Του Παντελή Σαββίδη
Το 2003 είχα κάνει μια σειρά ντοκυμαντέρ για την ΕΡΤ3 ενόψει της ένταξης δέκα χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση την επόμενη χρονιά.
Μαζί με τον Σπύρο Παγιατάκη, διακεκριμένο δημοσιογράφο που έφυγε από τη ζωή, είχαμε επισκεφθεί και τις τρείς βαλτικές χώρες τις οποίες επισκέπτεται αυτές τις ημέρες και ο πρωθυπουργός.
Είχαμε βρεθεί σε ένα άγνωστο τοπίο, ασυνήθιστο για τις εμπειρίες μας. Στη Ρίγα, την πρωτεύουσα της Λετονίας, ή στο Βίλνιους, πρωτεύουσα της Λιθουανίας, δεν θυμάμαι καλά, ζητήσαμε να δούμε και κάποιον εκπρόσωπο της ελληνικής πρεσβείας.
Συναντηθήκαμε με έναν επίτιμο πρόξενο, ο οποίος ζούσε χρόνια εκεί και μας είπε πως δεν υπάρχει πιο αναβαθμισμένη, από αυτόν, διπλωματική αντιπροσωπεία στις βαλτικές χώρες.
Τα συμφέροντα της Ελλάδας και, προφανώς, οι σχέσεις της με τις βαλτικές χώρες δεν απαιτούσαν υψηλή διπλωματική εκπροσώπηση. Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν.
Έκανα αυτήν την ιστορική αναφορά για να θέσω το ερώτημα: τι προκάλεσε την πολυήμερη επίσκεψη του κ. Κ. Μητσοτάκη στις βαλτικές χώρες;
Θέτοντας το ερώτημα αυτό πήρα, μέχρι στιγμής δύο απαντήσεις.
Η πρώτη είναι η οικονομική. Οι βαλτικές χώρες έχουν υψηλό επίπεδο ανεπτυγμένης τεχνολογίας σε διάφορους τομείς που ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Πράγματι, και το 2003 που επισκέφθηκα το Ταλίν της Εσθονίας, η κυβέρνηση συνεδρίαζε με τους υπολογιστές μπροστά στους υπουργούς. Από τότε είχαν εισάγει την ψηφιακή τεχνολογία στην καθημερινότητά τους.
Δεν αποκλείεται ο πρωθυπουργός, σε μια προσπάθεια τεχνολογικής αναβάθμισης της χώρας, να πραγματοποίησε μια σχετικά πολυήμερη επίσκεψη. Άλλωστε, μια από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στα πρώτα χρόνια εισαγωγής του είδους στην καθημερινότητά μας ήταν η NOKIA της οποίας, ο διευθύνων σύμβουλος, αν δεν κάνω λάθος, ήταν ο Γραμματέας της νεολαίας του ΚΚ Φινλανδίας. Μην μου πείτε πως η Φινλανδία δεν ανήκει στις βαλτικές χώρες. Το γνωρίζω. Ρίξτε, όμως, μια ματιά στην ιστορία.
Σημαντικότερος, όμως, είναι ο δεύτερος λόγος που ορισμένοι θεωρούν ως αιτία της επίσκεψης του πρωθυπουργού.
Ο δεύτερος αυτός λόγος φέρει τον κ. Μητσοτάκη να εκτελεί, ουσιαστικά, αποστολή για λογαριασμό των ΗΠΑ.
Η υλοποίηση σιγά σιγά της νέας διαχωριστικής γραμμής της Rimland από τον Βερίγγειο Πορθμό ως το Σουέζ, όπως φαίνεται στον χάρτη του Μεσογειακού Κέντρου Στρατηγικών Σπουδών της Γαλλίας (FMES).
Η γραμμή αυτή περνά από τις βαλτικές χώρες και, ουσιαστικά, αποκόπτει ένα μέρος της Τουρκίας, την Ευρωπαϊκή της πλευρά και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Είναι υπερβολή να πιστέψουμε πως μπορεί μια τέτοια πολιτική να αποτελεί αμερικανικό σχέδιο;
Όχι, αν σκεφθεί κανείς τον χάρτη του Αμερικανού συνταγματάρχη Ραλφ Πέτερς στις αρχές της δεκαετίας του 2000 που ουσιαστικά διαμέλιζε τη χώρα.
Δεν υποστηρίζουμε, φυσικά, ευφάνταστα σενάρια. Πρέπει να έχουμε πολλές ενδείξεις για να καταλήξουμε σε τέτοιες εκτιμήσεις. Αλλά, οι Αμερικανοί φαίνεται να συνειδητοποιούν σιγά σιγά πως η Τουρκία είναι τελειωμένη υπόθεση για τη Δύση. Και, πράγματι, όπως υποστηρίζουμε εδώ και καιρό, είναι.
Η Τουρκία θέλει να αποκτήσει βαθμούς αυτονομίας από την Δύση που θα της επιτρέψουν να ακροβατεί μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Αλλά αυτό ως ένα βαθμό μπορεί να γίνει αποδεκτό.
Η Τουρκία προκαλεί τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ την ανέχονται αλλά υπάρχει και όριο στην αμερικανική ανοχή. Η τουρκική πολιτική στη Λιβύη, η υπερβολική προσέγγιση του Πούτιν από τον Ερντογάν και το αίτημα του τούρκου προέδρου για κατασκευή και δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου στην Τουρκία από ρωσική εταιρεία, (το πρώτο στο Ακούγιου, το δεύτερο στη Σινώπη) και φήμες (ανεπιβεβαίωτες προς το παρόν) πως η Ρωσία μετατρέπει το Ακούγιου σε ναυτική βάση της) αρχίζουν και προβληματίζουν τα κέντρα διαμόρφωσης πολιτικής στην Ουάσιγκτον.
Ο χάρτης του Αμερικανού συνταγματάρχη Ραλφ Πέτερς
Ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία της αμερικανικής δυσαρέσκειας προς την Τουρκία είναι:
-Το κείμενο του Συμβουλίου Ασφαλείας που ανανεώνει την παρουσία της δύναμης του ΟΗΕ στην Λιβύη στο οποίο γίνεται αναφορά στο άρθρο 6 του Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου της Λιβύης, όπου καθίσταται σαφές ότι η προσωρινή κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να συνάψει συμφωνίες που δεσμεύουν τη χώρα μακροπρόθεσμα, σαφής αναφορά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
-Ακριβώς τα ίδια πράγματα δήλωσε, χθες, επισήμως και ο εκπρόσωπος του State Department.
-Η υποστήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στους Κούρδους της Συρίας, κάτι που ενοχλεί υπερβολικά την Τουρκία, διότι το συνδέει, και δικαίως, με υπαρξιακά της ζητήματα.
-Η άσκηση, πάνω από τα κατεχόμενα, της Αμερικανικής αεροπορίας με τα υπερσύγχρονα F-22 τα οποία οι ΗΠΑ δεν πωλούν σε καμιά χώρα και που, όπως λένε πεπειραμένοι πιλότοι, θα ήταν προτιμότερη η αγορά τους από την Ελλάδα αντί των F-35. Υπενθυμίζεται πως η υπέρπτηση των αμερικανικών αεροπλάνων πάνω από τη βόρειο Κύπρο έγινε με άδεια της Κυπριακής κυβέρνησης.
– Δεν στερείται σημασίας, επίσης, αν και εδώ έχουμε να κάνουμε με την αμερικανική δικαιοσύνη, το γεγονός ότι το αμερικανικό Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε το τουρκικό αίτημα να επανεξεταστούν οι δύο πρωτόδικες αποφάσεις για τα επεισόδια έξω από την τουρκική πρεσβευτική κατοικία στην Ουάσιγκτον.
Όλα αυτά- και άλλα πολλά- δείχνουν πως κάτι αλλάζει στην περιοχή.
Και πως όταν ο κ. Κ. Μητσοτάκης δήλωνε δεδομένος κάτι είχε στο μυαλό του. Πιστεύει πως σωστά έπραξε, αν σκεφθούμε την δήλωσή του στη συνέχεια, πως βρισκόμαστε στην σωστή πλευρά της ιστορίας.
Αυτό, βεβαίως, θα φανεί όταν το πάζλ ολοκληρωθεί.
Πάντως, εκείνη που θα δοκιμασθεί από τις εξελίξεις θα είναι η Ευρώπη. Το πως θα το δούμε. Βρισκόμαστε στην αρχή καθοριστικών αλλαγών.
Πως να μη χαιρετίσω-χαιρετίσετε αυτήν την επικαιροποιημένη και ζυγοσταθμισμένη ανάλυση του έμπειρου δημοσιογράφου κ .Σαββίδη ;;;.
Φυσικά θα δυσαρεστηθούν οι άσπονδοι φίλοι του πρωθυπουργού κ.Μητσοτάκη ,αλλά μάλλον δεν θα έχουν αντίλογο.
Σημασία έχει ότι έξω πάμε καλά και αν ”ό μη γένοιτο” η Τουρκία ”απλώσει το χέρι της” προς Ελλάδα μεριά θα πέσουν επάνω της όλοι της Δύσεως ,-όπως από το 1946 εναντίον του Σοβιετικού Κομμουνισμού ,που ήθελε να κατέβει στις ”Άσπρες” θάλασσες ( Αιγαίο-Μεσόγειο) ,που είναι ο πλέον ζωτικός χώρος της από την εποχή του δικού μας Μεγάλου .Αλεξάνδρου και τώρα διατηρούν βάσεις στην Αλεξανδρούπολη και στα δύο αβύθιστα αεροπλανοφόρα την Κρήτη και την Κύπρο.
Αυτά νομίζουμε δεν τα υπολογίζουν οι Τούρκοι ,-που μονίμως μερικοί από τους Έλληνες τους θαυμάζουν με λατρεία και υποτιμούν τους δικούς μας -, οι οποίοι δικοί μας αποδεικνύονται ότι και το 1940 και το 1946 και το 1952 και το 1979 και το 2008 ήταν προς την σωστή πλευρά της Ιστορία., με λάθη όσων αλληθώριζαν και προς Ανατολάς από τους Περσικούς ακόμη πολέμους;;;.
Υ.Γ Δεν αναφερθήκαμε στην περίοδο 1915-1922,που είναι η πιο πονεμένη Ιστορία του Ελληνισμού στο νέο Ελληνικό κράτος ,οδυνηρότερη από την άλωση της Πόλης μας το 1453.
ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΝΑ ΜΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΩ ΤΟΝ Κ.ΣΑΒΒΙΔΗ ΓΙΑ ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΒΙΝΤΕΟ ΤΟΥ 2004, ΠΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΥΤΟ .
Θα μείνω στο πρώτο, για να επισημάνω άλλη μία φορά την κακομοιριά μας. Γιατί να στρεφόμαστε για τα πάντα προς τούς έξω. Γιατί η Εσθονία να καταφέρει να γίνει πρωτοπόρος στην τεχνολογία και όχι (κι) εμείς; Μάς λείπουν τα “κεφάλια”, τα ιδρύματα; Όχι, απλώς το κακορίζικο ελλαδικό κράτος δεν ενδιαφέρεται να πάει μπροστά. Και ύστερα έχομε την αναίδεια να παραπονιόμαστε πως μάς έφτυσαν και οι Ισραηλινοί, οι οποίοι είναι επίσης πολύ μπροστά στην τεχνολογία. Καλά μάς έκαναν.
Για να μην εξωραΐζουμε καταστάσεις. Τώρα που ο Μητσοτάκης επισκέφθηκε την Εσθονία, οι Βαλτικές χώρες έχουν πληθωρισμό 22% έναντι 10 % της χώρας μας. Το πρόβλημα της επίσκεψης είναι αλλού. Ενώ κοπτόμαστε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο πρωθυπουργός δεν αναφέρθηκε στη μειονότητα των ρωσόφωνων που αντιστοιχεί στο 25% και βάλε του συνολικού πληθυσμού. Που χιλιάδες χαρακτηρίζονται ως “μη πολίτες” διότι για να πάρουν την υπηκοότητα θα πρέπει να αποδείξουν ότι αυτοί ή οι πρόγονοί τους ζούσαν στη χώρα πριν τη σοβιετική “κατοχή”. Ότι μνημεία που αναφέρονται στη νίκη κατά του ναζισμού αποκαθηλώνονται. Ότι την 9η Μαΐου διαλύθηκαν βίαια συγκεντρώσεις που τιμούσαν τη νίκη κατά του ναζισμού.
Για το θέμα της Rimland. Νομίζω ότι χρειάζεται μεγαλύτερη ερμηνεία για να γίνει κατανοητό. Πώς δηλαδή συσχετίζονται δύο δεδομένες για τις ΗΠΑ χώρες με την Rimland;
Σύμφωνα με τον αμερικανό Ν. Spykman και το γεωπολιτικό του μοντέλο που καθόρισε τη λογική της μεταπολεμικής εξωτερικής πολιτικής της Ουάσινγκτον «όποιος ελέγχει την περίμετρο της Ευρασίας κυβερνά την Ευρασία. Όποιος κυβερνά την Ευρασία ελέγχει τα πεπρωμένα του κόσμου». Σύμφωνα με αυτό, το συμφέρον των ΗΠΑ «επιβάλλει συνεργασία με οποιαδήποτε δύναμη εμποδίζει τον έλεγχο της περιμέτρου της Ευρασίας από μια χώρα ή συμμαχία χωρών». Οι πόλεμοι σε Κορέα, Βιετνάμ, η συγκρότηση του ΝΑΤΟ και του CENTO που εγκαθίδρυσαν συμμαχίες από την Αγγλία έως το Πακιστάν, ο πόλεμος Ιράν- Ιράκ, οι επεμβάσεις στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, εντάσσονται σε αυτή τη λογική και συγκεκριμένα ν’ αποκλείσουν την κάθοδο της Μόσχας στον Ινδικό κ, ά.. Μάλιστα σήμερα το μοντέλο του Ν. Spykman διατηρεί την αξία του όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα αφού αφορά την προσπάθεια της Ουάσινγκτον να απεξαρτήσει τη μεταφορά του ενεργειακού πλούτου της Κασπίας και της Κ. Ασίας από το ρωσικό δίκτυο αγωγών, όπως π.χ. φυσικό αέριο Τουρκμενιστάν προς τον Ινδικό Ωκεανό. Αυτό το είδαμε και στη δική μας περιοχή με τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξ/πολης, τον South Stream και τον Τurkish Stream. Σήμερα ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ελέγχουν ολόκληρη την περίμετρο της Μ. Ανατολής.
Πριν τον Spykman ο άλλος μεγάλος της γεωπολιτικής, ο Mackinder, υποστήριζε ότι “Όποιος είναι κυρίαρχος της Ανατολικής Ευρώπης κυβερνά την καρδιά της γης. Όποιος κυβερνά την καρδιά της γης, εξουσιάζει την παγκόσμιο νήσο. Όποιος εξουσιάζει την παγκόσμια νήσο εξουσιάζει τον κόσμο”. Με το τέλος του Ψυχρού πολέμου και τον έλεγχο της περιμέτρου από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ το δόγμα Mackinder επανήλθε στις σημερινές συνθήκες. Όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ευρώπη και σε άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες με τις πολύχωχρωμες επαναστάσεις, την αχαλίνωτη επέκταση του ΝΑΤΟ και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτό επιβεβαιώνουν
Νομίζω ότι στη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου και στον απόηχό του είχε ισχύ το δόγμα του Spykman, όμως έκτοτε επανήλθε το δόγμα του Makinder. Νομίζω ότι σήμερα δεν έχει ισχύ η περίμετρος. Μελλοντικά θα εξαρτηθεί από την Κίνα