Του Κώστα Ράπτη
Οι διεργασίες στον ΟΗΕ αναδεικνύουν, υποτίθεται, την γείτονα σε χώρα – κλειδί για τη σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής και σε πρωταγωνιστή της διεθνούς διπλωματίας. Όμως, η πρωτοχρονιάτικη τρομοκρατική επίθεση αποκαλύπτει ότι η αποσταθεροποίηση της ίδιας της Τουρκίας είναι τέτοια, που να την κατατάσσει στα διεθνή προβλήματα πρώτης γραμμής.
Ο δράστης (ή οι δράστες) της σφαγής δείχνει ασκημένος στο παιχνίδι των συμβολισμών: Οι τουλάχιστον 600 άνθρωποι που την στιγμή της αιματηρής εισβολής πανηγύριζαν την έλευση του Νέου Έτους προσωποποιούσαν τη “διάβρωση” των τοπικών ηθών από “ξενόφερτους” τρόπους διασκέδασης και “ξενόφερτες” αναφορές – αρχής γενομένης από το “δυτικό” ημερολόγιο που ισχύει πια και στην Τουρκία.
Καθόλου τυχαία, οι περισσότεροι από τους νεκρούς και τους τραυματίες είναι τουρίστες, αν και όχι μόνο δυτικοί. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για άλλο ένα πλήγμα στην τουριστική κίνηση της Τουρκίας και δη της Κωνσταντινούπολης, κοντά στα πολλά που έχει ήδη δεχτεί, όπως λ.χ. η επίθεση στο Sultanahmet (με θύματα κυρίως Γερμανούς τουρίστες) τον περασμένο Ιανουάριο, η επίθεση στο αεροδρόμιο Ataturk κ.ο.κ.
Οι νεκροί από τις τρομοκρατικές επιθέσεις του γύρου βίας που εγκαινιάσθηκε κατά την προεκλογική περίοδο του Ιουνίου 2015 ξεπερνούν τους 500 – είτε η ευθύνη έχει αποδοθεί στα “Γεράκια για την Απελευθέρωση του Κουρδιστάν” (που στοχοποιούν κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας) είτε στους τζιχαντιστές (που αρέσκονται να πλήττουν συγκεντρώσεις της Αριστεράς ή ξένους τουρίστες).
Η ειρωνεία της τύχης προσδίδει έναν πρόσθετο συμβολισμό στο γεγονός ότι το κλαμπ Reina βρίσκεται δίπλα στην πρώτη γέφυρα του Βοσπόρου, αυτήν που υπήρξε, τον Ιούλιο, ο τόπος αιματηρών συγκρούσεων ανάμεσα στα στρατεύματα των επίδοξων πραξικοπηματιών και τους πολίτες που συγκεντρώθηκαν για να τους σταματήσουν.
Οι εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν, μετά από το αποτυχημένο πραξικόπημα, έχουν αφήσει έναν κρατικό μηχανισμό αποδυναμωμένο, ο οποίος έχει και επιχειρησιακά προβλήματα στην αντιμετώπιση “επαγγελματιών”, όπως ο διαφυγών δράστης της πρωτοχρονιάτικης επίθεσης. Αρκεί να σημειωθεί ότι ο αστυνομικός φρουρός του Reina και πρώτος νεκρός της επίθεσης ήταν ένας 21χρονος με 10μηνη προϋπηρεσία και ότι οι πληροφορίες για ενδεχόμενες τρομοκρατικές ενέργειες, μετά και το προηγούμενο του Βερολίνου, είχαν οδηγήσει στην κινητοποίηση 17.000 αστυνομικών.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο δράστης της δολοφονικής επίθεσης στον Ρώσο πρεσβευτή προερχόταν, ο ίδιος, από τις τάξεις των σωμάτων ασφαλείας. Πραγματικά, δεν μπορεί να ξέρει κανείς ποιος δύναται (ή επιθυμεί) να καταστείλει ποια τρομοκρατική δράση στη γείτονα.
Κατά τα λοιπά, η θεαματική στροφή που επιχειρεί η Τουρκία στην εξωτερική της πολιτική, όπως αυτή αποτυπώνεται στην ρωσοτουρκική πρωτοβουλία για τη συριακή κρίση, αφήνει όχι μόνο μεγάλα κενά, τα οποία θα εκμεταλλευτούν οι χιλιάδες τζιχαντιστές, που με τις ευλογίες – μέχρι χθες – του τουρκικού κρατικού μηχανισμού διοχετεύονταν στη Συρία, αλλά και μία κοινωνία εν μέρει διαβρωμένη από τα εξτρεμιστικά ιδεολογήματα.
Όσο και αν δεν επιβεβαιώνονται οι αρχικές μαρτυρίες ότι ο δράστης της επίθεσης στο Reina ήταν μεταμφιεσμένος σε Άγιο Βασίλη, παραμένει το γεγονός ότι ο (πανταχού παρών και στην Τουρκία) Baba Noel συγκεντρώνει, ως αλλότριος προς τις τουρκικές παραδόσεις, την μήνιν ισλαμο-εθνικιστικών κύκλων.
Ήδη από το 2003 η πανίσχυρη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) τόνισε ότι η Πρωτοχρονιά είναι απλώς τμήμα μιας διεθνούς κουλτούρας, όπως η Εργατική Πρωτομαγιά ή η Γιορτή της Μητέρας. Συν τω χρόνω η σχετική φιλολογία γνώρισε σκλήρυνση. Μόλις την περασμένη Παρασκευή, το κήρυγμα του Diyanet για τα 80.000 τζαμιά της χώρας, τόνισε ότι ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς από Μουσουλμάνους είναι απαράδεκτος.
Μετά την επίθεση στο Reina ο επικεφαλής του Diyanet, δρ. Mehmet Görmez χρειάστηκε να τονίσει ότι η φονική επίθεση σε έναν χώρο διασκέδασης είναι εξίσου ειδεχθής με την επίθεση σε έναν χώρο λατρείας: Ήταν ήδη αρκετοί στα τουρκικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτοί που επέχαιραν για τον φόνο όσων είχαν διαπράξει το αμάρτημα του ρεβεγιόν…
capital.gr
