Στάχτη και μπούρμπερη και …ανεμογεννήτριες

του Μιχάλη Ψύλου

φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ

«’Η τους σταματάμε ή σταματάνε αυτοί κάθε προοπτική αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής, για εμάς και τα παιδιά μας». Μια απόφαση ή καλύτερα μια κραυγή, που βγήκε ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λίμνης -Μαντουδίου -Αγίας Άννας, στις 22 Ιουλίου-σχεδόν δύο εβδομάδες πριν να ξεσπάσουν οι εφιαλτικές πυρκαγιές ,που κατέκαψαν τη βόρεια Εύβοια και την περιοχή του Δήμου Λίμνης.

Η κραυγή απόγνωσης ήταν η απάντηση του Δημοτικού Συμβουλίου στην απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), να δώσει αρχές άδεια εγκατάστασης 65 ανεμογεννητριών σε «αιολικά πάρκα», στη βόρεια και κεντρική Εύβοια.

Μια κραυγή αγωνίας, που για πολλούς Λιμνιώτες, αλλά και κατοίκους των γύρω χωριών, φαίνεται πως «δικαιώθηκε» με τις πυρκαγιές που μαίνονται ανεξέλεγκτα για έβδομη ημέρα στη βόρεια Εύβοια, έχοντας μετατρέψει σε στάχτη και μπούρμπουλη περίπου 400.000 στρέμματα δάσους, πάνω από 500 κατοικίες και ανυπολόγιστες απώλειες σε υποδομές και σε περιουσίες.

Μα συνδέονται οι πυρκαγιές με τις ανεμογεννήτριες; Ουδείς μπορεί με βεβαιότητα να δώσει κατηγορηματική απάντηση και μακριά από εμάς η συνομωσιολογία. Οι κάτοικοι όμως είναι πεπεισμένοι: «Μας άφησαν να καούμε για να βάλουν στα βουνά μας ανεμογεννήτριες» ,λέει στη “Δημοκρατία”, η επιχειρηματίας Αγλαΐα Κισκούκη, από τις Ροβιές, που είδε το χωριό της να τυλίγεται στις φλόγες και με το δίκιο της είναι εξαγριωμένη.

«Πάνω από τα πτώματά μας θα περάσουν για να εγκαταστήσουν ανεμογεννήτριες», λέει με την οργή της να ξεχειλίζει. Την άποψή της μοιράζονται πολλοί κάτοικοι της περιοχής. Δίκαια ή άδικα. Κάποιοι είπαν το ίδιο και στα κανάλια, που ρωτήθηκαν για τις πυρκαγιές.

Ωστόσο υπάρχουν πολλές «συμπτώσεις», που πρέπει να αναφερθούν. Συγκεκριμένα η απόφαση της ΡΑΕ στις 24 Ιούνη (αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» στις 6 Ιούλη), χορηγεί άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικούς σταθμούς σε δύο δήμους : Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας στη βόρεια Εύβοια και Διρφύων – Μεσσαπίων, στην κεντρική.

–Η πρώτη άδεια αφορά έναν αιολικό σταθμό ισχύος 48 MW στη θέση «Πυξαριά Πριόνας» των δημοτικών ενοτήτων Κηρέως, Μεσσαπίων, των δήμων Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Αννας και Διρφύων – Μεσσαπίων.

–Η δεύτερη άδεια αφορά έναν αιολικό σταθμό ισχύος 48 MW στη θέση «Γερακοβούνι Βασκαντήρα» των δημοτικών ενοτήτων Κηρέως, Μεσσαπίων, των δήμων Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Αννας και Διρφύων – Μεσσαπίων.

–Η τρίτη άδεια αφορά έναν αιολικό σταθμό ισχύος 34 MW με 17 ανεμογεννήτριες στη θέση «Μπαρδάκος Σουληνό» της δημοτικής ενότητας Κηρέως, του δήμου Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη αίτηση  για αυτό το αιολικό πάρκο είχε υποβληθεί από το 2005 ,αλλά ξαφνικά, «αδειοδοτήθηκε» μόλις τώρα!  Επί 16 ολόκληρα χρόνια έμενε στα χαρτιά γιατί αντιδρούσαν οι κάτοικοι και οι τοπικές αρχές.

Τα μεγάλα συμφέροντα

«Φαίνεται ότι δεν αρκούν για τα συμφέροντα στο χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) οι υπάρχουσες 350 ανεμογεννήτριες σε 34 γιγαντιαία πάρκα στη νότια Εύβοια, ούτε οι εκδοθείσες πρόσφατα από τη Διϋπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων άδειες παραγωγού για μία νέα επένδυση 8 αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 470 MW στη Βόρειο–Κεντρική και 4 στη Νότια Εύβοια», τονίζει στη «Δημοκρατία», ο Βαγγέλης Αποστόλου, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ  στην Εύβοια και πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, με αφορμή τις αποφάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την εγκατάσταση νέων ανεμογεννητριών στην Βόρεια Εύβοια.

Η απόφαση αυτή της ΡΑΕ προκάλεσε κύμα αγανάκτησης στη βόρεια Εύβοια. Θυμάμαι σαν τώρα, τον αγωνιστή δήμαρχο Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας Γιώργο Τσαπουρνιώτη να μου λέει τότε: «Οι περιοχές στο δήμο μας που πρόκειται να εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες είναι δασικές, κάποιες είναι και περιοχές NATURA! Θα δεις που θα καταστραφούν».

Με πρωτοβουλία του Τσαπουρνιώτη συνεδρίασε εκτάκτως με τηλεδιάσκεψη το Δημοτικό Συμβούλιο και είχα την ευκαιρία να την παρακολουθήσω καθώς η συνεδρίαση αναμεταδόθηκε live από το σάιτ Palmosev.gr της Ιστιαίας, που «τρέχει» η εξαιρετική συνάδελφος Πάρη Ντελκή. Ακούστηκαν πολύ ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά πράγματα από όλους τους δημοτικούς συμβούλους, αλλά και τους ειδικούς επιστήμονες που μετείχαν στη συζήτηση:

– Οι ιδιοκτησίες στις οποίες η ΡΑΕ έδωσε άδειες για τις ανεμογεννήτριες στη Βόρεια Εύβοια ανήκουν σε δασικούς συνεταιρισμούς, στην Εκκλησία. Και βρίσκονται και σε περιοχές NATURA!

– Η ΡΑΕ στο παρελθόν έχει πει ότι στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας χρειάζεται να γίνει αναθεώρηση του υπάρχοντος χωροταξικού σχεδίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας!

– Οι εκτάσεις για τις οποίες η ΡΑΕ εξέδωσε άδειες στη Βόρεια Εύβοια (εκεί ακριβώς που εδώ και μέρες καίγονται) είναι πυκνές δασικές εκτάσεις!

– Η περιοχή που προβλέπεται να γίνουν αιολικά πάρκα στη Βόρεια Εύβοια έχει μεγάλη δασοκάλυψη και ταυτόχρονα θα πρέπει να διανοιχθούν πολυάριθμοι δρόμοι μεγάλου πλάτους στο δάσος και τεράστιες πλατείες για την τοποθέτηση των ανεμογεννητριών ενώ θα πέσουν περίπου 500 κυβικά μέτρα μπετόν σε κάθε βάση.

-Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος πυρκαγιών και κατά την μεταφορά και εγκατάσταση των ανεμογεννητριών.

Ο δημοτικός σύμβουλος Στάθης Λιαγκάκης είχε εκφράσει την καχυποψία του: «Θα μας κάψουν» είπε επί της ουσίας. Και η απόφαση βγήκε ομόφωνα: «Η τους σταματάμε ή μας τελειώνουν  αυτοί κάθε προοπτική αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής για εμάς και τα παιδιά μας».

«Σε αντίθετη περίπτωση  το όραμα  για ισόρροπη ανάπτυξη του πρωτογενούς -δευτερογενούς και τουριστικού τομέα στην  περιοχή μας θα μείνει όνειρο απατηλό», είπε ορθά κοφτά ο δήμαρχος Τσαπουρνιώτης. «Το μέγεθος της αντίδρασής πρέπει να είναι ανάλογο της επιχειρούμενης βάρβαρης επιβολής σχεδίων μεγαλοεργολάβων και αρπαχτικών που βρήκαν την ευκαιρία να περάσουν σχέδια εν κρυπτώ σε μια περίοδο που η κοινωνία μας είναι πεσμένη στα γόνατα από την οικονομική κρίση και την πανδημία. Η υπόθεση αφορά ένα μεγάλο πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο. Είναι χρέος μας να αντισταθούμε», τόνισε τότε στη «Δημοκρατία», ο δήμαρχος Τσαπουρνιώτης.

Ομόφωνη η καταδίκη

Και εισακούστηκε ο δήμαρχος: «Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μαντουδίου Λίμνης-Αγίας Άννας με ψήφισμα εξέφρασε ομόφωνα την αντίθεσή του, στην απόφαση της ΡΑΕ για εγκατάσταση ανεμογεννητριών», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Συγκροτήθηκε μάλιστα Διαπαραταξιακή Επιτροπή με επικεφαλής τον δήμαρχο και ανέθεσε στην κ. Αγγελική Καλλία – Αντωνίου, δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω και καθηγήτρια Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, εκ μέρους του Δήμου Μαντουδίου-Λίμνης -Αγ.Αννας, την κατάθεση ενδικοφανών προσφυγών.

Στην τηλεσυνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου είχε κληθεί μάλιστα να μετάσχει και ο πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Χαλκίδας, Τάσος Μπαλτάς, που ανέφερε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία: Οι ανεμογεννήτριες έχουν περίοδο ζωής έως 20-25 χρόνια και μετά είναι για …παλιοσίδερα. Και αυτή η χρονική περίοδος είναι για τα αιολικά πάρκα σε χαμηλό υψόμετρο. Αν πρόκειται να εγκατασταθούν σε ορεινούς όγκους και με τις  ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως στη βόρεια Εύβοια, η διάρκεια ζωής τους δεν ξεπερνά τα 15 χρόνια.

«Μετά παραμένουν γιγάντια κουφάρια στα βουνά και τα δάση, αμαυρώνοντας ακόμη περισσότερο το τοπίο.. Μόνο στην Κάρυστο έχουμε τέσσερα νεκροταφεία ανεμογεννητριών», λέει ο Μπαλτάς. «Στην Ελλάδα υπάρχουν κάπου 4000 ανεμογεννήτριες σε λειτουργία, οι οποίες παρέχουν μόλις το 3% του ηλεκτρικού ρεύματος. Αλλά και τα λεγόμενα «ανταποδοτικά» οφέλη για τον πληθυσμό είναι ελάχιστα. Το χωριό Αργυρό στο δήμο Κύμης- Αλιβερίου που έχει περικυκλωθεί από ανεμογεννήτριες και φτάνουν μέχρι τα πρώτα σπίτια, η ιδιοκτήτρια εταιρία προσέφερε ανταποδοτικά στους κατοίκους μια παιδική χαρά, κάποιες πλατείες και λίγα ορειβατικά μονοπάτια, που κι αυτά έχουν εξαφανιστεί. Αν κάποιος περιμένει μάλιστα μείωση της τιμής του ρεύματος είναι γελασμένος. Όσο για τις θέσεις εργασίας; Η ένωση των ιδιοκτητών αιολικών πάρκων ανακοίνωσε ότι την τελευταία 20ετία δημιουργήθηκαν … εξήντα δύο (62) θέσεις εργασίας στις ανεμογεννήτριες !», τονίζει ο Τάσος Μπαλτάς.

«Στηρίζουμε την προσπάθεια κατά της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών των δύο Δήμων, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των πολιτών των συγκεκριμένων περιοχών», λέει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Βαγγέλης Αποστόλου. Γιατί η Εύβοια έχει ήδη καλύψει τη συμβολή της στον εθνικό στόχο για αιολική ενέργεια εδώ και χρόνια , ένα μέρος των ανεμογεννητριών θα εγκατασταθεί σε περιοχές Natura και τρίτον θέλουμε να στηρίξουμε την τεράστια περιβαλλοντική βαρύτητα του φυσικού περιβάλλοντος της Εύβοιας στην παραγωγική της ανασυγκρότηση, μέσα από τη σύνδεση του αγροτοδιατροφικού χώρου με τον αγροτοτουριστικό», λέει ο Αποστόλου.

«Η αιολική πανούκλα»

«Η αιολική ενέργεια – όπως και η ηλιακή ενέργεια – είναι  το μέλλον, είναι πολύ καλή. Αλλά θέτουν προβλήματα ενσωμάτωσης στο δίκτυο και κόστους ή προμήθειας υλικών», λέει ο Ντομινίκ Βινιόν, πρόεδρος του Τομέα Ενέργειας στη Γαλλική Τεχνολογική  Ακαδημία. Και ο ίδιος σημειώνει όμως ότι «πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με αυτούς που θα ήθελαν να πιστεύουμε ότι τα πράγματα είναι απλά. Ότι θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα ενεργειακό σύστημα που λειτουργεί μόνο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας»

Ο Πατρίς Καχάρ , πρώην ανώτατο στέλεχος του Γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και ειδικός σε θέματα ενέργειας , έχει προκαλέσει αναταραχή στη Γαλλία με το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Ένα βιβλίο ,με έναν άκρως προκλητικό τίτλο: «Η αιολική πανούκλα».

Ο Καχάρ υποστηρίζει στο βιβλίο του μάλιστα ότι «η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας βλάπτει το κλίμα» και τονίζει ότι «οι ανεμογεννήτριες ευδοκιμούν χάρη στη συνεχή άγνοια του κοινού και τη δογματική υποστήριξη από τους υπεύθυνους στη λήψη των αποφάσεων».

Στο βιβλίο του ο Καχάρ προειδοποιεί μάλιστα  για τα προβλήματα που δημιουργούν οι ανεμογεννήτριες. «Για τους “ιδεολόγους” ,που ονειρεύονται μια πράσινη λύση, οι ανεμογεννήτριες δεν είναι τόσο πράσινες», λέει και εξηγεί:

«Δεν έχουν μόνο κόστος κατασκευής αλλά σε διάφορες πτυχές, απαιτούν, για κάθε νέο αιολικό πάρκο, την εγκατάσταση ενός “εργοστασίου φυσικού αερίου”, προκειμένου να αντισταθμιστεί η πτώση της παραγωγής αυτών των “γιγάντων”, το ύψος των οποίων υπερβαίνει μερικές φορές τα 200 μέτρα. Η αιολική ενέργεια έχει ένα κοινό με την πανούκλα που εξαπλώνεται παρά τις προειδοποιήσεις και  σκοτώνει. Στην περίπτωση της αιολικής “πανούκλας”, τα θύματα είναι τα γαλλικά τοπία. Η ρύπανση που προκαλεί η αιολική ενέργεια οφείλεται πρώτα απ ‘όλα στον αναγκαστικό “γάμο” της με το φυσικό  αέριο. Μια χερσαία ανεμογεννήτρια λειτουργεί μόνο στο 25% από μόνη της, κατά μέσο όρο. Τις περισσότερες φορές, είναι στάσιμη ή δουλεύει στο ρελαντί. Για να διασφαλίσουν το συμπλήρωμα σε ενέργεια, οι υπεύθυνοι  πρέπει επομένως να στραφούν στο φυσικό αέριο, το οποίο έχει τρία σοβαρά μειονεκτήματα: η καύση του απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα, δεν είναι ανανεώσιμη πηγή και μας βάζει σε εξάρτηση από τη Ρωσία» ,λέει ο Γάλλος ειδικός στην ενέργεια.  Με μια κουβέντα: Η αιολική ενέργεια και το φυσικό αέριο αποτελούν ένα κολασμένο ζευγάρι», υποστηρίζει Καχάρ.

Ο Γάλλος ειδικός υποστηρίζει ότι «σκόπιμα καλλιεργείται μια άγνοια στην κοινή γνώμη για την αιολική ενέργεια ,που την εκμεταλλεύεται μια ισχυρή και πλούσια, σε μεγάλο βαθμό ξένη ομάδα λόμπι, η οποία έχει τις άκρες της στα υπουργεία». Όπως λέει , «η  αιολική ενέργεια είναι ένα από τα ελάχιστα επαγγέλματα όπου, στη Γαλλία, μπορεί κανείς ακόμη να κάνει γρήγορα μια περιουσία. Γιατί αυτή η ιδιαιτερότητα; Λόγω της γενναιοδωρίας του κράτους, το οποίο παρέχει στους ιδιοκτήτες των αιολικών πάρκων  εγγύηση εισοδήματος για 20 χρόνια». Είναι πολλά τα λεφτά παιδιά….