του Παντελή Σαββίδη
Λίγο πριν αναλάβει πρόεδρος της ΝΔ, θα ήταν το 1995, ζήτησα από τον Καραμανλή μια συνέντευξη. Εργαζόμουν στην ΕΡΤ3. Μου την έκλεισε στο σπίτι του θείου του στην Πρώτη.
Για την ακρίβεια δική μας πρόταση ήταν η Πρώτη. Το γιατί θα το πούμε άλλη φορά.
Συγκεντρώθηκε όλο το σόι. Από την μητέρα και τον πατέρα ως την όμορφη ξανθιά που δεν μπορούσα να καταλάβω ποια ήταν, αργότερα το μάθαμε, τους Γραμμένους και φίλους τους στο χωριό.
Η συνέντευξη δόθηκε κάτω από ένα τεράστιο πορτρέτο του θείου Καραμανλή, του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Ετοιμάστηκα, λοιπόν, με την κλασική μέθοδο. Απέναντι στις αναμενόμενες απαντήσεις θα έθετα ερωτήσεις απο την άλλη πλευρά, τότε κυριαρχούσε η ανδρεϊκή.
Φανταζόμουν πως το ίδιο θα περίμενε και ο Καραμανλής. Κλασική τακτική.
Το αποτέλεσμα με εξέπληξε. Οι θέσεις που έπαιρνε ο Καραμανλής στις ερωτήσεις που του έκανα όχι, μόνο, εμπεριείχαν τις ανδρεϊκές αλλά και υπερέβαλαν. Όλη η προετοιμασία πήγε στράφι και άρχισα να αυτοσχεδιάζω για να έχουμε ένα ανεκτό αποτέλεσμα. Για να είμαι ειλικρινής το απέδωσα στην πολιτική προσπάθεια να ενστερνισθεί στα λόγια μια πολιτική που είχε πέραση στην κοινωνία. Πλέον, νομίζω, πως δεν ήταν έτσι.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά καθώς τον άκουγα και χθες στο Πολεμικό Μουσείο στην παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Μανώλη Κοττάκη. Επειδή την πολιτική Ανδρέα και του ΠΑΣΟΚ εκείνης της εποχής την είχα μελετήσει καλά, πιστεύω πως όσα είπε, χθες, ο Καραμανλής θα μπορούσε να τα πει και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο Καραμανλής εξέφρασε απόψεις πολύ πλησιέστερα στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ από αυτές που υποστήριξαν οι σημιτικοί διάδοχοί του κατά την προσπάθεια μεταστοιχείωσης και μετάλλαξης του Κινήματος.
Ποιος είναι δεξιά και ποιος αριστερά; Γιατί το ΠΑΣΟΚ θεωρείται κεντροαριστερά και ο Συριζα αυτοαποκαλείται αριστερά;
Έχουν βάση στον σύγχρονο λόγο τους αυτές οι δύο πολιτικές κινήσεις;
Η αριστερά, παραδοσιακά, μετά από την εποχή της ουτοπίας, είχε μαρξιστικά χαρακτηριστικά. Βασιζόταν στην ταξική ανάλυση και τοποθετούνταν υπέρ του εργάτη προλετάριου, η σκληρή μαρξιστική (παραδοσιακή λέγεται σήμερα) και υπερ του εργαζόμενου η υπόλοιπη.
Εργάτης είναι ο προλετάριος. Εργαζόμενοι όσοι βγάζουν ένα μεροκάματο με διάφορες δουλειές.
Τα μαρξιστικά κόμματα που είχαν επιλέξει την Επανάσταση ως μέσο κατάληψης της εξουσίας και την επιβολή Δικτατορίας του Προλεταριάτου θεωρούσαν πως ο εργάτης θα ήταν το επαναστατικό υποκείμενο διότι δεν είχε τίποτε να χάσει παρά μόνο τις αλυσίδες του. Διαψεύστηκαν αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.
Προϊόντος του χρόνου η αριστερά- κυρίως μαρξιστική, το άλλο παρακλάδι της ήταν ο αναρχισμός- διασπάστηκε στην Ευρώπη και αναδύθηκε ένα νέο ρεύμα, ο Ευρωκομμουνισμός. Πίστευε στον Μαρξ και στον κομμουνισμό αλλά τα ερμήνευε διαφορετικά με τους πολλούς μαρξιστές φιλοσόφους που ανέδειξε. Κυρίως, εγκατέλειψε την Δικτατορία του Προλεταριάτο, την επαναστατική κατάληψη της εξουσίας και προέτασε εκλογές και αποδοχή του κοινοβουλευτικού συστήματος. Μόνο που το κοινοβουλευτικό σύστημα ήταν θεσμός της αστικής δημοκρατίας. Ακόμη και σήμερα που τα βασικά χαρακτηριστικά της αστικής δημοκρατίας διέρχονται κρίση, το κοινοβουλευτικό σύστημα την ακολουθεί. Αυτό είναι που εμφανίζει τα περισσότερα συμπτώματα κρίσης.
Η παραδοσιακή αριστερά παραμένει μαρξιστική και επαναστατική και στις μέρες μας έχει περιθωριοποιηθεί.
Η άλλη αριστερά που απεκόπη με τον Ευρωκομμουνισμό από την αρχική μήτρα της μετεξελίχθηκε, μεταστοιχειώθηκε και παρουσιάζει, σήμερα, την εικόνα του Συριζα. Δεν δίνει βάση στην ταξική ανάλυση. Δεν την ενδιαφέρει η οικονομική κατάσταση των ανθρώπων που θα εκφράσει. Δίνει έμφαση στα δικαιώματα, τις ελευθερίες και είναι διεθνική. Έχει υποβαθμίσει τις συλλογικότητες που αναφέρονται στα έθνη αλλά προβάλλει τις συλλογικότητες που βασίζονται στο φύλο. Δίνει έμφαση στο άτομο και τις ιδιαιτερότητές του και υποβαθμίζει τις κοινωνικές ανάγκες. Είμαστε, λοιπόν, ένα σύνολο διακριτών ατόμων το οποίο ζει σε μια γεωγραφική περιοχή την οποία ονομάζεται κράτος. Αλλά ένα τέτοιο σύνολο δεν συγκροτεί κοινωνία. Η κοινωνία είναι κάτι πολύ συνθετότερο από το άθροισμα ατόμων. Γι αυτό είχε δίκαιο η Θάτσερ. Στη δική της ιδεολογία και στην ιδεολογία του σύγχρονου φιλελευθερισμού δεν υπάρχουν κοινωνίες. Αλλά άτομα.
Αυτήν την αντίληψη την συμμερίζεται, σήμερα, ιδεολογικά ο κ. Μητσοτάκης και το κόμμα του. Και με αυτήν την αντίληψη ήρθε σε αντιπαράθεση το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Αλλά στην ίδια αντίληψη με την οποία συγκρούσθηκε ο Ανδρέας προσχώρησε ο Σημίτης και ο σημιτισμός.
Προσπάθησα να δω ποια είναι η διακριτή διαφορά μεταξύ ΠΑΣΟΚ, όπως το βιώνουμε εδώ και χρόνια και Νέας Δημοκρατίας και δεν τα κατάφερα. Αν την εντοπίσετε εσείς ενημερώστε με.
Αυτή όμως, όπως στην Ελλάδα εκφράζεται απο τον κ. Μητσοτάκη, το Συριζα και το ΠΑΣΟΚ, είναι και η κυρίαρχη αντίληψη στην Ευρώπη με την λιλιπούτεια ηγεσία της η οποία φέρνει συνέχεια την ήπειρο σε αδιέξοδα, την οδηγεί σε πολέμους και οικονομικές κρίσεις.
Σήμερα δεν υπάρχει ως διακριτό πολιτικό ρεύμα ο ανδρεϊσμός, ή το ΠΑΣΟΚ των πρώτων χρόνων, ένα ρεύμα μιας αριστεράς που εστίαζε στην διάσταση Κέντρου Περιφέρειας ως της κύριας παγκόσμιας αντίθεσης και στην ανάγκη ενός κοινωνικού κράτους.
Αυτές οι αντιλήψεις που ως ιδεολογικό και πολιτικό μέσο της μη κομμουνιστικής αριστεράς εξέφραζαν ασθενείς κοινωνικές ομάδες που αναζητούσαν στον ήλιο μοίρα, τώρα, γίνεται προσπάθεια να ψελλισθούν από την καλούμενη «ακροδεξιά», όπως αναντίστοιχα και ψευδώς επιδιώκεται να χαρακτηρισθούν οι εκφραστές της από τις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες αποδομητικές ομάδες.
Αυτό είναι ένα ιδεολογικό φορτίο το οποίο πρέπει να αποβάλλουν από πάνω διότι ο χαρακτηρισμός τους προσδίδει αρνητική βαρύτητα.
Παρόλα αυτά, όμως, ο κόσμος δείχνει να στρέφεται προς τα κόμματα αυτά. Είναι μια ψήφος διαμαρτυρίας ή μια ψήφος φυγής; Υπάρχει επιστροφή ή η νέα αντίθεση μεταξύ χυδαίου φιλελευθερισμού και ενός νέου κοινωνικού κράτους που θα εκφράσει την κοινωνία και όχι το άθροισμα προσώπων έχει, ήδη, αναδυθεί;
Πιστεύω το δεύτερο. Οι κοινωνίες διαμόρφωσαν το πολιτικό σκηνικό. Όχι οι φιλόσοφοι, οι ιδεολόγοι και οι πολιτικοί.
Οι κοινωνίες και οι ανάγκες τους. Βεβαίως, τα αντισυστημικά, αυτά κόμματα θα χρειαστεί χρόνος για να συγκλίνουν και να ανασυγκροτηθούν. Αλλά αυτά είναι ο νέος πόλος.
Κοινωνία και όχι άθροισμα ατόμων, ελευθερία, δημοκρατία, ισχυρό κοινωνικό κράτος και απόλυτος έλεγχος του χρηματιστηριακού κεφαλαίου σε μια Ευρώπη με διακριτές ταυτότητες αλλά όπου μπορεί να συγκλίνει θα το κάνει, είναι ένα πολιτικό πλαίσιο που θα διέκρινε αυτόν τον πόλο.
Η Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη δεν μπορεί να προσέλθει σε αυτές τις αντιλήψεις. Ούτε και ο Συριζα.
Θα μπορούσε να τις επιβάλλει η κοινωνία του ΠΑΣΟΚ; Δεν μπορεί, κάτι θα έμεινε που δεν θα εκφυλίστηκε.
Καλός ο συλλογισμός της τελευταίας φράσης του άρθρου για το ΠΑΣΟΚ .
Απαντώ θαρρετά ΟΧΙ -δεν έμεινε κάτι από το προηγούμενο τίποτα του ΠΑΣΟΚ – γιατί αυτά που είπε ο κ. Κώστας Καραμανλής και αν τα γράψει ένας λογογράφος δεν θέλουν και ούτε θα μπορέσουν να τα εκφέρουν ο όποιος Προέδρος ή τα στελέχη του εναπομείναντος ΠΑΣΟΚ.
Όλοι θυμόμαστε τους λόγους των εν ζωή τριών πρώην Προέδρων του ΠΑΣΟΚ κ.κ. Σημίτη , Γεωργίου Ανδρέα Παπανδρέου (ΓΑΠ) και Ευάγγελου Βενιζέλου , που ”γέρασαν και πήγαν” αλλά τον σοσιαλισμό και την προοδευτική ανάπτυξη επαγγέλλονται ακόμη, με τα τσιτάτα για διαχωρισμό Εκκλησίας και Κράτους , εκδημοκρατισμό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας , κοινωνικοποίηση των μέσω παραγωγής και φιλειρηνικές διαθέσεις έναντι όλων των γειτόνων μας, με δείγματα γραφής την Ενδιάμεση Συμφωνία με τα Σκόπια το 1995 (προάγγελο της Συμφωνίας των Πρεσπών) ,τα Ίμια το 1996, ,την Μαδρίτη το 1997 και το Ελσίνκι το 1999.
Αγαπητοί μας ομογενείς στην Ελλάδα και το Εξωτερικό .
Εάν το ΠΑΣΟΚ δεν δημιουργήσει δυνατή πατριωτική συνιστώσα -σαν αυτήν που είχε για 20 χρόνια περίπου με τον μακαρίτη συντοπίτη μου (Θρακιώτη) Μιχάλη Χαραλαμπίδη και αν ο Σύριζα παραμείνει με τα σημερινά ποσοστά του ,αλλά δεν καταραστεί την κομμουνιστική του προέλευση και τον διεθνισμό του θα συνεχίσει να κυβερνά η Νέα Δημοκρατία γιατί θα είναι το μόνο κόμμα , που εκπροσωπεί και ενθουσιάζει όλους τους Έλληνες οι οποίοι δεν ζουν για να τρώνε και να αδιαφορούν για το μέλλον της Πατρίδος και της Θρησκείας μας η οποία είναι καρφωμένη στις καρδιές όλων μας και στις χιλιάδες εκκλησίες και ξωκκλήσια σε και σε βραχονησίδες ακόμη .
Το 40% για αυτοδύναμη κυβέρνηση δεν το παίρνεις με τις φατρίες και τις πολυάριθμες συλλογικότητες.
Θα σιτίζονται φυσικά-όπως το ΚΚΕ -στην Βουλή ,αλλά ουδέποτε θα κυβερνήσουν .
Καί Ανδρέας Παπανδρέου δεν ξαναγεννιέται καί οι Έλληνες ξέχασαν την Δεξιά των παππούδων τους και ας είναι αυτή η Δεξιά που έσωσε την Ελλάδα από την κομμουνιστοποίηση της το 1949 .
ΘΑ ΨΗΦΙΖΟΥΝ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΣΕΒΟΝΤΑΙ ,ΤΟΥΣ ΔΙΝΟΥΝ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΑΖΟΥΝ ΣΕ ΤΑΞΗ ΤΟΥΣ ”ΑΝΑΡΧΙΚΟΥΣ” ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥΣ.
“Οι κοινωνίες διαμόρφωσαν το πολιτικό σκηνικό. Όχι οι φιλόσοφοι, οι ιδεολόγοι και οι πολιτικοί.”
καίρια επισήμανση, αν και θα προσέθετα ότι συνήθως οι πλέον δυναμικές (είτε οικονομικά, είτε αριθμητικά) μειοψηφίες ήταν εκείνες οι οποίες προπορευόταν των ανατροπών.