Ναι, αλλα υπαρχει μια διαφορα, ο ενας γνωρίζει την αιτια του κακου, ενω ο αλλος δεν την γνωρίζει και ασχολείται μονο επιφανειακα με το κακο και ΝΟΜΙΖΕΙ ΟΤΙ ΞΕΡΕΙ.
Ποιανου ο λόγος θα είναι περισσότερο λυτρωτικος;
Ειναι σαν ενας γιατρός να λεει στον ασθενη του που δεν γιατρευεται, “ξερεις, πασχεις απο μια ανιατη αρρωστια, πρεπει να το παρεις αποφαση, δεν μπορω να κανω κατι” και ενας αλλος να του λεει, “η ασθενεια σου είναι η ιλαρα (πχ) και πρεπει να κανεις αυτο και εκεινο και να παρεις αυτα τα χαπια και καποια ωρα θα γίνεις παλι καλα.”
Ποιον γιατρό πρεπει να παρει στα σοβαρα και να ακουσει ο αρρωστος για να μην ταλαιπωρηθει αδικα των αδικων;
Το να μου λετε όλη την ωρα ότι φταιει ο ατομικισμος μας, δεν μου λεει τίποτα. Το ερωτημα είναι “ΠΩΣ θεραπευεται ο ατομικισμος;” Με εμβόλια; Με μαστιγωματα; Με δοκιμασιες; Με θεια επεμβαση; ΠΩΣ;
Και ΓΙΑΤΙ δεν θεραπευσαμε τον ατομικισμο της συγχρονης κοινωνιας με καποιον τρόπο ωστε να σωθουμε ομαδικως; Μηπως επειδη δεν θεραπευεται, όπως δεν θεραπευεται κανενα παθος και κανενα σωματικο και ψυχικο ελαττωμα;
Εχετε σκεφτει ποτε ΓΙΑΤΙ δεν συμβαίνουν θαυματα σε όλους τους ανθρωπους, παρα μοναχα σε λίγους εκλεκτους;
Εχετε σκεφτει ότι καποια ΑΝΩΤΕΡΗ ΚΑΚΗ ΔΥΝΑΜΗ απο εμας, μας εξουσιαζει σιωπηλα, αορατα και υπουλα και δεν μας αφηνει να σηκωσουμε κεφαλι;
Εχετε δωσει ποτε απαντηση “ΓΙΑΤΙ ΤΟΣΟΣ ΠΟΝΟΣ” απο την αρχη της Δημιουργιας μας;
Εχετε σκεφτει ποτε ΓΙΑΤΙ ακόμα και ο Θεός (Χριστος) ο ίδιος δεχτηκε να πονεσει φρικτα και να μας δειξει ότι και μεις θα παθουμε εφόσον Εκεινος πρωτος το ηπιε το πικρο ποτηρι;
Εχετε σκεφτει ΓΙΑΤΙ δεν μπορει να αλλαξει κατι και -όπως πολυ σωστα το λεγαν και οι αρχαιοι- υπαρχει μια συγκεκριμενη μοιρα για όλους μας και μαλιστα επαναλαμβανεται διαρκως, σαν ενας φαυλος κυκλος και δεν μπορει κανεις μα κανεις να απαλλαγει απο αυτην;
Εχετε σκεφτει ότι αυτο που μας κανει καλους και λογικους ανθρωπους είναι η ΕΝΕΡΓΕΙΑ και ότι όταν αυτη χαθεί ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟ ΛΌΓΟ, τότε χανουμε και την υγεια μας και τις αρετες μας;
Οταν μου απαντησετε σε όλα αυτα ΛΟΓΙΚΑ και να βγαίνει ενα καποιο νοημα, τοτε τα ξαναλεμε.
Εχω την ΑΙΣΘΗΣΗ Μαρία Δ, πως εκανες λάθος – τα ΄πα και στον chief αλλά δεν το ΑΝΤΙ-ΛΗΦΘΗΚΕ.
Πολύ ἐνδιαφέρον κείμενο.
Κάποια πού θέλω νά ἐπισημάνω, ὅπως τά καταλαβαίνω ἐγώ.
“Γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται τον κόσμο με τα μάτια αλλά με τα νοήματα, ότι αναδιαρθρώνει αυτά που βλέπει”
Τά μάτια εἶναι συνδεδεμένα μέ τόν νοῦ, ἔτσι ὁ ἄνθρωπος βλέπει μέ τά δικά του μάτια καί συγχρόνως ἀναλύει καί νοηματοδοτεῖ σύμφωνα μέ τήν δική του θεώρηση, γλώσσα, προκαταλήψεις, παρελθὸν.
Ὅλοι οἱ λαοί ἔχουν μάτια νά βλέπουν, ἀλλά δέν ἔχουν τήν ἴδια ἀντιληπτική ἱκανότητα καί αὐτή εἶναι συνδυασμένη μέ τήν γλῶσσα πού μιλᾶνε, καί αὐτό εἶναι θέμα ὀντολογικό.
΄Η κήρυξη του Ευαγγελίου σε όλα τα έθνη ΄ ἔχει αὐτή τήν ἔννοια, ἀπ΄ ὅ,τι καταλαβαίνω ἐγώ, τῆς βαθιᾶς κατανόησης καί τῆς ἐπικοινωνίας.
Ἡ ἐπικοινωνία συμβαίνει ἐκ τῆς φύσεώς μας. Ἀτομικισμός δέν ὑπάρχει ἐκ φύσεως.
Ἄν σκεφτοῦμε ἕνα δένδρο πού καρποφορεῖ, ἄς ποῦμε λεμονιά, στήν ἀρχή εἶναι σπόρος πού ἄν δέν ἔχουμε ξαναδεῖ δένδρο, δέν μποροῦμε νά φανταστοῦμε ὅτι μπορεῖ νά γίνει δένδρο μέ κορμό, κλαδιά, φύλλα, καρπούς, πού ὅλα ἔχουν ἐσωτερική ἐπικοινωνία. Οἱ καρποί εἶναι σάν τούς ἀνθρώπους, ὁ κάθε καρπός μεγαλώνει καί ὡριμάζει ξεχωριστά. Αὐτό εἶναι ἀτομισμός. Δέν ἔχει μεγαλώσει ὅμως μόνο του, ἀλλά ἐξαρτημένο ἀπό τό συγκεκριμένο δένδρο καί ὄχι μόνο. Αὐτό δέν εἶναι ἀτομισμός.
“Ο ελληνικός πολιτισμός δεν είναι σύνθεση δύο κακών. Είναι ο μόνος που είναι αποκολλημένος από το δεδομένο και την ψευδαίσθηση της υπαρκτικής Ουσίας. Είναι ένας πολιτισμός με εμμονή στο ζήτημα του «διατί» του Όντος, στον Σκοπό του Ευ Είναι, που είναι η Αληθινή Ζωή. Διαθέτει συνεπώς υπαρκτικά-οντολογικά Νοήματα. Και τα Νοήματα αυτά ενεργοποιούν το μέρος της ψυχής που έχει τον Λόγο. Ο ανθρώπινος Λόγος είναι Καθαρή Ενέργεια, το «κατ’ εικόνα» του θεϊκού Λόγου, του Δημιουργού Λόγου, ο οποίος μένει εν υπνώσει στους πολιτισμούς που δεν διαθέτουν Οντολογία.”
Μπορεῖ νά μήν εἶναι περιπτώσεις κακῶν πολιτισμῶν ἀλλά διαφορετικῶν ὀντολογικά, πού πιθανόν νά ὑπάρχει καί χρησιμότητα, ἀλλά ἡ δυνατότητα ἴδιας ἀντίληψης καί ἐπικοινωνίας δέν εἶναι θέμα θέλησης ἀλλά ὀντολογικῆς τάξης. Πῶς εἶναι νά ἔχει κάποιος ταλέντο στή μουσική καί ἄλλος στή ζωγραφική, ὁ καθένας δηλαδή μιλάει καί νιώθει σέ μία διαφορετική γλώσσα καί πού ἡ μετάφραση προϋποθέτει καί ἕνα σχετικό ἀλφάβητο καί μία δυνατότητα κατανόησης αὐτοῦ τοῦ ἀλφαβήτου.
Ὁ Λόγος ὑπάρχει καί ἀκούγεται, ἀλλά ἰσχύει τό ΄ οὐ παντί πνεύματι πιστεύσατε ΄.
Καί ἡ Ἰλιάδα καί ἡ Ὀδύσσεια εἶναι προορισμένα νά ἀκούγονται.
Ὁ Θεός εἶναι παντοῦ. Μπορεῖς νά σταθεῖς στή φύση καί νά κατανοήσεις μέ τήν βοήθεια καί τῶν αἰσθήσεων.
«Μια μέρα που ένιωθα να μ’ έχουν εγκαταλείψει όλα και μια μεγάλη θλίψη να πέφτει αργά στην ψυχή μου, τράβηξα, κει που περπατούσα, μες στα χωράφια χωρίς σωτηρία, ένα κλωνάρι άγνωστου θάμνου. Το ‘κοψα και το ‘φερα στο απάνω χείλι μου. Ευθύς αμέσως κατάλαβα ότι ο άνθρωπος είναι αθώος.» Ο. Ε.
https://youtu.be/FkXb3uDoMso
Εννοών, τώρα εννόησα τι εννοείς, ελπίζω να διορθώθηκε! 🙂
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, από δικό μου λάθος στον τρόπο ανάρτησης των σχολίων, εκτίθονταν προσωπικά μου δεδομένα, οπότε ζήτησα να διαγραφούν τα συγκεκριμένα σχόλια.
Ευχαριστώ Εννοών για την άμεση επισήμανση!
Μαρία Δ,
Μπήκα νωρίτερα σήμερα με όρεξη για σχολιασμούς και μόλις είδα το “λάθος”, κόντεψα να πάθω εγκεφαλικό Αφ’ ενός δεν ήθελα μ΄ευθεία αναφορά να προσελκύσω τίποτα “κώνωπες ανωφελείς” κι απ την άλλη δεν είχα καμιά απάντηση απ τον chief, οπότε περίμενα ανυπόμονα να το δεις εγκαιρως και να καταλάβεις . Ευτυχώς κατάλαβες !!
Είχα πολύ πρόσφατα πάθει το ίδιο αλλά προς γνωστό μου πρόσωπο.Ουφ !
Υ.Γ. πως επικοινώνησες τόσο σύντομα για τη διόρθωση ; Να ξέρουμε σε περίπτωση αναγκης .
Κρίμα που χάθηκε και το σχόλιό σου.
Επικοινώνησε μαζί της ο κατ εσάς “chief” που δεν έκανε τίποτε.
Είπα ότι ο δεν είχα καμιά ΑΠΑΝΤΗΣΗ απ τον chief (στο e-mail μου) – οπότε επι αρκετή ώρα ανησυχούσα για το αν το λάβατε καν, αν θα γινόταν κάτι- και δη, εγκαίρως.
Ευχαριστούμε πάντως για την άμεση πρακτική ανταπόκριση.
Υ.Γ. Το “chief” , όχι δηκτικό αλλά με συμπάθεια/χιουμορ αντί του “διαχειριστής”- και ολίγον συνθηματικό.
Να είστε καλά.
Παραθέτω πάλι τα δύο σχόλια ενοποιημένα.
Απο τις πρώτες κιόλας γραμμές του κειμένου:
“Οι Έλληνες καταλαβαίνουν ότι η κοινωνία αυτό-δημιουργείται. Αντιδρούν στο νέο ιδεολόγημα που επιβάλλει να θεωρούμε ότι γλώσσες-σκέψεις των ανθρώπων είναι βιολογικό φαινόμενο. Γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται τον κόσμο με τα μάτια αλλά με τα νοήματα, ότι αναδιαρθρώνει αυτά που βλέπει («αναθρών ά όπωπε», κατά τον Σωκράτη).”
Κανένα “ιδεολόγημα” δεν “επιβάλλει” τη θεώρηση ότι οι γλώσσες σκέψεις των ανθρώπων είναι βιολογικό φαινόμενο. Αυτό είναι ο ορισμός της παρανοϊκής- συνομωσιολογικής σκέψης. Η άποψη ότι η συνείδηση εδράζεται στο βιολογικό φαινόμενο, είναι μια από τις ενεργές ερμηνείες των πορισμάτων της νευροβιολογίας, και όπως κατά κανόνα συμβαίνει στην επιστημονική κοινότητα, συνυπάρχει με την ενάντιά της.
Είναι ανόητος κατά τη γνώμη μου, όποιος ΓΝΩΡΙΖΕΙ, (η ανοησία έγκειται στη βεβαιότητα), ότι οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τα μάτια αλλά με τα νοήματα. Η ίδια η ελληνική γλώσσα, με τη χρήση της λέξης ΑΝΤΙ-ΛΗΨΗ, του καταφέρνει ένα ηχηρό ράπισμα, μπας και συνέλθει.
Διότι η “αντίληψις”, μια από τις σημαντικότερες λέξεις για την ανθρώπινη συνείδηση, δεν είναι ετυμολογικά αυτόνομη, αλλά παράγωγη. Παράγωγη από αυτή τη ρημάδα τη ΛΗΨΗ, γέννημά της, και σε άρρηκτη σχέση μαζί της.
Λήψη όμως είναι η ΑΙΣΘΗΣΗ καθεαυτή, η φυσιολογία του έμβιου κόσμου.
Και σε πείσμα των υψηλών πολεμικών τόνων του κειμένου, ούτε η ελληνική γλώσσα, ούτε πολλά από τα πορίσματα της σύγχρονης επιστήμης επιθυμούν να την αποκόψουν από την αντίληψη, να τη διαιρέσουν και να την υποβιβάσουν, ή να την “υπερβούν- ξεπεράσουν”.
Αυτή είναι η συνηθισμένη τακτική ( ο υποβιβασμός των αισθήσεων δηλαδή), σε όσους επιθυμούν να αποκόψουν τον κόσμο των αισθήσεων από τον κόσμο του νοήματος, υπακούοντας τυφλά το δόγμα τους.
Αίσθηση και νόημα όμως, βρίσκονται στην ίδια διαλεκτική, όπως το χάος και η τάξη- δεν νοείται η αυτόνομη ύπαρξή τους, ή ο υποβιβασμός του ενός σε σχέση με το άλλο.
Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον και σημασία παρουσιάζει το μπλέξιμο ανάμεσα στους ανώμαλους χρόνους του “ορώ” και του “οίδα”.
Οι κοινοί τύποι ανάμεσα σε ένα ρήμα που περιγράφει αίσθηση (όραση), και σε ένα άλλο που περιγράφει γνώση (νόηση) είναι τόσο έντονοι, ώστε να υποστηρίζεται ότι ετυμολογικά προέρχονται από ένα κοινό ρήμα: το “είδω”, που σήμαινε ταυτόχρονα “βλέπω” και “γνωρίζω”.
Ακόμα και σήμερα λέξεις όπως η “άποψη”, η “είδηση” ή ακόμα και η “συνείδηση” που αφορούν υποτίθεται σε νοητικά περιεχόμενα, ενέχουν τη ρίζα μιας αίσθησης μέσα τους, και αυτή με τη σειρά της προϋποθέτει μια σωματικότητα, το ρίζωμά της μέσα στη Φύση.
Γενικά, όσο σκληρά και αν προσπαθεί κανείς να την εκριζώσει από τη βιολογική της βάση, η ίδια η ελληνική γλώσσα θα υποδεικνύει ότι η γνώση ήταν πάντοτε ένσαρκη (άρρηκτα δεμένη με την αίσθηση), τουλάχιστον όσον αφορά στην αρχαιοελληνική έκφανσή της.
Το ότι αυτή η κοσμοαντίληψη υποχώρησε, είναι γνωστό.
“Απέσβετο το λάλον ύδωρ”.
Προς κ. Σαββίδη (1)
Οι απόψεις που σβήστηκαν και ξαναγράφτηκαν έχουν μεγάλο ενδιαφέρον γιατί σχετίζονται με ένα φαινόμενο που μας ταλαιπωρεί εδώ και καιρό. Φαινόμενο που έχει δύο όψεις: Μία εσωτερική που αφορά τον διχασμό μεταξύ δυτικόφρονων και «καθυστερημένων» και μια εξωτερική που αφορά την προτίμηση της Τουρκίας από την Ελλάδα από τους Δυτικούς γενικά και τους Γερμανούς ειδικότερα, αλλά και τους εθνομηδενιστές.
Η γενιά των Ελλήνων που καθορίζει σήμερα το τι κυκλοφορεί στα ΑΕΙ και τα ΜΜΕ και το πώς διαμορφώνονται θέσεις και θεσμοί έχει στην πλειονότητά της «αγοράσει λειτουργικό σύστημα σκέψης» από τους Βόρειους. Το νέο software προσφέρεται σε τρία μοντέλα: τον αγγλοαμερικανικό ρεαλισμό, τη γερμανική φαινομενολογία και τον γαλλικό νεοθετικισμό hardware είναι ο ατομικισμός, Οι Έλληνες αυτοί βλέπουν τους συμπατριώτες τους οπισθοδρομικούς και μεταφυσικούς.
Οι Γάλλοι πουλάνε «δομισμό» και «αποδομισμό». Τον έναν εναντίον της γλωσσικής συνέχειας και ιδιαιτερότητας κυρίως των Ελλήνων και τον άλλον εναντίον της ιστορικής συνέχειας και ιδιαιτερότητας προπάντων των Ελλήνων.
Λόγω της φιλοσοφικής τους παράδοσης και της εμμονής τους στη «συνείδηση» του Υποκειμένου, οι Γερμανοί πουλάνε σήμερα «επιστημολογία» της φαινομενολογίας και χαμπερμασιανή «γλωσσική στροφή», δηλαδή τη στροφή της Κριτικής Σχολής της Φρανκφούρτης, μέσω Γιούργκεν Χάμπερμας, στον αμερικανικό ρεαλισμό. Μάλιστα και σε θέματα εξωτερικής πολιτικής!
Λόγω της αιωνόβιας και σφοδρής αντιπαλότητας μεταξύ πραγματιστών-ιδεαλιστών, το γερμανικό λογισμικό βλέπει παντού εχθρούς. Βλέπει υπερβατικό τον ελληνικό Νου νομίζοντας ότι πρόκειται για «πνεύμα» και όχι για κάτι πέρα για πέρα βιολογικό, σωματικό.Χαρακτηριστική είναι η επίθεση του ο Γερμανού ερευνητή της «φαινόμενης συνείδησης» Thomas Metzinger κατά του Πλάτωνα.
{Ο θετικισμός του Διαφωτισμού οδήγησε τον Κάντ στη διάκριση «επιστήμης-μεταφυσικής»: Περιόρισε τη γνώση στα «αισθητά» λόγω πίστης στην αδυναμία πρόσληψης των «νοητών» (ερμηνευμένων κατά τον γερμανικό ιδεαλισμό). Ο Μεταμοντέρνος θετικισμός επαναλαμβάνει τη διάκριση με όχημα τη Γνωσιολογία-Επιστημολογία-Φαινομενολογία, αγνοώντας την Γνωσιοθεωρία της Οντολογίας}
Προς κ. Σαββίδη (2)
Η ταύτιση της Γνώσης με τη Βεβαιότητα ισχύει μόνον για τη λατινική και την ιδεαλιστική γερμανική παράδοση. Για την ελληνική Σοφία, δεν τίθεται ζήτημα βέβαιης γνώσης αλλά Αληθούς. Η οντολογική Αλήθεια συν-λαμβάνεται από δύο ψυχικές ενέργειες: τον Νου και τη Σοφία. Η Σύλληψη αυτή γίνεται με το θεωρείν που είναι χειροπιαστή σωματική Γνώση λόγω μετοχής της σωματικής Ενέργειας του Λόγου στο επίπεδο της καθολικής ύπαρξης.
Στο ψυχοσωματικό αυτό επίπεδο των «ενεργεία» αρετών, δεν μετέχει η αίσθηση του πρώτου φυσικού επιπέδου, η «δυνάμει». Λόγω των δύο ψυχικών επιπέδων, στην ελληνική γλώσσα τα περισσότερα νοήματα ορίζονται με δύο τρόπους («λέγονται διχώς»). Ή αίσθηση του Νου είναι «ενεργεία», δεν έχει καμιά σχέση με την αντί-ληψη (θα πει πιάνω κάτι σαν Αντικείμενο) στο επίπεδο των «καθέκαστον» όντων. Φτάσαμε στον 21ο αιώνα και δεν έχει γίνει κατανοητό το «ουδέ δι’ αισθήσεως εστίν επίστασθαι» του Αριστοτέλη.
Το ενεργεία συλλαμβάνω δεν είναι της ίδιας τάξεως με το δυνάμει-παθητικό αντιλαμβάνομαι (κάτι μου συμβαίνει, παθαίνω αντίληψη). Η αισθητηριακή αυτή «συνείδηση» βρίσκεται στη χαμηλότερη στιβάδα του Είναι, πιο κάτω και από τη γνώση-αυτοσυνείδηση που διενεργείται στο ενδιάμεσο ψυχικό επίπεδο της Όρεξης-Παθών. Αυτή είναι μια γνώση που «διδάσκεται» μέσω συναισθημάτων. Εξ ού και το «γνώση σοι πάθος» (παθός μαθός) του Αισχύλου.
Τόσο το «συλλαμβάνω» αντί για το θεωρείν όσο και το «αντιλαμβάνομαι» αντί για την δυνάμει αίσθηση καθιερώθηκαν κατά τη λεγόμενη ελληνιστική εποχή. Προφανώς επειδή η ελληνική γλώσσα έγινε «κοινή» και δεν μπορούσαν οι πάντες να διακρίνουν πότε η αίσθηση είναι δυνάμει και πότε ενεργεία.
Τη Λήψη (σύλληψη) του Λόγου ως Θεωρία και Γνώση τη βρίσκουμε στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη που ήταν γραμμένο στα ελληνικά: «όσοι δε έλαβον αυτόν (τον Λόγον), έδωκεν αυτοίς εξουσίαν τέκνα Θεού γενέσθαι’ (Ιω.1,12) ή «…ο κόσμος όμως ου δύναται λαβείν, ότι ου θεωρεί αυτό ουδέ γινώσκει αυτόν’ (Ιω. 14,17).
Τις πέντε εν δυνάμει αισθήσεις τις χρησιμοποιούμε επειδή της διαθέτουμε, λέει ο Αριστοτέλης, αλλά με τις πέντε ενεργεία αρετές του Νου «προτάσσουμε» την Ενέργεια στη δυνατότητα, όπως το κάνουμε με τις τέχνες. Έχουμε όραση επειδή έχουμε μάτια αλλά με τις ενεργεία αρετές και την έξη γινόμαστε κάτι που δεν ήμασταν πριν.
Προς κ. Σαββίδη (3)
Σχετικά με το (καλοπροαίρετο) σχόλιο της Ελένης, περί καλών διαφορών μεταξύ πολιτισμών, αξίζει να σημειωθεί το εξής:
Η σύγκριση μεταξύ πολιτισμών δεν γίνεται στο ίδιο επίπεδο ύπαρξης όπου όλοι έχουν καλά και κακά και όπου η ψυχή όλων των ανθρώπων είναι ίδια.
Οντολογικά-ψυχολογικά, οι πολιτισμοί κρίνονται ως προς την Κοσμολογία τους. Αξιολογείται ως κακός τόσο ο ανατολίτικος τρόπος που στερεί κυρίως την Ελευθερία όσο και ο δυτικός που στερεί κυρίως την Αγάπη. Και οι δύο αφήνουν την ψυχή «κολοβή».
Σίγουρα στη Δύση οι άνθρωποι «περνάνε» καλύτερα σε σχέση με την δουλοπρεπή Ανατολή αλλά δεν έχουν καθεστώς Δικαιοσύνης (τον Νόμο του Κόσμου).
Το «κράτος δικαίου» (νομοθεσία ατόμων για άτομα) είναι σαν «να συγκυβερνούν άνθρωποι και θηρία», λέει ο Αριστοτέλης, ενώ ο Νόμος στο επίπεδο της Πόλης με τον τρόπο των Αρετών είναι «σαν να κυβερνά ο θεός».
Δικαιοσύνη είναι ακριβώς ο τρόπος-επίπεδο ύπαρξης των Αρετών, «η συλλογική Αρετή». Δικαιοσύνη είναι ο τρόπος-επίπεδο της Πόλης: οι πολιτικοί Θεσμοί γιατί το Νόημα του Θεσμού είναι η Θέτις («θεά» της Δικαιοσύνης) και η ομηρική Πόλη ονομαζόταν «Θέμιστες». Η Δικαιοσύνη είναι αδιαχώριστη από την Ελευθερία και αυτή αδιαχώριστη από την Αγάπη: Ο τρόπος του Κόσμου και της Πόλης είναι το Γίγνεσθαι που σημαίνει και την επικούρεια «Παρέγκλιση» και την επικούρεια Αγάπη.
Μαρία, θεωρῶ πολύ σημαντικά τά ὅσα ἀναλύεις, μέ τόν δικό σου τρόπο θεώρησης καί μπορῶ νά πῶ ὅτι τά ἀντιλαμβάνομαι.
Πολύ σημαντικό τό :
¨Ή αίσθηση του Νου είναι «ενεργεία», δεν έχει καμιά σχέση με την αντί-ληψη (θα πει πιάνω κάτι σαν Αντικείμενο) στο επίπεδο των «καθέκαστον» όντων. Φτάσαμε στον 21ο αιώνα και δεν έχει γίνει κατανοητό το «ουδέ δι’ αισθήσεως εστίν επίστασθαι» του Αριστοτέλη.¨
¨ Σχετικά με το (καλοπροαίρετο) σχόλιο της Ελένης, περί καλών διαφορών μεταξύ πολιτισμών, αξίζει να σημειωθεί το εξής:
Η σύγκριση μεταξύ πολιτισμών δεν γίνεται στο ίδιο επίπεδο ύπαρξης όπου όλοι έχουν καλά και κακά και όπου η ψυχή όλων των ανθρώπων είναι ίδια.
Οντολογικά-ψυχολογικά, οι πολιτισμοί κρίνονται ως προς την Κοσμολογία τους. Αξιολογείται ως κακός τόσο ο ανατολίτικος τρόπος που στερεί κυρίως την Ελευθερία όσο και ο δυτικός που στερεί κυρίως την Αγάπη. Και οι δύο αφήνουν την ψυχή «κολοβή».”
Μπορεῖ νά μήν εἶναι θέμα Κοσμολογίας ἀλλά Ὀντολογίας. Διαφορετικοί λαοί ἔχουν προέλθει ἀπό διαφορετικές ρίζες, διαφορετική χρονολογική ἀφετηρία, δομή, μορφή κλπ. Διαφορετικός δέν σημαίνει καλός καί κακός. Ἀκόμα καί νά μοιάζουν δύο ἄνθρωποι σέ μορφή μπορεῖ νά ἔχουν ἄλλα χαρακτηριστικά πού τούς ξεχωρίζουν. Εἶδα σέ μία ἐκπομπή ὅτι οἱ Εὔζωνες σχηματίζουν ὁμάδα ἀνά δύο πού ἐπιλέγονται νά ἔχουν ἴδια σωματικά χαρακτηριστικά, καί βοηθᾶ ὁ ἕνας τόν ἄλλον.
Ἐπίσης πρέπει νά προσεγγισθεῖ πώς τά ζευγάρια ἔχουν ἕλξη καί ἐπικοινωνία μεταξύ τους, πού δέν ἔχει διερευνηθεῖ. Οἱ μάνες μέ τά παιδιά ἔχουν κάποιας μορφῆς ἐπικοινωνία μεταξύ τους ἀκόμα καί ὅταν εἶναι μακριά. Τά ἀδέλφια ἐπίσης. Ἔχουμε προστάτες Ἀγίους πού τούς αἰσθανόμαστε σέ μεγαλύτερη ἐπικοινωνία μαζί μας.
Γειά σου και πάλι Ελένη Π. ! Καιρό είχαμε να συναντηθούμε εδώ πέρα.
(Προς όλους)
Ο Κώστας Αξελός για τη Σκέψη *
Η ανθρωπότητα δεν διαθέτει μια απειρία σκέψεων, αλλά περιορίζεται σε τρεις μόνον «άξονες»:
Ο πρώτος τρόπος σκέψης είναι η Σοφία που συλλαμβάνει «το όν ως το όν και πάντα τα όντα, το είναι τους, την ουσία τους και το γίγνεσθαί τους».
Ο δεύτερος τρόπος ήταν ο εβραϊκός και ο λατινικός, ο οποίος, «μέσα στον τρεμάμενο και υποταγμένο στην πίστη λόγο», ενατενίζει «θεο-λογικά τον θεό και τα δημιουργήματά του, ξεχνώντας το πιο βασικό: τη σκιά του», το θεϊκό άρρητο και άφατο
Ο τρίτος τρόπος ήταν ο ατομικισμός που αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο ως το υποκείμενο, «που κυριαρχεί στα απέναντί του πράγματα ως αντικείμενα». Η σκέψη αυτή «βρίσκεται μέσα στο προφανές του λόγου και δεν μπορεί να αντικρίσει την άγνοιά του», «ξεχνάει ό,τι κρύπτεται».
Η εμπειριστική αυτή σκέψη ήταν που οδήγησε στον θρίαμβο της «πρακτικιστικής ερήμωσης». «Η έλλειψη σκέψης, η έκλειψή της, η μη χρεία» της αποτελούν αναπόσπαστο και αναπόφευκτο στοιχείο της λεγόμενης «πραγματικότητας» που επιβάλλεται σαν αλήθεια.
*Από το, «Γιατί σκεφτόμαστε; Τι να πράξουμε;» Νεφέλη, 1993.
Χαχα, τι έπαθες πάλι ρε Μαρία; Όπου πας την καταστροφή φέρνεις και το δράμα (λατ. Drama). Ρε να χάσω εγώ τέτοιο σκηνικό με προσωπικά δεδομένα, δε μπορώ να το χωνέψω. Και μιας και το ‘φερε η κουβέντα τι προσωπικά δεδομένα ήταν. Δεν πιστεύω να ήταν τίποτα πονηρά. Κι εσύ ρε Νωόντα γιατί δε κοιτά τη δουλειά σου άνθρωπε μου. Τι πετάγεσαι εκεί που δε σε σπέρνουν;
Άντε τώρα πείτε μου τι ήταν αυτά τα προσωπικά δεδομένα, κρίμα είναι να τα ξέρουν όλοι εκτός από μένα.
Πάντως μες την ατυχία σου Μαρία ήσουν και λίγο τυχερή που δεν είναι εδώ όλη η παλιοπαρέα και κυρίως ο aspic γιατί θα έτρωγες γερό δούλεμα.
Να κι ο πρώτος “κώνωψ ο ανωφελής”, που σου λεγα Μαρία Δ….
Άσε ρε Άφαντε, εσύ δηλαδή ΠΩΣ θ’ αντιδρούσες, αν στα προσωπικα δεδομένα έβλεπες μια καρδούλα δίπλα σ ΟΛΑ τ’ άλλα ονόματα του μπλογκ πλην του δικού σου ; Δεν θ’ απαιτούσες να κατέβουν πάραυτα;; Θα σου ΄λεγα τότε αν θα “πεταγόσουν” κι εσύ εκεί που “δεν σε σπέρνουν” …..
Καλή σου καραντίνα.
Χα, κοίτα να δεις τι έχασα ρε Νοώντα, ο κώνωψ ο ανωφελής αλλά κι ο αβλαβής θα έλεγα καθότι πραγματοποιώ αβλαβή διέλευση μέσα από τα ταραγμένα νερά της βαθιάς διανόησης αβρόχοις ποσίν.
Ποια καραντίνα όμως; Δουλεύουμε κανονικά Εννοώντα, και πυρηνικό ολοκαύτωμα να γινόταν εμείς κι κατσαρίδες θα συνεχίζαμε κανονικά.
Γι’ αυτό και σταμάτησα την ανάγνωση του άρθρου στην πρώτη πρόταση που λέει ότι μπήκε τέρμα στην Αγία Καθημερινότητα. Λέω δεν απευθύνεται σε μένα αυτό, σ’ άλλους μιλάει.
Γειά σου Άφαντε, και κυρ Άφαντε, και Αφέντη Τσουτσουλομύτη!
Χαίρομαι που σε βλέπω. Άσε, παρά τρίχα δεν εγίνηκα ρεζίλι. Στο πεδίο reply έμπαινε αυτόματα το μέηλ μου και στη θέση του μέηλ αλλά και στη θέση του website, με αποτέλεσμα το όνομά μου στα σχόλιά, να γίνεται λινκ που οδηγούσε κατ’ ευθείαν και μεγαλοπρεπώς στα εισερχόμενα του μέηλ μου.
Ευτυχώς μόλις το είδε ο Ερωτών, έκλεισε κατ’ ευθειαν τα μάτια του, και ειδοποίησε πάραυτα τη διαχείριση. Αυτό που με στενοχώρησε πάντως είναι που δεν πρόλαβα κάπως να εξωραίσω τα μέηλ μου, μα είναι σαν να άνοιξε η πόρτα και να με πετύχανε με τα μπικουτί και την παντόφλα.
ΥΓ. Δεν έχεις το μέηλ του aspic να επικοινωνήσεις με κάποιο τρόπο; Τον έχω πεθυμήσει και θα χαιρόμουν να μάθω ότι είναι καλά.
Ναι, να τον φερετε πισω τον ασπικ, ειχε μια μαγεια μεσα του και τα εβλεπε όλα ωραια… 🙂
Χα, χα….”και πυρηνικό ολοκαύτωμα να γινόταν εμείς κι κατσαρίδες θα συνεχίζαμε κανονικά.”
Πες το ψέματα ,όλο και κάποιοι θα επιβιώνουν μετά από κάθε όλεθρο.
Άσε τις σεμνοτυφίες περί καθημερινότητας, εδώ βλέπω έχεις γίνει ήδη διάσημος…
https://www.patakis.gr/product/616054/vivlia-logotexnia-pagkosmia-logotexnia/H-katsarida/
“Εχετε σκεφτει ότι καποια ΑΝΩΤΕΡΗ ΚΑΚΗ ΔΥΝΑΜΗ απο εμας, μας εξουσιαζει σιωπηλα, αορατα και υπουλα και δεν μας αφηνει να σηκωσουμε κεφαλι;
Εχετε δωσει ποτε απαντηση “ΓΙΑΤΙ ΤΟΣΟΣ ΠΟΝΟΣ” απο την αρχη της Δημιουργιας μας;”
Ε, ναι, το έχουμε σκεφτεί και η απάντηση είναι η Εντροπία :
https://www.anixneuseis.gr/%ce%b8%ce%b1-%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%b7%cf%83%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%bc%ce%b7%ce%bd-%cf%86%ce%bf%ce%b2%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5/
Για την ακρίβεια, το πρόβλημα δεν είναι η εντροπία, αλλά η εμφάνιση της συνείδησης σε εντροπικές συνθήκες – και είναι η συνείδηση που μας δίνει την αίσθηση του “κακού”. Χωρις την συνείδηση , τα γεγονοτα θα ηταν απολύτως ουδέτερα, ούτε καλά ούτε κακα.
Πράγματι λοιπόν, όπως λες υπάρχει ένας ατέλειωτος φαύλος κύκλος θλιβερής επανάληψης. Που σημαινει τότε ότι ακόμα κι ο “Θεός” είναι δέσμιος της εντροπίας.
Η συνείδηση όμως έχει την επιλογή να μη το αποδέχεται αυτό, ασχέτως αν μπορεί να το αλλάξει.
Γι’ αυτό και σωστά λες “Και ΓΙΑΤΙ δεν θεραπευσαμε τον ατομικισμο της συγχρονης κοινωνιας με καποιον τρόπο ωστε να σωθουμε ομαδικως; Μηπως επειδη δεν θεραπευεται, όπως δεν θεραπευεται κανενα παθος και κανενα σωματικο και ψυχικο ελαττωμα;”
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως έστω κι ενάντια στα δεδομένα, δεν πρέπει κανείς να προσπαθεί να τείνει προς το καλύτερο.
“Που σημαινει τότε ότι ακόμα κι ο “Θεός” είναι δέσμιος της εντροπίας.”
Αυτο που ειπες είναι μια ΜΕΓΑΛΗ και σκληρη αληθεια! Γιά δοκιμασε όμως να το πεις σε θεολογους, ή στους πιστους ανθρωπους, ή σε όποιον θρησκευει! Θα σε φαει το πυρ το εξωτερον! 🙂
Μπραβο Εννοων, είσαι μπροστα.
Σκεψου Εννοώ μια μερα να “σβησουμε” χωρις να το καταλαβουμε επειδη θα εχει “σβησει” και ο θεος!…
Μα καλα, αφου τα γνωριζετε αυτα, γιατί δεν γίνεται μια εκπομπη με σχετικο θεμα να αγαλλιασει το ειναι μας;
“Σκεψου Εννοώ μια μερα να “σβησουμε” χωρις να το καταλαβουμε επειδη θα εχει “σβησει” και ο θεος!…”
Ε, μα……! Γι’ αυτό πρέπει κάποιοι να τον ξυπνήσουν απ τον λήθαργο έστω με το να κάνουν σαματά.
“Μα καλα, αφου τα γνωριζετε αυτα, γιατί δεν γίνεται μια εκπομπη με σχετικο θεμα να αγαλλιασει το ειναι μας;”
Μα τι λες εδώ αναγνώστρια, αφού όλοι τα γνωρίζουν αυτά, γνωρίζουν ότι οι προοπτικές είναι απαισιόδοξες έως θλιβερές οπότε από που κι ως που “θ’ αγαλλιάσει το είναι μας” επιβεβαιώνοντάς το ; Πρέπει όλοι να παριστάνουν ότι υπάρχουν πρακτικές , εφικτές λύσεις για να τσουλάει η ζωή παρακάτω με πρόοδο και πολιτισμό και δημιουργία και ψεύτικες ελπίδες. Και δεν λέω πως θα πρέπει όλοι να’ αυτοκτονήσουν απ τη κατάθλιψη, αλλά να μη φοβούνται πια να επιθυμούν το αδιανόητο.(Με τη καλή έννοια).
🙂
Μαρία Δ. :
Η Μαρία Μ. νομίζω έλυσε άθελά της κι υποσυνείδητα το θέμα για το οποίο μιλάς στο ποστ 8 ,γράφοντας “Ή αίσθηση του Νου είναι «ενεργεία», δεν έχει καμιά σχέση με την αντί-ληψη (θα πει πιάνω κάτι σαν Αντικείμενο) στο επίπεδο των «καθέκαστον» όντων.”
Η ΑΙΣΘΗΣΗ του Νου…. Αυτό τα λέει όλα νομίζω. Μια άλλη, πιο σύνθετη αίσθηση, αλλά πάντως αίσθηση. Εnd of story.
Υ.Γ. ε, ναι, φυσικά κι έκλεισα κατ’ευθείαν τα μάτια, εύχομαι μην το είπες ειρωνικά. Μια διακριτικότητα μας έμεινε όλο κι όλο, κοίτα μη μας την αμφισβητήσεις κι αυτήν …!
Μαρία Μ.,
Στο ποστ 10 γράφεις :”Ο πρώτος τρόπος σκέψης είναι η Σοφία που συλλαμβάνει «το όν ως το όν και πάντα τα όντα, το είναι τους, την ουσία τους και το γίγνεσθαί τους».”
Όταν συλλαμβάνουμε το Ον ως το Ον, αυτό που συλλαμβάνουμε είναι η κατ’ εμάς ιδανική μορφή του Όντος . Όταν όμως το ίδιο το Ον βρίσκεται εν τω γίγνεσθαι, είναι αδύνατον να το παρακολουθήσει/συλλάβει κανείς , κι έτσι μπαίνει στον πειρασμό να το ‘κατευθύνει”. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με ατομικιστικά κριτήρια είτε με οικουμενικά/καθολικά, αλλά εδώ το Σοφόν και το Μωρόν συγχέονται :γιατί αφ’ ενός η αίσθηση του Νου πληροφορεί ότι τίποτα δεν είναι όπως θα πρεπε να είναι αλλ’ αφ’ ετέρου “ποιός είναι ο καθείς εξ’ ημών που θα υπονοήσει ότι το Ον υστερεί σε Σοφία” ;
Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα… Μια άλυτη εξίσωση που για να λυθεί χρειάζεται νέα δεδομένο.
Μεγάλος ο πειρασμος να νομίσει κανείς πως έλυσε την “εξίσωση” και πως απέκτησε Σοφία, αγνοώντας το ότι τίποτα στον αισθητό κόσμο δεν άλλαξε , παρά μόνο η ατομική αποφατική του κίνηση που του επιτρέπει την πολυτέλεια να μη τον νοιάζει πια για τα αισθητά .
Αλλά τα “αισθητά” δεν είναι τα “αισθησιακά” , δηλαδή το καλό φαγητό, το ποτό, ο χορός, η χλιδή και το σεξ. Τα αισθητά είναι οι λοιμοί καλή ώρα , οι λιμοί, οι σεισμοί , οι καταποντισμοί κι οι ακρωτηρισμοι ζωντανών υπάρξεων που το Ον μέσα την άφατη Σοφία του, αγνοεί επιδεικτικά.
Ασχολούμαι τις τελευταίες ημέρες να δω αν μπορέσω να καθιερώσω μια υβριδική διαδικτυακή τηλεόραση στην ιστοσελίδα. Δεν μπορώ να παρακολουθήσω λεπτομερώς το διάλογο. Ελπίζω να μην έχει παρεξηγηθεί κανείς απο τα γραφόμενα.
Πρώτα, να διευκρινίσω κάτι σχετικά με τη συνείδηση του Κακού και τη θερμοδυναμική:
Η εντροπία αποτελεί θεμελιώδη νόμο στο πρώτο φυσικό επίπεδο, αυτό που ο Αριστοτέλης όρισε ως δυνάμει Ύλη και η νέα φυσική ορίζει ως ευκλείδειο χώρο του νευτώνειου σύμπαντος.
Κανένας νόμος του πρώτου επιπέδου δεν ισχύει στο δεύτερο, της ενεργεία καθολικής ύπαρξης, στον μη ευκλείδιο χώρο, στον χωροχρόνο της νέας φυσικής.
Κανένα Κακό δεν υπάρχει στο επίπεδο-τρόπο του Όντος, όπου η Ζωή ως Ενέργεια είναι αίδια/αθάνατη ως άχρονη και αμετάβλητη. Αυτά τα λέει ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια. Και στα Φυσικά του, διευκρινίζει: στο ενεργεία όν δεν λείπει τίποτα. Το ενεργεία όν δεν έλκεται από τίποτα, ούτε από το ενάντιο που είναι το αίτιο της φθοράς. Έτσι, στο επίπεδο της Ενέργειας δεν υπάρχει το Κακό. ‘ΟΥΚ ΕΣΤΙ ΤΟ ΚΑΚΟΝ’ …Ουθέν έστιν κακόν ούτε αμάρτημα, ούτε διεφθαρμένον.
Τώρα, μια διευκρίνιση αναφορικά με το ελληνικό φιλοσοφείν που είναι μοναδικό και αδιανόητο για τους άλλους πολιτισμούς επειδή όλοι οι άλλοι αγνοούν πώς αφυπνίζεται το μέρος της ψυχής όπου εδράζεται η κοσμική Ενέργεια. Το φιλοσοφείν ως θεωρείν την Αλήθεια (δηλαδή το τι σημαίνει Γίγνεσθαι στο επίπεδο των ενεργεία όντων) συνιστά συμμετοχική γνώση.
Δεν ισχύει καμία από τις δυτικές μπούρδες της «κληρονομημένης» ψευδο-φιλοσοφίας όπως τα «ιδεατά»/ιδανικά όντα ή η «ιδέα» του Όντος. Αυτά είναι μυθεύματα της γερμανικής σκέψης. Ακόμα και οι Ιδέες/Είδη του Πλάτωνα είναι αισθητά όντα. Απλώς τα ενεργεία όντα, όπως το ενεργεία μέρος της ψυχής, είναι Μορφές, δηλαδή αόρατα όντα. Και κανένα τους δεν είναι καθαρή Ενέργεια όπως ο «ποιητικός Νους» ή Λόγος. Τα όντα στο επίπεδο του Γίγνεσθαι είναι ΜΙΚΤΑ: από Ύλη και Ενέργεια.
Η ενεργεία αίσθηση του Νου δεν «πληροφορεί», γνωρίζει βιωματικά το Γίγνεσθαι μετέχοντας κατ’ Ενέργεια στο επίπεδο της Ενέργειας του Γίγνεσθαι. Γι αυτό, ο Νους ΠΑΝΤΟΤΕ ΑΛΗΘΕΥΕΙ. Στο θεωρείν δεν χωράει η γνώμη, υπάρχει μόνο το Ναι-Όχι του ζητήματος της ύπαρξης, το υπάρχει-δεν υπάρχει.
Η Σοφία είναι η σωματική-ψυχική ενέργεια που βρίσκεται εν υπνώσει στην ανθρώπινη ψυχή. Όσο παραμένει σε SLEEPING MODE η Σοφία, μένουμε με το μέρος της ψυχής που μοιράζεται ο άνθρωπος με τα ζώα, με την «ορθολογικότητα» του λειτουργικού, άλΛογου μέρους. Η Σοφία αφυπνίζεται μόνον όταν ένας λαός της δώσει περιωπή φαντασιακής Σημασίας, γιατί μόνον με Νοήματα-«Φαντάσματα» του Νου (της «ριζικής φαντασίας») νοεί η ψυχή.
Δεν μας χρειάζονται καινούργια επιστημονικά δεδομένα για να εννοήσουμε τα επίπεδα της ύπαρξης, της ψυχής, της αίσθησης, της γνώσης. Αυτό που χρειάζεται είναι ξεχάσουμε τις παρερμηνείες της ελληνικής Φιλοσοφίας από τους Δυτικούς. Να ξεμάθουμε όλα όσα μάθαμε και να ξαναπιάσουμε τα αρχαία κείμενα μελετώντας τα με τους δικούς τους όρους.
Όσο ο Νους συγχέεται με το mind δεν θα εννοήσουμε ότι «μοιάζει με τη νυχτερίδα που δεν βλέπει στο φως», όπως λέει ο Αριστοτέλης για τη «σχέση συνειδητού-ασυνείδητου», για την οποία μιλάει ο Καστοριάδης. Χωρίς ψυχική Αυτονομία, Αυτεξουσιότητα, Προαίρεση, δεν υπάρχει Σοφία, δεν υπάρχει Νους.
Και χωρίς τον Νου δεν υπάρχει νοείν, το οποίο ταυτίζεται με την ύπαρξη στο επίπεδο του Όντος. «Το αυτό εστί νοείν τα και είναι». Άλλο η Ύπαρξη ως ενεργός ψυχικός τρόπος και άλλο το να είσαι απλώς ζωντανός.
Κατανοούμε τη σχέση ασυνείδητου-συνειδητού στα παιδιά, λέει ο Αριστοτέλης στα Φυσικά του, γιατί στην αρχή ο άνθρωπος ξεκινάει από τα «καθόλου» και μετά πηγαίνει στα «καθέκαστον». Τα παιδιά, πρώτα φωνάζουν πατέρες όλους τους άνδρες και μητέρες όλες τις γυναίκες και μετά προσδιορίζουν τι είναι το ένα και τι είναι το άλλο. Εξ ου και το ρητό: «από παιδί και από τρελό μαθαίνεις την Αλήθεια».
Σημερινα ερωτηματα που ζητουν απαντηση:
-ΠΩΣ μπορουμε να νικησουμε τον θυμο που ολοενα και αυξανει στις μερες μας;
(δεν το λεω εγω, το λενε οι ψυχολογοι κυριως)
-Εάν ο θυμος αλλα και όλα τα αλλα αρνητικα συναισθηματα είναι θεμα ΕΛΛΕΙΨΗΣ της ενεργειας, τότε ΠΩΣ μπορουμε να ανακτησουμε την ενεργεια που χασαμε;
(ή μηπως δεν μπορουμε λόγω εντροπιας που ειπε και ο Εννοων;)
-Εαν όλα τα σχετικα με την αρετη είναι θεμα ενεργειας, τότε ΠΩΣ μπορουμε να κανουμε καλη διαχειρηση της;
-Υπαρχει περίπτωση να χαθει καμποση ενεργεια απο τις ψυχες και κατι τετοιο να είναι μην μπορει να διορθωθει; (παλι η εντροπια εδω)
-Υπαρχει ανεξαρτησια στο θεμα της ενεργειας; Δηλαδη, μπορει κανεις να πει ότι ο,τιδηποτε και αν κανει, δεν θα την χασει ποτε και ποτε δεν θα τον επηρεασει η διαχειρηση της ενεργειας του διπλανου του;
-Αν εχουν κοπεί καποιοι αδυναμοι κρικοι στην αλυσιδα της διαχειρησης της ενεργειας παγκοσμιως, οι κρίκοι που αναλαμβανουν να αντικαταστησουν τους κομμενους, είμαστε βεβαιοι ότι θα τα καταφερουν, ή θα κοπουν και αυτοι σε λίγο (αγνωστο όμως) καιρο;
-Και ενα μονιμο παραπονο μου, ΓΙΑΤΙ δεν γίνεται ευρεως λόγος για τον Αόρατο Πολεμο που διεξαγεται στις ψυχες με αντιπαλο τον μισοκαλο πρωην αρχαγγελο;
Γνωριζει κανεις ότι ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ στο πνευματικο πεδίο συντελουνται γεγονοτα και εξελίξεις και ΕΠΕΙΤΑ εχουν αντικτυπο εδω στον υλικο κόσμο;;;
Ότι δηλ. ΔΕΝ είναι αίτια πραγματικα και αληθινα μιας κρισης η οικονομια, η πολιτικη, τα κομματα, οι ιδεολογίες, οι χωρισμοι, οι πολεμοι, οι αρρωστιες κτλ, αλλα η ικανότητα των ψυχών (ή καποιων ιδιαίτερα) να πολεμανε πνευματικα (στον κόσμου του πνευματος);
Μήπως όλα αυτα θεωρουνται μπαναλ ας πουμε;
…
φιλικα παρότι δεν σας γνωριζω
Μαρία Μ. 15,
“Έτσι, στο επίπεδο της Ενέργειας δεν υπάρχει το Κακό. ‘ΟΥΚ ΕΣΤΙ ΤΟ ΚΑΚΟΝ’ …”
“Το φιλοσοφείν ως θεωρείν την Αλήθεια (δηλαδή το τι σημαίνει Γίγνεσθαι στο επίπεδο των ενεργεία όντων) συνιστά συμμετοχική γνώση.”
Αυτά περιγράφουν το πνεύμα και της ορθόδοξης θεολογίας, ωστόσο αποτυγχάνουν να θεραπεύσουν το πρόβλημα.
Εάν στο επίπεδο της ενέργειας δεν υπάρχει το Κακο, τότε για ποιόν λόγο δεν υφίστανται ολα εξ αρχής στο επίπεδο της ενέργειας ; Προφανώς, γιατί όλα όσα συμβαίνουν στο πρώτο φυσικό επίπεδο είναι εκ των ων ουκ άνευ. Το πρώτο φυσικό επίπεδο εν είναι κάτι που πρέπει να υπερβαθεί αλλά μάλλον να εμπλουτισθεί, ει δυνατόν. Οπότε, ναι, όσο στο πρώτο φυσικό επίπεδο υπάρχει ανείπωτος πόνος ο οποίος γίνεται αισθητός, τότε το Κακό όχι απλώς υπάρχει, αλλά παρα-υπάρχει. Φυσικά και δεν υπάρχει Κακό στο επίπεδο της Ενέργειας, αφού σ’ αυτό το επίπεδο δεν υφίσταται ούτε συνείδηση ικανή να το αντιληφθεί/αισθανθεί/συλλάβει/ βιώσει.
Ναι, η συμμετοχική γνώση είναι μια ωραία έννοια, προσιδιάζει στην εμπειρία, αλλά η εμπειρία του Νοός δεν περιλαμβάνει το “καθόλου” παρά μόνο τη καλύτερη περίπτωση τις καλές καθολικές προθέσεις (τη καλή προαίρεση). Κι ως γνωστόν “ο δρόμος προς τη κόλαση είναι στρωμένος καλές προθέσεις”. Το μέγιστο που μπορεί να επιτύχει ο Νους είναι η αγαθή προαίρεση σε καθολικό επίπεδο ΑΛΛΑ αν αυτό κάποια στιγμή δεν μεταφραστεί σε αλλοίωση του πρώτου φυσικού επιπέδου επί τα βελτίω , τότε όλα είναι ΤΡΑΓΙΚΑ ανόητα.
Όχι ,δεν χρειάζονται καινουργια επιστημονικά δεδομένα, αλλά καινούργια φυσικά δεδομένα.
Δέχομαι ότι :”Αυτό που χρειάζεται είναι ξεχάσουμε τις παρερμηνείες της ελληνικής Φιλοσοφίας από τους Δυτικούς. Να ξεμάθουμε όλα όσα μάθαμε και να ξαναπιάσουμε τα αρχαία κείμενα μελετώντας τα με τους δικούς τους όρους.”
Αλλά ακόμη κι αν κάνουμε αυτό, δεν θ’ αλλάξει κάτι επί ουσίας. Το βασικό πρόβλημα θα παραμένει. Αυτό δηλαδή που ώθησε τους αρχαίους να φιλοσοφήσουν εξ’ αρχής. Μόνο που δεν ζουν τώρα για να μας πουν πόσο μάταιες τους φαίνονται οι νοητικές τους κατακτήσεις. Από φιλοσοφικής πάντα απόψεως , (γιατί ως προς την επιστήμη και την τεχνολογία θα εκπλήσσονταν και οι ίδιοι με την εμβέλεια της επιτυχίας τους).
Φιλοσοφικά όμως, ουδέν επετεύχθη. Όχι γιατί δεν ήσαν σπουδαίοι αλλά γιατί το πρόβλημα είναι κοσμικών διαστάσεων και τους ξεπερνά όπως κάθε άνθρωπο, κάθε λαό, κάθε πολιτισμό,κάθε συνείδηση και κάθε Νου.
Όχι ,χρειάζεται κάτι πολύ πιο δυναμικό. Κάτι που να περιλαμβανει και τα ζώα στα οποία οφείλουμε την ύπαρξή μας.
Αυτά από μας περιμένουν να λύσουμε το συνειδησιακό/Νοητικό αδιέξοδο που δημιουργεί η λογική της τροφικής αλυσίδας.
Όπως εμείς τρεφόμαστε απ τα ζώα, έτσι και το Ον τρέφεται από μας.
Αν δεν λύσουμε αυτό το φιλοσοφικό πρόβλημα, απλώς βαυκαλιζόμαστε ότι έχουμε Νου. Ματαιοπονούμε συνειδητά και φρικτά εθελοτυφλώντας απέναντι στην απέραντη οδύνη.
Αυτή εκμηδενίζει κάθε φιλοσοφία και θρησκευτική πίστη όπως τότε με τον λοιμό των Αθηνών κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Επίκαιρος όσο ποτέ ο λοιμός των Αθηνών , μας δείχνει πως τίποτ’ απολύτως δεν έχει αλλάξει από τότε.
Η καθαρή Ενέργεια και τότε και τώρα αποδείχθηκε πιο απάνθρωπη κι από μας αλλά κι από τους μικροοργανισμούς, χωρίς τους οποίους δεν θα υπήρχαμε ωστόσο.
Και στο επίπεδο του λίθου “ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ ΤΟ ΚΑΚΟ”, ούτε αμάρτημα, ούτε φθορά.
Ναι αλλά το Κακό θερίζει , το ξερουν κι οι πέτρες, το γνωρίζει και η Ενέργεια. Και δεν τις Νοιάζει(απο το “Νους”).
Άλλες προτάσεις ;
Χοντρό αυτό που έπαθες Μαρία, τόσο χοντρό που ούτε εγώ δε θα το αξιοποιούσα. Όχι όπως ο διακριτικός κύριος Εννοών για λόγους ευπρέπειας αλλά γιατί είναι επικίνδυνο να χώνεις τη μύτη σου στα προσωπικά των άλλων, δεν ξέρεις ποτέ τι θα βρεις. Μου έχει τύχει κάτι παρόμοιο, όχι με email αλλά με προσωπικές σημειώσεις και από τότε έμαθα ότι είναι καλύτερο να υπάρχουν όρια ακόμα και στη γνώση. Να ξέρεις για τον άλλον αυτό που θέλει να ξέρεις για εκείνον, όχι περισσότερα.
ΥΓ. Γιατί να έχω το μέιλ του aspic; Μου το είχε πει κι ο Σαββίδης αυτό. Όσο τον ξέρετε εσείς άλλο τόσο τον ξέρω κι εγώ. Και τι τον θες τώρα τον aspic; Έχεις όρεξη να διαβάζεις ξαναζεσταμένα κβαντοσέντονα; Άσ’τον τον άνθρωπο εκεί που είναι.
ΥΓ2. Δηλαδή θα προτιμούσες αντί για μπικουτί και παντόφλα να σε πετύχαιναν με κομπινεζόν και κολιέ με πέρλες;
ΥΓ3. Κατά τ’ άλλα πως την βλέπεται την κατάσταση με τον κορονοϊό, αντέχετε;
Για το υγ.3 : Αν είναι να πνιγεις, ποτε δεν θα πεθανεις.
Τωρα που το ξανασκεφτομαι, αν ηταν εδω παλι ο ασπικ, μπουρδες θα εγραφε. Ηταν παντα και μονιμως εκτός τόπου και χρόνου. Λες και ηταν παιδι που φοβοταν να αντικρυσει την αληθεια καταματα. Ας παει στο καλο…
Άφαντε
“και από τότε έμαθα ότι είναι καλύτερο να υπάρχουν όρια ακόμα και στη γνώση. Να ξέρεις για τον άλλον αυτό που θέλει να ξέρεις για εκείνον, όχι περισσότερα.”
Ά, μεγάλες αλήθειες λες εδώ. Όταν μαθαίνεις για τον άλλον αυτά που θέλεις ο ίδιος, λέγεται κατασκοπεία καθότι παρακάμπτει τη διαδικασία της σχεσης. Γι’ αυτό δεν έχει νόημα να μαθαίνουμε ακόμα και για τον…. “θεό” περισσότερα απ’ όσα ο ίδιος αποκαλύπτει΄.
Όσο για τον κορονοϊό :
Όλα τα ‘χε η Μαριορή (η ανθρωπότητα) , ο κορονοϊός της έλειπε. Ήτανε στραβό το κλίμα (ναι με”ι”) , τ’άλλαξε κι ο κορονοϊός κι απόγινε.
Ένας πραγματικός κίνδυνος και τρομακτική απειλή που όμως προσφέρεται για πρωτοφανή κοινωνικο-πολιτικο-οικονομική εκμετάλλευση. Ένα παγκοσμιο πρόβλημα απαιτεί παγκόσμια εξουσία , γαρ….
Αναγνωστρια…..
“Και ενα μονιμο παραπονο μου, ΓΙΑΤΙ δεν γίνεται ευρεως λόγος για τον Αόρατο Πολεμο που διεξαγεται στις ψυχες με αντιπαλο τον μισοκαλο πρωην αρχαγγελο;”
Μα δεν τα ‘παμε ; Η εντροπία. Δεν χρειάζεται η προσωποποίηση.
Το ότι μπορεί κανεις να νιώθει σαν να παλεύει με τον εαυτό του, ναι , αλλ’όχι με μισόκαλα πνεύματα. Η ίδια η φύση αντιστέκεται λόγω αδράνειας σε ό, τι η συνείδηση αντιλαμβάνεται ως “καλό”.
Η φυση λες αντιστεκεται. Δεν νομίζω. Ή παλευουμε εναντια στην ΔΙΚΗ ΜΑΣ συνειδηση που δεν εχει δυναμη και μας φαίνεται ότι παμε κοντρα στο ρευμα, ή φταίει καποια κακη ενεργεια…
Αλλη ωρα αυτα όμως.
¨ Η εντροπία αποτελεί θεμελιώδη νόμο στο πρώτο φυσικό επίπεδο¨ τῆς Μαρίας Μ.
Ὅμως ὁ Αϊνστάϊν εἶχε πεῖ ΄Τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν μπορούν να λυθούν αν μείνουμε στο ίδιο επίπεδο σκέψης που είχαμε όταν τα δημιουργήσαμε ΄. Ἄν γίνει ἀντιληπτό ὅτι ἡ πορεία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι σπειροειδής καί ὄχι κυκλική, αὐτό σημαίνει ὅτι δέν πηγαίνουμε συνέχεια στήν ἴδια τάξη, πάντα ὑπάρχει κάτι καλύτερο νά σκεφτοῦμε, κάτι νά διορθώσουμε, κάπως ἀλλιῶς νά πράξουμε, νά προσπαθήσουμε νά γίνουμε λίγο καλύτεροι.
Σχετικά μέ τήν κοινωνική ἐντροπία:
¨Όλος ο σκοπός της ζωής είναι η ελάττωση της εντροπίας και η μετατροπή της σε κάτι δημιουργικό. Όπου αφιερώνουμε την ενέργειά μας πρέπει να είναι κάτι παραγωγικό, διότι είναι εξαιρετικά σημαντική για τη ζωή μας. ¨
https://www.maxmag.gr/apscychologita/i-koinoniki-entropia-kai-to-chaos-tis-kathimerinotitas/
Νομίζω ὅτι ὁ τομέας πού πάσχει ἰδιαιτέρως, δέν εἶναι μεταφυσικός, οὔτε πνευματικός, οὔτε θέμα ἐνέργειας, ἀλλά ζήτημα σχέσης μας μέ τήν φύση. Ἄς σκεφτοῦμε στήν χώρα μας, ἀλλά καί παγκοσμίως, τήν ἐποχή αὐτή μέ τούς τρελλούς ρυθμούς ἀνάπτυξης, πόσα παίρνουμε ἀπό τή φύση καί πόσα δίνουμε σέ αὐτήν. Πόση παιδεία ὑπάρχει ὥστε νά συνειδητοποιοῦμε, ἀνά πάσα στιγμή, τί παίρνουμε καί τί ἀφήνουμε ὡς ἀποτύπωμα σέ κάθε ἐνέργειά μας φυσική, ὅπως ἀνοικοδόμηση, ἀναλογία πρασίνου, μόλυνση ἀπό τίς μετακινήσεις, βιομηχανίες, παραγωγή κλπ, τά ὁποῖα ἀντανακλοῦν τό ψυχικό καί πνευματικό μας ἀποτύπωμα. Τό νά κοιτᾶμε τή φύση μέ τέτοιο βλέμμα, νά ἀναγνωρίζουμε ποῦ πάσχει καί γιατί, εἶναι σάν νά κοιτᾶμε τόν διπλανό μας καί τόν ἑαυτό μας. Ὅσα χρήματα καί ἄν ὑπάρχουν, δέν ἀντικαθιστοῦν τήν κατασπατάληση πόρων καί κακομεταχείρηση τῆς γῆς καί δέν εἶναι ἀνταλλάξιμη ἐνέργεια. Ἀπαιτεῖται ἀλλαγή στάσης. Ἄς σκεφτοῦμε στή χώρα μας πόσα ἔργα προγραμματίζονται γιά τή φύση. Κι ἄν δέν ὑπάρχουν πόροι ὑπάρχει κι ὁ ἐθελοντισμός, ἡ νομοθεσία, ἡ παιδεία, ἡ ἐγρήγορση
Μπορεῖ νά φαίνεται ἀστεῖο:
“Το 1972 ο βασιλιάς Γιγμέ Σινκι Γουανγκτσούκ του Μπουτάν δήλωσε πως η «εθνική ευτυχία» είναι σημαντικότερη από τους ρυθμούς ανάπτυξης και τους αναπτυξιακούς στόχους. Για το λόγο αυτό στόχος του μικρού κρατιδίου είναι «το ακαθάριστο προϊόν ευτυχίας».”
https://www.tovima.gr/2013/08/06/world/mpoytan-i-ftwxi-xwra-me-toys-eytyxismenoys-anthrwpoys/
Τό φυσικό πεδίο εἶναι σέ ἀπόλυτη συνάρτηση μέ τά πνευματικά ἤ ψυχικά πεδία.
“αλλα η ικανότητα των ψυχών (ή καποιων ιδιαίτερα) να πολεμανε πνευματικα (στον κόσμου του πνευματος);” γράφει ἡ ΄ἀναγνώστρια ΄, μοιάζει νά λείπουν τά σώματα στήν φράση της. Ἡ κάθε ψυχή ἔχει τό δικό της σῶμα καί τίς δικές της ψυχοπνευματοσωματικές ἐμπειρίες γιά νά σκεφτεῖ.
Απορώ βρε παιδιά γιατί ψάχνετε “προτάσεις θεραπείας” και “απαντήσεις πρετ-α πορτέ” σε τέτοια κείμενα;
Έπειτα, ο διάλογος μετατρέπεται σε παράθεση μονολόγων όταν ο ένας είναι κολλημένος με τη σωτηρία της ψυχής των ζώων και ο άλλος με τον Αντίχριστο.
Εντυπωσιάζομαι επίσης με το μέγεθος της “παντογνωσίας”: το να διορθώνετε τον Αριστοτέλη!
Αν τον είχατε κάνει «φύλλο και φτερό» από τη μελέτη, θα καταλάβαινα να διατυπώνατε απορίες για κάτι συγκεκριμένο. Αλλά έτσι, αδαώς, να βγάζετε λάθος τα έργα του Αριστοτέλη με την “άποψη” ότι ο Νους δεν είναι Γνώση των καθόλου; Να ταυτίζετε την Προαίρεση (την μετά Λόγου Κρίση + Ορθή Όρεξη + έλΛογη επιθυμία της Φρόνησης) με την πρόθεση;
Το να αδιαφορείς για το πώς θα γίνεις Άνθρωπος αφού δεν γεννιέσαι τέλειο όν και να ασχολείσαι με την ολοκληρωμένη φύση των ζώων, δεν είναι καλό σημάδι.
Η Φιλοσοφία είναι Οντολογία, πράγμα που σημαίνει ότι ασχολείται μόνο με το όντως Όν: το επίπεδο της Αιώνιας Ζωής. Και πράγματι, επειδή η Ορθοδοξία είναι Οντολογία και όχι θρησκεία δεν λέει διαφορετικά πράγματα από την προχριστιανική ελληνική Σοφία.
Το σκέλος της Φιλοσοφίας που αφορά στην Κοσμολογία και την Ψυχολογία περιλαμβάνουν και τα ζώα. Η Οντολογία όμως αφορά μόνο τα έλΛογα όντα, αφορά τη Φύση του ανθρώπου: ότι Άνθρωπος Γίνεσαι. Έχει συνεπώς να κάνει με την Πολιτική Κοινωνία: την ψυχική απελευθέρωση του ανθρώπου από το ναρκισσιστικό κλείσιμο του ζωώδους επιπέδου.
Οι Αρχαίοι Έλληνες φιλοσόφησαν συνειδητοποιώντας ότι η Φύση του ανθρώπου είναι το να γίνει ελεύθερο-πολιτικό όν. Η Φιλοσοφία, διευκρινίζει ο Περικλής δεν είναι μάταιες νοητικές κατακτήσεις (μαλθακές ενατενίσεις, «μαλακίες») αλλά ο τρόπος της Πολιτικής Κοινωνίας.
Εθελοτυφλία είναι να νομίζεις ότι μπορεί να διαθέτει Ελεύθερη Κρίση ο εγωιστής.
Σωστά το λέει η Ελένη: Τα προβλήματα του επιπέδου της Νευτώνειας φυσικής λύνονται με τη σκέψη στο επίπεδο της φυσικής που εγκαινίασε ο Αινστάιν.
Η σκέψη αυτή θεωρείται «μεταφυσική» και «πνευματική» μόνο από τους κολλημένους στη νευτώνεια λογική. Μόνο για όσους δεν καταλαβαίνουν από Αγάπη.
Η ελληνική Φιλοσοφία δεν είναι για τους φιλόσοφους αλλά για τους Πολίτες. Είναι το συστατικό της ελληνικής Παιδείας που σε μαθαίνει Ελευθερία και Αγάπη. Και μόνον όταν είσαι «ελεύθερος και ωραίος» αγαπάς πραγματικά τα ζώα και ολόκληρη τη φύση.
Κυρια Μαρία μου, ως φαινεται ζειτε και σεις στον δικο σας κόσμο, οπως η καθε ψυχη, ο καθε ανθρωπος. Οπως και γω. Ας δωσουμε ενα ραντεβου, οταν οι κοσμοι όλοι θα γίνουν ενας και όταν ευθυγραμμιστουμε πληρως με την αληθινη πραγματικοτητα…
Καλη συνεχεια.
Μαρία Μ. 20,
Το να μου λες ότι επιζητώ απαντήσεις πρετ-α -πορτε είναι τουλάχιστο άστοχο. Aν επιζητούσα ready to wear θα είχα κάνει ‘φύλλο και φτερό’ τον Αριστοτέλη από την μελέτη. Όμως άθελά μου,το “λάθος” του Αριστοτέλη το ανακάλυψα , ιχνηλατώντας τα παράλογα της ορθόδοξης θεολογίας. Αυτό το Ον για το οποίο με τόση δόση…. παντογνωσίας μιλά η “Οντολογία” , πρέπει να έχει και χιούμορ τελικά καθότι σκαρώνει κατι “συμπτώσεις” όπως αυτή εδώ από όλως πρόσφατη ανάρτηση όπου αναφέρεται ότι “Χρειάζεται μια βαθύτατη, τολμηρή, ρήξη. Μια ρήξη με τα στερεότυπα και τα διανοητικά αξιακά prêt-à-porter “. Πηγή: https://www.anixneuseis.gr/o-%cf%83%cf%85%ce%b3%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%ad%ce%b1%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%b7%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%ac%ce%b4%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-ie/
Και http://www.greek-theatre.gr/public/gr/greekplay/index/playview/231
“Είναι ένας Γολγοθάς. Τα «ζώα» πριν τη σφαγή πέφτουν και ξαναπέφτουν ζαλισμένα στο έδαφος.
Παράλληλα με την ιστορία λειτουργεί άλλο ένα επίπεδο., Τρεις άνδρες, αδιευκρίνιστης ταυτότητας, που ονομάζονται ο Α, ο Β και ο Γ, παρακολουθούν την τύχη της οικογένειας χωρίς να λένε οι ίδιοι ότι την παρακολουθούν. Λειτουργούν σαν θεοί, αναπτύσσουν φιλοσοφικές συζητήσεις χρησιμοποιώντας λεξιλόγιο εξεζητημένο ”
Αυτά τα παρέθεσα γιατί είχαν από καθαρή σύμπτωση , σχέση με τη κουβέντα μας. Το Ον μας κάνει πλάκα κι εμείς σκοτωνόμαστε ποιος θα το “ερμηνεύσει” καλύτερα μ’ εξεζητημένες όσο κι ανεδαφικές οντολογίες.
Το θετικό που κρατάω απ τα γραφόμενά σου είναι ότι φαίνεται να προτείνεις μια μέση λύση ανάμεσα στον πραγματισμό και τον ιδεαλισμό, αλλά με απωθεί κάθε προσκόλληση σε …ινδάλματα. Εδώ αμφισβητείται το ίδιο το Ον και θα μείνει ο Αριστοτέλης στο απυρόβλητο ;
Αυτός είναι κι ο λόγος που αναφέρθηκα στο λοιμό των Αθηνών όπου ένας άλλος μεγάλος Έλληνας , ο Θουκυδίδης περιγράφει τις κοινωνικές επιπτώσεις του λοιμού ανάμεσα στις οποίες το :”Οι συνθήκες αυτές, επέφεραν αμφιβολίες και αβεβαιότητα ως προς τη θρησκεία, μια και οι άνθρωποι ένιωθαν εγκαταλελειμμένοι από τις θεότητες και δεν έβλεπαν κάποιο πρακτικό όφελος ως προς την τέλεση λατρείας τους. ” https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CF%8E%CE%BD Το Ον έλαμψε και πάλι δια της απουσιας του σαν να μην είχε Γνώση της καθολικής πραγματικότητας, σαν να ήταν απορροφημένο από κάτι πιο σημαντικό.
Εγώ εντυπωσιάζομαι που εντυπωσιάζεσαι που δεν διατυπώνω “συγκεκριμένες” απορίες έχοντας πρώτα μελετήσει τον Αριστοτέλη, καθότι η αρνητικότητά μου προέκυψε ΑΚΡΙΒΩΣ επειδή δεν υπήρχαν ΠΟΤΕ συγκεριμένες απαντήσεις (σε συγκεκριμένα οντολογικά ερωτήματα ) εκ μέρους της θεολογίας που ήταν εμποτισμένη απ την φιλοσοφία του . Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι μπορούσαν να παριστάνουν τόσο αποτελεσματικά επί τόσο καιρό ότι γνώριζαν τόσα περί του “Όντος”, παρά τα όσα παρατηρούσαμε και βιώναμε ως ανθρωπότητα. Αυτά περί ..”παντογνωσίας” . Δεν θα επιμείνω στη σχέση προαίρεσης και πρόθεσης γιατί έχουμε πολύ πιο θεμελιωδη θέματα να λύσουμε.
Κάπου αναφέρθηκες στον ατομικισμό αλλά το Ον τα έφερε και πάλι έτσι ώστε δια της σύμπτωσης να προκύψει και ο αντίλογος “Η Κίνα δεν είναι η μόνη που απέκλεισε κάθε κριτική σκέψη σχετικά με την ψηφιακή επιτήρηση ή τα megadata: το ίδιο γίνεται στην Νότια Κορέα, το Χονγκ Κονγκ, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊβάν και την Ιαπωνία, κράτη κυριολεκτικά μεθυσμένα με ο,τιδήποτε ψηφιακό. Αυτή η κατάσταση έχει μια συγκεκριμένη πολιτισμική αιτία: στην Ασία κυριαρχεί η συλλογικότητα και ο ατομικισμός είναι ελάχιστα αναπτυγμένος. (Ο ατομικισμός και ο εγωισμός διαφέρουν: είναι αυτονόητο ότι και στην Ασία ο εγωισμός έχει ένα λαμπρό μέλλον μπροστά του).”
O λόγος που ξεκίνησα να σχολιάζω το κείμενό σου είναι επειδή ακριβώς δεν μ’ ενδιαφέρουν οι μονόλογοι ούτε βέβαια οι αυθεντίες αλλά μ’ ενδιαφέρει πραγματικά να καταλάβω πως σκέφτεται ο εκάστοτε άλλος πάνω στο ως τώρα άλυτο υπαρξιακό πρόβλημα, πράγμα το οποίο διευκρινίζεται μόνο μέαα απ’ τον διάλογο κι όχι τόσο μέσα απ τις εκθέσεις ιδεών ή τις
Λες :”Το να αδιαφορείς για το πώς θα γίνεις Άνθρωπος αφού δεν γεννιέσαι τέλειο όν και να ασχολείσαι με την ολοκληρωμένη φύση των ζώων, δεν είναι καλό σημάδι.”
Εδώ διαπράττεις ατόπημα. Με το πως θα γίνω “Άνθρωπος” ασχολήθηκα προ δεκαετιών, μάλιστα συνήθιζα να λέω “Να γίνουμε Άνθρωποι πρώτα, και μετά όλα τ’ άλλα”. Αλλά στη πορεία κατάλαβα πως όσο και να προσπαθούμε δεν μπορούμε να γίνουμε τέλειοι παρά μόνο κατά φαντασία αφού είμαστε ΑΡΡΗΚΤΑ συνδεδεμένοι με ολόκληρο το οικοσύστημα. Μόνο αν ήταν και αυτό τέλειο θα μπορούσαμε κι εμείς να είμαστε τελειοι. Εδώ λοιπόν είναι η μεγάλη πρόκληση για την φιλοσοφία-οντολογία. Αναφέρομαι στα ζώα όχι γιατί ανησυχώ για το πως θα τελειωθούν, αλλά γιατί η ύπαρξή τους ανοίγει μια τεράστια οπή στο φιλοσοφικό -οντολογικό υφαντό. Κάθε περί του Όντος θεωρία πρέπει απαραιτήτως κι εξ’ ορισμού να τοποθετείται και εν σχεσει προς τα ζώα. Τι είδους Ον είναι αυτό που όρισε ώστε συναισθανόμενες υπάρξεις να καταλήγουν στο πιάτο μας ή το ένα στο στομάχι του άλλου ; Το πρωτο κινουν α-συγ-κινητο ; Και τι σχέση μπορέι να έχει αυτό με την ελευθερία και την αγάπη ; Μόνο αν το Ον βρίσκεται το ίδιο εντός του γίγνεσθαι ,μπορούν να δικαιολογηθουν όλα αυτά . Αλλά σ’ αυτή τη περίπτωση χρειάζεται ν’ αλλάξει άρδην η οντολογία . Η μπορεί κανεις να συνεχισει να εθελοτυφλεί θαυμάζοντας τα γεννήματα του νοός του.
Να δεχτώ ότι η φιλοσοφία έχει να κάνει με τον τρόπο της Πολιτικής Κοινωνίας, ότι αφορά το πως θα γίνουμε Άνθρωποι, πως θα καταφέρουμε να απελευθερωθούμε νοητικά και ψυχικά από τα δεσμά του ναρκισσισμού-όταν όμως καταπιάνεται με την περιγραφή του “Όντος” αφήνοντας ανέγγιχτα τόσα χαίνοντα ζητήματα , ε εκεί διολισθαίνει προς την Α-Νοησία.
Και γιατί έχει σημασία να το εννοήσουμε αυτό ; Γιατί αν το Ον γίγνεται , τότε ίσως έχει σημασία η δική μας συμβολή και συμμετοχή στη διαδικασία για το καλό όλων – και των ζώων μαζί.
Αν όμως το Ον “είναι” , τότε από τις πράξεις του και τις επιλογές του, φαίνεται ότι είναι πολύ αιμοβόρο και καλό είναι να μη τείνουμε στην ομοίωση προς αυτό.
Το Ον είναι δεμένο χειροπόδαρα με την επονείδιστη τροφική αλυσίδα που το ίδιο επινόησε.
Όποιος μπορεί ας το ελευθερώσει. Όχι βέβαια με τη λογοκοπία.
Ασφαλώς τo “prêt-à-porter” δεν είναι σύμπτωση, το υιοθέτησα επειδή το διάβασα στο κείμενο του Δημητριάδη και μου άρεσε.
Αυτό που προτείνω δεν μια «μέση λύση» γιατί δεν υπάρχουν «λύσεις». Πρώτα από όλα, αυτό που κάνω είναι διευκρινίσεις επειδή μισώ το ψέμα και την αδικία. Και επειδή το ψέμα και η αδικία κατέστρεψαν την ανθρωπιά, προτείνω την οντολογική αναθεώρηση: την εκ βάθρων αμφισβήτηση του τρόπου που σκεπτόμαστε.
Οι μονόλογοι δεν θεραπεύονται λόγω της έχθρας των αντίπαλων «παρατάξεων», η οποία είναι μεγάλη όπως στην εποχή του Αριστοτέλη και ως εκ τούτου τον καθιστά επίκαιρο.Από τη μια μεριά ήταν ο ρεαλισμός-υποκειμενισμός-σχετικισμός των σοφιστών, του Θουκυδίδη. Από την άλλη η Κοσμολογία-Οντολογία-Ψυχολογία της παραδοσιακής ελληνικής Σοφίας.
Τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο Πλάτων έγιναν αυτοί που έγιναν επειδή αφιερώθηκαν στο να σώσουν την ελληνική παράδοση, από τη λαίλαπα της σοφιστικής. Δεν τα κατάφεραν. Η σοφιστική νίκησε, έγινε κυνισμός και μετά στωικισμός. Τελευταίος έπεσε ηρωικά μαχόμενος ο Επίκουρος. Μετά, ήρθαν οι Καππαδόκες Πατέρες…
Είναι απολύτως αναμενόμενο να τους εχθρεύεστε όλους αυτούς τους αντιστασιακούς, από την αρχή μέχρι το τέλος.
Οι αντίπαλοι είναι διαφορετικοί ανθρωπολογικοί τύποι. Δεν υπάρχει περίπτωση να τα βρούνε. Δεν πρόκειται για ιδέες και λύσεις που νομίζει ο καθένας ότι είναι πιο αποτελεσματικές. Υπάρχει έχθρα μέχρι το μεδούλι επειδή το θεμέλιο της σκέψης είναι κοσμικά αντίπαλο: Ο ένας πιστεύει ότι υπάρχει ένα Όν-Ουσία, άρα βλέπει μόνο την ύπαρξη του Κακού και ο άλλος ότι δεν ΥΠΑΡΧΕΙ Ουσία (άρα «λύσεις»), γιατί το ΟΝ είναι η όψη της Ενέργειας (η όψη Ουσία είναι άπειρη), άρα βλέπει και την ύπαρξη του Καλού.
Πολύ ἐνδιαφέρουσες συζητήσεις, ἐπίκαιρες.
Σχετικά μέ αὐτά, φίλε Εννοών,
”Οι συνθήκες αυτές, επέφεραν αμφιβολίες και αβεβαιότητα ως προς τη θρησκεία, μια και οι άνθρωποι ένιωθαν εγκαταλελειμμένοι από τις θεότητες και δεν έβλεπαν κάποιο πρακτικό όφελος ως προς την τέλεση λατρείας τους. ” τοῦ Θουκυδίδη.
¨ Κάθε περί του Όντος θεωρία πρέπει απαραιτήτως κι εξ’ ορισμού να τοποθετείται και εν σχεσει προς τα ζώα. Τι είδους Ον είναι αυτό που όρισε ώστε συναισθανόμενες υπάρξεις να καταλήγουν στο πιάτο μας ή το ένα στο στομάχι του άλλου ; ¨
ἀλλά καί σχετικά μέ μερικά ἀπό τά γραφόμενα τῆς Μαρίας Μ.,
ὑπάρχουν διάφορες κοσμοθεωρίες πού ἡ κάθε μία φαίνεται ὅτι πρεσβεύει ἄλλα, ἀλλά ἴσως ἀναφέρονται στήν δική τους ὀντολογική θεώρηση, πού διαφέρει ἀπό τοῦ ἄλλου. Ἔτσι ὁ καθένας δέν μπορεῖ νά ἑρμηνεύσει τούς ἄλλους, ἄν δέν καταφέρει πρῶτα μία αὐτογνωσία. Ἄς βροῦμε πρῶτα τή μάνα μας καί τόν πατέρα μας καί μετά προχωρᾶμε στούς ἄλλους. Κάποιες φορές κατάλαβα ὅτι ὅσοι ἄνθρωποι ἔχουν ἐπαφή μέ τή γῆ, βρίσκονται πιό κοντά στήν ἀντικειμενική ἀλήθεια, πού εἶναι μέν ἀλήθειά τους, ἀλλά δέν ἐμποδίζει τήν ἀλήθεια τῶν ἄλλων. Παράδειγμα, εἶδα σέ ἕνα ντοκιμαντέρ, ὅτι κάποια κοινότητα στή Μαδαγασκάρη, κάθε 5, 7, 9, 11 χρόνια τιμοῦν τούς νεκρούς τους, βγάζοντάς τους ἀπό τούς τάφους, ἀλλάζοντάς τους σάβανα, ὅπου ἡ κάθε οἰκογένεια ἔχει μαζεμένους ὅλους τούς δικούς της νεκρούς, μένουν λίγο κοντά τους γιά νά τούς θυμῶνται, καί τούς ἐναποθέτουν στήν θέση τους, κι αὐτό ἐπαναλαμβάνεται γιά ὅλη τή ζωή τοῦ καθενός. Θά μοῦ πεῖς ὅτι καί ἀπό τούς ἀρχαιότερους χρὸνους παρόμοια ἔθιμα ὑπῆρχαν. Ἀλλά καί στήν ἀρχαιότητα οἱ ναοί σηματοδοτοῦσαν τίς ὑπάρξεις συγκεκριμένων θεῶν. Ποιός δέν γνωρίζει ὅτι ὁ Παρθενὼνας εἶναι ὁ ναός τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς τῆς κόρης τοῦ Διός. Καί οἱ Χριστιανικές ἐκκλησίες τό ἴδιο. Ἡ κάθε μία σηματοδοτεῖ τήν ὕπαρξη ἑνός συγκεκριμένου Ἁγίου. Ὁ σεβασμός σέ αὐτά, δείχνει τόν σεβασμό στήν ἀνθρώπινη ζωή καί στήν ἱεραρχία μέ τήν ἔννοια καί τῆς συνέχειας. Σχετικά μέ τήν ἱεραρχία, εἶδα κάπου ἕνα ἔθιμο στή Μπουχάρα, σερβίρουν τσάϊ ἀπό τήν τσαγιέρα ρίχνοντας τρεῖς φορές, πρῶτα γιά τή γῆ, μετά γιά τό λάδι καί ἔπειτα γιά τό δικό τους τσάϊ πού θά πιοῦν. Αὐτός ὁ κανόνας τῆς ὀντολογικῆς σειρᾶς, ὁ καθένας μέ τήν δική του ὀντολογία, φαίνεται νά ἔχει ξεχασθεῖ ἐπικίνδυνα. Οὔτε τιμοῦμε τή γῆ πού μᾶς θρέφει, ὄχι θρησκειολογικά ἀλλά ἱεραρχικά, οὔτε τήν προσέχουμε ὥστε νά συνεχίζει νά μᾶς θρέφει, οὔτε ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι εἴμαστε ἐνεργοί στήν διατροφική ἀλυσίδα. Δέν τρῶμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο, ὑπάρχει ἡ φύση.
Καί κάποιο σημεῖο πού βρῆκα ἐπίκαιρο διαβάζοντας ἕνα ἄρθρο μιᾶς ψυχοθεραπεύτριας. Ἡ ἐπιθυμία γιά ἕνα τέλειο γονέα πού δέν συνειδητοποιεῖται ὥστε νά γίνουν ἀποδεκτές οἱ ἀτέλειές του, ὁδηγοῦν σέ μή ἀποδοχή τῶν ἀτελειῶν τῶν ἀνθρώπων.
Η μανα μας και ο πατερας μας υπαρχουν, ο πατερας μας στεκει πολυ καλα, η μανα ειναι που εχει το προβλημα…
Γεια σου Ελεναρα! 🙂
πρός ἀναγνώστρια
Ἀποκλείεται ὁ πατέρας νά εἶναι καλά ἄν ἡ μάνα ἔχει τό πρόβλημα, γιατί ἡ γυναίκα εἶναι ὁρισμένη ὡς βοηθός τοῦ ἄνδρα, δέν εἶναι μόνος του δηλαδή, ἔτσι ἄν ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο ἔχει πρόβλημα τό συναισθάνεται καί ὁ ἄλλος καί τό μοιράζονται.
Μαρία Μ. ,
Ωραία, δέχομαι ότι θέλεις να διευκρινίσεις τα πράγματα γιατί θεωρείς πως η Ελληνική φιλοσοφία έχει παρερμηνευθεί και αδικηθεί είτε ακούσια είτε εκούσια. Η διευκρίνιση δεν συνεπάγεται απαραίτητα και την ταύτιση με το διευκρινιζόμενο, αλλά στη προκειμένη περίπτωση εσύ ταυτίζεσαι κιόλας, οπότε γεννάται η ανάγκη για διάλογο. Λες “προτείνω την οντολογική αναθεώρηση: την εκ βάθρων αμφισβήτηση του τρόπου που σκεπτόμαστε.”. Συμφωνώ απολύτως !! Μόνο που προφανώς εσύ την εννοείς ως επιστροφή στην “αυθεντική” ερμηνεία της αρχαίας ελληνικής Σοφίας ενώ εγώ προτείνω την εκ βάθρων αμφισβήτηση τόσο της παλιάς σοφίας όσο και του τωρινού τρόπου σκέψης. Χρειάζεται κάτι συγκλονιστικά διαφορετικο καθότι οι πάντες, πάντα γκρινιαζουν για το πως είναι τα πράγματα ανεξαρτήτως εποχής, πολιτικής, φιλοσοφικού συρμού και συνθηκών Προφανώς κάτι πάει πάρα πολύ στραβά διαχρονικά για να κινητοποιεί προς ακατάσχετη συγγραφή και αλληλοκατηγορίες.
Λες λοιπόν ότι δεν προτείνεις μέση λύση γιατί δεν υπάρχουν λύσεις. Σίγουρα δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, και δεν ξέρουμε αν θα μπορούσαν να υπάρξουν ΚΑΝ λύσεις,αλλά ο τελεσίδικος συμβιβασμός με την ιδέα ότι δεν υπάρχει λύση, για μένα είναι ο ορισμός του κυνισμού. Και πόσο “ελληνική” είναι μια τέτοια στάση αφού αποδέχεται επί συνόλου μια δίχως τέλος τραγωδία χωρίς λύση και κάθαρση; Α, βέβαια, αυτό το κενό συμπληρώνεται απ την πίστη στη Δευτέρα Παρουσία. Έτσι μαγικά, χωρίς επίγνωση των εμπλεκομένων μηχανσιμών. Το ότι τα όντα βρίσκονται σε μια διαρκή καθολική τραγωδία δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν ενδιάμεσα ομορφιές και λόγοι για να θέλουν να ζουν και να προσπαθούν αλλά η τελική κατάληξη σύμφωνα με αυτά που υποστηρίζεις θα είναι η τραγωδία που εγγενώς δεν διαθέτει προοπτική λύσης. Η αποδοχή της αδιέξοδης τραγωδίας είναι μεν ένα χρήσιμο εργαλείο που επιτρέπει στους ανθρώπους να βρίσκουν επιμέρους λόγους να συνεχίσουν να υπάρχουν,να υπερβαίνουν τον φόβο παρά τα δεδομένα και να γνωρίζουν καλύτερα τον εσωτερικό τους κόσμο, αλλά και να κινουνται προς φανταστικούς κόσμους ποιητικούς, αλλ’ αυτά προσιδιάζουν στον πραγματισμό, στην προσαρμογή στις ανάγκες επιβίωσης ψυχής και σώματος -όχι στη Σοφία ενός υπέρτατου Όντος στην οποία μετέχουμε.
Αυτές τις μέρες είδα ότι σε κάποιο κανάλι θα προβάλλεται προσεχώς ένα ντοκυμαντερ με θέμα την άγρια φύση. Αναμφισβήτητη η ομορφιά των όντων και της φύσης , όμως θα σου συνιστούσα να το δεις με προσοχή και να προσπαθησεις ν’ αποκρυπτογραφήσεις τη Σοφία του Όντος δια των έργων του. Βλέπεις τον κυνισμό στη δημιουργία ; Τον πραγματισμό, την οκνηρία , την χρησιμοθηρία, ¨την τσιγκουνιά ; Σαν να έλεγε το ‘Ον” : “πού να ψάχνω τώρα για άλλη πηγή ενέργειας προκειμένου να συντηρώ τα όντα….να, πιο εύκολο , πρόχειρο και οικονομικό, να τρέφεται το ένα ον απ το άλλο. Η λύση της ήσσονος προσπάθειας. Τέλεια !”
Ο αποφατισμός λοιπον υπάρχει ως απεγνωσμένη προσπάθεια απόδρασης απ αυτήν την όντως βάρβαρη λογική. Απαραίτητη σε κάποια φάση η αποφατική κίνηση του νου προκειμένου να ελευθερωθεί κάπως από την αδυσώπητη νομοτέλεια. Αλλά μετά πρέπει να επανέλθει ο νους με μια καταφατική κίνηση και να προσπαθήσει να εμπλουτίσει το παρόν με την έμπνευση που απέκτησε κατά την φάση την αποφατική. Εάν παραμείνει στον αποφατισμό, αποκόπτεται απ την πραγματικότητα και κατα συνέπεια αδυνατεί να την θεραπεύσει. Εάν κινηθεί ταυτόχρονα σε δύο παράλληλα επίπεδα , δηλαδή στο καταφατικό κομμάτι και στο αποφατικό κομμάτι σαν να μη συνδέονται μεταξύ τους, το αποτέλεσμα είναι ο διχασμός και ο ιδεαλισμός(τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του θεού τω θεώ).
Το πρόβλημα του Όντος λοιπόν είναι, γιατί ο κόσμος δεν είναι δομημένος σύμφωνα με τις αρετές , τις προδιαγραφές και τις αξίες και τα βιωματα ,που το Ον υποτίθεται πως προσφέρει απλόχερα (κατόπιν εορτής πάντα) στους αποφατικώς ασκούμενους ; Το μεγάλο σοκ για μενα ήταν όταν ανακάλυψα ότι στο τέλος του δρόμου του αποφατισμού , μετά από τόση άσκηση , τόση αυτοθυσία, τόσο προσπάθεια επικοινωνίας (προσευχή), αυτό που ανέμενε τους αναζητητές της αλήθειας ήταν ο θείος Γνόφος , δηλαδή το θείο σκότος της Αγνωσίας. Αυτό τι σημαίνει ; Ότι όχι μόνο δεν έλαβαν απάντηση στους αρχικούς προβληματισμούς (που θα ήταν απίθανα απλό αν το Ον ήταν αυτό που νόμιζαν) , αλλά λησμόνησαν και το αρχικά ερωτήματα “μεθυσμένοι” απ’ τη χαρά της ατομικής πλέον εμπειρίας. Όχι ότι είναι μεμπτό το ν’ ακολουθεί κανείς αυτή την πορεία. Μεμπτό είναι το να θεωρείται πως μ’ αυτόν τον τρόπο έχουν απαντηθεί τα φιλοσοφικά-οντολογικά ερωτήματα.
Εάν το Ον είναι διαμορφούμενο, και ακόμα περισσότερο ΣΥΝ-διαμορφούμενο μαζί με τον άνθρωπο και τη βιολογική ύπαρξη, τότε η οντολογία αλλάζει ριζικά και άρδην και όλα τ’ άλλα αποτελούν παρηγορητική πλάνη. Γιατί ο μόνος λόγος για τον οποίο το Ον δεν θα είχε απαντήσεις σε απλά πολύ ευλογα ερωτήματα θα ήταν επειδή δεν θα είχε ακόμα διαμορφωθεί σε Νου.
Λες : “Είναι απολύτως αναμενόμενο να τους εχθρεύεστε όλους αυτούς τους αντιστασιακούς, από την αρχή μέχρι το τέλος.”
Για όνομα του Θεού και της Παναγίας….μόλις τις προάλλες μου έλεγε κάποιος ότι αδυνατεί να κατανοήσει τον κόσμο έξω και πέρα από δίπολα, αναφερόμενος στη πολιτική. Το ομολογούσε ως αδυναμία. Και τώρα εδώ βλέπω τη δική σου προσπάθεια να κατανοήσεις τους ανθρώπους αποκλειστικά μέσα από το δίπολο “αντιστασιακοί” και οι “άλλοι” . “Οι μεν και οι δεν…” . Μάλλον δεν θα δώσεις σημασία, αλλά δεν ασπάζομαι ούτε τον κυνισμό , ούτε τη σοφιστική, ούτε τον στωικισμό , ούτε και τον… γνωστικισμό.
Το ότι υπάρχει αυτή η έχθρα μέχρι το μεδούλι το αντιλαμβάνομαι απόλυτα αλλά αν οφείλεται όπως λες στη διαφορά των δυο ανθρωπολογικών τύπων, αυτό συμβαίνει μόνο γιατί οι δύο αυτοί τύποι απλώς ανταποκρίνονται στους δύο βασικούς μηχανισμούς της βιολογικής εξέλιξης. Την προσαρμογή στο περιβάλλον και την αλλαγή του περιβάλλοντος. Αν όμως δεν είναι θέμα διαφοράς ανθρωπολογικών τύπων, τότε είναι το αποτέλεσμα κακοχωνεμένων ιδεολογιών.
Λες “Ο ένας πιστεύει ότι υπάρχει ένα Όν-Ουσία, άρα βλέπει μόνο την ύπαρξη του Κακού και ο άλλος ότι δεν ΥΠΑΡΧΕΙ Ουσία (άρα «λύσεις»), γιατί το ΟΝ είναι η όψη της Ενέργειας (η όψη Ουσία είναι άπειρη), άρα βλέπει και την ύπαρξη του Καλού.”
Εδώ μάλλον ήθελες να πεις ότι ο ένας πιστεύει ότι ΔΕΝ υπάρχει ένα Ον-Ουσία άρα βλέπει μόνο την ύπαρξη του κακού και ο άλλος ότι ΥΠΑΡΧΕΙ Ουσίσ άρα βλέπει και την ύπαρξη του Καλού. Όπως και να χει , δεν θα μπορούσε αυτή η κατηγοριοποίηση να βρίσκεται πιο μακριά από την αλήθεια -η οποία ισχυρίζεσαι πως σ’ ενδιαφέρει.
Η στάση ότι “δεν μας ενδιαφέρουν οι λύσεις” είναι μάλλον υποκριτική αφού ΟΛΑ όσα κάνουν τόσο οι μεν οσο και οι δεν αποσκοπούν σε κάποια έστω μερική λύση κάποιου προβλήματος. Είτε αυτό είναι η φιλοσοφία, είτε η διδασκαλία, είτε η ασκητική, είτε τα σεμινάρια, είτε η μελέτη ,είτε,είτε είτε…. Αν λοιπόν το Ον δεν φαίνεται να μπορέι να λύσει το πρόβλημα το οποίο το ίδιο δημιούργησε, τότε δεν φταίει ότι η έννοια της “λύσης” είναι περιφρονητέα, ποταπή ή ανόητη αλλά μάλλον ότι η περί Όντος θεωρία, η συγκεκριμένη οντολογία δηλαδή έχει κενά που αρνείται να τα παραδεχτεί (δια των εκπροσώπων της). Δεν είναι δα και πυρηνική φυσική το να δει κανείς τις αδυναμίες της οντολογίας. Αυτός είναι κι ο λόγος που πάντα κερδίζουν έδαφος οι “αντίπαλες” απόψεις. Γιατί μπορέι το Ον να μην επιβεβαιώνει με Λόγο τους “αντιπάλους” αλλά σίγουρα ενισχύει τις θέσεις τους με τα έργα Του.
Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται εντός του Όντος του οποίου τον αντικατοπτρισμό βλέπουμε μέσα στον ταραγμένο κόσμο.
Οι μονόλογοι θεραπεύονται γιατί δεν υπάρχουν αντιπαλες “παρατάξεις” αλλά μόνο αντιπαρατιθέμενα επιχειρήματα κι απόψεις.
Εγώ πάντως ειλικρινά προσπαθώ να καταλάβω πως καταφέρνει κανείς επί μακρόν να προσπερνά συνειδησιακά την εγγενή απανθρωπιά της ζωής παριστάνοντας ότι όλα είναι θεμελιωδώς καλά ή ενοχοποιώντας τον άνθρωπο για όσα δεν είναι, μόνο και μόνο για να διασωθεί η οντολογία.
Μα η οντολογία υπάρχει για τον άνθρωπο, κι όχι ο άνθρωπος για την οντολογία.
Μαρία,
θα προσπεράσω το “προς κ. Σαββίδη (1) γιατί δεν νομίζω ότι προσφέρει κάτι.
Το ύφος του είναι Πολάκειο (από τον Πολάκη προέρχεται αυτό), σύμφωνα με το οποίο οτιδήποτε δεν συμφωνεί με την θεωρία μας , είναι μηδενιστικό, καταστροφικό, ή εσχάτη προδοσία και ο συνομιλητής μας χάνει τα ανθρώπινά του χαρακτηριστικά (την πραγματική του διερώτηση δηλαδή) και υποβιβάζεται σε τεχνητή νοημοσύνη.
Αρνείσαι όμως να αναγνωρίσεις τα ρήγματα που καταφέρνει η “όραση” στο θείο και στη γνώση.
Πολύ μεγάλο το ολίσθημα του “θεωρώ”, -θεόν ορώ,- καθώς εμπλέκει τη “ψευδαισθητική” όραση σε μια τόσο σημαντική συνάντηση.
Η πεποίθησή μου είναι ότι η γλώσσα παραμένει εσκεμμένα διπλή, γιατί δυο είναι οι μορφές της κοσμικής ενέργειας, η “ανοικτή” (κύμα στη σύγχρονη φυσική) και η “κλειστή” (σωματίδιο),- το άπειρο και η μονάδα. Η όραση μπορεί να συλλάβει και τις δυο καταστάσεις. Τα παιδιά και οι τρελοί αντιλαμβάνονται περισσότερο τις ανοικτές μορφές όμως όσο εδραιώνεται το εγώ, εδραιώνεται και η διακριτότητα των πραγμάτων. Η ίδια η ζωγραφική μέσα από τον ιμπρεσσιονισμό για παράδειγμα, μας δείχνει πως διαλύονται τα όρια των “κλειστών μορφών” και πως μεταμορφώνονται σε “ανοικτά” στροβιλιστικά κύματα στους πίνακες του Βαν Γκογκ. Το αξιοσημείωτο σε αυτήν την περίπτωση ήταν ότι οι ιμπρεσσιονιστές επέμεναν να ζωγραφίζουν εκ του φυσικού, δηλαδή επέμεναν να βλέπουν, την ώρα που αποτύπωναν τον κόσμο σαν ενέργεια.
Πολύ παράξενη ομοίως είναι από την άλλη πλευρά η χρήση του “οράν” από τον Βάκχο καθώς οδηγεί τον Πενθέα στο “γνώθι σαυτόν” του τραγικού ήρωα. Θα χρειάζονταν κατά τη γνώμη μου βαθειά κατανόηση του “στάδιου του καθρέπτη” του Λακάν, ή της “οπτικής θωράκισης” του Β. Ράιχ, ή τις μελέτες του Winnicot και τις ανακαλύψεις της σύγχρονης νευροβιολογίας για να αντιληφθεί κανείς τη δραματική σημασία της όρασης στην πρώτη απόπειρα εδραίωσης του εαυτού σε ένα βρέφος ή στην αποτυχία της και στη βύθιση στην τρέλα. Η θεραπευτική του Β. Ράιχ επιμένει στην “επαφή με τα μάτια” καθώς το σώμα κατακλύζεται από τις συγ-κινήσεις (κινείται η ενέργεια) διότι διαφορετικά γίνεται ψυχωτικό επεισόδιο.
Τεράστια η σημασία της εγκαθίδρυσης της στερεοσκοπικής όρασης (δεν είναι από τη γέννησή μας δεδομένη) στην ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ του υποκειμένου, δηλαδή στο τέλος της παιδικής ηλικίας. Εξίσου τεράστιος και ο συμβολισμός της αναγεννησιακής ζωγραφικής (αναγνωρισιμότητα του προσώπου, προοπτική, ερριμμένες σκιές) στο τέλος της παιδικής εξάρτησης και στη διάνοιξη προς τον κόσμο.
Αρνείται λοιπόν η γλώσσα να εγκαταλείψει την αίσθηση σε κάθε γνωστική διαδικασία, είτε είναι γνώση εαυτού, είτε του κόσμου. Ακόμα και η “αίσθηση του νου” είναι μια ενοχλητική συνύπαρξη, θα έπρεπε να μπορεί κανείς με σαφήνεια να διαχωρίζει μια κατώτερη από μιαν ανώτερη λειτουργία.
Τέλος, στο ίδιο πνεύμα, να πω ότι βρίσκω αυτοτορπιλιστικό τον τίτλο “Ψηλαφώντας το άγνωστο”, ουσιαστικά μια τυφλότητα, που προσπαθεί με την αφή, δηλαδή πάλι με τη σωματική της αίσθηση, να αισθανθεί αυτό που της λείπει.
Γιατί όσον αφορά την παρούσα κρίση, το “άγνωστο” που μας αναστατώνει περισσότερο, δεν αναφέρεται προφανώς στις γνώσεις που δεν έχουμε ακόμα για τον κορωνοϊό, ούτε στο οικονομικό μας μέλλον, αλλά κύρια στο τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η διακοπή, αυτό το ρήγμα στην “κανονικότητα”, πάνω στην ίδια μας τη ψυχή.
Μας φέρνει δηλαδή επικίνδυνα κοντά, στο κέντρο της επιθυμίας μας
Και ποιο είναι τελικά το κέντρο της επιθυμιας μας;
Το κέντρο της είναι η ΣΧΕΣΗ, το σχετίζεσθαι.
Ειλικρινά , δεν βρήκα ποτέ , όσο κι αν προσπάθησα, μια θλίψη, μιαν αγωνία, ή ένα “δεν έχει νόημα”,- που να μην ξετύλιξε τον μίτο μιας πραγματικής , εντελώς ανθρώπινης, αποτυχίας στη σχέση της αγάπης. Μια αποτυχία που γίνεται επικίνδυνη και αφόρητη όταν επισυμβαίνει στις απαρχές της ύπαρξής μας.
Θα έλεγα λοιπόν ότι η σχέση και μόνον αυτή, είναι που αφήνει την ψυχή κολοβή, με την ανεπάρκεια και το ανεκπλήρωτό της, και μια σπαράσσουσα καρδιά δύσκολα ανέχεται, σαν παρηγοριά, τις πολιτισμικές διαφορές ανάμεσα στην ανελεύθερη Ανατολή, και τη μη αγαπητική Δύση. Δεν τίθεται επομένως ένα ζήτημα ανεπάρκειας του όποιου φυσικαλισμού ή ιδεαλισμού της οποίας μαγική θεραπεία αποτελεί έξαφνα ο ελληνικός Νους.
Αυτό που έρχεται ανεξέλεγκτα στην επιφάνεια σε μια περίοδο κρίσης, το πραγματικό ρήγμα, είναι η αδυναμία μας να σχετισθούμε. Και αυτή η αδυναμία δεν εμφανίζεται μόνο σαν “αδιέξοδο σχέσεων”, – αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου-, αλλά σαν μια πολύ βαθύτερη, μια ΡΙΖΙΚΗ αποτυχία. Και επειδή οι σχέσεις είναι ένσαρκες, γίνονται πάντα ανάμεσα σε πρόσ-ωπα ( νά τη πάλι η επίμονη όραση, να παρεισφρύει στη γλώσσα),αυτό σημαίνει ότι η αποτυχία τους ή η εκπλήρωσή τους είναι πάντοτε ένα πραγματικό γεγονός, μια υπόθεση του κόσμου τούτου.
Επειδή λοιπόν η αδυναμία μας να σχετισθούμε εκπηγάζει από την απαρχή της ζωής μας, την περίοδο δηλαδή της πιο μεγάλης μας ευαλωσίας, η ψυχή τη βιώνει με απόλυτο τρόμο, την απωθεί, και κάθε ενδεχόμενο επανάληψης εκλαμβάνεται σαν ένας θανάσιμος κίνδυνος που απειλεί να την εκμηδενίσει (φοβόμαστε ότι θα πεθάνουμε δηλαδή).
Το ερώτημα τώρα είναι, πως θα καθησυχασθούν οι ψυχές μας μπροστά σε ένα τέτοιο απειλητικό ενδεχόμενο;
Ο Laing εξηγεί πολύ διεισδυτικά τη θλιβερή άμυνα των τρελών απέναντι στον απόλυτο τρόμο, το πως δηλαδή ενδύονται μιαν ιστορική λαμπρή και γενναία μορφή, προκειμένου να δαμάσουν τον φαντασιακό εχθρό. Αυτή είναι η λυπηρή μορφή του τρελού με το λοφίο.
Θα πω τώρα κάτι που θα ακουστεί εξοργιστικό, αλλά δεν είναι ο στόχος μου να εξοργίσω.
Σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, και από την πλευρά της αριστεράς , όπως και από την πλευρά κάποιων κύκλων της ορθοδοξίας, έβλεπα ολοκάθαρα ότι η διανόηση μοίραζε λοφία. Το λοφίο της επανάστασης, ή το λοφίο του επίλεκτου λαού.
Το οποίο μαθηματικά οδηγεί σε μια χειρότερη κρίση.
Δεν γίνεται να αντιμετωπίζουμε μια σοβαρή κατάσταση σαν τρελοί, γιγαντώνοντας μιαν άμυνα, δηλαδή ένα ψεύδος.
Είμαστε ευάλωτες ομάδες, όχι τόσο απέναντι στις κρίσεις της οικονομίας, ή μιας πανδημίας, (στον βαθμό που δεν είναι ιδιαίτερα καταστροφικές), αλλά κυρίως λόγω της άγνοιας αυτών που συνταράσσουν την ψυχή μας.
Είναι σοβαρός υποβιβασμός του πολιτικού λόγου όταν παροτρύνει ψυχές να ντυθούν Ναπολέοντες.
Ερμηνείες του τύπου “η Μέρκελ τα βρίσκει με τον Ερντογάν γιατί φοβάται τη διείσδυση της ελληνικής οντολογίας στη γερμανική”, όχι μόνο δεν βγάζει κανένα νόημα, αλλά δεν έχει και κανένα δια ταύτα, κυριολεκτικά παραλύει το κοινωνικό σώμα. Με τον ίδιο τρόπο που επί της ουσίας το παραλύουν και οι μαξιμαλιστικές προσδοκίες για την παγκόσμια επανάσταση των “κολασμένων της γής”.
Αξιοπρέπεια είναι να γνωρίζει κανείς τα όριά του, το προσωπικό του κέντρο, την ελλειματικότητά του, ώστε να μπορεί με καθαρά μάτια να δράσει και να προστατεύσει την πολύτιμη κοινωνική ζωή του.
Σαν επίλογο, έχοντας στο μυαλό μου αυτό το “ Έτσι ξαφνικά χρειάστηκε να μπει ένα τέλος στην Αγία Καθημερινότητα. Σα να σταμάτησε ο ρους της ιστορίας” παραθέτω τη σκηνή του ονείρου από τις “Άγριες φράουλες” του Μπέργκμαν.
Σε αυτό το όνειρο, ή μάλλον τον εφιάλτη, βρίσκονται όλα όσα συζητάμε: Το σταμάτημα του χρόνου, που συμβολίζεται με το ρολόι χωρίς δείκτες. Η έρημη πόλη, η ερήμωση μιας ψυχής, η απουσία των άλλων. Το ανδρείκελο χωρίς πρόσωπο, που καταρρέει αλλά ταυτόχρονα ματώνει, – ένας βιολογικά ζωντανός μεν άνθρωπος που τον αποπροσωποποιεί και τον νεκρώνει όμως η έλλειψη της πραγματικής σχέσης,- ο αχυράνθρωπος του Έλλιοτ. Και τέλος το αποκορύφωμα του τρόμου, ο θάνατος , όχι όμως ένας φυσιολογικός θάνατος, αλλά εκείνος ενός παράλληλου χθόνιου εαυτού, που μας αρπάζει και θέλει να μας παρασύρει “στο δικό του κάτω κόσμο”.
Νομίζω πως η Τέχνη, πολύ καλύτερα από τον πολιτικό λόγο, μπορεί να ακουμπήσει την υφέρπουσα πλευρά της κρίσης, την πιο ανησυχαστική, και να μιλήσει στη ψυχή μας με μιαν άλλη αμεσότητα.
Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.
Μαρία Δ, δεν χρειαζόταν όλος αυτός ο κόπος, δηλαδή τόσα πολλά εξυπνακίστικα λόγια για να επαναλάβετε την ίδια προσβολή.
Τα ιδεολογικά στρατόπεδα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση αλλά είναι άλλο πράγμα τα επιχειρήματα και άλλο τα ύπουλα χτυπήματα κάτω από τη μέση.
Το μισό του κειμένου σας θα μπορούσε να ήταν και στοιχείο διαλόγου αν δεν ήταν επίδειξη γνώσεων και βήμα-βήμα έγχυση δηλητηρίου.
Στην αρχή μάλιστα χαιρόμουν να διαβάζω πράγματα μου γνωρίζω και με βρίσκουν σύμφωνη περί ανοικτού-κλειστού, περί ζωγραφικής, περί νευροβιολογίας, περί Βίνικοτ, περί σημασίας της Σχέσης.
Ακόμα και την κριτική για την ψηλάφηση είδα με καλό μάτι, μολονότι εγώ δεν στάθηκα ούτε στην κρίση ούτε σε “κάτι που λείπει” αλλά στις αλλαγές που αφήνει πάνω στο σώμα/ψυχή μας το νέο περιβάλλον, εδώ και καιρό.
Από εκεί και πέρα το κείμενο σας γίνεται ξανά μια χοντρή επίθεση κατά του προσώπου μου.
Διαστρεβλώνετε λόγια που δεν καταλαβαίνετε και τα ταυτίζετε με τρέλες και εθνικισμό.
Δεν διαβάσατε καν το άρθρο μου. Πιαστήκατε αμέσως από λέξεις που σας έκαναν αμέσως να μου κολλήσετε ταμπέλα.
Δεν διατυπώνετε κανέναν αντίλογο. Μιλάτε για ατομικά τραύματα λες και η ατομική παιδική ηλικία φταίει για τον κοινωνικό σκοπό να απαγορεύεται η έξοδος από τη φιλαυτία.
Δικαίωμά σας να πιστεύετε ότι θέλετε. Απαγορεύεται όμως να βάζετε στο στόμα του άλλου ασυναρτησίες που εσείς φαντάζεστε. Είναι εντελώς απαράδεκτο να βάζετε εισαγωγικά στη δική σας τρελή ερμηνεία για να φαίνεται σαν να είναι δικά μου λόγια.
Ακόμα και να ήταν προσωπική μου άποψη, ακόμα και αν ήταν μπούρδες η επιχειρηματολογία μου περί εξόδου από τη φιλαυτία με τον τρόπο των Αρετών, είναι απαράδεκτο να μου προσάπτετε ότι μιλώ για «μαγικές θεραπείες» και για ελληνικότητα του Νου.
Αν εσείς πιστεύετε ότι η ελληνική Ελευθερία είναι freedom και η ελληνική Αγάπη love,καλά κάνετε. Δεν έχετε όμως δικαίωμα να με θίγετε. Ούτε καν στον ενικό δεν έπρεπε να μου μιλάτε. Προφανώς από εγωπάθεια έχετε ύφος “αφ’ υψηλού”.
Κάνετε τον δάσκαλο περί αξιοπρέπειας: «να γνωρίζει κανείς τα όριά του», λέτε. Πού είναι τα δικά σας; Τι νομίζετε ότι είστε για να εξαιρείστε από τις ανεπάρκειες και την οφειλόμενη επίδειξη σεβασμού;
Το να βρίσκεστε στο στρατόπεδο της κυρίαρχης σκέψης μπορεί να γεννά ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας. Είναι ύπουλη προπαγάνδα όμως το να παρουσιάζετε τους αντίπαλους με λοφίο Μέγα Ναπολέοντα.
Μαρία Μ, είναι ένα βήμα το ότι μου απαντάτε σε πρώτο πρόσωπο, γιατί δεν το έχετε ξανακάνει ποτέ, με αποτέλεσμα να μη ξέρω πως να σας απευθυνθώ. Αυτή η αποπροσωποποίηση που εσείς έχετε επιβάλλει συστηματικά στον μεταξύ μας “διάλογο”, το να μου μιλάτε δηλαδή πάντα μέσω ενός τρίτου προσώπου, δεν είναι χτύπημα κάτω από τη μέση, είναι ολική διαγραφή.
Το να σας καλώ με το όνομά σας, και στον ενικό, δεν είναι υποτίμηση ή αλαζονεία, είναι απόπειρα υγιούς σύνδεσης. Γιατί μου αρέσει το εξερευνητικό σας πάθος και ο πλούτος του.
Δεν παρουσίασα τους “αντιπάλους” μου σαν τρελούς με λοφίο Ναπολέοντα, με διαβάσατε λάθος. Περιέγραψα τον κίνδυνο ενός λόγου που δεν παροτρύνει σε σαφή δράση, δεν “ανοίγει τα μάτια”, αλλά θρέφει μιαν άμυνα, ένα “ζωτικό ψεύδος”.
Για παράδειγμα θυμάμαι πόσο πολύ με είχε τρομάξει η ομιλία του Ζίζεκ, στην Ελλάδα, στην αρχή της κρίσης. Δεν ήταν ο Ζίζεκ “τρελός με λοφίο”, ούτε το ακροατήριό του. Όμως διήγειρε, προφανώς ασυνείδητα, μια καταστροφική άμυνα: έντυνε τους πτωχευμένους Έλληνες με τη λεοντή της Αντιγόνης. Έχετε επίγνωση σε ποια ταπείνωση μας οδήγησε μια τέτοιου είδους άμυνα;
Αυτό λοιπόν εννοώ όταν λέω ότι η διανόηση, πολλές φορές “μοιράζει λοφία”, παρενδύει δηλαδή την επιθυμία, πράγμα ιδιαίτερα επικίνδυνο.
Το ίδιο ολίσθημα, βλέπω έντονα και στο δικό σας κείμενο, κάτι που συσκοτίζει έντονα, (σχεδόν κουκουλώνει) τον πυρήνα του, ο οποίος είναι μια θαυμάσια πρόσκληση σε διερώτηση και γνώση.
Ειλικρινά δεν ξέρω πως αλλιώς να το υποδείξω, να διαμαρτυρηθώ έντονα για έναν κίνδυνο που βλέπω και να τον εξηγήσω, και κακώς εκλαμβάνετε τη διαμαρτυρία μου σαν προσωπική σας απαξίωση ή σαν προπαγάνδα.
Γιατί δεν είναι.
Τέλος η επιμονή μου στη Φύση και στη γνώση εαυτού, δεν είναι επιλογή φιλοσοφικού στρατόπεδου, αυτής ή της αντίπερα όχθης, αλλά το ζωντανό ποτάμι στη μέση τους, το ιερό μου.
Μαρία Δ,
Πολλές φορές, μια απάντηση δια της πλαγίας οδού, δηλαδή κάτι γενικευμένο αντί προσωπικό, είναι σκόπιμη για να αποφεύγονται οι κακοτοπιές. Το «σχόλιο» σας δεν ήταν πάνω στο άρθρο αλλά στην εντύπωση που αποκομίσατε για μένα από μια-δυο διατυπώσεις.
Τη δεύτερη φορά όμως, σας απευθύνθηκα επειδή δεν με είπατε απλώς ανόητη, αλλά παραποιήσατε τα γραφτά μου. Βάλατε στο στόμα μου τη φράση “η Μέρκελ τα βρίσκει με τον Ερντογάν γιατί φοβάται τη διείσδυση της ελληνικής οντολογίας στη γερμανική”, σημειώνοντας ότι με το άρθρο μου «παραλύω το κοινωνικό σώμα» και «υποβιβάζω» την πολιτική κριτική. Επιπλέον, παρουσιάσατε τον τρόπο των Αρετών σαν μαγγανεία κατηγορώντας με ότι μιλάω για «ελληνικό Νου» και για «μαγική θεραπεία».
Δεν δείχνετε δυστυχώς αυτό που λέτε: ότι σας ενδιαφέρει μια «υγιής σύνδεση» και σας αρέσει το «εξερευνητικό πάθος» μου. Αν ήταν έτσι, θα βλέπατε ότι δεν λέω τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από τον Καστοριάδη, ότι χρησιμοποιώ αυτολεξεί τα επιχειρήματα του Αριστοτέλη.
Σέβομαι ότι οι δικές σας πεποιθήσεις είναι «το ιερό» σας και εσάς σαν ανήκουσα στο αντίπαλο στρατόπεδο: στον πραγματισμό. Δεν βάζω εσάς στο στόχαστρο, τον εαυτό μου βάζω απέναντι ουρλιάζοντας ότι υπάρχει και κάτι ανάμεσα στο άλλο άκρο του ιδεαλισμού.
Στο δικό μου στρατόπεδο δεν ταυτίζει ο νους με το πνεύμα αλλά ούτε η όραση με το βλέμμα. Όραση διαθέτουν όλα τα έμβια, αλλά για τον άνθρωπο υπάρχει το βλέμμα.
Όπως εσείς δεν θα αμφισβητήσετε τα ιερά σας, έτσι κι εγώ δεν θα παραδεχτώ ότι η γνώση του εαυτού μπορεί να επιτευχθεί στο επίπεδο του ψυχικού αυτοματισμού.
Συμφωνώ μαζί σας ότι όλο και περισσότεροι σήμερα διανοούμενοι «μοιράζουν λοφία». Δεν μπορώ όμως να δω ένα τέτοιο «ολίσθημα» στο άρθρο μου, να αναγνωρίσω ότι «κουκουλώνω» το ζήτημα της Γνώσης.
Επειδή αλλάξατε ύφος και δηλώνετε αμηχανία να εκφράσετε τη διαμαρτυρία σας για τον κίνδυνο που και εγώ αναγνωρίζω,διαγράφω τις κακές στιγμές: “φίλοι”!
Ίσως συμφωνήσετε πως ο Αντόρνο βρήκε τα σωστά λόγια για να εκφράσει τον κίνδυνο από το κοινωνικό φαινόμενο που αποκαλεί Έχθρα για το Βίωμα και τη Μόρφωση, η Ημιμόρφωση με την έννοια του εκφυλισμού της Παιδείας και το Ημιβιωμένο.
Την χαρακτήρισε οικουμενική τύφλωση και Πατερίτσα για συνειδησιακά ανάπηρους, ανίκανους για αυτογνωσία. Την περιέγραψε ως σκοταδισμό και συλλογικό ναρκισσισμό που κάνει την ψυχή να λιμοκτονεί από Παραστάσεις, να οπισθοδρομεί με τα υποκατάστατα των Εικόνων, με ιδεολογικές εικόνες που φιλτράρουν την πραγματικότητα. Έτσι, παραμορφώνονται οι αισθήσεις και ο ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος εχθρεύεται το Βίωμα, οι σχέσεις του δεν αφορούν ζωντανά υποκείμενα. Η αμορφωσιά/αγνωσία επιτρέπει τις Σχέσεις επιτρέποντας έτσι και την Κρίση. Αλλά η Ημιμόρφωση απαγορεύει το Βίωμα και την Αυτογνωσία.
Άν κοιτάξεις γιά πολλή ώρα έναν καράφλα απ’ έξω κι από μέσα,
στό τέλος καί η παραμόρφωσή του αυτή θά κοιτάξει εσένα,
έτσι πού στό τέλος
ό ικανός γιά τή λειτουργία τού οράν, άνθρωπος καί
γελάδες, γαδάροι κλπ κτηνώδη πού βλέπουν μέ κάτι ματάρες νάα!, τά ζώα…, κούλου ουάχατ,
τό ‘γραψε κι ό Κολοκοτρώνης,
ναίσκε μάθκια μας.
~~
μιά φορά ήταν ένας καράφλας έξω του,
τόσο ριζικά καράφλας έξω του, λέμε
πού δέν είχε ούτε βλεφαρίδες,
πράγμα πού τό μαρτυρά καί η επιστήμη,
η οποία όμως δέν μαρτυρά γιά όλες τίς συνέπειες έξ αυτού τού ριζικού ξεριζωτικού,
άν δηλαδή τέτοιο ριζικό ξερίζωμα έχει νά κάνει καί μέ αφαίρεση ετέρων στοιχείων, π.χ.
στοιχείων ορωμένων υπό ανθρώπων ικανών πρός τούτο, αλλά
μή βλεπομένων υπό κτηνών μέ κάτι ματάρες νάα!, τά ζώα…,
γι’ αυτό κι εγώ προτείνω νά εξεταστεί τό ενδεχόμενο νά ήταν καράφλας κι από μέσα,
μέ τή βοήθεια τών ενεργειών τών ρημάτων «βλέπω» καί «ορώ», καθώς
άν υποτεθεί ότι «όραση»» είναι η ενέργεια τού ρήματος «ορώ»,
ζητείται η ενέργεια του ρήματος «βλέπω», καθώς
ευκαιρία είναι τώρα πού οί εξετάσεις γίνονται επί περιορισμένης ύλης…
παραδεχόμενος πάντως πώς ήταν αδικία νά μήν πάρει αυτός ό καημένος “γάλλος”* τέτοιος
τό βραβείο νόμπελ γιά τήν ανακάλυψή του ότι
οί αρχαίοι Έλληνες είχαν φαντασία καί τήν χρησιμοποιούσαν,
ναίσκε μάθκια μας…
*
κι αυτός,
ένας αλλοτριωμένος τού εμφυλιοπολεμικού παιδομαζώματος,
κατά τόν μεταπολεμικό αφανισμό πού επέβαλαν στήν Ελλάδα, ώστε
νά εγκαταστήσουν εβραίϊκο τσαντίρι μέσα στήν σαλοτραπεζαρία τού Παλαιστίνιου
μέ τήν ησυχία τους,
παιδομαζώματος πού διενεργήθηκε ταυτόχρονα,
ωμό μέν στή βόρεια Ελλάδα,
φράγκικο δέ, τού Ματαρόα, πού
κουβάλαγε εβραίους γιά τό τσαντίρι,
στήν Αθήνα,
υπήρξε…
Όλα τα πραγματικά περιστατικά είναι έτσι ακριβώς, και ευχαριστώ για την υπόδειξη.
Υπάρχει και χειρότερο και αυτό είναι που σώζει τα φαινόμενα κι εμένα μαζί (από την παραμόρφωση):
ό,τι καινούργιο είχε να πει ήταν θεοπαλιό, κλεμμένο, χωρίς αναφορά στο “πόθεν έσχες”.
Μάλιστα λέει που και που για να “αφήσει μελάνι” ότι δεν συμφωνεί σε όλα με τον αρχαίο. Δεν άφησε όμως και τίποτα να μην το οικειοποιηθεί.
«ό,τι καινούργιο είχε να πει ήταν θεοπαλιό, κλεμμένο, χωρίς αναφορά στο “πόθεν έσχες”.»,
άχ!, Μαρία Μ.ας
καί πόσο καιρό λαχταρούσα νά σ’ ακούσω νά τό λές έτσι ακριβώς
(τό είχες πεί, σκεπασμένο κάπως)
-δέν σέ άφηνε, έλεγα μέσα μου, τό «χαζό» ελληνικό φιλότιμο καί η γενναιοδωρία σου-
γιά νά βεβαιωθώ ότι στή συνέχεια θά μάς δασκαλεύει η Δασκάλα τής Μαούνας μας,
απελευθερωμένη, μ’ έναν τρόπο,
γιά νά μάς λευτερώνει μέ τά, έκ μιάς αρχής εδώ μέσα διαπιστωμένα, πανάξια δικά της περιεχόμενα!…
άς δροσερεύει τόν υπερθερμασμένο μέ τά κούφια, νού μας
άς γαληνεύει τήν αγριεμένη μέ τά πολλά σάπια, ψυχή μας
καί άς αναπτερώνει τήν πνοή ζωής μέσα μας, η
«Επιστροφή»
τής Τερψιχόρης Παπαστεφάνου,
μέ τόν Στέλιο Ζαφειρίου στό μπουζούκι
καί μέ τό ωραίο βίντεο τής despoina1951,
από καρδιάς αφιερωμένη σέ όλες καί όλους, εδώ μέσα:
Προς Ελενη Π. :
Δεν εννοω το ανθρωπινο αντρογυνο, αλλα το θεϊκό! Υπηρχε μια μανα-θεος στην αρχη και όλα τα όντα γεννηθηκαν μεσα σε μακαριότητα και ζουσαν την μακαριότητα. Ωσπου καποτε και καποια χρονικη στιγμη κατι δεν πηγε καλα με την μανα-γυναικα-θεο…Αγνωστο γιατι. Απο τοτε, θεος και δημιουργηματα τρεχουμε και δεν προλαβαινουμε να πληρωσουμε τον πονο που της χρωσταμε…Απο εκει πηγαζει και το κακο. Ισως μαλιστα απο εκει εμεις τα θηλυκα όντα να εχουμε μια δοση τρελας μεσα μας…
Θα μπορουσαμε πολλα να πουμε και να φιλοσοφησουμε πανω σ αυτην την γνωση.
Ποιό εἶναι τό ΄ ανθρωπινο αντρογυνο ΄; Ἡ λέξη ΄ αντρογυνο ΄ δηλαδή ἀνδρόγυνο σημαίνει ἀπαραίτητα πρῶτα τόν ἄνδρα. Μιά ΄ μάνα-γυναίκα-θεά ΄ οὔτε κάν ΄γυναικόανδρη ΄ , δέν νοεῖται σ’ αὐτόν τόν κόσμο τοῦ γίν καί γιάνγκ , γιατί γυναίκα σημαίνει τήν ὕπαρξη καί τοῦ ἀνδρός πρίν ἀπό αὐτήν.
Πεστο αν θες κομματι ή τμημα του ενος Θεου. Ηταν το αρσενικο τμημα και το θηλυκο στην αρχη. Καποια στιγμη το θηλυκο αντεδρασε ασχημα, δεν θελησε να συνεργαζεται αλλο με το αρσενικο και αποσπαστηκε. Η ενεργεια του χωρισμενου πια θηλυκου θεου είναι η ενεργεια του κακου, της κολασης και οποιου κακου υπαρχει. Βαλε και την νυχτα μεσα, που την ζουμε μετα την μερα αλλα και αλλα πολλα που τα ξερουν καλυτερα οι φυσικοι και αστροφυσικοι και δεν μπορουν να τα εξηγησουν.
Θα μου πεις “γιατι να το δεχτω και να το πιστεψω αυτο”, όμως ΚΑΠΟΥ υπαρχει η πηγη η αρχικη του κακου και πραγματικα ΑΝ δεν υπηρχε η πηγη, τωρα ΔΕΝ θα υπηρχαμε σ αυτον εδω τον υλικο κόσμο ΟΥΤΕ θα υποφεραμε λεπτο, αλλα θα ημασταν μακαρια όντα οπως ο θεος.
Υπαρχει ενα αρχαιο κειμενο που γραφει ότι όλο αυτο που περναμε και παθαινουμε στην εδω ζωη θα συμβαίνει “αχρι καιρου” και ότι καποια μερα θα ληξει ο χωρισμος του θηλυκου τμηματος και ότι θα επανελθει πληρως η ολοκληρωμενη (ας το πουμε ετσι) υπαρξιακη κατασταση του ενος Θεου.
Να σου πω όμως την αληθεια μου, εγω, δεν το πιστευω αυτο. Ισως επειδη ειμαι αρκετα απαισιόδοξη. Ισως παλι επειδη δεν μπορω μεσα μου να αποδεχτω ότι καποτε ενας πολεμος τελειωνει…
Ὁ Σόλων στήν ἀρχαιότητα σκέφτηκε νομοθετικά μέτρα πολύ τολμηρά καί δραστικά, γιά νά ἀντιμετωπίσει τήν κρίση πού θέλησε νά θεραπεύσει. “Για να αποφύγει μεταβολές της νομοθεσίας του και για να μην αναμειχθεί στην εφαρμογή της, απεδήμησε για δέκα χρόνια “, κι ἔτσι μέ τήν νομοθεσία αὐτή θεμελιώθηκε ἡ ἀθηναϊκή δημοκρατία.
Ἀφοῦ ὁ Σόλων ἔπραξε ἔτσι, σκέψου ὁ Θεός τί μπορεῖ νά κάνει.
Οἱ ἑρμηνεῖες δέ περί Θεοῦ εἶναι παρακινδυνευμένες, γιατί ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει αὐτή τήν ἐποπτεία.
Ἀκόμα καί τό μισό κομμάτι κάποιου ὑποθετικοῦ θεοῦ, δέν θά μποροῦσε νά σκεφτεῖ γιά τό ὑπόλοιπο μισό.
Αὐτό τό θηλυκό πού εἶναι θηλυκό ἀλλά ἀποκαλεῖς θεό, μοιάζει περίεργο.
Καί αὐτό τό κορίτσι(θηλυκό) νά ἔχει τσαντιστεῖ καί νά μήν θέλει νά δεῖ τό ἀγόρι (ἀρσενικό) χρήζει ψυχαναλυτικῆς ἀνάλυσης τουλάχιστον. Μπορεῖ νά εἶναι πράγματι τσαντισμένο ἀλλά μπορεῖ νά ὑπάρχουν καί ἄλλες ἑρμηνεῖες.
Σοῦ εὔχομαι εἰλικρινά νά βρεθεῖ τρόπος νά ξεαπογοητευτεῖς.
https://youtu.be/I3PzAHU-SSs
Σ ευχαριστω πολυ για το τραγουδακι.
Η πηγη που μιλαει για τον χωρισμο του θηλυκου και αρσενικου θεου δεν λεει κατι για την αιτία που συνεβη αυτος. Μας είναι αγνωστο “γιατι” αποχωριστηκε το θηλυκο μερος απο το αρσενικο και ετσι μπορουμε χιλια δυο να υποθεσουμε και να αφησουμε ανοιχτα ενδεχομενα.
Καποιοι είπαν ότι ο θεος ο ιδιος μπορει να το ληξει αυτο, αλλοι ότι περιμενει την επιστροφη την εκουσια του θηλυκου του μισου, γιατι ως θεος ΔΕΝ πιεζει ποτε την θεληση κανενος. Αλλοι παλι νομίζουν ότι δεν μπορει να το σταματησει ο θεος να συμβαινει και ότι θα συμβαινει παντοτε.
Οποτε παντα θα ερχομαστε στην ζωη, θα ζουμε τα ιδια και μετα απο καποιο χρονικο διαστημα θα ξαναμπαινουμε ξανα στην ιδια διαδικασια και όλο αυτο χωρις τελος. Ενας φαυλος κυκλος στην ουσια και τα ερωτηματα που γεννωνται αμετρητα.
Η απογοητευση που λες, περναει μονο με θεραπεια της σχετικης αδυναμιας.
Οσοι ειστε γεροι και ζησατε συμφωνα με το τριπτυχο Ειρηνη-Λογικη-Υγεια, πιστευω ότι σκεφτεστε, φιλοσοφειτε και ψυχολογειτε με ΠΟΛΥ διαφορετικο τρόπο απ ότι εμεις οι αδυναμοι. Αν δεν μπορειτε να μας θεραπευσετε, τουλαχιστον σιωπηστε παραδεχομενοι ότι ενα κατωτερο ον δεν μπορει να θεραπευσει ή να σωσει ενα ομοιο του κατωτερο. Οτι μονο ο Θεος ως ανωτερο ον μπορει.
Οταν ο Θεος στειλει στην γη και σε όλους τους ανθρωπους την ενεργεια του αιθερα, τότε ΌΛΟΙ οι άνθρωποι θα ζουν ειρηνικα, λογικα και με υγεια. Θα είναι παραδεισος επι της γης λίγο πριν την Κριση και το βιωμα του πνευματικου κόσμου.
Ως τότε, υπομονη…
Ἕνας φαῦλος κύκλος, γιά ὅσους δέν μποροῦν νά διακρίνουν.
Δέν ζοῦμε τά ἴδια μέ τήν ἔννοια πού λένε ὅτι ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται. Οἱ ἄνθρωποι ὅταν ἦταν τροφοσυλλέκτες ἔτρωγαν καρπούς ἀπό τά δένδρα καί τώρα, ἄν καί κλεισμένοι στά σπίτια λόγω κορονοϊοῦ, παραγγέλνουμε καί ἔρχεται φαγητό ἕτοιμο μαγειρεμένο, μέ ντελίβερυ στό σπίτι.
Ὁ ἄνδρας μέ τή γυναίκα ἑνώνονται μέ τό μυστήριο τοῦ γάμου, δύο διακριτοί ἄνθρωποι, μέ συγκεκριμένο ὄνομα, καταγωγή, μέ συγκεκριμένη μορφή, μέ συγκεκριμένη ψυχή ὁ καθένας, ἀπό συγκεκριμένο πατέρα καί ἀπό συγκεκριμένη μάνα ὁ καθένας.
Τό ὄνομα πού δίνεται στό μυστήριο τῆς βάπτισης, εἶναι τό ὄνομα πού εἶναι καταγεγραμμένος ὁ κάθε ἄνθρωπος πού βαπτίζεται, στά ἀρχεῖα τοῦ θεοῦ. Ἄς ποῦμε ἕνα κορίτσι πού τό φωνάζουν Λενιώ καί εἶναι Χριστιανή Ὀρθόδοξη, εἶναι ἕνα κορίτσι πού τό βάπτισαν καί τό ὀνόμασαν Ἑλένη.
Ἡ μορφή κάθε ἀνθρώπου δέν εἶναι τυχαία. Δέν εἶναι τυχαῖο πού στήν ἁγιογραφία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἡ μορφή τῆς Παναγίας εἶναι ἴδια. Δέν φαντάστηκε ὁ κάθε ἁγιογράφος τήν Παναγία μέ ἄλλη μορφή.
«Είμαι ένας απλός, καθημερινός, αισιόδοξος άνθρωπος.
Αλλά, δεν αντέχω τα παράθυρα χωρίς θέα.
Τα παράθυρα βρίσκονται εκεί για να ταξιδεύουν τη ματιά.
Για ν’ αποκαλύπτουν ορίζοντες.
Για να υπόσχονται το «παραπέρα».
Για να λούζουν στο αληθινό φώς τ’ άδεια δωμάτια.
Για να φτιάχνουν σκιές με χρώμα πάνω στους λευκούς τοίχους…»
Οδυσσέας Ελύτης
Μαρία Μ,
Δεν έχω διαβάσει τη θεωρία της Ημιμόρφωσης του Αντόρνο, είχα διαβάσει όμως πριν από καιρό τα περί αισθητικής του- ένα κείμενο που έδινε την αίσθηση μαζεμένων εισπνοών χωρίς καμία εκπνοή ανάμεσά τους.
Δεν μπορούσα να το κρίνω φιλοσοφικά, (έτσι, μεγάλα του κομμάτια μου διέφυγαν) γιατί η σχέση μου με τη φιλοσοφία είναι ο ορισμός της ημιμόρφωσης. Πιθανότατα να μην έχω καταλάβει τίποτα. Μπορούσα όμως να νιώσω πολύ μεγάλη οικειότητα με αυτά που προσπαθούσε να πει για την τέχνη, που η θέση της ήταν νευραλγική, (νομίζω κεντρική) στη σκέψη του.
Δεν ξέρω πως ορίζει την έννοια ¨Βίωμα”, ο Αντόρνο.
Για μένα βίωμα είναι οι συγκινήσεις.
Οι συγκινήσεις όμως δεν είναι πάντοτε αγαθές, δεν είναι μόνο η αγάπη ή η κατάνυξη, για παράδειγμα, ενός θρησκευτικού συναισθήματος. Κάτω από την επιφάνεια, οι συγκινήσεις μπορούν να είναι ιδιαίτερα επώδυνες, ή καταστροφικές. Σε τόσο μεγάλο βαθμό, που απωθούνται. Από κάθε άτομο ξεχωριστά, και αθροιστικά από το κοινωνικό σύνολο. Γιατί ο χαρακτήρας τους είναι αφόρητος, βαθιά αντικοινωνικός και κυριολεκτικά επικίνδυνος.
Αν λοιπόν η κοινωνία τις κρατά πάντα σε εξορία αυτές τις συγκινήσεις, που θα εκφραστούν αυτές, που θα πουν την αλήθεια τους, χωρίς να πληγώσουν τον κοινωνικό ιστό;
Μια απάντηση είναι: στην Τέχνη.
Μα η Τέχνη δεν είναι το Κάλλος, η Ομορφιά;
Όχι, για τον Αντόρνο.
Κάτω από το φως αυτής της συναίσθησης, και βάζοντας όπου είναι η λέξη “τέχνη” τη λέξη “απαγορευμένη συγκίνηση” ας δούμε αν βγάζει νόημα ο παράξενος ποιητικός λόγος του, για την “αυτονομία της τέχνης”:
-“Η συγγένεια του έργου τέχνης με την κοινωνία είναι ότι της εναντιώνεται”.
-“Είναι μια κλειστή περιοχή έξω από το πλαίσιο της βέβηλης ύπαρξης… σε αντίθεση με τη μόνιμη κατάσταση ανελευθερίας στο κοινωνικό όλο”. (βέβηλη είναι η ύπαρξη όταν αγνοεί τις βαθύτερες συγκινήσεις της, -“ου γαρ οίδασι τι ποιούσι”)
Άλλοτε λέει ότι η τέχνη “έχει αποσπαστεί με αγώνα από την κοινωνία”, άλλοτε ότι η κοινωνία την έχει απαρνηθεί, “της κλείνει την πόρτα”.
-“Η μόνη επικοινωνία της τέχνης με την κοινωνία είναι η μη επικοινωνία”.
-“Είναι χωριστή από την εμπειρική πραγματικότητα, και κατά συνέπεια από το πλέγμα των κοινωνικών επιδράσεων”, επομένως “δεν μπορεί να είναι στρατευμένη”, να έχει δηλαδή πολιτικό λόγο, “δεν πρέπει να έχει κοινωνικά μηνύματα”. (Δεν μπορείς δηλαδή με ένα θεσμικό λόγο να προσεγγίσεις τον καημό των ανθρώπων)
-“Η τέχνη είναι η κοινωνική αντίθεση προς την κοινωνία και δεν συνάγεται άμεσα από αυτή” … παρ’ όλα αυτά “είναι ταυτόχρονα το γέννημά της”.
Στόχος της: “να φέρει το χάος στην τάξη”.
“Είναι μια μνήμη ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν”, “ιερογλυφικά που ο κώδικάς τους χάθηκε”.
Και ύστερα αρχίζει να αναδύεται ο βαθύς πόνος που κατοικεί μέσα στην τέχνη:
Η τέχνη “σαν διαιωνιζόμενο πάσχειν”.
¨Το μαύρο είναι το πρώτο στρώμα του χρώματος”.
Παρ’ όλα αυτά, κάπου εκεί, υπάρχει “μια υπόσχεση ευτυχίας”.
Να τελειώσω εδώ την παράθεση αφορισμών.
Δεν ξέρω γιατί μου δείξατε προς τον Αντόρνο.
Ελπίζω όχι για το μεγάλο χι που βάζει στον Διαφωτισμό, μην τον εμπιστεύεστε σε αυτό καθόλου. Ούτε όταν διαγράφει το “κλασσικό ιδεώδες” στην τέχνη.
Εγώ πιστεύω ότι ο στοχασμός του, έτσι όπως τον αφουγκράζομαι στα περί τέχνης, υπονομεύει το πνεύμα του άρθρου σας. Αλλά δεν ξεχνώ την ημιμόρφωσή μου.
Θέλετε να μου το εξηγήσετε;
Αγαπητή συνονόματη, ευχαρίστως να εξηγηθώ.
Αναφέρθηκα στο κείμενο αυτό του Αντόρνο με την ελπίδα ότι θα βρούμε έναν κοινό παρονομαστή απέναντι στο κοινωνικό-ψυχικό κακό που σκορπίζουν οι διανοούμενοι που «μοιράζουν λοφία».
Σε καμιά περίπτωση η Ημιμόρφωση δεν σημαίνει τα κενά γνώσης όλων μας. Σημαίνει το σημερινό κοινωνικό φαινόμενο του γενικευμένου κομφορμισμού, τη συμμόρφωση-απάθεια των μαζών αλλά και τη στάση των διανοούμενων που την καλλιεργούν υπηρετώντας τη Βιοεξουσία.
Ο Διαφωτισμός δεν με απασχολεί επειδή είναι κάτι ξεπερασμένο, επειδή ξεδοντιάστηκε από τον σχετικισμό του νεοθετικισμού. Αυτός ο σχετικισμός με απασχολεί ως η κυρίαρχη σκέψη και ως συγκεκριμένη πολιτισμική παράδοση, την οποία κρύβουν ο μύθος περί οικουμενικής «ορθολογικότητας» και ο μύθος περί διαρκούς «προόδου». Το άρθρο μου είναι απλώς ένας αντίλογος στις πρόσφατες σκέψεις που ακούστηκαν σε συνεντεύξεις των Ανιχνεύσεων. Το θέμα μου είναι η εθελοτυφλία ως προς το ψυχικό και κοινωνικό γεγονός των παραδόσεων: ότι δεν θέλουμε να ξέρουμε τις διαφορές ανάμεσα στους ανθρωπολογικούς τύπους που δημιουργούνται από τις διαφορές ανάμεσα στις πολιτισμικές παραδόσεις.
Το «πνεύμα» μου είναι ότι δεν είναι «όλα ίσωμα», ότι μόνον η συνειδητοποίηση αυτή θα διαμορφώσει μια κάποια αντίσταση στον ολοκληρωτισμό της του νέου δυτικού «πολιτισμού». Για να αποκτήσουμε Κρίση πρέπει να ασκηθούμε στη Διάκριση: πχ άλλο επιθυμία άλλο συναίσθημα, άλλο συνειδητή σκέψη άλλο ασυνείδητος Νους, άλλο λειτουργική ψυχή άλλο ελεύθερη, άλλο σύμβολο άλλο Νόημα, άλλο η αγάπη των θηλαστικών άλλο η Αγάπη της ανθρώπινης ψυχής.
Ένας διάσημος ανθρωπολόγος τονίζει ότι ο άνθρωπος χωρίς τη φύση που διαμόρφωσε από την κοινωνία του είναι σαν τον πίθηκο που δεν διακρίνει το «αγιασμένο» νερό από τον νερό που τον ξεδιψά.
Το Ημιβιωμένο είναι η αδυναμία του σημερινού ανθρώπου να βιώσει διαπροσωπικές σχέσεις σε επίπεδο πέραν των θηλαστικών επειδή χάθηκαν τα κοινωνικά νοήματα.
Το βίωμα είναι το νόημα με το οποίο διακρίνεται η απλώς έμβια ζωή από την ανθρώπινη, από τον Βίο ως ψυχικό τρόπο ύπαρξης, δηλαδή ως πολιτισμό. Ο πολιτισμός είναι τρόπος ψυχικής ύπαρξης, τρόπος δημιουργίας, τρόπος Τέχνης.
Η φύση για τον άνθρωπο είναι ο πολιτισμός. Η συγ-κίνηση είναι ανθρώπινος τρόπος ύπαρξης, πέρα από τα συναισθήματα του θηλαστικού. Και είναι άλλη η συγ-κίνηση με τον τρόπο της αισθητικής, του αισθητικά ωραίου ή άσχημου και άλλη με τον τρόπο του Κάλλους, του Όμορφου επειδή έχει Μορφή (υπόσταση αληθινού όντος), δεν έχει την Α-Σχήμια του Ά-Μορφου.
Λέει λοιπόν ο Αντόρνο: ‘Το ημικατανοημένο και ημιβιωμένο δεν είναι προκαταρτική βαθμίδα μόρφωσης, αλλά θανάσιμος εχθρός της Μόρφωσης ως Πολιτισμού. Στοιχεία μόρφωσης εισέρχονται στη συνείδηση χωρίς να ζυμωθούν με ψυχικά νοήματα και έτσι μεταβάλλονται σε βλαβερά δηλητήρια και τείνουν προς τη δεισιδαιμονία, ακόμα κι αν καθ’ αυτά επικρίνουν τη δεισιδαιμονία…Ενισχύουν την εκπραγμάτιση/πραγμοποίηση της συνείδησης’.
‘Η αποτυχία του Βιώματος ανάγεται στο συλλογικό ναρκισσισμό. Με αυτόν, οι άνθρωποι αντισταθμίζουν τη συνείδηση του κοινωνικού κενού… Ο ημιμορφωμένος ασκεί αυτοσυντήρηση χωρίς εαυτό. Δεν διαθέτει πια το βίωμα και το νόημα της «υποκειμενικότητας» του Ατόμου’. ‘Χωρίς κοινωνία/παράδοση, δεν υπάρχει η ψυχική διάρκεια/ temps duree, η ψυχική συνοχή που οδηγούσε στην ικανότητα κρίσης. Στη θέση της έχει μπει το άκριτο «αυτό είναι»: «να ένα χωριό», να ένα εργοστάσιο», σαν να μιλούν επιβάτες ενός τραίνου που τρέχει με μεγάλη ταχύτητα κατονομάζοντας αυτό που βλέπουν έτοιμοι να απαντήσουν χωρίς να σκεφτούν σε κάθε ερώτημα που δεν τέθηκε’.
Ο Αντόρνο δεν είναι ο μόνος που έθιξε το φαινόμενο του ναρκισσισμού της Μεταμοντέρνας εποχής. Ο Κρίστοφερ Λας είναι από τους πρώτους και καλύτερους συστηματική εμβάθυνση του φαινομένου.
Ελενη Π.:
Μιλω για την Αιωνια Επιστροφη αν εχεις ακουστα. Ειναι ενα μυστηριο της ζωης που προσωπικα τουλαχιστον δεν καταλαβαίνω το νοημα του, παρόλα αυτα, εχω γνωση ότι συμβαινει. Αυτο εννοω φαυλος κυκλος.
Τό αἰώνια ἔχει τήν ἔννοια τοῦ χρόνου. Στήν ἑλληνική γλώσσα, στήν ὁποία ὄχι μόνο ἡ κάθε λέξη ἀλλά καί τό κάθε γράμμα ἔχει ἱεραρχία καί σημασία.
Ψαξτο λίγο και δες τί ειναι.
΄Ψάξτο λίγο ΄ γιά τό θέμα τῶν φύλων εἶναι λίγο. Διαβάζοντας, μελετώντας, ἔστω ἐπιστημονικά ἀναλύοντας τήν Γένεση, ὁ κάθε ἄνθρωπος μπορεῖ νά βγάλει διαφορετικά συμπεράσματα. Τό μυστήριο ἄς ποῦμε ΄ ἐκ τοῦ ἀνδρός αὐτῆς ΄ δέν σημαίνει ἐκ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῆς. Τά ἀδέλφια ἔχουν κοινό dna ἀπό τήν ἴδια μάνα καί τόν ἴδιο πατέρα, ἀλλά δέν εἶναι ΄ζευγάρια ἀναπνοές ΄ πού ἔχουν μεταξύ τους σύνδεση, δηλαδή ὁ ἕνας αἰσθάνεται τόν ἄλλον. Ὅταν λέμε Κωνσταντινούπολη ἐννοοῦμε Κωνσταντίνου-πόλη, δηλαδή ὁ συγκεκριμένος ἄνδρας ὑπάρχει, ἔτσι εἶναι γνωστή ἀπό τήν ἀρχή πού κτίσθηκε. Ἀνάλυσε λίγο τό ὄνομα Ἀλέξανδρος.
Τό ΄ δές ΄ σημαίνει νά προσπαθήσω νά δῶ μέ τά δικά μου μάτια, τά ὁποῖα συνδέονται μέ τούς γονεῖς πού μέ γέννησαν, χρῶμα, σχῆμα κλπ. καί βέβαια μέ τήν ἔννοια τοῦ ὁρῶ.
Δές πιό καθαρά.
Παιδακι μου τι λες;;; ΔΕΝ καταλαβες τιποτα! Αστο, δεν πειραζει, ισως σε εναν αλλο παραλληλο κόσμο…
Καλη σου μερα!
Παιδάκι σου δέν εἶμαι. Κορίτσι, γιατί ὁ μπαμπάς μου παιδί ἔλεγε τό ἀγόρι.
Μαρία Μ.,
Η απάντησή μου στο 20.1.2 σου, αναρτήθηκε πολύ πιο ψηλά στο νήμα των σχολίων, δεν ξέρω αν το είδες, είναι στο 20.2.1.2
https://www.anixneuseis.gr/%cf%88%ce%b7%ce%bb%ce%b1%cf%86%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf-%ce%ac%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%83%cf%84%ce%bf/comment-page-1/#comment-940107
Εννοείται,πως δεν έχεις καμιά “υποχρεώση” να μου απαντήσεις ,μπορέι να μη σ΄ενδιαφερει καν, οπότε όλα καλά.
Θα ήθελα ωστόσο να έβλεπες ΑΝ μπορούσες , τη σειρά ντοκυμαντερ που σου πρότεινα , με την άγρια πανίδα ,είναι γύρω στις 9μμ σ’ ένα απ τα κανάλια με αρχικό Σ. Ήθελα να δώσεις στον εαυτό σου πρωτα μια απάντηση σχετικά με το τι μπορεί να είχε κατά νου το ΟΝ οταν για παράδειγμα δημιουργούσε ψάρια transexual
https://www.youtube.com/watch?v=8S79UN856EE .
Φαντάζομαι πως η Οντολογία έχει σοβαρές απαντήσεις για όλα αυτά. Ή μήπως διχαζόμαστε άνευ λόγου;
“από ψηλά να γκρεμιστείς και χαμηλά να πέσεις…”, αθεόφοβε!…
«Ἀρχή μέν πίστις, τέλος δέ ἀγάπη», λέγει
(«Η πίστις η θύρα εστί των μυστηρίων», τονίζει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος – Λόγος ΟΒ΄)
καί στά πλαίσια τής ξεπεσούρας αυτού τού κόσμου, βλέπε:
«Εἴτε δέ προφητεῖαι, καταργηθήσονται·
εἴτε γλῶσσαι παύσονται·
εἴτε γνῶσις καταργηθήσεται.»,
γιά τήν οποία είσαι ειδοποιημένος εδώ καί χιλιάδες χρόνια,
δέν προβλέπεται τίποτα γιά ξυλοκέρατα γνώσεως,
Βλαξ,
έρμαιο τών παθών σου!…
Ποία η Πίστις σου, άπιστε;
Ποία η Ελπίς σου, ανέλπιδε;
Νά αγαπάς τό εφεύρημα τής απόκρυψης τού αληθούς ότι
είσαι θανασίτικα αρνητής, έκ μιάς αρχής, πάσης απαντήσεως,
καμουφλαρισμένος πίσω από τήν απατηλή, μονότονη καί μανιοκαταθλιπτική επανάληψη
-πάνε έντεκα χρόνια, πιά, εδώ μέσα, πού βαράς δαιμονικά τό ίδιο βιολί…-
τού ξεφωνημένου από τό 2009 κουτοπόνηρου
“εγώ ρώτηξα”,
τής φαμπρικαρισμένης ψευτοεικόνας τού «ερωτων»;
Αυτά είναι τού… πρόκτορ!…
«…οί δε εκζητούντες τόν Κύριο, ούκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού», θεόστραβο στραβάδι.
Προσοχή:
«…Οὐκ ἔστι δὲ ἐν λόγοις ὁ ἀγὼν, ἀλλ᾿ ἐν πράγμασιν,
οὐδὲ ῥητῶν καὶ ἀποδείξεων καιρὸς (πῶς γὰρ ἐν οὕτω διεφθαρμένοις κριταῖς;)· ἀλλὰ δεῖ τοὺς ἀγαπῶντας τὸν Θεὸν ἔργοις αὐτοῖς γενναίοις παρατετάχθαι καὶ
πάντα κίνδυνον ἑτοίμους εἶναι παθεῖν ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας καὶ
τοῦ μὴ τῇ κοινωνίᾳ χρανθῆναι τῶν ἀσεβῶν…»[http://mifovoutomikronpoimnion.blogspot.com/2015/11/uparxouv-oi-ev-logois-movov-agapwvtes-tov-9eov-alla-kai-oi-ev-logois-kai-ergois-agapwvtes-Autov.html σσ]
Αγιος Μάρκος Εφέσσου, ο Ευγενικός
https://www.taxydromos.gr/Epistoles/247223-agios-markos-efessoy-o-eygenikos.html
Εξαρχειου, παντα χαριτωμενος. 🙂
Όμως ο Εννοων εχει καπου δικαιο, κατι δεν παει καλα και δεν βγαίνει λογικο νοημα οταν μας μαθανε και μας λενε ότι δεν εχει σχεση ο Θεος!…
Αστο γιατί δεν θα σου αρεσει αν το συνειδητοποιησεις ποτε τί συμβαινει.
Το μονο που εχω να πω είναι ότι τα προσωπα Πατηρ-Υιος και αγιο Πνευμα ΣΤΑΘΗΚΑΝ στο υψος τους παρα την υπαρξιακη τους καταστροφη…
Γειά σου Εξ.
Εγώ το βιολί μου,εσύ τον χαβά σου.
Εποικοδομητική κουβέντα.
Όποιος στείψει τά έντεκα χρόνια τής διαλειμματικής σου παρουσίας εδώ μέσα,
Βλαξ,
τί θά βγάλει εκτός από διασκευές τού σοφίσματος:
“μπορεί ό θεός νά φτιάξει μιά πέτρα τόσο μεγάλη, ώστε νά μήν μπορεί νά τήν σηκώσει;”
Ποία η πίστις σου, άπιστε;
Ποία η ελπίς σου, ανέλπιδε;
τί νά τίς κάνω εγώ τίς απαντήσεις σ’ αυτά τά ερωτήματα·
από σένα λείπουν…
σέ ποιόν μοστράρεις εξυπνακίστικα τήν «τροφική αλυσίδα», πεπερασμένε;
Στόν άπειρο Θεάνθρωπο τού «λάβετε φάγετε…»;
«οί άνθρωποι είμαστε γένος Θεού», λέγει στούς Αθηναίους ό Απ. Παύλος, έ;!
απαθή, σέ θυμάμαι, σάν νά μήν υπάρχεις, σάν νά ‘σαι γυάλινη επιφάνεια,
μπροστά στίς τόσες φορές πού έπαιξε ό περίφημος Ύμνος τής αγάπης,
εδώ μέσα…
τί αγαπάς, άν όχι τόν proctor τών δαιμόνων
Βλαξ;
Γελασα με την καρδια μου Εξαρχειου, να εισαι καλα!
Ο Εννοων μπορει να είναι λιγουλακι κρυουλης, αλλα το μυαλο του κοβει, μην τον υποτιμας.
🙂
Tους Procter και Gamble, αγαπώ Εξ. Γιατί μας προμηθεύουν με σαπουνάκια που τόσο χρειαζόμαστε την εποχή τούτη, (άλλοι για τα χεράκια άλλοι για να πλύνουν το στομα ) και γιατί εφηύραν τα πάμπερς που τόση ανάγκη έχω σύμφωνα με την διάγνωση της Μαρίας Μ. καθώς λέει (δείχνοντας εμένα) “Όσοι δεν αμφισβητούν τις δυτικές «αλήθειες» τα κάνουν επάνω τους με την ιδέα και μόνο να αποδεχτούν το Χάος του Γίγνεσθαι στη θέση της «ουσίας» του Είναι.”
Μας έκανε η αναγνώστρια να ευθυμήσουμε καθότι σε βρίσκει “πάντα χαριτωμένο” μ’ αυτά που λες.
Άντε Εξ, ποιός τη χάρη σου, έχεις γοητεύσει 2 συνονόματες, μια αναγνώστρια , και την Ελένη Π. !
Και να φανταστείς , το μόνο που είχες να κάνεις ήταν να βρίζεις εμένα ! Μ΄ένα σμπάρο ..4 τρυγόνια !
Υποκλίνομαι ταπεινά.
Η ελπίδα μου είναι να γίνω …εσύ . Τι άλλο μου απομένει ;
Θα επανελθω για τα υπόλοιπα, όταν σοβαρευτείς.
Αὐτό λέγεται καί πληθωρισμός,
https://el.wiktionary.org/wiki/πληθωρισμός
ἕνας ἄνδρας καί 4;
Αὐτός ὁ ἄνδρας λοιπόν, νά χαίρεται τή μάνα του, γιά νά μπορεῖ κι αὐτή νά χαρεῖ καί τά ἄλλα της παιδιά.
Το ρήμα εννοώ δεν σημαίνει μόνο καταλαβαίνω αλλά και επιμένω.
Στην παρούσα περίπτωση ο «Εννοών» είναι αυτός που επιμένει να μην εννοεί.
Για να μπει κάτι μέσα στο Νου χρειάζεται ταπεινοφροσύνη. «Η αλήθεια αγαπά να κρύβεται» και πολύ καλά κάνει γιατί δεν αφορά τους αλαζόνες αλλά τους ταπεινούς. Ο Εννοών αποτελεί λοιπόν ένα καλό παράδειγμα της συμμόρφωσης στην κυρίαρχη ιδιοσυγκρασία που είναι η «θέληση για δύναμη». Εκτός του ότι δεν διανοείται ότι δεν υπάρχουν ατομικές «απόψεις» αλλά κοινωνικές «αλήθειες», θέλει ντε και καλά να επιβάλει τα μυαλά του σαν πανανθρώπινη σκέψη.
Οι δυτικόφρονες νομίζουν ότι η σκέψη τους ανήκει στην υπαρξούλα τους και ότι οι κοινωνικές «αλήθειες» των Βορείων ισχύουν στην πραγματικότητα. Η Αλήθεια είναι πως οι πολιτισμικά κυρίαρχοι δούλεψαν πολύ για να πιστέψουμε ότι ο θεός μας έκανε «λύκους», ότι ο «πόλεμος όλων εναντίον όλων» είναι θεϊκό δημιούργημα. Θεωρούμε αδιαμφισβήτητη τη «βιολογική εξέλιξη», ενώ μας είναι αδιανόητο πως ο «παράδεισος» και η «κόλαση» είναι για την παρούσα ζωή. Μάλιστα ότι είναι χρέος του ανθρώπου να αποκτήσει την τέλεια ευτυχία ανοίγοντας την ψυχή του στην Αγάπη.
Όποιος ταυτίζεται τόσο πολύ με την «άγρια φύση» ώστε να αγνοεί τη δυνατότητα του ανθρώπου να επιλέξει ανάμεσα στην Ανάγκη και την Ελευθερία σημαίνει απλώς ότι είναι τέλεια συμμορφωμένος με την κυρίαρχη ιδεολογία: Η διαστρέβλωση της ανθρώπινης φύσης υπήρξε μια πετυχημένη προσπάθεια νομιμοποίησης του κοινωνικού ελέγχου με δουλοπρεπή συστήματα. Αρχικά με την «αμαρτωλή» φύση και στη συνέχεια με τον «πρωτόγονο άγριο», έγινε αποδεκτή η «αναγκαιότητα» του «κοινωνικού συστήματος» ως διαδικασίας καταστολής της αληθινής φύσης του ανθρώπου.
Με τέτοια μυαλά βάζουμε στο στόμα μας Αλήθειες όπως ο αποφατισμός χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι αγνοούμε τι πάει να πει Αλήθεια. Τέτοια μυαλά, κολλημένα στη δαρβινική και νευτώνεια νομοτέλεια, δεν έχουν καν πάρει χαμπάρι τι είναι αυτό που άλλαξε στη Νέα Φυσική. Τους λένε για τον αποφατισμό ως προς την υπόσταση της Ουσίας και εκείνοι νομίζουν ότι πρόκειται για καταφατική και αποφατική κίνηση του νου. Ο αποφατισμός είναι αδιανόητος για δυτικόφρονες επειδή προϋποθέτει ταπείνωση του εγώ, παραδοχή του ότι υπάρχουν πράγματα που δεν τα χωράει ο νους σου, παραδοχή του άπειρου χάους, που χέει/αναβλύζει από τον εαυτό του και δεν έχει πέρατα. Όσοι δεν αμφισβητούν τις δυτικές «αλήθειες» τα κάνουν επάνω τους με την ιδέα και μόνο να αποδεχτούν το Χάος του Γίγνεσθαι στη θέση της «ουσίας» του Είναι.
Εννοούν/επιμένουν πως υπάρχει μόνο η «πραγματικότητα» των «αληθειών» που έχουν αμάσητα καταπιεί. Υπονομεύουν την Αλήθεια της άλλης κοινωνίας με το ψέμα ότι η Αληθινή Ζωή είναι μετά θάνατον. Αρνούνται να πιστέψουν η σκέψη δεν αλλάζει όσο δεν αλλάζει κοινωνία αλλά ούτε η κοινωνία αλλάζει όσο δεν αλλάζει η σκέψη. Επιμένουν στη δυτική «αλήθεια» περί «ορθολογικού» ανθρώπου και ότι αντιπαρατίθενται «επιχειρήματα». Μένουν τυφλοί στην αντιπαράθεση ιδιοσυγκρασιών-κοινωνιών.
Θέλουν δεν θέλουν έχουν γίνει σοφιστές. Ούτε ο Στέλιος Ράμφος αναγνωρίζει ότι ασκεί κατ’ επάγγελμα τη σοφιστική με τα ιδιαίτερα μαθήματα που αντιμάχονται τη Φιλοσοφία, ακριβώς όπως στην εποχή του Πρωταγόρα.
Αγαπητή Μαρία , να προλάβω να διαχωρίσω τη θέση μου από έναν κοινωνικό σχετικισμό, απέναντι στον οποίο οι ψυχικές μου κεραίες κηρύσσουν γενική επιστράτευση, και επιβάλλουν στρατιωτικό νόμο: αρνούμαι να πνιγούμε όλοι μαζί μέσα σε μια παγκόσμια, δήθεν “αγαπητική” και γεμάτη “κατανόηση” μαστούρα!
Όμως,
δεν βρίσκετε ότι ο Αντόρνο γίνεται βαθειά σχετικιστής όταν, κατά την άποψή του στα περί τέχνης, θεωρεί ότι αυτό που “υπερβαίνει την πραγματικότητα”, ΔΕΝ ΚΟΙΝΩΝΕΙΤΑΙ, είναι δηλαδή ουσιαστικά αντικοινωνικό και μη επικοινωνήσιμο;
Δεν καταλαβαίνετε ότι αυτή του η θέση, ή μάλλον η άρνηση, δεν υπονομεύει μόνο τη “Φυσική επιστήμη”, αλλά επί της ουσίας και την “επιστήμη του Ανθρώπου”, καθώς αποδυναμώνει κάθε σας
επιχείρημα πάνω στη διάκριση των ανθρωπολογικών τύπων; Δεν σας ανησυχεί ο ανορθολογισμός του;
Η αλήθεια είναι ότι κατ’ αρχή συμφωνώ με τον Αντόρνο, και φάνηκε από τα πρώτα σχόλιά μου προς το άρθρο σας.
Διαφωνώ όμως με τον μηδενισμό του, παρ’ όλο που τον καταλαβαίνω βαθύτατα.
Γιατί είναι άλλος ο σχετικισμός που κλείνεται μέσα στο “όχι” του, και άλλο αυτός που ΟΜΟΛΟΓΕΙ την αδυναμία του, την λέει με το όνομά της.
Είναι διαφορετικό η γλώσσα να μιλά, και άλλο να λανθάνει, να πλημμυρίζει δηλαδή με συναισθήματα που αγνοούμε ποια είναι. Δεν είναι η τέχνη ζοφερή, είναι ένα πρόσωπο πάντα ζοφερό, το υποκείμενο που αγαπά, ή το αντικείμενο της αγάπης, η σχέση προϋποθέτει ένσαρκα όντα.
Όσο λοιπόν ο Αντόρνο δεν εξομολογείται αυτά τα συναισθήματα, δεν τα φέρνει δηλαδή στην επιφάνεια και δεν τα αναγνωρίζει, αυτά γίνονται “μια άλλη γλώσσα, σαν ιερογλυφικά”, “ένα διαιωνιζόμενο πάσχειν” μια “αντικοινωνική σιωπή”. Σελίδες επί σελίδων, η γλώσσα κυριολεκτικά εξαρθρώνεται , η φιλοσοφική γλώσσα γίνεται ποιητική, για να μην επιτρέψει στο σώμα να σπαράξει.
Μέσα από αυτή την “αρνητική θέση”, επιτίθεται στον ορθολογισμό της εποχής του, τον Διαφωτισμό.
Επιτίθεται στην αντικειμενικότητα, όχι γιατί προάγει στη θέση της μια συγκινησιακή ζωή, αλλά γιατί έχει βρει έναν άλλο τρόπο να την αποκρύψει. Αυτός ο σχετικισμός είναι επικίνδυνος κατά τη γνώμη μου.
Όσο ο άρρητος κόσμος των συγκινήσεων μπερδεύεται με το άρρητο του κόσμου θα έχουμε κακά ξεμπερδέματα.
Από την άλλη, “αντικειμενικότητα” δεν είναι ένα ακόμα “φιλοσοφικό κίνημα” που απλά το προσπερνάμε και απολαμβάνουμε την καταβαράθρωσή του. Είναι ένα σοβαρότατο ψυχικό γεγονός, μια διάνοιξη προς τον κόσμο, ένα επίτευγμα. Είναι η στιγμή που το εγώ αυτονομείται, οριοθετείται, και είναι σε αυτά ακριβώς τα όρια, ανάμεσα στο άπειρο και τη μονάδα, που ξετυλίγεται η ενέργεια σε όλες τις μορφές της, εκεί που μπορούμε να γνωρίσουμε τον κόσμο σαν ενσαρκωμένα όντα. Γιατί ο κόσμος μπορεί να γίνει γνωστός, και να παραμένει ταυτόχρονα άγνωστος, τι να κάνουμε τώρα. Μα σε αυτό το ¨γνωστός”, υπάρχει μια αυτοπεποίθηση δοξαστική, μια υπευθυνότητα, και όχι μια φιλαυτία.
ΥΓ. Αγαπητή Μαρία, μια τηλε-εργασία με πιεστικούς χρόνους θα με αποσπάσει από τη συζήτησή μας.
Δεν σου κρύβω ότι την απόλαυσα, μου έδειξες νέες όψεις των πραγμάτων, παρ’ όλο που συνεχίζω να διαφωνώ (έντονα) με τους ανθρωπολογικούς σου τύπους.
Σε ευχαριστώ πολύ.
Αυτό πού φρόντισες νά καταγραφεί εδώ μέσα σέ έκταση έντεκα χρόνων,
Βλαξ*,
είναι η απαρέγκλιτη εφαρμογή έκ μέρους σου
τού μισόθεου/μισάνθρωπου/μισελληνικού
“Ελληνικό νά μήν είναι καί νά μήν είναι Ορθόδοξο, όλα τά άλλα γιά μάς δουλεύουν”,
τό τόσο αποκαλυπτικό γιά τό χάλι σου,
όσο καί η αποτυχία σου, ώς τσιφούτη, νά προσφέρεις εδώ μέσα,
ό,τι ωφέλιμο πού δέν θά σού κόστιζε τίποτα,
λίγη καλοδιαλεγμένη μουσική καί λίγη ποίηση,
αυτά τά ελληνικά δώρα αγάπης πρός κάθε άνθρωπο όπου γής,
μά πού νά βρεθούν μέσα σου τέτοια πράγματα βολονταριασμένε ναρκισσευτή,
αρνητή τού «λάβετε φάγετε…»**,
όπως ποίηση καί μουσική, νά: https://www.youtube.com/watch?v=HEGTsQoZSz8
*
αυτό τό κάτι μέσα σου τό εντελώς δικό σου,
ό βαθύτατος, ό κατ’ εικόνα Θεού, εαυτός σου,
σέ ώθησε νά εκτεθείς αποκαλυπτικά(όπως η αρρώστια πού βάνει σημάδια…)
ενώπιόν μας εδώ μέσα,
μ’ αυτό τό πρώτο νίκ δικής σου κουτοπόνηρης επιλογής,
μά η υιοθετημένη έκ μέρους σου ανηθικότητα[1] σού αφαίρεσε τήν όραση καί
σού θόλωσε τον νού, αφήνοντάς σου μόνο τή βλέψη τών κτηνών,
γιά νά ‘χεις νά πορεύεσαι μέ ανακλαστικές αντιδράσεις,
αρχετυπικό στραβάδι,
ώστε εσύ νά μήν μπορέσεις νά ωφεληθείς απ’ αυτό τό σημάδι
τής αρρώστιας πού σέ κατέχει …
[1]
ακραία εκδοχή της, ό αβυσσαλέος ναρκισσισμός τής αρχαίας μήτρας τού ναζισμού
israel über alles
τών χανουκατζήδων εβραίων σταυρωτήδων τής Ζωής·
ναρκισσισμός πού χτυπάει ταβάνι καί τό διαπερνά έως συντριβής τής ανθρωπότητας κι όλου τού πλανήτη,
τό μαγαζί όμως δέν είναι ξέσκεπο…
**
ό Λόγος παρήγαγε ημάς έκ τού μή όντος[2]
καί γιά νά μπορούμε νά υπάρχουμε, ώς γένος Θεού, μάλιστα
μάς ταΐζει μέ τή σάρκα καί τό αίμα τής ίδιας τής Θεϊκής υπόστασής Του,
ό Πανεύμορφος τής αγάπης πού «ού ζητεί τά εαυτής», η θεϊκιά!…
λές,
Βλαξ,
η Θεϊκιά αυτή Διατροφή πού Θεώνει τόν έκ τού μή όντος,
νά εξέπεσε αντεστραμμένη στήν «τροφική αλυσίδα»
πού παρατηρείς βλέπων αλλά όχι ορών,
στά πλαίσια τής Πτώσεως;
δές τήν αντιστροφή τού βέλους, από
ό άνθρωπος τρώει τόν Θεό κι έτσι υπάρχει ώς γένος Του, σέ
ό καί κανίβαλος, άνθρωπος
καταβροχθίζει τά ορυκτά, τά φυτά, τά ζώα,
τή θάλασσα, τή γή, τήν ατμόσφαιρα, τόν πλανήτη ολόκληρο…
μέσα σ’ αυτόν τόν ξεπεσμένο κόσμο, πάντως
οί πανάξιοι τής ποιήσεως καί τής μουσικής φύλακες τής Ορθοδοξίας μας,
οί ασκητάδες καί καλογέροι/καλογραίες μας,
νηστεύουν περισσότερο απ’ όλους μας
κι από τόν ύπνο, ακόμη
καί πάντως κρέας,
δέν τρώνε …
[2]
http://www.orthodoxos.com.gr/phpBB3/viewtopic.php?t=2751