Wolfgang Münchau
Η Τουρκία επανατοποθετείται σιγά σιγά γεωπολιτικά. Τις τελευταίες εβδομάδες η Τουρκία υπέβαλε αίτηση στο Brics+ και σύναψε μια ιστορική συμφωνία με την Αίγυπτο. Η Τουρκία αντισταθμίζει τα στοιχήματά της, τα οποία θα μπορούσαν να επιτρέψουν στη χώρα να παίξει τη Δύση ενάντια στους αντιπάλους της και θα μπορούσε έτσι να δημιουργήσει ένα χώρο για να ασκήσει μόχλευση και στους δύο.
Οι Brics είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε επίσημα από τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία το 2009. Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και η Δύση επέβαλε τις κυρώσεις της στη Ρωσία, το Brics+ γίνεται όλο και πιο ενεργό και ελκυστικό σε εκείνες τις χώρες που δεν ήθελαν να προσχωρήσουν στο δυτικό καθεστώς κυρώσεων, όσοι θέλουν να αμφισβητήσουν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα που κυριαρχείται από δολάρια ή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Τουρκίας, αναζητούν μια εναλλακτική λύση στην ΕΕ. Το Brics+ αριθμεί επί του παρόντος 9 μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Νότιας Αφρικής, του Ιράν και της Αιγύπτου.
Οικονομικά είναι ένας γίγαντας που αντιπροσωπεύει το 35% του παγκόσμιου ΑΕΠ έναντι 14,5% για την ΕΕ. Το χάσμα είναι ακόμη μεγαλύτερο αν το μετρήσετε σε βάση αγοραστικής δύναμης. Αλλά τα νέα μέλη θα μπορούσαν επίσης να προσθέσουν περισσότερες αντικρουόμενες σχέσεις, όπως αυτές μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν ή της Αιγύπτου και της Αιθιοπίας, καθιστώντας έτσι τη λήψη κοινών αποφάσεων πιο δύσκολη. Η σημασία του δεν είναι μόνο στον οικονομικό τομέα, είτε στο εμπόριο είτε σε ένα εναλλακτικό διεθνές σύστημα πληρωμών. Η επιρροή τους θα μπορούσε επίσης να έχει σημασία στον ΟΗΕ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου ή το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Έχουν επίσης μια πολύ διαφορετική άποψη από την ΕΕ όσον αφορά την ασφάλεια.
Η δεύτερη κίνηση είναι μια ιστορική συμφωνία με την Αίγυπτο, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αφού διέκοψε τις σχέσεις με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah al-Sisi πριν από 13 χρόνια λόγω της ανατροπής της τότε κυβέρνησης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας της Αιγύπτου.
Και οι δύο πρόεδροι υπέγραψαν 17 συμφωνίες συνεργασίας σε θέματα οικονομικής, τεχνολογικής και στρατηγικής συνεργασίας. Η Αίγυπτος θα μπορούσε ακόμη και να αγοράσει drones και περιπολικά πλοία από την Τουρκία. Η στρατηγική κοινοπραξία υψηλού επιπέδου τους αρχίζει από την επόμενη εβδομάδα.
Αυτή η συμμαχία με την Αίγυπτο είναι μέρος του στόχου της Τουρκίας να επιδιορθώσει τους διαλυμένους δεσμούς με τους περιφερειακούς παίκτες. Για την Αίγυπτο, αυτή η συμμαχία είναι στρατηγικής σημασίας υπό το φως του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα. Η Αίγυπτος έχει κουρασθεί όλο και περισσότερο απο τις κατηγορίες του Ισραήλ ότι επιτρέπει στη Χαμάς να διακινεί λαθραία όπλα. Η εντολή του Μπενιαμίν Νετανιάχου προς τον Ισραηλινό Στρατό ότι πρέπει να προετοιμαστούν για την ανάληψη της παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας υποδηλώνει επίσης ότι θα βρίσκονται στη Γάζα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό φέρνει πολλά προβλήματα για την Αίγυπτο όχι μόνο στα σύνορα με το Ισραήλ. Η Αίγυπτος αναζητά έτσι νέους εταίρους και βρήκε έναν στην Τουρκία.