του Χρήστου Χρηστοδούλου*
Πριν από λίγες ώρες διάβασα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια ανάρτηση του κ. Σκέρτσου που αφορά στις δαπάνες για την προετοιμασία της αντιπυρικής περιόδου 2021, για την ΓΓΠΠ.
Σε πρώτη ανάγνωση είπα μπράβο όλα καλά. Όμως επειδή γνωρίζω ότι οι αριθμοί καμιά φορά μπερδεύουν, έκανα δεύτερη και τρίτη ανάγνωση των γραφόμενων, ώστε να δω το επιχειρησιακό αποτέλεσμα των δαπανών αυτών, μια και δόξα τω Θεώ έχω αρκετή εμπειρία στο θέμα αυτό.
Αναφέρεται λοιπόν ότι, σύμφωνα με το Λογιστήριο του Κράτους έχουμε αύξηση δαπανών κατά 56% από το 2018 μέχρι το 2021 για την ΓΓΠΠ. Επίσης, αύξηση των εργαζομένων στην ΠΥ κατά 15,6% για την ίδια περίοδο. Ακόμη αύξηση των διαθέσιμων πτητικών μέσων πυρόσβεσης κατά 45%. Τέλος, σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα διαθέτει πολλά περισσότερα εναέρια μέσα.
- Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Ας εξετάσουμε όμως την πραγματική κατάσταση όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τόσο εντός του 2021 όσο και στα προηγούμενα έτη. Στις προηγούμενες 10ετίες η οικολογική καταστροφή στη χώρα μας είχε να κάνει κυρίως με τις δασικές εκτάσεις. Με τις υπάρχουσες φωτιές όμως όπως εξελίσσονται μέχρι στιγμής, ήδη έχουμε αύξηση 180% καμένης γης σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, ενώ ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η αντιπυρική περίοδος.
Επιπλέον, σήμερα μαζί με τη καταστροφή των δασών, έχουμε για πρώτη φορά τόσο μεγάληοικονομική καταστροφή, αφού καίγονται επιχειρήσεις, σπίτια, λοιπές περιουσίες, υποδομές κλπ. Βέβαια προκύπτει το θέμα της ανθρώπινης ζωής. Το πόσο προστατεύεται πραγματικά θα το δούμε στη συνέχεια.
Το ερώτημα που ευλόγα τίθεται σήμερα είναι: γιατί και πως με τόσες επενδύσεις, με τόσα μέσα, κυρίως πτητικά και με 16% περισσότερο κόσμο, έχουμε ήδη διπλάσια οικολογική καταστροφή και υπερβολικά πολλαπλάσια οικονομική καταστροφή, σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Ας ξεκαθαρίσουμε όμως το τοπίο στον αναγνώστη, που αφορά στους παράγοντες των πυρκαγιών. Αυτοί είναι: οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας (καιρός), η καύσιμη ύλη, και ο σπινθήρας.
- Γνωρίζαμε πολλές ημέρες πριν για την έλευση του καύσωνα, ότι θα ήταν διάρκειας τουλάχιστον 15 ημερών. Στην περίοδο αυτή δεν είχαμε εντάσεις ανέμων αν και επιχειρήθηκε από κάποιους να πουν ότι είχαμε 7-8 μποφόρ, αλλά τα μάζεψαν γρήγορα αφού τους διαψεύδει η ΕΜΥ και το ΕΑΑ.
Άλλωστε αρκεί να παρατηρήσει κάποιος τις φλόγες και τους καπνούς που ανεβαίνουν κατακόρυφα, για να καταλάβει ότι είχαμε σχεδόν άπνοια. Το θέμα της έντασης του ανέμου θα εξηγηθεί επίσης παρακάτω.
Η καύσιμη ύλη υπάρχει και είναι τα δάση μας, αλλά και τα ξερά χόρτα, οι χώροι που δεν αποψιλώθηκαν, τα κλαδιά και οι κορμοί δέντρων που δεν απομακρύνθηκαν μετά τις χιονοπτώσεις που είχαμε, τα σκουπίδια , η βίαιη ανάπτυξη αστικού ιστού εντός των δασών κλπ.
Ο σπινθήρας στις περισσότερες φωτιές το καλοκαίρι, προέρχεται από το σύστημα διανομής ρεύματος της ΔΕΗ (υψηλή, μέση και χαμηλή στάθμη), αφού τα καλώδια αυτά ¨τρέχουν¨ χιλιάδες χιλιόμετρα εντός των δασικών εκτάσεων, πάνω από σκουπιδότοπους κλπ. Η θερμοκρασία ευνοεί τη διαστολή των καλωδίων, οι άνεμοι την επαφή μεταξύ τους λόγω ταλάντωσης και έτσι έχουμε παραγωγή σπινθήρων και έναρξη φωτιάς.
Πέραν αυτών, υπάρχουν χιλιάδες μετασχηματιστές που έχουν εξαντλήσει το όριο ζωής τους, εκρήγνυνται όταν υπάρχει μεγάλη ζήτηση ρεύματος, με αποτέλεσμα την πρόκληση πυρκαγιών. Τα προαναφερόμενα που καταγράφονται ενταύθα με δικαιολογημένο ενδιαφέρον, για την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος, προκύπτουν απο κανόνες της κοινής πείρας.
Το θέμα εμπρηστών, αγροτών, μελισσοκόμων, κυνηγών κλπ υφίσταται, αλλά είναι ένα μικρότερο ποσοστό στην πρόκληση των πυρκαγιών.
- ΤΑ ΜΕΣΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ
Επανερχόμενοι στο θέμα των μέσων πυρόσβεσης θα διαπιστώσουμε και εδώ ακόμη ένα μεγάλο λάθος. Επενδύουμε συνεχώς στα πτητικά μέσα που είναι πανάκριβα, αλλά όμως ενθουσιάζουν, και αφήνουμε στην άκρη τα κύρια μέσα πυρόσβεσης που είναι τα επίγεια μέσα, τα οποία λειτουργούν 24/7 και μπορούν να φτάσουν παντού.
Η φωτιά ΔΕΝ σβήνει από αέρος παρά μόνο εάν υπάρξει έγκαιρη προειδοποίηση, όπου με μια-δυο ρίψεις γρήγορα μπορεί να γίνει καταστολή της και να σβήσει οριστικά και πάλι από τις επίγειες δυνάμεις. Ας ανατρέξει ο κ. Σκέρτσος στα στοιχεία της ΓΓΠΠ του 2014 όπου το 70% των πυρκαγιών κατασβήστηκαν στο πρώτα 50-100 στρέμματα, ο σημερινός ΓΓ Πολιτικής κ. Β. Παπαγεωργίου το γνωρίζει πολύ καλά.
Όμως δυστυχώς γίνεται μεγάλη προπαγάνδα στο σχεδιασμό ανάπτυξης των πτητικών μέσων, ιδιαίτερα των Α/Φ Canader, όπου τοπικοί παράγοντες, βουλευτές και λοιποί, πιέζουν την εκάστοτε διοίκηση της ΠΥ ώστε να έχουν έξω από το σπίτι τους από ένα Α/Φ CL.
Επίσης η διάσπαση των μεγάλων μέσων αεροπυρόσβεσης δεν επιτρέπει την ταυτόχρονη επέμβαση περισσότερων Α/Φ για καταστολή μιας φωτιάς με την έναρξη της, αλλά και την αποκατάσταση βλαβών άμεσα. Για παράδειγμα υπάρχουν περιπτώσεις που Α/Φ CL δεν εκτέλεσαν επιχειρησιακές αποστολές από την βάση ανάπτυξης τους στο παρελθόν, όμως κάλυπταν το αίσθημα ασφάλειας με την παρουσία τους την τοπική κοινωνία, όχι όμως την κύρια αποστολή τους.
Εδώ διευκρινίζεται ότι, την ευθύνη ανάπτυξης των αεροπορικών μέσων έχουν αποκλειστικά η ΠΥ και η ΓΓΠΠ και όχι η ΠΑ που σηκώνει το βάρος της συντήρησης και εκτέλεσης της αποστολής.
Ένα ακόμη σημείο που χρήζει προσοχής είναι ο τρόπος δράσης αυτών. Δηλαδή, το πώς επιχειρούν στα μέτωπα της φωτιάς. Τα ενοικιαζόμενα πτητικά μέσα, διαφορετικών εθνικοτήτων, με ιπταμένους χωρίς κίνητρο ή και γνώση της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης του μέσου, χωρίς να γνωρίζουν την γεωγραφία της χώρας μας, με χαμηλό ενδιαφέρον και ρίσκο στη εκτέλεση της αποστολής, κάνουν αφέσεις από όποιο ύψος τους βολεύει.
- ΟΤΑΝ ΔΥΝΑΜΩΝΕΙ Η ΦΩΤΙΑ…ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΜΑΤΙ
Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή ρεπόρτερ σε ελληνικό κανάλι στην πρόσφατη φωτιά στην Βαρυμπόμπη, που έλεγε: <<Ενώ γίνεται ρίψη νερού η φωτιά δυναμώνει αντί να σβήσει!>> Απλή είναι η εξήγηση, στην περιοχή του μετώπου η θερμοκρασία είναι πάνω από 250-300Ο C, το νερό που αφήνεται από μεγάλο ύψος διασπάται σε Η2 και Οξυγόνο, στοιχεία που ενισχύουν την φωτιά αντί να την καταστείλουν. Και 1000 Α/Φ Beriev-200 να είχαμε, με αυτόν τον τρόπο δράσης, η φωτιά θα σβήσει στη χαράδρα ή στη θάλασσα.
Πέραν όμως αυτών, είδαμε τις ημέρες αυτές να γίνεται τεράστια διάσπαση όχι μόνο των εναέριων μέσων, αλλά και των επίγειων δυνάμεων. Από την άλλη είχαμε καθυστερημένη εφαρμογή του Σχεδίου <<Δευκαλίων>>, δηλαδή της εμπλοκής των ΕΔ όπως αυτή προβλέπεται. Τελικά επενδύσαμε μόνο στην <εκκένωση> κατοικημένων περιοχών, αφού ηπροστασία της ανθρώπινης ζωής αποτελεί βασικό μέλημα.
Γιατί όμως έγινε μόνο αυτό! Η απάντηση απλή, επειδή υπήρξε απώλεια 102 συνανθρώπων μας στο Μάτι. Έτσι περάσαμε στην άλλη πλευρά του ποταμού, και αφήσαμε να καούν τα πάντα.
- Στο σημείο αυτό χρήζει να πούμε δυο λόγια για το Μάτι. Στις 23/7/2018 οι άνεμοι που έπνεαν στην Αττική έφταναν στα 100Κμ/ώρα. Μάλιστα στην περιοχή της Αν. Πεντέλης περίπου στις 15:50 ο άνεμος ήταν 130Κμ/ώρα.
- Αυτό είχε ως συνέπεια το ύψος κύματος να ξεπερνά τα όρια υδροληψίας των Α/Φ πυρόσβεσης, αλλά και τα όρια απογείωσης και προσγείωσης των Α/Φ, με αποτέλεσμα να γίνει διασπορά τους σε παρακείμενα Α/Μ.
Παρά τις αντίξοες αυτές συνθήκες, τα πτητικά μέσα της ΠΑ την ημέρα εκείνη εκτέλεσαν πάνω από 210 ώρες πτήσης σε αποστολές πυρόσβεσης. Σημειώνεται ότι το απόγευμα εκείνης της ημέρας, είχε τεθεί εκτός και το Α/Μ Ελ. Βενιζέλος λόγω ανέμου και ορατότητας από τους καπνούς. Παράλληλα, ήταν ταυτόχρονα σε εξέλιξη μεγάλες φωτιές στις περιοχές Κινέττα, Κόρινθο, Δυτική Πάρνηθα, Ασπρόπυργος, Κάλαμος, ενώ μόλις είχε αρχίσει η φωτιά στην Πεντέλη, περίπου στις 16:00. Το θερμικό φορτίο που αναπτύχθηκε στην περιοχή της Πεντέλης σε συνδυασμό με την γεωγραφία της περιοχής, οδήγησε σε βίαια μεταφορά (με ταχύτητα πάνω από 150Κμ/ώρα (Venturi effect)) θερμικού φορτίου και μονοξειδίου του άνθρακα στο Μάτι.
Όπως περιγράφουν οι ιατροδικαστικές εκθέσεις, οι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω εισπνοής θερμού αέρα και μονοξειδίου του άνθρακα που προκλήθηκε λόγω της ατελούς καύσης της θερμικής ύλης.
Η αναφορά αυτή γίνεται για να κατανοηθεί από όλους όσους έχουν ευθύνη στον επιχειρησιακό σχεδιασμό αντιμετώπισης ακραίων καιρικών φαινόμενων, αλλά και του κόσμου που δεν γνωρίζει επιμέρους λεπτομέρειες, ότι μπορεί να έγινε μεν εκκένωση των οικισμών που επλήγησαν από τις φωτιές, αλλά αυτοί που πραγματικά κινδύνεψαν χωρίς να το γνωρίζουν, είναι οι κάτοικοι όλου του αστικού ιστού της Αθήνας, ιδιαίτερα στα βόρεια προάστια και στο κέντρο, από τον ¨αόρατο δια γυμνού οφθαλμού¨ εχθρό, που είναι το θερμικό κύμα.
Η κατάσταση στις περιοχές αυτές σε περίπτωση που είχαμε εντάσεις σταθερού ανέμου πάνω από 50Κμ/ώρα θα ήταν δραματικές και ο λόγος είναι ότι είχαμε χιλιάδες φορές μεγαλύτερο θερμικό φορτίο με τις φωτιές γύρω από την Αθήνα τις μέρες αυτές σε σύγκριση με την φωτιά στην Πεντέλη του 2018. Όμως ο <Στρατηγός Άνεμος> ευτυχώς ΔΕΝ φύσηξε και έτσι σώθηκαν πραγματικά πολλές ανθρώπινες ζωές.
Κλείνοντας λοιπόν η απάντηση μου είναι ότι οι αριθμοί που αναφέρονται λένε τόση αλήθεια όσο και η μαθηματική σχέση που αποδεικνύει ότι το 2 είναι ίσο με το 1.
Έχουμε λοιπόν: α=β όπου α, β πραγματικοί αριθμοί, πολλαπλασιάζουμε με α τους δύο παράγοντες άρα α2=αβ, αφαιρούμε β2 οπότε έχουμε α2 – β2 = αβ – β2 παραγοντίζουμε οπότε (α + β)(α – β) = β(α – β) διαιρούμε με α-β άρα α + β = β επειδή α=β έχουμε β + β = β, άρα 2β=β, οπότε 2=1
Εάν αγαπητέ Κύριε δέχεστε την παραπάνω μαθηματική απόδειξη του 2=1, τότε θα συμφωνήσω με τους αριθμούς που δώσατε. Εάν πάλι όχι και εάν είναι όντως πραγματικά τα στοιχεία που φέρατε στη δημοσιότητα, τότε η τελική μου θέση είναι ότι ξοδέψατε πολλά,πάρα πολλά χρήματα, χωρίς όμως να επενδύσατε στην ασφάλεια των πολιτών, των οποίων τρία είναι τα κυρίαρχα συστατικά της ύπαρξης τους, η περιουσία (property), η ζωή (life) και η τιμή τους (honor), με τη σειρά που γράφονται.
ΥΓ: Ελπίζω με την ανάλυση αυτή να έγινε κατανοητό, γιατί οι “κουτόφραγκοι” επενδύουν λίγα στα αεροπορικά μέσα και πολλά στις επίγειες δυνάμεις και κυρίως στην πρόληψη.
Εικονοστάσι στην άκρη του δρόμου στο καμμένο δάσος στην περιοχή των Θρακομακεδόνων, Πάρνηθα, Κυριακή 8 Αυγούστου 2021. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
* ο Πτέραρχος Χρήστος Χρηστοδούλου είναι επίτιμος Α/ΓΕΕΘΑ.
Λένε πάντα την Αλήθεια οι Αριθμοί! Γιατί οι “κουτόφραγκοι” επενδύουν λίγα στα αεροπορικά μέσα;
