Με επίκεντρο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και μελετώντας τον φάκελο Τουρκία, ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν (η επονομαζόμενη στρατηγική αριθμομηχανή του προέδρου Μπάιντεν) πιθανόν να ανακάλεσε στη μνήμη του την επισήμανση του πολύπειρου Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ στα μέσα του ’90
Με επίκεντρο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και μελετώντας τον φάκελο Τουρκία, ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν (η επονομαζόμενη στρατηγική αριθμομηχανή του προέδρου Μπάιντεν) πιθανόν να ανακάλεσε στη μνήμη του την επισήμανση του πολύπειρου Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ στα μέσα του ’90. Πως η χώρα αυτή θα βρεθεί στο σταυροδρόμι σχεδόν κάθε σημαντικού ζητήματος για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ενδιαφέρουσα προσέγγιση, που επιβεβαιώνει πως στην Ελλάδα (ειδικά μετά το 2006, οπότε οι ευρωτουρκικές σχέσεις αφέθηκαν σε κενό αέρος και η Ε.Ε. εξουδετερώθηκε διά της πολιτικής της «άδειας βιτρίνας», τα ελληνοτουρκικά κλειδώθηκαν στο χρονοντούλαπο του Ελσίνκι και οι Αμερικανοί απομείωσαν το αποτύπωμά τους σε δευτερεύουσες για τις ίδιες ζώνες στρατηγικού ενδιαφέροντος) διαδοχικές κυβερνήσεις οδηγήθηκαν σε ρηχές και εσφαλμένες εκτιμήσεις ως προς την κατεύθυνση που θα ακολουθούσε μια ανερχόμενη και περισσότερο αυτόνομη μεσαία δύναμη. Η οποία και προκρίνει τη συναλλακτική μεθοδολογία στις διαπραγματεύσεις της μεταξύ συμμάχων, εταίρων και ανταγωνιστών της.
Πέρα όµως από τη µικρή φωτογραφία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο εξωτερικός παρατηρητής με ανησυχία θα υπογράμμιζε την απουσία συγχρονισμού και με τη μεγάλη εικόνα. Κοντολογίς, τη συστηματική ατρόφηση μιας ολοκληρωμένης διανοητικής αφετηρίας ως προς την αρχιτεκτονική της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Εκείνης που υπόκειται στην ανηλεή βάσανο σφυρηλάτησης ενός μεθοδολογικά συγκροτημένου τρόπου σκέψης περί της πρόσληψης και την ερμηνείας: α) της φύσης και της πορείας των αλλαγών σχετικά με τη δομή ενός διεθνούς συστήματος σε μετάβαση και β) τις περιφερειακές αντανακλάσεις από κοινού με τον αντίκτυπό τους στη θέση της χώρας. Εν τέλει, εκείνου που αντανακλά την εξελικτική δυναμική μιας βαθιά ριζωμένης κουλτούρας μακράς διαρκείας.
Προφανώς, όταν η Ελλάδα χρεοκόπησε και στη συνέχεια φλέρταρε επικίνδυνα με την αυτοκτονία της –αναζητώντας αναβαπτισμένους αλλά ασφαλώς ανύπαρκτους μετα-δυτικούς σωτήρες μέχρι το Κρεμλίνο– το μέλημά μας δεν επρόκειτο να είναι η Τουρκία. Τα καταφέρναμε μια χαρά να οδηγηθούμε σε εθνική καταστροφή από μόνοι μας. Εξαιτίας και της απουσίας μιας υπεύθυνης άρχουσας τάξης, η ελληνική κοινωνία έλαβε ένα σκληρό και τιμωρητικό μάθημα (αφήνοντας χώρο και στην εφαρμοσμένη γερμανική προτεσταντική ηθική) από έναν φρενήρη λαϊκισμό, που οδήγησε σε περήφανη ρήξη αλλά μονιμότερη υποταγή. Σημειώνεται πως ήταν η τελευταία φορά που αποπειραθήκαμε να διαπραγματευτούμε με τη Δύση.
Το εθνικό συμφέρον θα υπονομευθεί αν απεμπολήσουμε την ευκαιρία για αξίωση συνιδιοκτησίας του δυτικού ανοίγματος προς την Τουρκία.
Λαμβάνοντας υπόψη πως η τράπουλα ξαναμοιράζεται, με την Τουρκία να διαπραγματεύεται χειροπιαστά ανταλλάγματα, η Ελλάδα οφείλει να φροντίσει να μην της επιτραπεί να αξιώσει αντίδωρα και από το πανέρι των ελληνοτουρκικών. Αλλωστε η Δύση δεν έχει να κερδίσει τίποτα από την ευόδωση αναθεωρητικών πολιτικών εκ μέρους της Αγκυρας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Αντιθέτως, θα κινδυνεύσει να βρεθεί υπέρμετρα εξαρτημένη από μια χώρα με φιλοδοξίες περιφερειακού τοποτηρητή.
Βέβαια, σε μια εποχή που εξακολουθεί να απουσιάζει το «think big» εκ μέρους της Δύσης, των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν. Με πρώτη την Ελλάδα να επιβάλλει την προτεραιοποίηση της σκληρής της θέσης έναντι των όποιων δυτικών αντιλήψεων. Για να τεθούν κόκκινες γραμμές και οδικός χάρτης επίλυσης ζητημάτων έξι δεκαετιών. Διαπραγματευόμενη πρωτίστως αξιακά εξαιτίας της ευνοϊκής για την ίδια συγκυρίας και παράλληλα πραγματιστικά, άρα και συναλλακτικά. Βάζοντας στο κάδρο και τον ηγετικό ρόλο που η χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει στα Δυτικά Βαλκάνια. Εκεί όπου εθνικά ρήγματα, περιφερειακές αβεβαιότητες και κακόβουλες επιρροές δεν έχουν αποφασιστικά αναχαιτιστεί. Κερδίζοντας τη μάχη της αξιοπιστίας μ’ ένα αυτόφωτο και συγκροτημένο πλάνο διαχείρισης των ανοικτών κρίσεων. Απαλλαγμένο από τα βαρίδια αμυντικής νοοτροπίας και φοβικών συνδρόμων.
Καταληκτικά, ας µη λησμονούμε πως η γεωπολιτική είναι δίκοπο μαχαίρι. Αν δεν την αρπάξεις για να σε ψηλώσει, θα σε προσπεράσει αφήνοντάς σε πιο κοντό. Το εθνικό συμφέρον θα υπονομευθεί αν απεμπολήσουμε την ευκαιρία για αξίωση συνιδιοκτησίας του δυτικού ανοίγματος προς την Τουρκία. Ετσι ώστε να ενσωματώνει ουσιαστικές δεσμεύσεις, προαπαιτούμενα και διατλαντικές δικλίδες ασφαλείας για την Ελλάδα. Ακόμα χειρότερα, αλίμονο αν επιτρέψουμε να ληφθούν αποφάσεις και για εμάς, χωρίς εμάς.
* Ο κ. Σωτήριος Κ. Σέρμπος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Πρώην επιστημονικός διευθυντής Σχεδιασμού Πολιτικής στο υπουργείο Εξωτερικών.
“Καθημερινή”
Αξιολώτατος αναλυτής ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Θράκης μας κ. Σωτήριος κ.Σέρμπος -τελευταία και σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στην Κ.Ο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑ-(λείπει ο έμπειρος κ. Ευάγγελος Βενιζέλος) ,αλλά δεν περίμενα-περίμεναν και άλλοι -να συνυπολογίζει την έναρξη-αύξηση των πρωτοβουλιών μας για εξασφάλιση μεγαλύτερου τεμαχίου ”πίττας” από τα ”ανοίγματα” της Δυτικής πολιτικής προς την Ερντογανική Τουρκία, με την αύξηση της δραστηριοποίησης μας στα Δυτικά Βαλκάνια -λέγε με ”Βόρεια Μακεδονία” – όταν μάλιστα αυτό το δείγμα κράτους – διατηρεί τις κρατικές πλαστογραφημένες ιδεοληψίες του από το 1944 -,παρά την” ντροπή της εξωτερικής μας πολιτικής” που είναι η Συμφωνία των Πρεσπών.
Εντάξει το ”φορτωθήκαμε” συμβατικά-το κράτος έχει συνέχεια-αλλά δεν θα βάλουμε αυτό το κράτος των Αλβανοσλάβων στον κόρφο μας και ούτε θα προβάλλουμε τις καλές προθέσεις μας απέναντι του για περισσότερη μερίδιο έναντι της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο ,μέρη στα οποία μας δικαιώνει ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ,σε αέρα, θάλασσα και έδαφος.
ΚΑΛΕΣ ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ , ΑΛΛΑ ΑΦΗΣΤΕ -ΚΑΛΟΙ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΙ-ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΑΥΤΗ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΤΑΤΑΞΗΣ ,ΠΟΥ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΕΒΛΑΨΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ.
Υ.Γ Για όσους διερωτώνται τι έγινε στο Ελσίνκι ας διαβάσουν τη φράση του κ. αρθρογράφου” τα ελληνοτουρκικά κλειδώθηκαν από τους Αμερικανούς στο χρονοντούλαπο του Ελσίνκι”.
“Ακολούθως, έντιµα να συνεννοηθούμε και να συμφωνήσουμε σε βιώσιμες λύσεις με την Τουρκία”
Από το 1928 προσπαθούμε να συνεννοηθούμε και δεν τα καταφέραμε ακόμη. Είναι δυνατόν να δίνομε συνέχεια σε μία αδιέξοδη πολιτική; Η Τουρκία καταλαβαίνει μόνο την γλώσσα τής ισχύος και τίποτε άλλο. Όλα τα άλλα, “διερευνητικές” επαφές, ΜΟΕ κλπ, τα εκλαμβάνει ως αδυναμία κι εμείς τους έχομε δώσει κάθε λόγο να τα εκλαμβάνουν ως τέτοια.
Εγώ διερωτήθηκα τι έγινε στο Ελσίνκι το 2001, όπως έγραψες, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ. Ξέρω μόνο για την εθνοβλαβή συμφωνία του Ελσίνκι το 1999, κατόρθωμα τού μέντορος τού σημερινού πρωθυπουργού. Τι ενώνει αυτούς τους δύο; Ο εθνομηδενισμός, αυτή η γάγγραινα που σάπισε το σώμα τής Πάτρίδος μας και τής οποίας αρχιερεύς είναι ο Σημίτης.