ΣΑΧΕΛ: Η  Άλλη Όψη του Νομίσματος

Α! ΜΕΡΟΣ

Της  Μαρίας Ν. Παπαδοπούλου*

Μια σε βάθος ανάλυση ενός θέματος που θα απασχολήσει την κυβέρνηση, τις Ένοπλες Δυνάμεις και την ελληνική κοινωνία στο άμεσο μέλλον.

Το Μάλι και ο Νίγηρας, είναι από τις πάμφτωχες χώρες του Τρίτου Κόσμου. Στις 195 χώρες, που αριθμούσε το περασμένο έτος τούτος ο πλανήτης, οι δύο αυτές χώρες καταλάμβαναν τις τελευταίες θέσεις.

Αυτό είναι παράδοξο ! Πώς μπορεί να βρίσκονται, κυριολεκτικά σε πλήρη ένδεια,  χώρες πλούσιες σε Χρυσό και σε Ουράνιο, όπως ο Νίγηρας και το Μάλι ?

Όπως φαίνεται, η οικονομική ζωή και των δύο χωρών, εξαρτάται από την γεωργία στον εύφορο νότο. Δηλαδή από το τμήμα τους νότια του ποταμού Νίγηρα που διατρέχει και τις δύο αυτές χώρες. Ούτε όμως το υπόλοιπο  τμήμα τους προς το βορρά, που καταλήγει σε έρημο, μπορείς να το θεωρήσεις αξιοκαταφρόνητο, γιατί εκεί η γη τους είναι πλούσια σε  φυσικούς πόρους και πρώτες ύλες δυσεύρετων μεταλλευμάτων, που εντοπίζονται στις περιοχές ανάμεσα στα  μεταξύ τους  σύνορα. Εκεί, κυριαρχεί το Ουράνιο.

Το άλλο κοινό που έχουν και τα δύο αυτά κράτη είναι ότι,  υπήρξαν Γαλλικές Αποικίες.

Ειδικότερα, από το 1900 έως το 1960, το Μάλι ήταν ενταγμένο στο Γαλλικό Σουδάν.

Διαδρομή ποταμού Νίγηρα

Ο δε Νίγηρας από τα 1900 έως και τα 1958, αποτελούσε τον Γαλλικό Νίγηρα.

Εδώ και πολλά χρόνια. κοντά στα Δυτικά σύνορα του Νίγηρα και τα Ανατολικά σύνορα του Μάλι, είχε εγκατασταθεί η Γαλλική Εταιρεία Areva S.A., που ήταν ένας γαλλικός πολυεθνικός όμιλος-κολοσσός, που ειδικεύονταν στην πυρηνική και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κι είχε έδρα της το Παρίσι.

Κύριο αντικείμενο της εν λόγω εταιρείας, στις περιοχές Μάλι και Νίγηρα, ήταν η εξόρυξη μεταλλευμάτων πλούσιων σε Ουράνιο .

Μετά  την πετρελαϊκή κρίση του 1973, που εκτόξευσε την τιμή του πετρελαίου στα ύψη, η Γαλλία, έξυπνα σκεπτόμενη άρχισε να  προσανατολίζεται προς εναλλακτική λύση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της. Η εναλλακτική λύση δεν άργησε να βρεθεί. Ήρθε με την κατασκευή έως το 1988,  των 56  αρχικά πυρηνικών αντιδραστήρων, που στην συνέχεια έγιναν 59. Όλοι τους χρησιμοποιούν ισότοπα του Ουρανίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με την αντίδραση της πυρηνικής σχάσης.

Η παραγωγή καλύπτει  σχεδόν το 80% των αναγκών της χώρας για ηλεκτρική ενέργειας, ενώ έχει καταστήσει την Γαλλία τον μεγαλύτερο καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο. Για την παραγωγή αυτή, η Γαλλία χρησιμοποιεί περίπου 10.500 τόνους Ουρανίου κάθε χρόνο  Τουλάχιστον ένα ποσοστό της τάξης του  35%  με 40%  περίπου του αναγκαίου για την Γαλλία  Ουρανίου, προέρχεται από το ορυχεία του Νίγηρα, ο οποίος συγκριτικά με το Μάλι, αλλά και όλους τους υπόλοιπους , θεωρείται ως ο κύριος προμηθευτής σε Ουράνιο της Γαλλίας. Ωστόσο και στο Μάλι, που φημίζεται ιδίως για τα κοιτάσματα χρυσού που διαθέτει, η Areva S.A. εξερευνούσε το κοίτασμα Ουρανίου Saraya East, 80 χιλιόμετρα από τη Φαλέα κι ένα ακόμα στο Γκάο, όπου το δυναμικό της περιοχής σε Ουράνιο, εκτιμάται περίπου σε 5.200 τόνους.

Χάρτης των επαρχιών του Μάλι

Άλλοι προμηθευτές της Γαλλίας σε Ουράνιο είναι ο Καναδάς , η Αυστραλία, το Καζακστάν και η Ρωσία. Από αυτές τις χώρες, σε γενικές γραμμές, συγκεντρώνεται περίπου το 50%  του Ουρανίου που χρειάζεται στην Γαλλία για να λειτουργούν τα πυρηνικά της εργοστάσια και να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Το άλλο περίπου 45-50% προέρχεται από το Σαχέλ και πρωτίστως από τον Νίγηρα.

Η Areva S.A ανήκε κατά πλειοψηφία στο γαλλικό κράτος, μέσω της Γαλλικής Επιτροπής Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας και Ατομικής Ενέργειας (54,37%), της Banque Publique d’Investissement (3,32%) και του Agence des Participations de l’État (28,83%) καθώς και της  Riclectricité de France , στην οποία η γαλλική κυβέρνηση έχει το πλειοψηφικό πακέτο ιδιοκτησίας, η οποία κατείχε το 2,24% της  Areva S.A.

Ο δεύτερος μεγάλος μέτοχος της Areva S.A., ήταν η Επενδυτική Αρχή του Κουβέιτ.  που κατείχε ένα ποσοστό 4,82% των μετοχών της. Η δε εταιρεία ήταν εισηγμένη στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο Euronext .

Το 2016 αποφασίστηκε η αναδιάρθρωση της Areva κι ύστερα από αυτήν προέκυψε το 2017 , η Orano S.A.

H διάδοχος της Areva S.A., δηλαδή η Orano S.A., ασχολείται με την εξόρυξη, την μετατροπή και τον εμπλουτισμό Ουρανίου, την ανακύκλωση αναλωμένων καυσίμων, την πυρηνική υλικοτεχνική υποστήριξη, τη διάλυση και τη μηχανική του πυρηνικού κύκλου. Είναι κι αυτή μια πολυεθνική εταιρεία. Συμμετοχή με ποσοστό της τάξης του 5%  η κάθε μία, στην νέα εταιρεία απέκτησαν  το 2018 οι Ιαπωνικές  Japan Nuclear Fuel Limited και  Mitsubishi Heavy Industries.

Από τον Αύγουστο του 2019, η Orano S.A. είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός Ουρανίου στον κόσμο με μερίδιο 11% στην παγκόσμια παραγωγή του. Αυτή η εταιρεία πλέον εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα Ουρανίου του Νίγηρα, του Μάλι, του Καναδά και του Καζακστάν.

Οι εργασίες μετατροπής κι εμπλουτισμού του Ουρανίου, που εξορύσσει η εταιρεία  πραγματοποιούνται στις περιοχές Malvési και Tricastin της Γαλλίας.

Είσοδος γραφείων Orano SA

Όπως αντιλαμβάνεται ο μέσος και κοινός νους, τα ορυχεία σε Μάλι και κυρίως στον Νίγηρα, από όπου προέρχεται η μεγάλη παραγωγή του Ουρανίου, είναι ζωτικής σημασίας για τα γαλλικά συμφέροντα, κάτι που όπως θα δούμε παρακάτω ομολογείται κι από την ίδια την Γαλλία.

*

Τουαρέγκ, η Φυλή της Ερήμου

Το κακό είναι ότι στις περιοχές που εντοπίζεται το Ουράνιο, κατοικεί μια φυλή που λέγεται Τουαρέγκ. Η φυλή αυτή είναι διαμοιρασμένη ανάμεσα στο Μάλι και στον Νίγηρα. Βασικά δεν γνωρίζει καν από σύνορα. Για τους Τουαρέγκ πατρίδα τους είναι η αχανής έρημος. Αλλά όχι μόνο αυτό , η φυλή, διεκδικεί και την αυτονομία της κι αυτή η αιτία τους έδωσε γρήγορα το προσωνύμιο «αντάρτες». Επιπλέον, οι πολίτες του Μάλι, πολλοί από αυτούς της φυλής των Τουαρέγκ, ίδρυσαν  ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2000  κοινοτικές οργανώσεις στις περιοχές εξόρυξης Ουρανίου, όπως η Falea, διαμαρτυρόμενες για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την εκροή  των φυσικών πόρων των περιοχών τους στους ξένους.

Η Κοιλάδα Τίμια στα Όρη Ααΐρ

Σύμφωνα με τον Dr Jeremy Keenan, του SOAS, University of London: «Το 2004, ο Πρόεδρος Τάντζα του Μάλι, προσπάθησε να προκαλέσει τους Τουαρέγκ σε ενέργειες που θα μπορούσαν να  τους απεικονίσουν στους Αμερικανούς ως «πρώην αντάρτες, που στρέφονται στην τρομοκρατία».  Μάλιστα, σύμφωνα με τις περιγραφές του ίδιου, σε μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια, συνελήφθη στην συνέχεια, με την κατηγορία της δολοφονίας, ο τότε αρχηγός των Τουαρέγκ, που είχε υπογράψει για λογαριασμό τους  το 1995 την Συμφωνία Ειρήνης κι υπήρξε κατόπιν υπουργός της κυβέρνησης του Μάλι. Όμως αργότερα, μετά από 13 μήνες από την σύλληψη του αυτή, αφέθηκε ελεύθερος χωρίς κατηγορία. Στο ενδιάμεσο διάστημα όμως, με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, το Μάλι έστειλε 150 στρατιώτες να λάβουν ειδική εκπαίδευση στις ΗΠΑ, ώστε να δραστηριοποιηθούν στην συνέχεια στα βουνά της περιοχής Aïr, που θεωρείται το προπύργιο των Τουαρέγκ.

Έκτοτε οι Τουαρέγκ, ζούσαν υπό καθεστώς καταπίεσης και διώξεων και γρήγορα κόλλησε δίπλα στο όνομά τους και η μομφή των «τρομοκρατών».

*

Στις 22 Μαρτίου του 2012 εκδηλώθηκε πραξικόπημα στο Μάλι. Οι πραξικοπηματίες διαμαρτύρονταν για τον  απαράδεκτο τρόπο που συμπεριφέρονταν η κυβέρνηση στους Τουαρέγκ. Όταν πια ανέλαβαν την εξουσία έκλεισαν τα σύνορα της χώρας, επιτρέποντας μόνον την είσοδο σε οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας.

Το πραξικόπημα αυτό έδωσε την ευκαιρία στους αντάρτες Τουαρέγκ να καταλάβουν τρεις πόλεις στο Βόρειο Μάλι, τις Κιντάλ, Γκάο και Τομπουκτού και να κηρύξουν την ανεξαρτησία του Αζαγουάντ, μίας περιοχής που περιλαμβάνει τις τρεις περιφέρειες του Βορείου Μάλι.  Αυτές  ακριβώς δηλαδή, που βρίσκονται τα κοιτάσματα Ουρανίου της χώρας κι οι οποίες συνορεύουν εξ ανατολών με τον Νίγηρα, όπου υπάρχουν τα ακόμα μεγαλύτερα κοιτάσματα Ουρανίου, που εκμεταλλευόταν η πρώην Areva SA,νυν Orano SA κι όπου επίσης κατοικούν Τουαρέγκ.

Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι, ύστερα από τις κινήσεις των Τουαρέγκ το 2004, που συμμετείχαν στις κοινωνικές ομάδες δράσης, που είχαν συγκροτηθεί, με σκοπό να εκδιώξουν τους ξένους, που εκμεταλλεύονται τον φυσικό πλούτο των περιοχών τους και καθώς οι περισσότεροι από αυτούς είναι μουσουλμάνοι, δόθηκε η ευκαιρία και τα κατάλληλα περιθώρια, ώστε ήδη στο μεσοδιάστημα  και μέχρι την εκδήλωση του πραξικοπήματος του 2012, να τρυπώσουν ανάμεσά τους και να αναπτύξουν, χαμηλού επιπέδου ως τότε , δράση μέλη της ισλαμικής οργάνωσης Άνσαρ Ντιν, οι οποίοι θεωρούνται προσκείμενοι και καθοδηγούμενοι από την  Αλ Κάιντα.

Αυτή ειδικά η συνθήκη με την εμπλοκή της Αλ Κάιντα, διευκόλυνε εξαιρετικά ορισμένους….

*

Έτσι η Γαλλία,  που το 2003 στο πλαίσιο του «Παγκόσμιου Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας», που είχαν ξεκινήσει οι ΗΠΑ, εμφανίστηκε εντελώς αδιάφορη για την τρομοκρατία κι αρνήθηκε κατηγορηματικά να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις του Ιράκ, μόλις δέκα χρόνια αργότερα, τώρα,  που κηρύσσονταν η ανεξαρτησία του Αζαγουάντ,  ευαισθητοποιήθηκε κι αποφάσιζε πλέον να αλλάξει την στάση της απέναντι στην τρομοκρατία !

Στις 25.1.2013 Γαλλικά ΜΜΕ , όπως το France 24, βροντοφώναζαν στα άρθρα τους  και καθιστούσαν προς πάσα κατεύθυνση σαφές πως:  «Οι γαλλικές ειδικές δυνάμεις «προστατεύουν» τα ορυχεία ουρανίου του Νίγηρα»….

Για την ιστορία το εν λόγω άρθρο έγραφε : « Η Γαλλία θα στείλει ειδικές δυνάμεις για την προστασία των ορυχείων Ουρανίου του πυρηνικού κολοσσού Areva στο Νίγηρα, σύμφωνα και με άλλα δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, εν μέσω αυξημένης απειλής ασφάλειας, μετά από επίθεση, τα στρατεύματα μας θα δράσουν υπό τη γαλλική καθοδήγηση για την απομάκρυνση των ισλαμιστών ανταρτών από το γειτονικό Μάλι……………………..…….Σύμφωνα με την εβδομαδιαία Le Point , ο Γάλλος υπουργός Άμυνας Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν έδωσε το πράσινο φως για μια ελίτ ομάδα από τις ένοπλες δυνάμεις της Γαλλίας ώστε να ενισχύσει την τοπική ασφάλεια στους δύο χώρους της εταιρείας στο Νίγηρα, πρώην γαλλική αποικία.

Η κίνηση έρχεται εν μέσω αυξημένης απειλής ασφάλειας μετά από επίθεση της Γαλλίας, με σκοπό την απομάκρυνση των ισλαμιστών αυτονομιστών από το Βόρειο Μάλι και  μετά τη θανατηφόρα κρίση ομήρων στην εγκατάσταση αερίου στην Amenas της Αλγερίας, στην οποία οι μαχητές δήλωσαν πως προχώρησαν ως εκδίκηση για τη γαλλική στρατιωτική επέμβαση.

Η απόφαση για την ανάπτυξη στρατευμάτων, ωστόσο, ελήφθη νωρίτερα τον Ιανουάριο, μετά από μια κακή επιχείρηση διάσωσης ενός αιχμάλωτου πράκτορα των γαλλικών πληροφοριών Ντένις Αλέξ στη νότια Σομαλία , σύμφωνα με το Le Point. Ο Άλεξ κρατήθηκε όμηρος από μαχητές εκεί από το 2009.

Είναι η πρώτη φορά που αποστέλλονται κυβερνητικά στρατεύματα στο εξωτερικό για την προστασία μιας εγκατάστασης που ανήκει σε ιδιωτική γαλλική εταιρεία, σύμφωνα με το Le Point, αν και οι Γάλλοι πεζοναύτες έχουν ήδη αναπτυχθεί σε φορτηγά πλοία που ταξιδεύουν στα πειρατικά μολυσμένα νερά του Ινδικού Ωκεανού και του Κόλπου της Γουινέας.

Ουράνιο στην βασική του μορφή     9292 U

Το ουράνιο του Νίγηρα είναι ένα στρατηγικό γαλλικό περιουσιακό στοιχείο….».

Παρόλο όμως. που ο άτυχος Ντενίς Άλεξ, κρατούνταν αιχμάλωτος, από το 2009 μάλιστα, στην εκ διαμέτρου αντίθετη πλευρά της Αφρικής, από αυτήν που θα επιχειρούσαν τα γαλλικά στρατεύματα, δηλαδή την ανατολική της πλευρά, όπου βρίσκεται η Σομαλία, στην Γαλλία μόλις το 2013,  αποφάσισαν να κινητοποιηθούν  για να «σώσουν» τον όμηρο. Κι αυτό συνέβη όταν πια, μετά το πραξικόπημα που έλαβε χώρα το 2012 στην δυτική πλευρά της Αφρικής  δηλαδή στο Μάλι,  οι Τουαρέγκ κατέλαβαν τις βόρειες περιοχές της χώρας και κήρυξαν την ανεξαρτησία τους. Η ανεξαρτησία αυτή, κατά πως φαίνεται, ήταν που έδωσε την αναγκαία ώθηση σε κάποιους στην Γαλλία, που οσμισθέντες τον επερχόμενο κίνδυνο, άρχισαν για πρώτη φορά να ανησυχούν σοβαρά πώς  το αυτονομιστικό κίνημα των Τουαρέγκ, ύστερα από την αυτονόμηση των εδαφών του Βόρειου Μάλι που διακήρυξε, πιθανό στόχο του να είχε την συνέχιση της αυτονομιστικής του πορεία, προχωρώντας πλέον προς τον δυτικό Νίγηρα, όπου στο βόρειο τμήμα αυτής της χώρας, όπως ήδη είπαμε,  κατοικούν επίσης Τουαρέγκ κι όπου βρίσκονται τα πολύτιμα Γαλλικά ορυχεία εξόρυξης, σε μεγάλες ποσότητες, του εξίσου πολύτιμου για την οικονομία της Γαλλίας, Ουρανίου.

Έτσι καταλήξαμε τα Γαλλικά στρατεύματα να προετοιμάζονται να επιχειρήσουν στο Δυτικό Σαχέλ με την πρόφαση της γαλλικής ευαισθησίας για τον όμηρο που ωστόσο κρατούνταν αιχμάλωτος  στο Ανατολικό Σαχέλ.

Ο αρχηγός της στρατιωτικής χούντας του Μάλι,  Αμαντού Χαγιά Σανόγκο, ανακοινώνει τη συμφωνία αποχώρησης από την εξουσία

Όσο για τον δυστυχή Γάλλο όμηρο, Αλέξ Ντενίς, δεν πήγαν καλά τα πράγματα για αυτόν.  Μόλις ξεκίνησαν την εισβολή στο Μάλι τα Γαλλικά στρατεύματα, ήδη από την 17.1.2013  τον εκτέλεσε η σομαλική  τρομοκρατική ομάδα al Shabaab, που τον κρατούσε ως τότε για 4 χρόνια όμηρο. Τα ίδια τα γεγονότα απέδειξαν ότι η ζωή ενός ανθρώπου είναι πολύ λίγη για να συγκριθεί μπροστά σε κάποια γραμμάρια Ουρανίου…

*

Ας επανέλθουμε όμως στο Μάλι….

Λίγο πριν  τις πιο πάνω δημοσιεύσεις στο France24, τον Ιανουάριου του 2013, είχαν μεσολαβήσει κάποιες  άλλες εξελίξεις  στην χώρα… Αυτές, ως επί τω πλείστον, ακολούθησαν  χρονικά  κι έπονταν του πραξικοπήματος  της 22ας Μαρτίου 2012, που έδωσε τα περιθώρια στους Τουαρέγκ να κηρύξουν την ανεξαρτησία του Αζαγουάντ, δηλαδή όλου του Βόρειου Μάλι.

Ο Επικεφαλής του Πραξικοπήματος ονόματι Αμαντού Χαγιά Σανόγκο , υπέγραψε την συμφωνία ECOWAS.

Η συμφωνία υπογραφόταν την ίδια ακριβώς ημέρα, δηλαδή στις 6 Απριλίου 2012, που το Αζαγουάντ κήρυττε την ανεξαρτησία του.

Η συμφωνία προέβλεπε άρση του εμπάργκο κι αμνηστία στους πραξικοπηματίες εφόσον παρέδιδαν την εξουσία.

Ιμπραΐμ Μπουμπακάρ Κεϊτά- Πρόεδρος Μάλι 9ος/2013- 8ος/2020

Ο Αμαντού Χαγιά Σανόγκο, ο αρχηγός δηλαδή του πραξικοπήματος, δύο ημέρες αργότερα στις 8 Απριλίου του 2019, παραιτούνταν από Πρόεδρος της χώρας και στις 19 Απριλίου 2012 αυτοεξορίστηκε. Εγκατέλειψε μόνος του κι οικειοθελώς το Μάλι περνώντας στην γειτονική Σενεγάλη.

Από ότι υποδηλώνουν βάσιμα τα ίδια τα γεγονότα, το πραξικόπημα, που στην ουσία διήρκησε λιγότερα από 1 μήνα, έγινε με σκοπό να δώσει στους καταπιεσμένους Τουαρέγκ την δυνατότητα να αυτονομηθούν, επικαλούμενοι πλέον ανεξαρτησία του Αζαγουάντ….

 Στις 20 Αυγούστου πια του 2012, σχηματίστηκε προσωρινή-μεταβατική κυβέρνηση, για  όσο από το Μάλι είχε απομείνει μέχρι τούδε ως επικράτεια. Μετά από μια αναγκαία προεκλογική περίοδο, τον Σεπτέμβριο του 2013 οι εκλογές που μεσολάβησαν ανέδειξαν ως νέο Πρόεδρο της Χώρας τον πρώην, από το 1994 έως το 2000, πρωθυπουργό της χώρας , Ιμπραΐμ   Μπουμπακάρ   Κεϊτά.

Ο τελευταίος στις 12 Αυγούστου 2018  επανεξελέγη στον δεύτερο γύρο των Προεδρικών εκλογών που διεξήχθηκαν στο Μάλι, με ποσοστό 67,17% έναντι 32,83% του αντιπάλου του.

Αλλά του Ιμπραΐμ  Μπουμπακάρ  Κεϊτά.  δεν του έμελλε να ολοκληρώσει την 2^η θητεία του. Αυτό γιατί τον Αύγουστο του 2020 εκδηλώθηκε  εκ νέου πραξικόπημα στην χώρα, που τον εκδίωξε από την εξουσία . Στην συνέχεια δε, μέσα στους επόμενους εννέα μήνες, δηλαδή έως τον Μάϊο του 2021 εκδηλώθηκε και δεύτερο πραξικόπημα.

Ο Συντ/χης Ασιμί Γκοϊτά, ανέλαβε από τον Μάϊο 2021 μέχρι σήμερα τον έλεγχο του Μάλι

Συγκεκριμένα , ο συνταγματάρχης Ασιμί Γκοϊτά, που είχε οριστεί αντιπρόεδρος με το πρώτο πραξικόπημα του Αυγούστου 2020, στο δεύτερο πραξικόπημα του Μαϊου 2021 έριξε τον έως τότε χουντικό Πρόεδρο κι αυτοδιορίστηκε  πλέον ως Πρόεδρος του Μάλι.

Ο Ασιμί Γκοϊτά, μέσα σε μια χώρα που την μαστίζει πλέον η ένοπλη βία και το τζιχαντιστικό χάος, για το οποίο γίνεται αναφορά αργότερα, υπόσχεται να μεταρρυθμίσει το Μάλι και να το  οδηγήσει στα ασφαλή νερά μιας εκλογικής διαδικασίας. για την ανάδειξη του επόμενου νέου Προέδρου του.

Σύμφωνα με το  διεθνές think tank International Crisis Group, με έδρα τις Βρυξέλλες : «…Για να αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτήν την μετάβαση, οι πολιτικές δυνάμεις μπορούν ακόμη να ξεκινήσουν εκλογικές μεταρρυθμίσεις, να ολοκληρώσουν αυτήν την περίοδο, με διαφανείς εκλογές, να φέρουν κοντά φορείς της πολιτικής και της κοινωνίας των πολιτών και να ξεκινήσουν εθνικές διαβουλεύσεις σχετικά με τον εντοπισμό και την υπέρβαση των παραγόντων μπλοκαρίσματος….» . Ωστόσο, πέρα από τα ευχολόγια, σύμφωνα με το ίδιο think tank : «…..οι διεθνείς εταίροι, που συνεχίζουν να προτιμούν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και όχι την υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων στη διακυβέρνηση, έχουν δείξει τα όρια της δράσης τους.».

Από ότι ήδη διαφαίνεται. από το παραπάνω σχόλιο του International Crisis  Group,  από το μακρινό  εκείνο δημοσίευμα του France24 που προανήγγειλε τον Ιανουάριο του 2013 την προστασία, από τις Γαλλικές δυνάμεις, των ορυχείων Ουρανίου στον Νίγηρα και την σχεδιαζόμενη επέμβαση τους στο Μάλι μέχρι και τον φετινό Μάϊο, οπότε εξελίχθηκε το πρόσφατο στρατιωτικό πραξικόπημα, πολλά είχαν πλέον αλλάξει…

Αλλά καλύτερα ας δούμε τι έγινε  όταν τα στρατεύματα της Γαλλίας, στάλθηκαν να προστατεύσουν τα πολύτιμα ορυχεία  εξόρυξης Ουρανίου. που εκμεταλλευόταν η Γαλλική ιδιωτική εταιρεία Areva S.A.  και  τώρα πια η διάδοχος της  Orano S.A. Ειδικότερα, ας εξετάσουμε, στα βασικά τους σημεία, τα επιμέρους γεγονότα, που μεσολάβησαν από την χρονική στιγμή που τα Γαλλικά στρατεύματα έλαβαν την εντολή να επέμβουν στις περιοχές του Μάλι, όπου οι Τουαρέγκ είχαν διακηρύξει από τον Απρίλιο του 2012 την ανεξαρτησία του Αζαγουάντ, δηλαδή του Βόρειου τμήματος της χώρας…

Καταρχάς, η Γαλλική κυβέρνηση, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι εν λόγω  στρατιωτικές της επιχειρήσεις, απέσυρε ήδη από το 2012 τα Γαλλικά στρατεύματα που είχε στείλει στο Αφγανιστάν να συνδράμουν τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ,  μεταφέροντας πλέον τις στρατιωτικές της δυνάμεις στο Μάλι.

Γαλλικά στρατεύματα του Δυτικού Σαχέλ, ανέλαβαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Μάλι

Αυτές μόλις μετακόμισαν  στον Νίγηρα, όπως ήταν ήδη προγραμματισμένο,  πολύ σύντομα προχώρησαν κι εισήλθαν στο διπλανό Βόρειο Μάλι με τις ευλογίες  μάλιστα και την έγκριση του ΟΗΕ, που ύστερα από τις επιστάμενες προσπάθειες της,   έδωσε στην Γαλλία ήδη από τον Δεκέμβριο 2012   την σχετική έγκριση.

Η έγκριση αυτή δόθηκε από τον ΟΗΕ, ύστερα κι από σχετικό αίτημα της προηγούμενης και «φιλικής»  προς τα Γαλλικά συμφέροντα, κυβέρνησης της  Μπαμόκο, που έδρευε στην ομώνυμη πρωτεύουσα  του Μάλι. Την κυβέρνηση αυτή όμως,  κατόπιν πρόλαβε να την ανατρέψει το πραξικόπημα του Μαρτίου 2012 , με επικεφαλής του τον Αμαντού Χαγιά Σανόγκο, που στην συνέχεια, όπως ειπώθηκε παραπάνω, αυτοεξορίστηκε στην Σενεγάλη…

Μάλιστα, η εν λόγω κυβέρνηση, είχε ήδη πριν το πραξικόπημα του Απριλίου 2012, προλάβει να υπογράψει Συνθήκη Αμυντικής Συνεργασίας με την Γαλλία κι αυτό, σε κάθε περίπτωση έδινε στην Γαλλία το δικαίωμα να επέμβει με τις στρατιωτικές της δυνάμεις στο Μάλι. Ποιος ξέρει, ίσως αυτή η αμυντική συνθήκη και τα όσα προοιώνιζε για το Μάλι, να ήταν και η αιτία που οδήγησε στο πραξικόπημα του 2012…

Ωστόσο. η ύφεση στην οικονομία της, που αντιμετώπιζε η Γαλλία την συγκεκριμένη ειδικά χρονική περίοδο, ως συνέπεια της διεθνούς  οικονομικής κρίσης που είχε ξεσπάσει ήδη από το 2008, δεν της επέτρεπε να συντηρήσει μόνη της  πολυέξοδες και δαπανηρές στρατιωτικές επιχειρήσεις . Αυτός, ήταν ο βασικός λόγος, σύμφωνα με την Γερμανική εφημερίδα Deutsche Welle,, που οδήγησε την Γαλλία,  ήδη από τα τέλη του 2012, να προστρέξει σε βοήθεια του ΟΗΕ, ζητώντας να αποσταλούν ειρηνευτικές δυνάμεις του Οργανισμού  στο Μάλι.

*

 Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) σε πρόσφατη Αναφορά της στις 21 Σεπτέμβριου 2021, περιγράφεται η κατάσταση που έχει πλέον σήμερα διαμορφωθεί, μετά από εκείνη την είσοδο του 2013 των Γαλλικών στρατευμάτων στο Μάλι, ως ακολούθως  :

«Οι περιοχές του Σαχέλ φιλοξενούν από το 2012 περίπου 61.348 πρόσφυγες από το Μάλι. Αυτοί, ζουν κυρίως, στις περιοχές Αγιόρου, Αμπάλα, Οουλάμ και σε αρκετά χωριά στην περιοχή Ταχούα, μετά το κλείσιμο της Δομής Φιλοξενίας Προσφύγων (Ιντικάνε) καθώς και στην πρωτεύουσα της Νιαμέι.

Το ραγδαία επιδεινούμενο πλαίσιο ασφάλειας έχει προκαλέσει αυξημένες εσωτερικές ροές εκτοπισμού με αυξανόμενο αριθμό κάθε μήνα. Μέχρι σήμερα, υπάρχουν περίπου 157.804 εκτοπισμένοι και στις δύο περιοχές.

Η παρουσία ένοπλων ομάδων πέρα ​​από τα σύνορα έχει προκαλέσει τον αναγκαστικό εκτοπισμό περισσότερων από 11.423 πολιτών από την Μπουρκίνα Φάσο προς τον Νίγηρα.»

*

Όλα αυτά συνέβησαν διότι, όπως αναφέρεται στο προαναφερθέν άρθρο της  DW, που δημοσιεύτηκε στις 16.1.2013, με τον τίτλο «Τα συμφέροντα πίσω από την παρέμβαση της Γαλλίας στο Μάλι» , ενώ η Εταιρεία Απειλούμενων Λαών (STP), επί ματαίω,  ήδη από το 2013 ,καλούσε την Γαλλία να παρουσιάσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο για την επίτευξη των στόχων της, επιμένοντας ο εκπρόσωπός της Ulrich Delius πως: «Εξάλλου, οι Ισλαμιστές θα χρησιμοποιήσουν την παλιά τους στρατηγική και θα αποσυρθούν γρήγορα προκειμένου να ανασυνταχθούν με την προστασία των βουνών και των σπηλαίων», εντούτοις η κυβέρνηση του τότε Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ, αγνοούσε τις προτροπές κι αρνούνταν τις προειδοποιήσεις, επιμένοντας εμφατικά πως τα συμφέροντα ασφάλειας της Γαλλίας,  την επιτάσσουν στην  απόφασή της να επέμβει, ώστε το Παρίσι να δράσει νωρίς για να αποτρέψει τους αντάρτες στη Δυτική Αφρική να αποτελέσουν κίνδυνο για την Ευρώπη.

Τα ίδια τα γεγονότα απέδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας την αναποτελεσματικότητα της Γαλλίας να επιτύχει τους μεγαλεπήβολους στόχους που είχε θέσει.

Η επέμβαση των Γαλλικών στρατευμάτων στο Μάλι, με το πρόσχημα να μην τεθούν σε κίνδυνο τα Ευρωπαϊκά συμφέροντα,  ακροβατούσε απλώς στο λεπτό νήμα μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας  κι εντέλει έγινε η αιτία που προκάλεσε τα όσα δεινά η τότε Γαλλική κυβέρνηση θεωρητικώς ισχυρίζονταν πως προσπαθούσε να αποτρέψει.

Κατά πως εξελίχθηκαν έως πρότινως τα πράγματα, ύστερα από την είσοδο στο Μάλι των Γαλλικών στρατευμάτων και μαζί τους των ειρηνευτικών δυνάμεων, που η Γαλλία πέτυχε στα τέλη του 2012 να στείλει προς συνδρομή της ο ΟΗΕ, οι δράσεις των αντάρτικων ομάδων  όχι μόνον δεν αποτράπηκαν, αλλά αντιθέτως επιτάθηκαν, αποχαλινώθηκαν κι αιμοδότησαν το εγχώριο και το αλλοδαπό τζιχαντιστικό κίνημα, το οποίο, όπως γνωρίζουμε όλοι, ζητάει σάρκα για να τραφεί !

Τώρα πλέον ολόκληρη η Ευρώπη, βρίσκεται προ εκβιαστικών διλημμάτων και καλείται να υποστεί τις συνέπειες ενός πολέμου που ενέσκηψε κάποτε για να προστατευτούν τα ιδιωτικά γαλλικά συμφέροντα της Areva SA  και σήμερα της  Orano SA.

Και για να προστατευτούν αυτά ειδικά τα συμφέροντα, ολόκληρη η Ευρώπη τελεί υπό την σοβαρή πλέον σήμερα ανησυχία  πως  βρίσκεται, αυτήν την φορά από τον Νότο της, ενώπιον  ενός νέου κινδύνου προσφυγικών ροών, που προκάλεσε ο συγκεκριμένος πόλεμος .

Αν κι εδώ στην Ελλάδα, έχοντας να αντιμετωπίσουμε τις εξ ανατολών ροές, δύσκολα προβλέπετε να δούμε Malians στις περιοχές μας, εντούτοις κάποιες χώρες της κεντρικής και δυτικής Νότιας Ευρώπης, άρχισαν να βλέπουν δείγματα προσφύγων, που επιχειρούν να περάσουν τα σύνορα τους..

Μην ξεχνάμε ότι στο παρελθόν, η ανθρωπογεωγραφία της Ευρώπης άλλαξε πλείστες όσες φορές. εξαιτίας των μεταναστατευτικών μετακινήσεων διαφόρων λαών ( Μογγόλων, Ούνων, Αβάρων, Βίκινγκς κλπ), που  κατάφεραν εντέλει να ξεριζώσουν συθέμελα άλλοτε κραταιές αυτοκρατορίες.

Φράγκοι, Σάξονες και γενικά τα Γερμανικά φύλα, που κατέβαιναν σωρηδόν από τον Σκανδιναβικό βορρά προς την υπόλοιπη Ευρώπη , μεταξύ 1^ου και 5^ου αιώνα μ.Χ., οδηγώντας σχεδόν στα όρια του εκμηδενισμού λαούς όπως οι Κέλτες ,ισοπέδωσαν κυριολεκτικά στο πέρασμα τους ολόκληρη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, διαιρώντας την κι εξαφανίζοντας κυριολεκτικά από τον χάρτη, όλο το Δυτικό τμήμα της. Οι σύγχρονοι απόγονοι τους έχουν επίγνωση του κινδύνου
που φέρνουν μαζί τους ανάλογες μετατοπίσεις πληθυσμών…

Πρόσφυγες από το Μάλι σε δομές φιλοξενίας του UNHCR στον Νίγηρα

Ας ληφθεί υπόψιν ότι, το Μάλι αριθμεί 20,25 εκατομμύρια πληθυσμού, ο Νίγηρας 21,24 εκατομμύρια πληθυσμού, το Τσάντ 14,63 εκατομμύρια , η Μπορκίνα Φάσο 20,9 εκατομμύρια ψυχές και η Μαυριτανία άλλες 4,65  ψυχές. Δηλαδή όλο το Δυτικό Σαχέλ αριθμεί συνολικά περίπου 81,67 εκατομμύρια πληθυσμό.

Επομένως, οι επιθετικές πολιτικές για την διαφύλαξη των πολύτιμων γαλλικών ιδιωτικών κοιτασμάτων Ουρανίου κι η είσοδος αυτή των Γαλλικών στρατευμάτων, σε Μάλι και Νίγηρα, έγιναν τελικά η αιτία που έθεσε κάτω από χαώδεις καταστάσεις, απίστευτης βίας, 88,67 εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, γιατί προσέλκυσε, τρομοκρατικές ισλαμικές φονταμενταλιστικές ομάδες, που προσερχόμενες από όλες πλέον τις κατευθύνσεις, ξεκίνησαν να μπαίνουν στο Δυτικό Σαχέλ. Μπαίνοντας δε, και βρίσκοντας οργωμένο πλέον το έδαφος, συσπείρωσαν γύρω τους μεγάλο τμήμα των πάμφτωχων κι εξαθλιωμένων αφρικανικών λαών, ξεκινώντας κατόπιν  μια ανελέητη τζιχάντ που μετέτρεψε όλη την  ευρύτερη περιοχή κι ειδικά το Δυτικό Σαχέλ σε πραγματικό κολαστήριο, που εκτοπίζει συνεχώς κι εκδιώκει σταθερά  εκατοντάδες χιλιάδες απλών Μalians πολιτών, αλλά και Τουαρέγκ από τις εστίες τους, ενώ  τώρα πλέον οδηγεί σε μετακίνηση όλων των πληθυσμών της ευρύτερης περιοχής.

Χιλιάδες άμαχοι, έχουν πέσει σε μια απίστευτη δίνη ενός φαύλου κύκλου και θύματα ενός πολέμου από εκείνους που δεν τελειώνουν ποτέ , μόνον ζητούν αίμα, σάρκα και νέα θύματα για να ικανοποιήσουν την δίψα τους κι εξωθούνται μακριά από τις περιοχές τους, λόγω των μαχών που διεξάγονταν καθημερινά, μεταξύ Γαλλικού στρατού και τζιχαντιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως ο ISGS -παρακλάδι του ISIS-  ή η Μπόκο Χαράμ ή η Αλ Νούρσα που καθοδηγείται από την Αλ Κάϊντα και  πολλών άλλων  μικρότερων σαλαφιστικών υποομάδων ή  μεμονωμένων μαχητών, που δρουν ανεξέλεγκτα στις περιοχές.

*Η Μαρία Ν. Παπαδοπούλου είναι Δικηγόρος

ΑΥΡΙΟ ΤΟ Β! ΜΕΡΟΣ