Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Φωτογραφία: Διαδήλωση αγροτών στο Παρίσι τον Φεβρουάριο. (Laure Boyer/Hans Lucas)
Πλειοψηφούσα μερίδα των Γάλλων φαίνεται να έχει αποφασίσει να δώσει την πλειοψηφία στην ακροδεξιά, ό,τι κι αν συνεπάγεται αυτό.
Την Κυριακή οι Γάλλοι θα προσέλθουν στον 1ο Γύρο των πρόωρων Βουλευτικών εκλογών τους για να αναδείξουν μια νέα Εθνική Συνέλευση κι έναν νέο πρωθυπουργό, με συγκάτοικο τον Εμμανουέλ Μακρόν. Όλες, μα όλες οι δημοσκοπήσεις δίνουν την πλειοψηφία (όχι την απόλυτη) στο ακροδεξιό οικογενειακό κόμμα του Εθνικού Συναγερμού (RN). Μέχρι και τις προηγούμενες αντίστοιχες εκλογές, επικρατούσε το κυρίαρχο σλόγκαν : «δημιουργούμε φράγμα στην Μαρίν Λεπέν» (faire barrage à Marine Le Pin). Αυτό πλέον έχει ξεπεραστεί. Μεγάλη μερίδα των Γάλλων απαντούν «γιατί όχι» (pourquoi pas) στο ερώτημα : δηλαδή θα ψηφίζατε την Λεπέν στις επικείμενες εκλογές ; Και έχουν διαμορφώσει μια πολιτικοοικονομική και κοινωνική ατμόσφαιρα, ανάλογη εκείνης που ζήσαμε εμείς οι Έλληνες το 2015 με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ. Τότε που η Ελλάδα απειλήθηκε σοβαρότατα από τα αρμόδια κοινοτικά όργανα με έξοδό της από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ, σε περίπτωση που ο κ. Τσίπρας εφάρμοζε τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Τι συνέβη τότε στην Ελλάδα ; Το 63% των ψηφοφόρων μας έδωσε την πλειοψηφία στους αριστεροδεξιούς «επαναστάτες» να προχωρήσουν στο διάβημά τους, άσχετα αν τελικά αυτοί δεν το αποτόλμησαν βλέποντας το βάραθρο της ελληνικής καταστροφής. Ευτυχώς !
Η γαλλική ακροδεξιά σήμερα έχει εγκαταλείψει την απειλή της να βγάλει τη Γαλλία από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ, αφού οι Γάλλοι δεν θα επιθυμούσαν κάτι τέτοιο. Όμως τα υπόλοιπα των προεκλογικών της υποσχέσεων ισοδυναμούν με ένα έμμεσο FREXIT, όπως τεκμηριώνει στο παρακάτω άρθρο (που μετέφρασε ο γράφων) του ο Jean Quatremer, ευρωπαίος ανταποκριτής στην εφημερίδα Libération, στις 24-6-2024, με τίτλο :
«Βουλευτικές εκλογές : το κρυφό Frexit του Εθνικού Συναγερμού» (Elections législatives : le Frexit caché du RN)
Αν και η Μαρίν Λεπέν και ο Τζορντάν Μπαρντελά δεν υποστηρίζουν πλέον άμεσα την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η εφαρμογή του προγράμματός τους θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε αυτήν.
Κατά τη διάρκεια διαδήλωσης αγροτών στο Παρίσι τον Φεβρουάριο. (Laure Boyer/Hans Lucas)
Κίνδυνος : η μια εκλογή αναμέτρηση μπορεί να κρύψει την άλλη! Κατά τις βουλευτικές εκλογές στις 30 Ιουνίου και στις 7 Ιουλίου 2024, οι πολίτες της Γαλλίας όχι μόνο θα επιλέξουν μια πλειοψηφία και μια κυβέρνηση, αλλά θα αποφασίσουν, χωρίς απαραίτητα να το συνειδητοποιούν, για το ανήκειν της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, ακόμα κι αν η Marine Le Pen και ο Jordan Bardella δεν υποστηρίζουν πλέον επίσημα την έξοδο από την Ένωση και την επιστροφή στο φράγκο –συχνά ο RN ποικίλλει, αν και όποιος τον εμπιστεύεται–, η εφαρμογή του προγράμματός τους θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε ένα de facto Frexit. Καθώς γνωρίζει ότι οι Γάλλοι, ακόμη κι αν γίνονται ολοένα και πιο ευρωσκεπτικιστές, πιθανότατα δεν θα ψήφιζαν υπέρ της αποχώρησης από την Ένωση, ο RN φροντίζει να μην προτείνει ένα βρετανικό δημοψήφισμα, όπως ήθελε να γίνει πριν από μερικά χρόνια. Αλλά η επιθυμία του να παραβιάσει την κοινοτική έννομη τάξη ισοδυναμεί με το ίδιο πράγμα : η Ένωση ως κοινότητα δικαίου που βασίζεται στην εθελοντική δέσμευση των κρατών μελών να σέβονται τα πρότυπα που έχουν εγκριθεί από κοινού, ολόκληρη η ευρωπαϊκή δομή θα καταρρεύσει . Εάν μια χώρα δεν σέβεται πλέον τους κανόνες του παιχνιδιού, κανείς δεν μπορεί να τη σταματήσει, η Ένωση δεν έχει ούτε αστυνομία ούτε στρατό για να επιβάλει τις αποφάσεις της.
Βόμβα διασποράς
Έτσι, ο RN θέλει να «επιβεβαιώσει την ανωτερότητα του γαλλικού Συντάγματος έναντι των ευρωπαϊκών προτύπων και δικαιοδοσιών». Ας περάσουμε από το γεγονός ότι αυτό θα απαιτούσε συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία αναμένεται να είναι περίπλοκη, για να επικεντρωθούμε σε αυτό που σημαίνει. Η Γαλλία θα επιφυλασσόταν του δικαιώματος να υιοθετήσει ένα πρότυπο που αντίκειται σε ευρωπαϊκό νόμο ή νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Αυτό σημαίνει ότι ο λόγος της δεν θα αξίζει πλέον τίποτα, αφού την επόμενη μέρα, θα μπορεί να αποφασίσει το αντίθετο. Πάνω απ’ όλα, η μοναδικότητα του ευρωπαϊκού δικαίου που επιτρέπει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα διακυβευόταν πλήρως, καθώς όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες είτε θα έπαιρναν αντίποινα κατά του Παρισιού είτε θα έκαναν το ίδιο. Για παράδειγμα, εάν η Γαλλία αποκλείσει τις ευρωπαϊκές εταιρείες από τις δημόσιες προσκλήσεις υποβολής προσφορών, όπως υπόσχεται ο RN, οι εταίροι της θα έκαναν αμέσως το ίδιο πράγμα για τις γαλλικές εταιρείες (γνωρίζοντας ότι η Γαλλία εξάγει περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες σε αυτόν τον τομέα από ό, τι εισάγει, κάτι που είναι τρελό…). Σαφώς, η αμφισβήτηση της ανωτερότητας του ευρωπαϊκού δικαίου είναι μια βόμβα διασποράς που θα σκοτώσει την Ένωση τόσο σίγουρα όσο και το Frexit.
Ο RN σκοπεύει επίσης να μειώσει τη γαλλική συνεισφορά στον προϋπολογισμό της Ένωσης φέτος. Ωστόσο, αυτό είναι αδύνατο εκτός κι αν, για άλλη μια φορά, γίνει αθέτηση του λόγου της Γαλλίας, που έχει δεσμευτεί μέχρι το 2027. Εάν λοιπόν ο Εθνικός Συναγερμός το αγνοήσει, η Ένωση θα επιβάλει κυρώσεις στη Γαλλία παύοντας να της καταβάλλει μέρος των επιδοτήσεων που δικαιούται. Τι θα εξηγήσει ο πρωθυπουργός Τζορτντάν Μπαρντελά στους αγρότες όταν βρεθούν αντιμέτωποι με το ξαφνικό τέλος των ευρωπαϊκών πληρωμών; Φυσικά, μπορεί πάντα να σταματήσει να πληρώνει εντελώς την εισφορά του και να την ανακατευθύνει προς τη γεωργία. Δεδομένου όμως του κόστους των άλλων υποσχέσεών του, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του ΦΠΑ στην ενέργεια που θα κοστίσει περίπου 22 δισ. το χρόνο, δεν θα έχει αρκετά χρήματα. Ειδικά επειδή το κόστος της αγροτικής βοήθειας θα εμφανιστεί ξαφνικά στον εθνικό προϋπολογισμό, αν και σε μεγάλο βαθμό κρύβεται χάρη στην Ένωση, η οποία κινδυνεύει να πιέσει άλλους οικονομικούς τομείς που δεν επωφελούνται από τόση βοήθεια… Τέλος, το τέλος του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, εφόσον πρόκειται για αυτό, θα έθετε τέρμα στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και συνεπώς στις γαλλικές εξαγωγές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες ωστόσο υπερβαίνουν κατά πολύ τις εισαγωγές.
Νέα παραβίαση των συνθηκών
Ας συνεχίσουμε: ο RN θέλει να περιορίσει τον χώρο ελεύθερης μετακίνησης Σένγκεν «μόνο στους υπηκόους των χωρών μελών» να επιτρέπεται. Αλλά και εδώ είναι παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου, αφού ωφελεί τους νόμιμους αλλοδαπούς (συμπεριλαμβανομένων των τουριστών που φέρουν τη Γαλλία ως έναν από τους κορυφαίους προορισμούς στον κόσμο). Πάνω από όλα, πρακτικά, πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους Ευρωπαίους από τους άλλους, αν όχι με την αποκατάσταση των ελέγχων για όλους, κάτι που θα ήταν μια νέα παραβίαση των συνθηκών, εκθέτοντας τη Γαλλία σε κυρώσεις ή αντίποινα…
Δεδομένου του δημοσιονομικού κόστους των υποσχέσεων του RN, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα σεβαστεί το Σύμφωνο Σταθερότητας που μόλις επανενεργοποιήθηκε και το οποίο υποχρεώνει τη Γαλλία να επιστρέψει κάτω από 3% το 2027 : με άλλα λόγια, το γαλλικό δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο έχει ήδη φτάσει το 5,5% του ΑΕΠ, θα εκτιναχθεί στα ύψη και θα πρέπει να χρεωθούμε για να το καλύψουμε. Το πρόβλημα είναι ότι οι αγορές θα δανείζουν στη Γαλλία μόνο με υψηλό ασφάλιστρο κινδύνου, ενώ μέχρι τώρα επωφελούνταν από τη γερμανική ομπρέλα. Ήδη, η διαφορά επιτοκίων μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού είναι στο ίδιο επίπεδο μεταξύ Βερολίνου και Αθήνας, γεγονός που αυξάνει το βάρος της εξυπηρέτησης του χρέους και παρασύρει σιγά σιγά τη Γαλλία προς τη χρεοκοπία. Σίγουρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει τα μέσα να παρέμβει μαζικά, αλλά γιατί να το κάνει όταν η Γαλλία θα παραβιάζει όλες τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις; Η αποχώρηση από το ευρώ δεν θα άλλαζε απολύτως την κατάσταση: οι διεθνείς αγορές θα δανείσουν ακόμη λιγότερο σε μια χώρα εντελώς απομονωμένη στην Ευρώπη…
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε για πολύ ακόμη αυτήν την ανάλυση : το πεπρωμένο μιας Γαλλίας που θα κυβερνάται ενδεχομένως αύριο από τον Εθνικό Συναγερμό της Λεπέν, εάν υλοποιήσει τις υποσχέσεις του, θα είναι αυτό μιας χώρας παρία και χρεοκοπημένης.
