Το λάθος του στρατηγού Αλεξάντερ Λάπιν, που έθεσε σε κίνδυνο την άμυνα της Ρωσίας, στηλιτεύει σε ανάλυσή της η Wall Street Journal.
Συγκεκριμένα, την άνοιξη του 2024, ο νέος στρατιωτικός διορισμένος από τη Μόσχα που επιβλέπει την ασφάλεια στην επαρχία Κουρσκ διέλυσε ένα συμβούλιο που είχε ως αποστολή την προστασία της. Ο Αλεξάντερ Λάπιν είπε ότι ο στρατός είχε τη δύναμη και τους πόρους για να προστατεύσει τα σύνορα της Ρωσίας, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας που επικαλείται η Wall Street Journal.
Προχώρησαν μπροστά και τώρα λένε ότι κατέχουν περισσότερα από 400 τετραγωνικά μίλια ρωσικού εδάφους.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της WSJ, ο Λάπιν δεν άνοιξε μόνος του τις πύλες για την πρώτη ξένη εισβολή σε ρωσικό έδαφος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είχε να αντιμετωπίσει μια κρίσιμη έλλειψη ανδρών. Αλλά το λάθος του είναι χαρακτηριστικό ενός ανώτατου επιτελείου που συχνά δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα στο πεδίο της μάχης, κάτι που τώρα ταλαιπωρεί τη Μόσχα καθώς προσπαθεί να εκδιώξει τις ουκρανικές δυνάμεις από το έδαφός της.
Από την έναρξη του πολέμου, η συγκεντρωτική, από πάνω προς τα κάτω σκέψη της Ρωσίας, ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά της υπό τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει αποτύχει στο πεδίο της μάχης. Έχει παρεμποδίσει τον νηφάλιο σχεδιασμό στο Κρεμλίνο, και όταν αυτά τα σχέδια απέτυχαν, εμπόδισε τις ρωσικές δυνάμεις να αυτοσχεδιάσουν για να αντιδράσουν στις ταχέως εξελισσόμενες εξελίξεις.
«Η κάθετη εξουσία του Πούτιν εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά προς το παρόν λειτουργεί εναντίον των ρωσικών στόχων στο έδαφος», δήλωσε ο William Courtney, πρώην Αμερικανός διπλωμάτης και επίκουρος ανώτερος συνεργάτης του Rand. «Και με τον σχεδιασμό της Ρωσίας να προέρχεται όλος από την κορυφή, οι αντιδράσεις της σε απροσδόκητα, ταχέως εξελισσόμενα γεγονότα είναι απίστευτα εξασθενημένες, χωρίς κανείς στο έδαφος να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες».
Δεν είναι σαφές αν το διυπηρεσιακό συμβούλιο που διαλύθηκε από τον Λάπιν, ένα όργανο που συνδύαζε στρατιωτικούς αξιωματικούς με τοπικούς και περιφερειακούς αξιωματούχους ασφαλείας, θα είχε βοηθήσει στην οργάνωση μιας συνεκτικής απάντησης από τη Μόσχα. Αλλά χωρίς ένα κεντρικό όργανο που να είναι υπεύθυνο για την απάντηση της Ρωσίας, οι προσπάθειες της Μόσχας να εκδιώξει τις δυνάμεις του Κιέβου ήταν μέχρι στιγμής χαοτικές και αναποτελεσματικές. Αυτό έχει αφήσει τις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, όπως το υπουργείο Εσωτερικών και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, που είναι υπεύθυνες για την εσωτερική ασφάλεια, και το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, που είναι υπεύθυνο για τις μάχες στο εσωτερικό της Ουκρανίας, να πιέζονται για να ηγηθούν της απάντησης.
«Η Ρωσία εξακολουθεί να προετοιμάζει την αντίδρασή της σε αυτή την εισβολή της Ουκρανίας. Υπήρξε μια αρκετά αργή και διάσπαρτη αντίδραση σε αυτήν», δήλωσε ο στρατηγός Κρίστοφερ Καβόλι, διοικητής του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου, μιλώντας στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων την Πέμπτη. «Εν μέρει αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν θα ήταν ακριβώς σαφές ποιος είναι υπεύθυνος».
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό στη WSJ. Δεν έχει δώσει δημόσια εξηγήσεις για το πώς επέτρεψε στις ουκρανικές δυνάμεις να περάσουν στο ρωσικό έδαφος. Λίγες ώρες μετά την εισβολή της Ουκρανίας, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου της Ρωσίας, στρατηγός Βαλέρι Γερασίμοφ, δήλωσε ότι οι δυνάμεις του Λαπίν και οι συνοριοφύλακες εργάζονταν «για να καταστρέψουν τον εχθρό σε περιοχές που γειτνιάζουν άμεσα με τα ρωσο-ουκρανικά σύνορα».
Η αρχική αντίδραση θυμίζει τις πρώτες ώρες της εξέγερσης υπό την ηγεσία του Yevgeny Prigozhin, ο οποίος ηγήθηκε της μισθοφορικής ομάδας Wagner στην Ουκρανία. Έστειλε τις δυνάμεις του προς τη Μόσχα για να εκθρονίσει τους αντιπάλους του, τους οποίους κατηγορούσε για τα στρατιωτικά προβλήματα της Ρωσίας – τον Γερασίμοφ και τον τότε υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου.
Παρά τα σημάδια που έδιναν επί μέρες ότι σχεδίαζε να εξαπολύσει εξέγερση, το Κρεμλίνο αιφνιδιάστηκε και πάγωσε μπροστά στις ενέργειες του Πριγκόζιν, δήλωσε ο Κόρτνεϊ. Ο Πριγκόζιν, ο οποίος τελικά σταμάτησε την εξέγερση στην πορεία της προς τη Μόσχα, πέθανε δύο μήνες αργότερα όταν το αεροπλάνο του εξερράγη εν πτήσει πάνω από τη Ρωσία.
Τις ημέρες που προηγήθηκαν της εισβολής της Ουκρανίας, είπαν στρατιωτικοί ανταποκριτές της Ρωσίας, η διοίκηση του Λαπίν είχε στείλει αναφορές στη Μόσχα προειδοποιώντας ότι οι ουκρανικές δυνάμεις αυξάνουν τον αριθμό τους στη γραμμή του μετώπου. Αλλά το τέχνασμα είχε χρησιμοποιηθεί και από τις δύο πλευρές στο παρελθόν ως τακτική ψυχολογικού πολέμου, είπαν άνθρωποι που γνωρίζουν τους συνοριακούς ελιγμούς, και η Μόσχα απέρριψε τις προειδοποιήσεις.
Ανεξάρτητα από τις πληροφορίες σχετικά με τις στρατιωτικές κινήσεις, τα στρατεύματα υπό τη διοίκηση του Λάπιν απέτυχαν να δράσουν επιβάλλοντας αμυντικές γραμμές ή τοποθετώντας νάρκες, όπως έκαναν πέρυσι οι Ρώσοι στρατιώτες για να εμποδίσουν μια μεγάλη και καλά σχεδιασμένη ουκρανική αντεπίθεση. Όταν οι ουκρανοί στρατιώτες εισήλθαν στη ζώνη του μηδενός μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, δεν συνάντησαν καμία αντίσταση και, στο εσωτερικό της Ρωσίας, δεν υπήρχαν δυνάμεις εδαφικής άμυνας για να τους βοηθήσουν να επιβραδύνουν.
Οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικές παρεμβολές για να απενεργοποιήσουν τις επικοινωνίες, με αποτέλεσμα οι ρωσικές δυνάμεις να μην μπορούν να επικοινωνήσουν με τους διοικητές τους. Οι ελαφρά οπλισμένες ρωσικές δυνάμεις παγιδεύτηκαν πίσω από τη γραμμή του μετώπου και διασκορπίστηκαν στο δάσος. Ορισμένοι προέβαλαν τοπική αντίσταση, στήνοντας ενέδρες στις ουκρανικές δυνάμεις που κινήθηκαν για να αναλάβουν την εκκαθάριση πίσω από τα στρατεύματα επίθεσης. Αλλά εκατοντάδες Ρώσοι στρατιώτες, πολλοί από αυτούς στρατεύσιμοι, απλά παραδόθηκαν.
«Στη Μόσχα, απλώς δεν αναλογίζονταν ότι ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να συμβεί», δήλωσε ο Konrad Muzyka, διευθυντής της Rochan Consulting με έδρα την Πολωνία, που επικεντρώνεται στον ρωσικό στρατό.
Ο αμυντικός σχεδιασμός ήταν σχεδόν τόσο καταστροφικός όσο και η ίδια η αρχική εισβολή της Ρωσίας, όταν οι στρατιωτικοί σχεδιαστές βασιζόμενοι σε λανθασμένες πληροφορίες -και στην πεποίθηση ότι ο ουκρανικός στρατός θα κατέρρεε κάτω από μια πλήρους κλίμακας επίθεση- έστειλαν τεθωρακισμένες φάλαγγες στην Ουκρανία σε σχηματισμό παρέλασης, καθιστώντας τις εύκολους στόχους για drones και αντιαρματικά όπλα.
Ομοίως, όταν οι Ουκρανοί στρατιώτες εισήλθαν στη Ρωσία, η πρώτη ένοπλη αντίσταση που προέβαλε ήταν από το 488ο μηχανοκίνητο σύνταγμα τυφεκιοφόρων της 144ης μηχανοκίνητης ταξιαρχίας τυφεκιοφόρων, μια μονάδα που αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από στρατεύσιμους, οι οποίοι σύμφωνα με τη ρωσική πολιτική δεν πρέπει να πολεμούν εντός της Ουκρανίας. Οι απαιτήσεις του μετώπου είχαν εξαντλήσει το ανθρώπινο δυναμικό και τους πόρους των ρωσικών δυνάμεων.
Υπό κανονικές συνθήκες, θα διέθεταν περίπου 120 τεθωρακισμένα οχήματα, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Στην πρώτη ένοπλη συνάντησή τους, οι στρατεύσιμοι είχαν πιθανότατα μεταξύ 10 και 20, δήλωσε ο Muzyka.
Η πανωλεθρία του Λάπιν το 2022
Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κακός σχεδιασμός και η έλλειψη ανδρών συναντήθηκαν υπό τη διοίκηση του Λάπιν. Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2022, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση στη βορειοανατολική Ουκρανία. Χωρίς οι Ρώσοι να έχουν οχυρώσει επαρκώς τις λεπτές θέσεις τους στην πρώτη γραμμή, οι Ουκρανοί τους προσπέρασαν χρησιμοποιώντας ταχέως κινούμενα οχήματα πεδίου, ακολουθούμενοι από βαρύτερα τεθωρακισμένα κλιμάκια. Η επιθετική γραμμή της Ρωσίας κατέρρευσε και η Ουκρανία κατάφερε να ανακτήσει χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα στη βορειοανατολική Ουκρανία.
Μετά την πανωλεθρία, ο ισχυρός ηγέτης της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ ζήτησε την παραίτησή του: «Θα υποβίβαζα τον Lapin σε οπλίτη, θα του αφαιρούσα τα βραβεία του και θα τον έστελνα στην πρώτη γραμμή του με ένα πολυβόλο».
Ορισμένοι από τους στρατιωτικούς ανταποκριτές της Ρωσίας θεώρησαν ότι η κριτική ήταν άδικη, καθώς ο Λάπιν είχε μόλις πρόσφατα μετακινηθεί στην περιοχή όπου κατέρρευσαν οι ρωσικές γραμμές. Παρ’ όλα αυτά, ο αξιωματικός απομακρύνθηκε σύντομα από τη θέση του και αργότερα διορίστηκε εκ νέου αναπληρωτής διοικητής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
Αυτό το φιάσκο έκανε το Κρεμλίνο να επανεξετάσει το πρόβλημα του ανθρώπινου δυναμικού του, και ένα μήνα αργότερα η Ρωσία ξεκίνησε μια γενική κινητοποίηση για να ενισχύσει την ισχνή άμυνά της. Έκτοτε, τα χρηματικά κίνητρα της συμβασιούχου θητείας κράτησαν τους εθελοντές που προσέρχονταν στα ρωσικά στρατολογικά γραφεία με ρυθμό περίπου 1.000 την ημέρα. Αυτό έχει κρατήσει την πολεμική μηχανή της Ρωσίας να μασάει κομμάτια της Ουκρανίας σε έναν εξοντωτικό πόλεμο φθοράς, αλλά οι υψηλές απώλειες έχουν μειώσει τα στρατηγικά αποθέματα, περιορίζοντας το πόσο ανθρώπινο δυναμικό μπορεί τώρα να κατευθύνει το Κρεμλίνο στο Κουρσκ.
Τώρα, καθώς η Ρωσία προσπαθεί να αποκτήσει πλεονέκτημα στο έδαφός της, φέρνει κάποιες δυνάμεις από την ανατολική Ουκρανία, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι αφαιρεί ανθρώπινο δυναμικό από την πρώτη γραμμή. Η αδέξια αντίδραση έδειξε ότι η εισβολή της Ουκρανίας στο ρωσικό έδαφος έπληξε το αδύναμο σημείο της Μόσχας: τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης.
«Σίγουρα κατέδειξε τη δημιουργικότητα και την ικανότητα των Ουκρανών στο πεδίο της μάχης», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, υποστράτηγος Πατ Ράιντερ.
