Για 93η ημέρα συνεχίστηκε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με το κύριο μέτωπο των συγκρούσεων να βρίσκεται στην περιοχή του Ντονμπάς και συγκεκριμένα στο Σεβεροντονέτσκ.

Παράλληλα, στο διπλωματικό πεδίο αρχίζουν να διαφαίνονται «ρωγμές» στο στρατόπεδο της Δύσης. Βασικά σημεία τριβής αποτελούν ο εξοπλισμός της Ουκρανίας, η σκοπιμότητα του εμπάργκο στην εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου, η ενδεχόμενη αποδοχή απώλειας εδαφών από μέρους της Ουκρανίας ως «τίμημα» για την επικράτηση της ειρήνης και η μεταπολεμική συνεργασία με την Ρωσία του Πούτιν.

Αξιωματούχος που επικαλείται η βρετανική Guardian – χωρίς να τον κατονομάζει – σημειώνει πώς υπάρχουν ηγέτες οι οποίοι θεωρούν ότι μπορεί να βρεθεί μια προοπτική συνεννόησης με την Ρωσία -εφόσον φυσικά τελειώσει ο πόλεμος- σε αντίθεση με άλλους που θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι δύσκολο έως και αδύνατο. Το παραπάνω δίλημμα -με τις εχθροπραξίες να είναι εν εξελίξει- μοιάζει μάλλον μελλοντικό.

Ο εξοπλισμός που δεν φτάνει έγκαιρα στο μέτωπο

Ωστόσο, η Δύση πριν απαντήσει σε αυτό το πεδίο, καλείται να πάρει σοβαρές αποφάσεις για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας, καθώς το Κίεβο ζητά μετ΄ επιτάσεως την άμεση παραχώρηση βαρέως τύπου και μεγάλης εμβέλειας οπλισμού. «Έχουμε μεγάλη ανάγκη από όπλα που θα επιτρέψουν να χτυπήσουμε τον εχθρό από μεγάλη απόσταση», δήλωσε ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Άμυνας της Ουκρανίας, Βάλερι Ζαλούζνι, την ώρα που ο Ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, από το Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, έλεγε με νόημα ότι δεν μπορεί να κατανοήσει τον λόγο της καθυστέρησης της ενίσχυσης του ουκρανικού οπλοστασίου.

Μια πιθανή εξήγηση έρχεται από το Βερολίνο. Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων μεταδίδει πώς οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν συμφωνήσει άτυπα να μην παραχωρήσουν στην Ουκρανία συγκεκριμένο οπλισμό όπως είναι σύγχρονα άρματα μάχης ή μαχητικά αεροσκάφη, φοβούμενοι ότι η Μόσχα θα ερμηνεύσει αυτή την κίνηση ως άμεση εμπλοκή στον πόλεμο προχωρώντας σε αντίποινα. Ακόμη, πληροφορίες από τις ΗΠΑ αναφέρουν ότι το Ισραήλ δεν έδωσε το «πράσινο φως» στην Γερμανία προκειμένου αυτή να στείλει στην Ουκρανία αντιαρματικούς πυραύλους Spike, διατηρώντας πιο ουδέτερη στάση. Οι πύραυλοι Spike παράγονται μεν στη Γερμανία με ισραηλινή όμως τεχνολογία και κατόπιν σχετικής άδειας.

Στις αρχές της σύγκρουσης, η Γερμανία πρότεινε να προμηθεύσει γρήγορα την Ουκρανία με βαρύ οπλισμό. Αυτό δεν θα συνέβαινε απευθείας, αλλά μέσω ενός μηχανισμού με την εμπλοκή της Πολωνίας και της Τσεχίας. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι τελευταίες θα παραχωρούσαν στην Ουκρανία οπλισμό σοβιετικής εποχής και το Βερολίνο θα τους τον αναπλήρωνε με αντίστοιχο δυτικής κατασκευής. Το σχέδιο δεν προχωρά γρήγορα και αυτό ίσως οφείλεται σε γραφειοκρατική αδράνεια, σε αναβλητικότητα ή στην αδυναμία των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Ό,τι και αν ισχύει, έχει φυσικά μικρή σημασία για όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

Το «όχι» του Ζελένσκι στην παραχώρηση εδαφών

Κατηγορηματικό ήταν η άρνηση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην πρόταση Κίσινγκερ για παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία προκειμένου να υπάρξει τερματισμός του πολέμου.

«Στο Νταβός εμφανίστηκε ο κύριος Κίσινγκερ από το βαθύ παρελθόν και είπε πως ένα κομμάτι της Ουκρανίας θα έπρεπε να δοθεί στη Ρωσία ώστε να μην αποξενωθεί η Ρωσία από την Ευρώπη. Φαίνεται πως το ημερολόγιό του είναι στο 1938 κι όχι στο 2022. Νόμιζε πως μιλούσε σε άλλο κοινό, στο Μόναχο του 1938 κι όχι στο Νταβός. Παρεμπιπτόντως στο πραγματικό 1938 όταν η οικογένειά του διέφυγε από τη Ναζιστική Γερμανία, ο Κίσινγκερ ήταν 15 ετών και ήξερε πολύ καλά τι συνέβαινε και κανείς δεν τον άκουσε τότε να λέει πως θα έπρεπε να συμβιβαστούν όλοι με τους Ναζί αντί να φυγαδευτούν ή να τους πολεμήσουν», ανέφερε ο Ουκρανός πρόεδρος.

Και πρόσθεσε: «Συμπτωματικά, άρχισαν να εμφανίζονται σε ορισμένα δυτικά μέσα ενημέρωσης διάφορα editorials που λένε ότι η Ουκρανία πρέπει δήθεν να δεχτεί κάποιους λεγόμενους δύσκολους συμβιβασμούς παραχωρώντας εδάφη της με αντάλλαγμα την ειρήνη. Ίσως και οι New York Times το 1938 να έγραφαν κάτι παρόμοιο. Αλλά τώρα, να σας υπενθυμίσω, βρισκόμαστε στο 2022. Και πίσω από όλες αυτές τις γεωπολιτικές εικασίες εκείνων που συμβουλεύουν την Ουκρανία να δώσει κάτι στη Ρωσία, οι “μεγάλοι γεωπολιτικοί” είναι πάντα απρόθυμοι να δουν τους καθημερινούς ανθρώπους. Τους απλούς Ουκρανούς. Τα εκατομμύρια όσων ζουν στις περιοχές που οι κύριοι αυτοί προτείνουν να ανταλλαχθούν με την ψευδαίσθηση της ειρήνης. Πρέπει όμως πάντα να βλέπετε τους ανθρώπους. Και να θυμάστε ότι οι αξίες δεν είναι απλά μια λέξη».

Η διπλωματική προσπάθεια του Ντράγκι

Προς το παρόν, η Ρωσία δεν δείχνει κανένα σημάδια υποχώρησης, ώστε ο Ζελένσκι να δεχτεί να κάτσει στο τραπέζι, ωστόσο δεν εγκαταλείπονται οι προσπάθειες διαμεσολάβησης. Μια τέτοια απόπειρα είναι και το σχέδιο τεσσάρων σημείων που παρουσίασε η ιταλική πλευρά. Το σχέδιο περιελάμβανε τα εξής:

1) Κατάπαυση του πυρός – Η προϋπόθεση για να τεθεί σε ισχύ το σχέδιο είναι και η δυσκολότερη. Πρόκειται για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών, από την στιγμή που μια απλή, προσωρινή εκεχειρία δεν θεωρείται αρκετή. Σύμφωνα με το ιταλικό σχέδιο, η κατάπαυση του πυρός θα πρέπει να συνοδεύεται από μηχανισμούς εποπτείας και από ολική αποστρατιωτικοποιήση της πρώτης γραμμής του μετώπου.

2) Ουδετερότητα και Ευρωπαϊκή Ένωση – Το δεύτερο σημείο αφορά μια πολυμερή διαπραγμάτευση για το μελλοντικό καθεστώς της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον Ιταλό υπουργό Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο, θα ήταν χρήσιμο να επιτευχθεί μια ουδετερότητα του Κιέβου, με την παροχή «πολιτικών εγγυήσεων» από μέρους της διεθνούς κοινότητας. Παράλληλα, η συμφωνία αυτή θα πρέπει να είναι συμβατή με την ένταξη της χώρας στην ΕΕ.

3) Αυτονομία των περιοχών υπό αμφισβήτηση – Προβλέπεται παράλληλα συμφωνία με αντικείμενο τις αμφισβητούμενες περιοχές, με ιδιαίτερη αναφορά στην Κριμαία και στο Ντονμπάς. Η εν λόγω συμφωνία θα αφορά την κυριαρχία, τον έλεγχο της επικράτειας, το νομικό καθεστώς των περιοχών αυτών και τυχόν αυτόνομη διακυβέρνηση. Θα παρασχεθούν εγγυήσεις για την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα. Γίνεται δηλαδή αναφορά σε μια αυτονομία των υπό αμφισβήτηση περιοχών, η οποία να μην έρχεται σε αντίθεση με την κυριαρχία του Κιέβου εφ’ όλης της χώρας.

4) Συμφωνία για την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ευρώπη – Το τελευταίο σημείο του ιταλικού ειρηνευτικού σχεδίου, αφορά την υπογραφή μιας νέας, πολυμερούς συμφωνίας για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη, με ευθεία αναφορά στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία. Οι κύριοι στόχοι είναι η διασφάλιση της στρατηγικής σταθερότητας, ο έλεγχος των εξοπλισμών, η υιοθέτηση μέτρων για την πρόληψη των πολεμικών συγκρούσεων. Παράλληλα, στην ιταλική πρόταση δίδεται βάρος στην ανάγκη να επιτευχθεί καθεστώς παρόμοιο με εκείνο που υφίστατο πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και -ως τελικό βήμα- στην χαλάρωση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.

Η «σκληρή» στάση της Βρετανίας

Σε αντίθεση με το παιχνίδι ισορροπιών ορισμένων κρατών, η Βρετανία τηρεί σκληρή στάση έναντι της Ρωσίας. «Είναι εντελώς αποτρόπαιο που ο Πούτιν προσπαθεί να κρατήσει τον κόσμο όμηρο. Στην ουσία μετατρέπει σε όπλο την πείνα και την έλλειψη φαγητού μεταξύ των φτωχότερων ανθρώπων ανά τον κόσμο. Απλά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να γίνεται αυτό. Ο Πούτιν πρέπει να άρει τον αποκλεισμό των ουκρανικών σιτηρών», ξεκαθάρισε η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Λις Τρας, σε δηλώσεις της από το Σαράγεβο.

Στο ερώτημα περί άρσης κυρώσεων αν οδηγούσε σε ομαλή εξαγωγή των σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, η επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας απάντησε αρνητικά. «Αυτό που δεν μπορούμε να έχουμε είναι οποιαδήποτε άρση κυρώσεων, οποιονδήποτε κατευνασμό, ο οποίος απλώς θα κάνει τον Πούτιν πιο δυνατό μακροπρόθεσμα», είπε.

Με πληροφορίες από Guardian/Guardian