Του Ηλία Στεφανάκου
File PHOTO: Στιγμιότυπο από την έναρξη της Διάσκεψης για το Κυπριακό στη Γενεύη της Ελβετίας, στην παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. ΚΥΠΕ, ΚΑΤΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ JUNE 11, 2017
Στην ανελαστική στάση της Τουρκίας προσκρούουν για μια ακόμη φορά οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, λίγο πριν τη διαφαινόμενη επανεκκίνηση της Διεθνούς Διάσκεψης για την Κύπρο, παρά την επιμονή της ελληνικής πλευράς να ανοίξει ο διάλογος μεταξύ των εγγυητριών δυνάμεων πριν από την νέα διάσκεψη.
Τα βασικά ζητήματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας ούτε έχουν συζητηθεί περαιτέρω μετά τη Γενεύη τον Ιανουάριο, ούτε φαίνεται ότι θα προχωρήσουν μέχρι τη λεγόμενη Γενεύη ΙΙ. Αντίθετα από την πλευρά της Άγκυρας δημιουργήθηκαν προσκόμματα παρά το γεγονός ότι ασκήθηκε πίεση να συνεχιστεί τον Ιανουάριο η διαπραγμάτευση μεταξύ τεχνικών ομάδων.
Αντί αυτού στο Μοντ Πελαράν όταν συνεχίστηκε η συζήτηση σε επίπεδο τεχνικών επιτροπών, εμφανίστηκε απροθυμία αλλάζοντας «γραμμή» και ζητώντας την συνέχιση ανάμεσα σε υπουργούς Εξωτερικών. Τότε, τα ερωτηματολόγια που τέθηκαν δεν απαντήθηκαν από την τεχνική ομάδα της τουρκικής πλευράς, άρα προήλθε για μια ακόμη φορά αδιέξοδο.
Σύμφωνα με ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ που έχουμε στη διάθεσή μας, όπως φάνηκε μετά το Μοντ Πελεράν διεκόπησαν οι διαπραγματεύσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, προκειμένου να προετοιμαστεί η νέα συνάντηση, παρά το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε το θέμα στην συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Κίνα.
Να σημειωθεί, δε, ότι σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες το ίδιο έπραξε και ο Νίκος Κοτζιάς στην ολιγόλεπτη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο τέλος Μαΐου του 2017.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ φέρεται να απέφυγε την κρούση Κοτζιά περί συνεννόησης για το Κυπριακό, απαντώντας του γενικώς και αορίστως ότι «θα τα πούμε στη Γενεύη». Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, πλέον αναγνωρίζεται στο κείμενο παρατηρήσεων του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες πως «άπαντες συμφωνούν ότι το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων είναι ζωτικής σημασίας για τις δυο κοινότητες.
Η πρόοδος σε αυτό το κεφάλαιο είναι ουσιαστικό στοιχείο στην αναζήτηση μιας συνολικής συμφωνίας, προκειμένου να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο κοινοτήτων σε σχέση με τη μελλοντική ασφάλειά τους.
Ο ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Μπάρθ Αϊντα, θα συνδιαλλαχτεί με όλους τους μετέχοντες στην προετοιμασία ενός κοινού κειμένου που θα καθοδηγήσει τον διάλογο για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, βασισμένο στα συμπεράσματα των συναντήσεων της Διάσκεψης για το Κυπριακό, στη Γενεύη και το Μον Πελερέν». Το χρονικό μιας τεχνικής καθυστέρησης Μετά την Γενεύη Ι, ακολούθησε η συνάντηση στο Μοντ Πελεράν, των τεχνικών κλιμακίων των εμπλεκόμενων πλευρών. Εκεί δεν προχώρησε τίποτα, παρά το γεγονός ότι την πρώτη ημέρα η Άγκυρα εμφανίστηκε συγκαταβατικά. Μάλιστα ήταν η ημέρα όπου το απόγευμα ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης έφτασε στο Μοντ Πελεράν δίνοντας οδηγίες στους τεχνοκράτες και προκαλώντας συζητήσεις για την κίνησή του, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κύπρο.
Την επόμενη ημέρα, όπως ανέμεναν σχετικοί παρατηρητές υπήρξε αδιαλλαξία, καθώς τα ζητήματα που τέθηκαν αφορούσαν στα εργαλεία υλοποίησης της πτυχής της Ασφάλειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, όταν… ζόρισαν τα πράγματα, Τούρκος διαπραγματευτής ανέφερε ότι πρέπει «να πετάξουμε το μπαλάκι στις πολιτικές ηγεσίες». Αντίθετα η Ελλάδα κατέθεσε προτάσεις επί συγκεκριμένων ζητημάτων, όπως τα «όργανα», ενώ υπήρξε απόλυτη ταύτιση απόψεων με τους εκπροσώπους της Κυπριακής Δημοκρατίας στο θέμα της Ασφάλειας στη μελλοντική Ομόσπονδη Δημοκρατία της Κύπρου (ΟΔΚ).
Αξίζει να επισημανθεί ότι ο Κύπριος εκπρόσωπος στο Μοντ Πελεράν κατέθεσε την πρόταση για κοινή διακήρυξη Ελλάδας – Τουρκίας, η οποία προέβλεπε πως σε τυχόν επίθεση κατά της ακεραιότητας και κυριαρχίας της ΟΔΚ από τρίτο κράτος θα συνεπάγεται επίθεση κατά των δυο χωρών και θα ενεργοποιεί αμυντική συνδρομή κατά της επιτιθέμενης χώρας.
Τελικώς η Άγκυρα δεν έκανε βήμα πίσω στο θέμα των συνθηκών των εγγυήσεων, ζητώντας σημαντικό μέρος του κατοχικού στρατού να μην αποχωρήσει.
Ακόμη έθεσε το ζήτημα της επαναδιαπραγμάτευσης σε περίπου 15 χρόνια μετά το νέο στάτους, για την αποχώρηση του κατοχικού στρατού. Σε μια τέτοια προοπτική το ρίσκο είναι μεγάλο, καθότι ακόμα και ένα περιστατικό προβοκάτσιας θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα τη συμφωνία για την επόμενη ημέρα, κι αυτό είναι δύσκολο να μην ληφθεί υπ’ όψιν.
Στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να σημειωθεί ότι τον Μάρτιο του 2017 κατά την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ Άιντα και Γιούνκερ, φέρεται να ειπώθηκε πως η τουρκική πρόταση είναι για αποχώρηση του 90% των Τούρκων από την Κύπρο με την έναρξη της συμφωνίας και το υπόλοιπο 10% (σχεδόν 4000) να παραμείνει ανάλογα με την εφαρμογή της συμφωνίας και το εάν θα υφίστανται λόγοι παραμονής τους.
Δηλαδή ζητήθηκε η άχρι καιρού παραμονή των κατοχικών στρατευμάτων, που σημαίνει μετατροπή των κατεχομένων σε δορυφόρο της Τουρκίας με τη συναίνεση του πληθυσμού της.
Έτσι επιβεβαιώνεται αυτό που έχει παρατηρηθεί εδώ και χρόνια ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί την Κύπρο ακόμα και για τις σχέσεις της με την ΕΕ, καθώς έχει βεβαιωθεί ότι υψηλόβαθμοι παράγοντες του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, έχουν επισημάνει σε διαβουλεύσεις πως εάν η Τουρκία ενταχθεί στην ΕΕ, δεν θα υφίσταται θέμα εγγυήσεων στην ΟΔΚ.
Είναι φανερό ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί για δικά της οφέλη την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε εντάσσεται και το νέο «κοσκινάκι» των τεσσάρων ελευθεριών της ΕΕ. Βέβαια ακόμα και αυτό φαίνεται να είναι υποκριτικό, αφού η Τουρκία δεν δείχνει καθόλου εμπιστοσύνη στα όργανα της ΕΕ και τις πολιτικές αποφάσεις της.
Σε κάθε περίπτωση στο θέμα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων κοντά στις ελληνικές θέσεις έχει έρθει και η βρετανική πλευρά, ιδίως μετά τις συναντήσεις του Νίκου Κοτζιά με τον Μπόρις Τζόνσον.
Οι ΗΠΑ στο Κυπριακό
Όπως όλα έδειξαν, το αμέσως επόμενο διάστημα μετά την ορκωμοσία Τράμπ, το Κυπριακό πρόβλημα δεν αποτέλεσε προτεραιότητα για τη νέα αμερικανική διοίκηση. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει και το ενδιαφέρον είναι αυξημένο. Σε αυτό, θα πρέπει να ληφθούν υπ΄όψιν ότι είναι στρατηγικής σημασίας για τις ΗΠΑ οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις, αν και υπάρχει η επισήμανση ότι στην Ουάσιγκτον πολλοί «βλέπουν» με επιφύλαξη τον Ερντογάν.
Σημειώνεται, δε, ότι από τις ΗΠΑ είναι δύσκολο να προκληθεί περιπλοκή στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, όμως αναγνωρίζεται από μια πλευρά Αμερικανών αξιωματούχων πως η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί είναι αδιέξοδη.
Πάντως παραμένει η άποψη σε μια μερίδα διπλωματών στις ΗΠΑ ότι το Κυπριακό θα πρέπει να περάσει μέσα από τις σχέσεις τους με την Άγκυρα. Επειδή ακόμα και η σημειολογία έχει σημασία, το ραντεβού Αναστασιάδη-Πενς κλείστηκε μόλις έγινε γνωστό ότι ο Κύπριος Πρόεδρος θα συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ και τον κατοχικό ηγέτη, ενώ παρά τις προεργασίες δεν πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ο οποίος όμως -και για την ιστορία- ήταν απασχολημένος με την κατάθεση του πρώην διευθυντή του FBI.
Τέλος, αναφορικά με την ΕΕ επισημαίνεται ότι από τις Βρυξέλλες έχει εκφραστεί ανησυχία ότι μια συνιστώσα ενός κράτους-μέλους (τουρκοκυπριακή πλευρά) να παρεμποδίζει διεθνείς συμφωνίες της ΕΕ, και ακόμα χειρότερα, μέσω αυτής της συνιστώσας, η ΕΕ να καταστεί όμηρος μη κράτους-μέλους της ΕΕ, δηλαδή της Τουρκίας.
Δεν θα πρέπει, φυσικά, να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι έγκυρη γραμμή πληροφόρησης σημειώνει πως ο επικεφαλής της ΕΕ φέρεται να τόνισε στον πρόεδρο της Τουρκίας ότι πρέπει να βρεθεί λύση εντός του θέρους, και ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναθέρμανση των ευρω-τουρκικών σχέσεων…
Πηγή: Πως οι Τούρκοι εκτροχίασαν την πρώτη Διάσκεψη για την Κύπρο: Όλα όσα έγιναν μετά την πρώτη Γενεύη http://mignatiou.com/2017/06/pos-i-tourki-ektrochiasan-tin-proti-diaskepsi-gia-tin-kipro-ola-osa-eginan-meta-tin-proti-genevi/
