Του Παντελή Σαββίδη
Αυτό που συνέβη στην Κάσο είναι χειρότερο από τα Ίμια, υποστηρίζουν διπλωματικοί παρατηρητές και αρμόδιοι καθηγητές. Στα Ίμια γκριζαρίστηκε η περιοχή. Κανείς εκ των δύο, ασχέτως τι λένε στην Αθήνα, δεν μπορεί να προσεγγίσει. Το «κανείς» είναι σχήμα λόγου.
Στην Κάσο η Τουρκία υποστήριξε στο πεδίο την παράνομη Γαλάζια Πατρίδα και η Ελλάδα;
Πολλά λέγονται στο παρασκήνιο αλλά αν δεν επιβεβαιωθούν δημοσίως δεν μπορεί να γίνει εύκολα η επίκλησή τους.
Ορισμένοι περιμένουν να δουν εάν το ιταλικό πλοίο πόντισης καλωδίων ηλεκτρικής ενέργειας συνεχίσει τη δουλειά του και μετά τα έξι μίλια, χωρικά ύδατα που αναγνωρίζει η Τουρκία στα νησιά. (Εκτός από το Διεθνές Δίκαιο που καθορίζει τα δικαιώματα των κρατών, υπάρχει και το δίκαιο α λα τούρκα που στην περιοχή μας υπερτερεί).
Ο κ. Γεραπετρίτης, σε συνεννόηση βεβαίως, με τον κ. Μητσοτάκη, μας έχουν συνηθίσει στη μυστική διπλωματία. Τι θέλουν οι Τούρκοι για να μην παρεμποδίσουν την πόντιση; Να ερωτηθούν και να δώσουν την άδεια τους. Τόσο απλά. Με την ερώτηση, όμως, αυτομάτως η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι έχουν λόγο. Θα το κάνει η Αθήνα; Κάποιοι αναρωτιούνται αν, ήδη, το έκανε.
Τη διπλωματική υποστήριξη για τη διευθέτηση του θέματος ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Έχει πρόβλημα η Ευρωπαϊκή Ένωση αν τα κυριαρχικά δικαιώματα στο χώρο που αξιώνει η Τουρκία ανήκουν στην Ελλάδα ή στην Τουρκία;
- Εάν υπάρξει ελληνική υποχώρηση, αν, δηλαδή, ζητηθεί άδεια από την Τουρκία για την εκτέλεση εργασιών στη δυνάμει ελληνική ΑΟΖ, θα το μάθουμε ποτέ;
Ερωτήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη αλλά απάντηση δεν παίρνουν.
Η ιστορία με το καλώδιο και την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου την οποία επιθυμεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση και την έχει υποστηρίξει οικονομικά, ανέδειξε ένα, ακόμα, πρόβλημα που αποκαλύπτει τη διαφορά της ελληνικής πλευράς σε σχέση με την κυπριακή.
Φορέας υλοποίησης του έργου είναι ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας). Επειδή ο ΑΔΜΗΕ αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να υποβληθεί σε έξοδα μέχρι η Τουρκία να παρέμβει και να διακόψει την ολοκλήρωση του έργου αν δεν της ζητηθεί άδεια, ζήτησε από τις Ρυθμιστικές Αρχές Ελλάδας και Κύπρου το κόστος μέχρι εκείνη τη στιγμή, σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί η διασύνδεση, να το επιβαρυνθούν οι καταναλωτές στις δύο χώρες. Η ελληνική ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) έσπευσε να συμφωνήσει. Η αντίστοιχη κυπριακή, η ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή ενέργειας Κύπρου) αρνήθηκε. Στην Ελλάδα το κόστος μετακυλίεται στην κοινωνία με εντυπωσιακή ευκολία. Στην Κύπρο υπάρχει ένας σεβασμός στον πολίτη.
Η Κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή έχει λάβει και αυτή μια απόφαση η οποία προβλέπει πως «ενδέχεται» να επιτρέψει ανάκτηση των δαπανών του φορέα υλοποίησης αν το έργο ναυαγήσει με ευθύνες τρίτων.
Η ΕΕ και ο ΑΔΜΗΕ απαιτούν να αφαιρεθεί το «ενδέχεται». Αυτό αρνήθηκε να αποδεχθεί η Κυπριακή Αρχή.
Στο πλαίσιο των πιέσεων να συμφωνήσει η Κυπριακή Αρχή Ενέργειας στη διατύπωση που επιθυμεί η ΑΔΜΗΕ, η εταιρεία Nexans, η οποία κατασκευάζει το καλώδιο της διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, απέστειλε τελεσίγραφο ζητώντας να επιλυθούν οι εκκρεμότητες καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα προβεί σε αναστολή εργασιών του καλωδίου από τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου.
Το σημαντικότερο ζήτημα, όμως, είναι εάν θα κάνει κάτι, και τι, η Αθήνα σε περίπτωση που η Τουρκία αμφισβητήσει εμπράκτως στο πεδίο την δυνατότητα της Ελλάδας να ποντίσει καλώδιο.
Και θα το κάνει η Τουρκία. Η ΕΕ δεν είναι διατεθειμένη να έρθει σε αντιπαράθεση με την Τουρκία σε οποιονδήποτε τομέα.
Στρατιωτικά δεν μπορεί. Πολιτικά δεν το επιθυμεί. Ούτε η Αθήνα φαίνεται να υπέβαλε κανένα αίτημα στις Βρυξέλλες για λήψη μέτρων κατά της Άγκυρας μετά το επεισόδιο της Κάσου. Η διπλωματική διαμεσολάβηση της Ένωσης κρύβει παγίδες μυστικής διπλωματίας που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δυσάρεστα, για την Ελλάδα, τετελεσμένα.
Στο πεδίο αυτό κρίσιμη είναι η συνάντηση στις 4 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με δημοσιεύματα, των προέδρων Αιγύπτου και Τουρκίας κ.κ. Σίσι και Ερντογάν στην Άγκυρα για το θέμα της Παλαιστίνης. Φαίνεται πως η αδύναμη πλευρά είναι η Αίγυπτος κάτι το οποίο η Τουρκία δεν θα αφήσει ανεκμετάλλευτο.
Η Τουρκία είναι διατεθειμένη να ανταποκριθεί στο Παλαιστινιακό αλλά θα ζητήσει ανταλλάγματα. Το πιθανότερο είναι να ζητήσει οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.
Η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία δεν περιέλαβε την περιοχή από τον 28ο μεσημβρινό και ανατολικά, ως την ΑΟΖ της Κύπρου, και μια συμφωνία Τουρκίας-Αιγύπτου που θα καλύπτει τον χώρο αυτό είναι το ελάχιστο το οποίο θα ζητήσει η Άγκυρα. Δεν αποκλείεται με κάποιον τρόπο να θέσει θέμα αμφισβήτησης της συμφωνίας Αιγύπτου-Ελλάδας δεδομένου ότι αυτή καλύπτει ένα μέρος της διεκδικούμενης, παράνομα από την Τουρκία, Γαλάζιας Πατρίδας.
Η Τουρκία παρουσιάζει μια εντυπωσιακή πολιτική, διπλωματική, οικονομική και στρατιωτική κινητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο όπου, προσφάτως διενήργησε και μια αμερικανοτουρκική άσκηση η οποία δεν ανακοινώθηκε, επισήμως, από καμιά πλευρά.
Δημοσίευμα, μάλιστα της κεμαλικής Τζουμχουριέτ στη γειτονική χώρα το οποίο αναπαρήχθη από όλα τα τουρκικά ΜΜΕ υποστήριζε πως η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να βάλει σε πακέτο τους S-400, να τους αποθηκεύσει και να επιθεωρούνται από τους Αμερικανούς ή να τους παραχωρήσει σε χώρες που οι ΗΠΑ δεν θα είχαν αντίρρηση, ούτε και θα εξόργιζαν την Ρωσία, προκειμένου να επανενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35.
Η ψυχρότητα που διακρίνεται, τελευταία, μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, ίσως, να έχει σχέση και με αυτήν την τουρκική πρόθεση.
Η Τουρκία φέρεται να θέλει να αποκτήσει υπεροχή έναντι της Ελλάδας και, σύμφωνα με δημοσίευμα της Ντόιτσε Βέλε ζήτησε από τις ΗΠΑ μία μοίρα F-35 και μία μοίρα F-35B.
Άξιο επισήμανσης είναι και το ότι ο απερχόμενος στη 1 Σεπτεμβρίου Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα Τζεφ Φλέικ σε συνέντευξή του στο Politico εξήρε τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και την θεώρησε αναντικατάστατη για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Ήταν στην ίδια συνέντευξη που ο κ. Φλέϊκ αποκάλυψε την αμερικανοτουρκική άσκηση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία έχει αποδυθεί σε έναν πυρετώδη εξοπλισμό, εξάγει όπλα σε πολλές χώρες, ελίσσεται και βελτιώνει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, η πολιτική της δεν προκαλεί καμιά αντίδραση από πλευράς ΕΕ και αναπτύσσει μια εντυπωσιακή κινητικότητα εκτός από τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο, στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
Η αντίδραση της Αθήνας είναι, απλώς, να παρακολουθεί.
Δυο σχόλια επί των εξελίξεων στα ελληνοτουρκικά.
(α) Κάσος
Το μείζον, που δεν έχω δει να επισημαίνεται δεόντως, είναι η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητος και η συνακόλουθη ελληνική υποχώρηση από τα (όποια) κέρδη του 2020.
Με μια μικρή επιφύλαξη (καθώς γράφω από μνήμης, χωρίς να ελέγξω το αρχείο μου), όλοι οι πλόες τουρκικών ερευνητικών πλοίων, κατά το 2020, έλαβαν χώρα ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού. Όπερ σηματοδοτούσε αιφνιδιασμό της τουρκικής πλευράς από την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, την οποία δεν τόλμησε να αμφισβητήσει – τότε – επί του πεδίου, παρά προσπάθησε να εμποδίσει την επέκτασή της.
Ενώ, μετά από μόλις 4 χρόνια, εισέρχεται με αξιώσεις σε περιοχή εγγύτατα της Κάσου, κάτι που σηματοδοτεί ελληνική απραξία στην θεμελίωση των δικαιωμάτων που απέρρεαν από την συμφωνία με την Αίγυπτο, όπως επίσης και ότι η Ελλάδα αδιαφόρησε να επενδύσει στην περιβόητη συμφωνία αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία, η οποία φαίνεται να έχει ατονίσει.
(β) GSI
Το πού και πώς θα μετακυλισθεί το όποιο πρόσθετο κόστος το θεωρώ δευτερεύον ζήτημα και μάλλον πρόφαση εν αμαρτίαις.
Το κυριότερο (και εξευτελιστικότερο!) είναι ότι συζητούμε για “γεωπολιτικό κόστος” (δηλαδή παράνομη παρέμβαση Τουρκίας) εκ των προτέρων, διατρανώνοντας εμμέσως την αδυναμία μας να φέρουμε εις πέρας το έργο!
Υπ’ αυτήν την έννοια, καλύτερα να μην ξεκινήσει καν το έργο, αν πρόκειται εξ αιτίας του να υποστούμε άλλη μια ήττα στρατηγικού χαρακτήρος.
Γενική παρατήρηση.
Και η Κύπρος και η Ελλάς τηρούν στις όποιες αντιθέσεις της Τουρκίας στις ενέργειες-δράσεις τους την πάγια αρχή της διπλωματίας κατά την οποίαν η ουσία δεν είναι οι δηλώσεις των αρμοδίων και αναρμοδίων -οι εφημερίδες γράφουν ό,τι τους δώσουν τα ΥΠΕΞ- αλλά τα αποτελέσματα των ενεργειών-δράσεών τους.
Κάτι τέτοιο εννοούσε και ο αείμνηστος Καραμανλής για την διαφορά λόγων και έργων στην εξωτερική κυρίως πολιτική .
Και εδώ φαίνεται ότι ποντίσθηκαν τα καλώδια από το ιταλικό σκάφος -έστω για λίγο -πέραν των χωρικών μας υδάτων στην περιοχή της Κάσου.
Μέχρι τώρα -ιδίως τελευταία- μετά τον πόλεμο στην Γάζα και η Κύπρος έγινε σπουδαίος στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ, όπως ανέκαθεν ήταν η Ελλάδα -με τον κ. Μητσοτάκη αυτή η σπουδαιότητά της έφθασε στο ζενίθ-.
Η μελλοντική ενιαία Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι μόνον δυτικόφιλη–μπορεί να γίνει και μέλος τους ΝΑΤΟ-και ουδέποτε φιλο-Ισλαμιστική ,όπως ονειρεύονται οι κ.κ. Έρντογαν και ο δοτός Τατάρ, με δύο ανεξάρτητα κράτη, ειδικά τώρα που θα κινδυνεύει περισσότερο το Ισραήλ.
ΜΕ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ -ΛΕΜΕ ΤΩΡΑ- ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ.
Ας θυμηθούμε τώρα και το Αιγαίο και την Αθήνα που απλώς παρακολουθεί.
Το 1987 υπεγράφη η Συμφωνία Καψή-Άκιμαν , σύμφωνα με την οποίαν ΚΑΝΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΕ ΓΕΩΤΡΗΣΗ ΑΝ ΔΕΝ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΤΕΙ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ.
Να κατηγορήσουμε-και εγώ πρώτος-τον κ.Γεραπετρίτη ,γιατί με την εισήγηση των υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠΕΞ τηρεί την Συμφωνία Καψή-Άκιμαν , -που και αυτοί υπέγραψαν την Συμφωνία γιατί δεν ήταν πολεμοχαρείς -και να έχουμε τον κ.Έρντογαν να περιμένει -έτσι και πως-την Ελλάδα να τολμήσει να παραβιάσει με πολεμική πράξη αυτήν την Συμφωνία ”για να βγει δικαίως στο ξέφωτο”;;;.
ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΑΠΛΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΦΙΛΟΙ .
ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ.
Σταύρος Αθαν.Ναλμπάντης.
ΚΑΙ ξαφνικά κόπηκαν τα σχόλια των ”φιλοκυβερνητικών και φιλοΓεραπετριτών ”. Αιτία (μήπως) η Συμφωνία Καψή-Άκιμαν ;;;.
ΤΙ ΑΛΛΟ;;;.
Χαίρομαι που οι 13.500 περίπου αναγνώστες έμαθαν για την Συμφωνία Καψή-Άκιμαν για το Αιγαίο από το 1987 ,τότε που ήταν άγνωστος ο κ. Γεραπετρίτης-τι τραβάει ο άνθρωπος-.