O πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία έχει μειώσει το ανάστημα της χώρας του στην περιοχή
Του Bobby Ghosh
Δεν είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς γιατί το ταξίδι του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Τεχεράνη ανακοινώθηκε την ώρα που ο Τζο Μπάιντεν έφτανε στην Ιερουσαλήμ και την Τζέντα. Ο Ρώσος πρόεδρος πιθανόν να νοσταλγεί την εποχή που οι ένοικοι του Λευκού Οίκου και του Κρεμλίνου αντιμετωπίζονταν ως ισότιμα μεγέθη σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, μπορεί να ελπίζει σε ένα καθεστώς υπερδύναμης για τη Ρωσία μόνο διά μέσου συνεργασιών και συνεργειών.
Η ψευδαίσθηση ότι τα ταξίδια του Πούτιν είναι εξίσου σημαντικά με εκείνα του Μπάιντεν δεν μπορεί να στηριχθεί στις συναντήσεις του με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ και τον έτερο φιλοξενούμενο στην Τεχεράνη, τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Μειωμένο ανάστημα
Αν μη τι άλλο, ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία έχει μειώσει το ανάστημα της χώρας του στην περιοχή. Αντί να προσφέρει λύσεις σε προβλήματα γεωπολιτικά, οικονομικά και ασφάλειας τα οποία δημιουργούνται από την αποστασιοποίηση των ΗΠΑ, η Ρωσία είναι πια μια πηγή νέων κρίσεων.
Οι αυξανόμενες ελλείψεις σιτηρών και ο πληθωρισμός στις τιμές των τροφίμων στις φτωχότερες αραβικές χώρες αποτελούν άμεση συνέπεια της πολεμικής επιθετικότητας του Πούτιν. Η συνεχιζόμενη υποστήριξή του προς το Ιράν, παρά το συνεχές ιρανικό φλερτ με τα πυρηνικά όπλα, είναι αιτία απογοήτευσης για το Ισραήλ και τα αραβικά κράτη του Κόλπου, που απειλούνται από το καθεστώς της Τεχεράνης.
Όχι ότι οι Ιρανοί αισθάνονται ιδιαίτερα ευγνώμονες αυτή τη στιγμή: η Ρωσία μειώνει τις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου προς την Κίνα, εξάγοντας το δικό της.
Εν τω μεταξύ, η κακή απόδοση των δυνάμεων του Πούτιν στο πεδίο της μάχης δεν είναι καθόλου καθησυχαστική για όσους λαμβάνουν τις στρατιωτικές τους προμήθειες από τη Μόσχα. Δεν θα έχει διαφύγει της προσοχής των αγοραστών όπλων, από την Ινδία μέχρι την Κίνα και την υποσαχάρια Αφρική, ότι η Ρωσία έχει φτάσει στην αναζήτηση drones από το Ιράν.
Αν ήταν μία φορά ντροπιαστικό για τον Μπάιντεν να χαιρετά με τη γροθιά του τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο, τον οποίο κάποτε είχε δεσμευθεί να καταστήσει “παρία”, είναι ακόμη πιο επαίσχυντο για τον Πούτιν να ζητεί όπλα από ένα καθεστώς το οποίο είναι πραγματικά διεθνής παρίας.
Σε αντίθεση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο Ρώσος ηγέτης μπορεί να βασιστεί σε “πειθαρχημένα” από την εξουσία του μέσα ενημέρωσης στην πατρίδα του προκειμένου να γλιτώνει εύκολα στις ντροπιαστικές στιγμές του. Κάτι τέτοιο όμως είναι μικρή παρηγοριά για έναν άνθρωπο που συγκρίνει τον εαυτό του με τον Μέγα Πέτρο, τον τσάρο ο οποίος προκάλεσε στρατιωτική ταπείνωση στην ιρανική αυτοκρατορία των Σαφαβιδών τον 18ο αιώνα.
Ψαλιδισμένες φιλοδοξίες
Αν οι φιλοδοξίες του Μπάιντεν για το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή περιορίζονταν στο να πείσει τη Σαουδική Αραβία να αντλήσει περισσότερο πετρέλαιο από το έδαφος, ο στόχος του Πούτιν είναι, αναλογικά προς την κατώτερη θέση του, ακόμη πιο ταπεινός. Ελπίζει να προστατεύσει την ευαίσθητη ισορροπία δυνάμεων στη Συρία, όπου η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία διατηρούν στρατιωτικές δυνάμεις και υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα.
Με τις δυνάμεις του ήδη κοντά στα όριά τους από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Πούτιν δεν μπορεί να αντέξει μια διαταραχή στη συριακή ισορροπία, η οποία μπορεί να απαιτήσει από εκείνον να επενδύσει περισσότερους στρατιωτικούς πόρους στην αραβική χώρα. Ο Ερντογάν, όμως, απειλεί να επεκτείνει την τουρκική σφαίρα επιρροής, πραγματοποιώντας μια νέα εισβολή στη βόρεια Συρία, φαινομενικά εναντίον κουρδικών ομάδων.
Ο Χαμενεΐ του Ιράν είναι επίσης αντίθετος σε οποιαδήποτε τουρκική επέκταση στη Συρία. Ωστόσο, αυτός και ο Πούτιν θα δυσκολευτούν να βρουν πεδίο συναντίληψης με τον Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται στη μέση μιας εκστρατείας επανεκλογής και χρειάζεται απεγνωσμένα νίκες στο εξωτερικό για να αντισταθμίσει τα αυξανόμενα οικονομικά του προβλήματα στο εσωτερικό.
Ο Μπάιντεν ξέρει πώς είναι αυτή η συνθήκη, έχοντας αντιμετωπίσει πρόσφατα την αδιαλλαξία του Τούρκου ηγέτη ως προς το να επιτρέψει στη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Έχοντας τελικά προσχωρήσει στη γενική συναίνεση εντός της βορειοατλαντικής συμμαχίας, ο Ερντογάν απειλεί και πάλι να παγώσει την επέκταση.
Αν διαθέτει την παραδοσιακή ρωσική εκτίμηση για την ειρωνεία, ο Πούτιν μπορεί να σκεφτεί ότι το μόνο κοινό που έχει με τον Αμερικανό ομόλογό του είναι ένα πρόβλημα που ονομάζεται Ερντογάν. Όμως οι παραλληλισμοί μεταξύ τους τελειώνουν εκεί.
Πηγή: Bloomberg
