Οι φόβοι της μετάδοσης της ουκρανικής φωτιάς στα Βαλκάνια κάνουν την Αθήνα, έστω με μεγάλη καθυστέρηση, να ορίσει ειδική απεσταλμένη για τα Δυτικά Βαλκάνια. Μια διπλωμάτη, η οποία μετείχε ενεργά στη σύναψη της Συμφωνίας των Πρεσπών
(Ανανεωμένο) Έντονη κινητικότητα παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στην Βαλκανική. Οι φόβοι για μετάδοση της «ουκρανικής φωτιάς» στη βαλκανική «μπαρουταποθήκη» αυξάνονται. Η σύγκρουση Δύσης – Ρωσίας ουδόλως αποκλείεται να μεταφερθεί στην περιοχή μας, όπου συντρέχουν όλες οι αντικειμενικές συνθήκες αντιπαράθεσης των δύο στρατοπέδων.
Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης για την Συνεργασία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, παρουσία και του Γερμανού καγκελάριου, Όλαφ Σολτς, στην προ εβδομάδος σοβαρή εμπλοκή, με βαλκανικές χώρες (Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, Σκόπια) να κλείσουν τον εναέριο χώρο τους για να μην περάσει το αεροσκάφος του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέϊ Λαβρόφ, στη Σερβία, και στην κινητικότητα προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος των Δ.Βαλκανίων προς την ΕΕ, τώρα ήλθε να προστεθεί η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ότι ορίζει «ειδικό απεσταλμένο για τα Δυτικά Βαλκάνια».
Στην ανακοίνωση, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «η πρέσβης στο Βουκουρέστι, Σοφία Γραμματά, ορίστηκε ως ειδική απεσταλμένη, καθήκοντα τα οποία θα εκτελεί παράλληλα με τα τωρινά της καθήκοντα. Προηγουμένως είχε διατελέσει Διευθύντρια της Διεύθυνσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του υπουργείου Εξωτερικών».
Η Σ.Γραμματά εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα στην επικαιρότητα, όταν, ως πρέσβης στη Ρουμανία, υποδεχόταν τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, στα ταξίδια του στην Ουκρανία, και μετείχε στους «απεγκλωβισμούς» Ελλήνων διπλωματών και ελληνικής καταγωγής πολίτες από την Ουκρανία.
Ωστόσο, η ίδια, ως επικεφαλής της Α3 Διεύθυνσης του υπουργείου Εξωτερικών στο παρελθόν, φέρεται να έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία της Συμφωνίας των Πρεσπών που υπογράφτηκε τον Ιούνιο του 2018.
Στη συνέχεια, με την κυβερνητική αλλαγή, το καλοκαίρι του 2019, αν και είχε αποφασιστεί ότι θα αναλάβει το πόστο της πρέσβεως στην Αλβανία, θέση που αρκετοί διπλωμάτες εποφθαλμιούν, τελικώς εστάλη στο Βουκουρέστι.
Διπλωματικοί κύκλοι αποδίδουν αυτή την εξέλιξη στην -τότε- αρνητική στάση της ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών στο πρόσωπό της, λόγω της εμπλοκής της, ως επικεφαλής της αρμόδιας Διεύθυνσης του υπουργείου Εξωτερικών, στη Συμφωνία των Πρεσπών. Να σημειωθεί πάντως πως ο Ν.Δένδιας στην τελευταία επίσκεψή του στα Σκόπια, ούτε λίγο ούτε πολύ, εμφανίστηκε ως ο «θεματοφύλακας» της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Σήμερα, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, ο ίδιος «θα μεταβεί στην Αχρίδα, προκειμένου να συμμετάσχει στο «Φόρουμ Διαλόγου των Πρεσπών 2022» το οποίο έχει θέμα: «Διαμορφώνοντας το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Ασφαλείας». Στο περιθώριο, αναμένεται να πραγματοποιήσει σύντομες διμερείς συναντήσεις με τον Ειδικό Εκπρόσωπο της ΕΕ για τον Διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας, Miroslav Lajčák, καθώς και με την αναπληρώτρια Γενική Γραμματέα του ΟΗΕ, αρμόδια για πολιτικές υποθέσεις, Rosemary DiCarlo».
Όπως και να’ χει, ο ορισμός «ειδικού απεσταλμένου» για τα Δυτικά Βαλκάνια γίνεται με καθυστέρηση ετών. Ήδη, στην περιοχή μας έχουν συσσωρευτεί πολλά προβλήματα, τα μεγάλα «αγκάθια» του Κοσόβου και της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης διογκώνονται, ενώ υπάρχει μεγάλη απογοήτευση στις βαλκανικές κοινωνίες εξαιτίας της μη υλοποίησης των υποσχέσεων για έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας ορισμένων χωρών (Σκόπια, Αλβανία) στην ΕΕ.
Γενικότερα, πάντως, οι ορισμοί «ειδικών απεσταλμένων» εκ μέρους του υπουργείου Εξωτερικών δεν έχουν αποδώσει τα πρέποντα. Στο πρόσφατο παρελθόν, όταν ορίστηκαν «ειδικοί απεσταλμένοι», όπως για χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, περισσότερο συμβολικό, παρά ουσιαστικό, χαρακτήρα είχαν.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών για την ειδική απεσταλμένη στα Δ.Βαλκάνια έχει ως εξής: «Η Ελλάδα αποδίδει πρωταρχική σημασία στην εμπέδωση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.
Στο πλαίσιο αυτό προωθεί την εμπέδωση των διμερών σχέσεων στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και στηρίζει έμπρακτα την ευρωπαϊκή προοπτική τους.
Ο υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος μετέβη τις προηγούμενες εβδομάδες διαδοχικά σε Τίρανα, Σκόπια, Σεράγεβο, Βελιγράδι, Ποντγκόριτσα και Πρίστινα αποφάσισε τον ορισμό ειδικού απεσταλμένου του υπουργείου για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η πρέσβης στο Βουκουρέστι, Σοφία Γραμματά, ορίστηκε ως ειδική απεσταλμένη, καθήκοντα τα οποία θα εκτελεί παράλληλα με τα τωρινά της καθήκοντα. H κυρία Γραμματά ανέλαβε πρέσβης της Ελλάδας στην Ρουμανία, με παράλληλη διαπίστευση στη Μολδαβία το 2019. Προηγουμένως είχε διατελέσει Διευθύντρια της Διεύθυνσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του υπουργείου Εξωτερικών».
Το υπουργείο Εξωτερικών, οι Πρέσπες και η «ειδική απεσταλμένη» για τα Δυτικά Βαλκάνια
