Συνθήκη του Μοντρέ – Νέο πισώπλατο χτύπημα των Αμερικανών σε βάρος της χώρας μας

του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Μια περίεργη συζήτηση πυροδοτείται από το σύστημα εξουσίας των ΗΠΑ, η οποία αφορά στην ανάγκη (στην δική τους ανάγκη) αλλαγής των κανόνων που διέπουν την διέλευση του Βοσπόρου…

Με απλά λόγια, οι Αμερικανοί επιδιώκουν την αλλαγή της Συνθήκης του Μοντρέ διότι αρκετές από τις προβλέψεις της, δεν ευνοούν το τυχοδιωκτικό τους αφήγημα. Πιο συγκεκριμένα αυτό που  επιδιώκουν, είναι να εξασφαλιστεί σε Δαρδανέλια, Βόσπορο και Μαύρη Θάλασσα, η δυνατότητα ελεύθερης διέλευσης των πολεμικών πλοίων, χωρίς τις προβλέψεις και τους περιορισμούς της συγκεκριμένης Συνθήκης.

Τα συμβαλλόμενα Μέρη της Συνθήκης του Μοντρέ είναι: η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σοβιετική Ένωση,  η Τουρκία, η Αυστραλία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Αγγλία και η Γιουγκοσλαβία. Τα ανωτέρω συμβαλλόμενα μέρη θα πρέπει να αποδεχτούν και να προσυπογράψουν οποιαδήποτε τροποποίηση για να καταστεί εφικτή.

Όταν τέθηκε σε ισχύ η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) το Νοέμβριο του 1994, ζητήθηκε – στο πλαίσιο εφαρμογής της – η επαναδιατύπωση της Συνθήκης του Μοντρέ, έτσι ώστε να είναι συμβατή με το καθεστώς που διέπει τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Ωστόσο, η άρνηση της Τουρκίας να υπογράψει την UNCLOS, σημαίνει ότι η Συνθήκη του Moντρέ, παραμένει σε ισχύ χωρίς τροποποιήσεις.

Με την Συνθήκη του Μοντρέ (1936), με την οποία αναθεωρήθηκε ουσιαστικά το καθεστώς της αποστρατιωτικοποίησης, έχουν αρθεί πρακτικά και οι περιορισμοί που αφορούσαν στο δικαίωμα της Ελλάδας να επανεξοπλίσει τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη και από αυτήν την άποψη «τσακίζονται» τα φαιδρά επιχειρήματα των Τούρκων περί αποστρατιωτικοποίησης, μεταξύ άλλων ΚΑΙ με την αναγνώριση από τους ιδίους του δικαιώματος της Ελλάδας στον επανεξοπλισμό, η οποία συνομολογήθηκε από τον Τούρκο ΥΠΕΞ κατά την διάρκεια της επικύρωσης της συγκεκριμένης Συνθήκης από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ωστόσο…

Οι δημόσιες δηλώσεις αλλά και οι κατ’ ιδίας συνεννοήσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία, είναι πάρα πολύ πιθανόν να κινούνται στην λογική της αναζήτησης φόρμουλας μέσα από την οποία να επιδιωχτούν και τροποποιήσεις που να ακυρώνουν ή να περιστέλλουν μέρος των Ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, πράγμα που αποτελεί σταθερή και αδιαπραγμάτευτη Τουρκική επιδίωξη. Και είναι πάρα πολύ πιθανόν να αναζητείται το «χτίσιμο» μιας τέτοιας φόρμουλας, με τρόπο που δεν θα θίγονται τα συμφέροντα των λοιπών συμβαλλόμενων μερών.

Με δεδομένο ότι η πολιτική τάξη στην χώρα μας αποδεικνύεται ιδιαιτέρως ευάλωτη, τόσο στις Αμερικανικές πιέσεις όσο και στους Τουρκικούς εκβιασμούς, είναι φανερό πως απαιτείται μια σαφής, δημόσια και προκαταβολική τοποθέτηση του Ελληνικού ΥΠΕΞ αναφορικά με την συγκεκριμένη φημολογία, μέσα από την οποία είναι απαραίτητο να αποσαφηνίζεται ότι…

Η Ελλάδα δεν μπαίνει σε κανενός είδους τέτοια συζήτηση και φυσικά δεν πρόκειται να νομιμοποιήσει με την υπογραφή της καμιά απολύτως τροποποίηση ή άλλη παρέμβαση στην Συνθήκη του Μοντρέ (ακόμη και εάν όλα τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέρη συγκλίνουν σε ένα συγκεκριμένο modus operandi, εάν προηγουμένως δεν διασφαλιστούν τουλάχιστον οι εξής τέσσερις αδιαπραγμάτευτες προϋποθέσεις:

• Πρώτον: Άμεση άρση του Τουρκικού casus belliκαι ρητή αναφορά που θα προβλέπει ότι το πλαίσιο των όποιων τροποποιήσεων συμφωνηθούν, θα τελεί υπό την αίρεση και την υποχρεωτική επαναφορά στο ισχύον σήμερα καθεστώς, εάν η Τουρκία επιχειρήσει να επαναφέρει το casus belli, προκειμένου να παρεμποδίσει την Ελλάδα στην άσκηση της κυριαρχίας της και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Για την ενεργοποίηση της συγκεκριμένης πρόβλεψης, θα πρέπει να καθίσταται υπεύθυνος ο ΟΗΕ ο οποίος θα υποχρεούται το πολύ μέσα σε έξι (6) μήνες από την υποβολή σχετικής ρηματικής διακοίνωσης εκ μέρους του Ελληνικού ΥΠΕΞ, να προβεί στην σχετική ανακοίνωση η οποία θα είναι δεσμευτική για τους πάντες.
• Δεύτερον: Επικύρωση της UNCLOS από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση, με παράλληλη επέκταση από την Ελλάδα των Χωρικών της Υδάτων στα 12 νμ και ολοκλήρωση των διαδικασιών για την οριοθέτηση ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Διεθνές Δίκαιο.
• Τρίτον: Ρητή αναφορά – ΚΑΙ με την εγγύηση των συμβαλλομένωνμερών – ότι οποιαδήποτε τροποποίηση της Συνθήκης, δεν θα θέτει με κανέναν τρόπο υπό αίρεση το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα της Ελλάδας στον εξοπλισμό των νησιών, σύμφωνα με το εκάστοτε επιχειρησιακό σχέδιο που ανήκει στην πλήρη και αποκλειστική αρμοδιότητά της.
• Τέταρτον: Διασφάλιση του δικαιώματος της Ελλάδας να επανεξετάσει το καθεστώς και το εύρος των παραχωρήσεων σε θαλάσσια Δικαιώματα στις περίκλειστες χώρες, σε περίπτωση παραβιάσεωνδιμερών – διεθνών συμφωνιών.

Και επειδή δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά, το Ελληνικό ΥΠΕΞ αν δεν φροντίσει να ξεκαθαρίσει προκαταβολικά την κατηγορηματική του αντίθεση στο βρώμικο σχέδιο που φαίνεται να ενορχηστρώνουν οι ΗΠΑ στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν τα πολλαπλά αδιέξοδά τους, αυτό θα σημαίνει ότι συγκατατίθεται προκαταβολικά σε μια αθλιότητα που θα έχει ανυπολόγιστο κόστος για την χώρα και για την περιφερειακή σταθερότητα.