Απόσπασμα από το βιβλίο του Δρ Παντελή Οικονόμου(δ), «Global Nuclear Developments», Springer, May 2020.
Μετάφραση του αποσπάσματος απο τον Ηλία Λεοντάρη, Αντιστράτηγο ε.α.
Παραθέτουμε ένα ενδιαφέρον, όπως θα διαπιστώσετε, απόσπασμα απο το βιβλίο του Δρ. Πυρηνικής Φυσικής και Επιθεωρητή της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας Παντελή Οικονόμου, απο το βιβλίο του Global Nuclear Developments. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα αγγλικά. Στο τέλος του αποσπάσματος θα βρείτε στοιχεία για το βιβλίο.
“Ανιχνεύσεις”
Τα πυρηνικά όπλα θεωρήθηκαν από τους κατόχους τους ως ο αποτελεσματικότερος μοχλός για την επίτευξη ενός στρατηγικού στόχου, μία θέση ως παγκόσμια δύναμη ή την αναγνώριση μιας χώρας ως ηγέτη μιας περιοχής. Ωστόσο το γεωπολιτικό σκηνικό από τους πυρηνικούς βομβαρδισμούς της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι δεν μπορεί να αγνοείται. Υπάρχουν ήδη αρκετοί “μνηστήρες των πυρηνικών ” ή επίδοξοι για την εξάπλωση αυτών που είναι έτοιμοι να παίξουν το ίδιο χαρτί στο εξελισσόμενο γεωπολιτικό παιχνίδι.
Το γεγονός αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να αγνοηθεί.
Επιπλέον, το υφιστάμενο “πυρηνικό χάσμα” στη διεθνή κοινότητα θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρό καταλύτη για αρνητικές εξελίξεις που θα οδηγήσουν μακροπρόθεσμα, πιθανόν, στην κατάρρευση του καθεστώτος της Non–Proliferation Treaty (NPT).
Οποιαδήποτε αλλαγή στη δυναμική και λεπτή αναπτυσσόμενη ισορροπία του σημερινού πολυπολικού κόσμου, η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι χτισμένη γύρω από τους σημερινούς κατόχους πυρηνικών όπλων(α) θα έχει, μακροπρόθεσμα, ισχυρό αντίκτυπο στην παγκόσμια ασφάλεια και ειρήνη και κατά συνέπεια στο μέλλον των λαών.
Στην υποθετική περίπτωση μιας μεγάλης πυρηνικής σύγκρουσης, οι ΗΠΑ λόγω των υποχρεώσεων του ΝΑΤΟ θα εγγυηθούν την ασφάλεια των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ μέσω της πυρηνικής αποτροπής. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Η αυξανόμενη πυρηνική δυνατότητα της Κίνας και το άγνωστο αποτέλεσμα της πυρηνικής κρίσης στη Βόρεια Κορέα ενισχύουν την πυρηνική απειλή στην Ανατολική Ασία τόσο για την Ιαπωνία όσο και για τη Νότια Κορέα, οι οποίες δεν θα δίσταζαν να γίνουν πυρηνική δύναμη και αν το επιλέξουν, υπό ορισμένες συνθήκες, είναι και οι δύο σε θέση να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα σχετικά γρήγορα.
Στη Νότια Ασία, οι δύο πυρηνικές δυνάμεις που δεν ανήκουν στη Non–Proliferation Treaty (NPT), η Ινδία και το Πακιστάν, από τότε που απέκτησαν την ανεξαρτησία τους το 1947, θεωρούν η μία την άλλη ως απειλή για την εδαφική τους ακεραιότητα και σταθερότητά τους, λόγω των θεμάτων που δεν επιλύθηκαν κατά τη διάρκεια της διχοτόμησης και κυρίως για το ζήτημα του Κασμίρ.
Η συνεχιζόμενη διαμάχη για το αμφισβητούμενο καθεστώς στο Κασμίρ αποτελεί πιθανή αιτία μιας καταστροφικής πυρηνικής περιπέτειας παγκόσμιων διαστάσεων. Τις τελευταίες ημέρες του Φεβρουαρίου του 2019 και ενώ η παγκόσμια προσοχή ήταν στραμμένη στην πυρηνική συνάντηση του Τραμπ με τον Κιμ στο Ανόι, βίαιες και φονικές εχθροπραξίες οδήγησαν, ίσως πιο κοντά από ποτέ, το Νέο Δελχί και το Ισλαμαμπάντ πολύ κοντά στη χρήση στρατιωτικής δύναμης και αυτό αναπόφευκτα παρέχει τη δυνατότητα κλιμάκωσης σε πυρηνικό πόλεμο. Ωστόσο, η κρίση Πακιστάν-Ινδίας έφτασε πρόσφατα σε μια νέα κορύφωση. Στις 27 Σεπτεμβρίου 2019 ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Imran Khan αναφερόμενος στην κρίση του Κασμίρ απευθύνθηκε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με μια απελπισμένη, αλλά απλή παγκόσμια προειδοποίηση: «… δύο πυρηνικά οπλισμένες χώρες θα έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο… και αν μια πυρηνικά οπλισμένη χώρα πολεμήσει μέχρι τέλους, θα έχει συνέπειες πολύ πέρα από τα σύνορα, θα έχει συνέπειες για όλους …”.
Οι δύο πλευρές φαινομενικά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν ήθελαν να δουν την κατάσταση να κλιμακώνεται, αλλά σε αυτό το συνεχές κλίμα εχθρότητας και βίας ο κίνδυνος λάθους εκτίμησης παραμένει πάντα παρών. Αν οι προειδοποιήσεις του Imran Khan γίνουν πραγματικότητα, θα είναι ιστορικά η πρώτη πυρηνική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο χωρών που κατέχουν τα πυρηνικά όπλα. Και ίσως να είναι η τελευταία στον πλανήτη μας.
Αυτή η εκτίμηση δεν είναι υπερβολική. Ακόμη και μια περιορισμένη πυρηνική σύγκρουση μπορεί να επιφέρει δραματικές αλλαγές στο κλίμα, μια παγκόσμια οικονομική κατάρρευση και ιδίως μια κατάρρευση της γεωργικής οικονομίας και της οικονομίας παραγωγής τροφίμων που θα μπορούσε να προκαλέσει εκτεταμένες περιπτώσεις λιμού, και φυσικά μόνιμης βλάβης στη ζωή και την υγεία των ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι το σενάριο που οι ειδικοί αποκαλούν “πυρηνικό χειμώνα” και αυτό θα σηματοδοτούσε το τέλος της ζωής στον πλανήτη μας [8].
Στη Μέση Ανατολή, εάν το Ιράν αποχωρήσει τελικά από την NPT, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία (The Joint Comprehensive Plan of Action/JCPOA) και την κλιμάκωση των κυρώσεων κατά της χώρας, είναι πολύ πιθανό ότι κι άλλες χώρες θα αναπτύξουν στρατιωτικά πυρηνικά προγράμματα. Χώρες που φιλοδοξούν ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή ή που βλέπουν το Ιράν ως απειλή, όπως η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και η Αίγυπτος.
Όσον αφορά στη διαφορετική προσέγγιση από την Αμερική και τη Ρωσία των συνεχιζόμενων πυρηνικών κρίσεων της Βόρειας Κορέας και του Ιράν, καθώς και τις διμερείς διαφωνίες και τον ανταγωνισμό τους στα θέματα πυρηνικού οπλοστασίου, είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί εδώ η μη επικρατούσα, αλλά όχι αβάσιμη, άποψη ορισμένων αναλυτών που μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει τη δέουσα προσοχή [9]. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, ο κόσμος βιώνει τώρα την αρχή μιας διεξοδικής και προσεκτικά σχεδιασμένης πολιτικής των ΗΠΑ, με τη ρωσική συναίνεση, αν και υλοποιείται κάπως αδέξια από την αμερικανική ηγεσία. Αυτή η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στοχεύει στην αντιμετώπιση της ανόδου της Κίνας και του επακόλουθου φόβου της σταδιακής κατάρρευσης της ηγεμονίας των ΗΠΑ [10]. Στην πραγματικότητα, γίνεται αντιληπτό από τις υπερδυνάμεις, (ΗΠΑ και Ρωσία), ότι η σταθερά αυξανόμενη δύναμη της Κίνας γίνεται κοινή στρατηγική απειλή και για τους δύο.
Ως εκ τούτου, μια επεξεργασμένη αναθεώρηση των στρατηγικών σχεδίων είναι σ’ εξέλιξη στις ΗΠΑ. Αυτό συνεπάγεται στοχευμένη μετατόπιση ισχύος και αναδιάρθρωση της παλιάς ισορροπίας δημιουργώντας νέους εχθρούς και φίλους στον υπόλοιπο κόσμο. Στο πλαίσιο αυτής της προσέγγισης, ο επόμενος στόχος στον ολιστικό σχεδιασμό της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, είναι η σταδιακή αντικατάσταση της Ρωσίας από την Κίνα ως κορυφαίου ανταγωνιστή στον κατάλογο των μεγάλων απειλών για την αμερικανική παγκόσμια ηγεμονία. Μια ηγεμονία που αν χαθεί, θα έχει τραγικές συνέπειες για την τύχη της ανθρωπότητας, καθώς έτσι πιστεύουν οι αμερικανοί υπεύθυνοι για τη χάραξη της πολιτικής και οι κορυφαίοι πολιτικοί, όπως ο αείμνηστος Zbigniew Brzezinski, ο οποίος ήταν από τους πρώτους που επεσήμαναν αυτή την άποψη [11]. Ο Brzezinski απέδωσε επίσης υψηλή προτεραιότητα στην ασφάλεια των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης της πυρηνικής απειλής και της παγκόσμιας τρομοκρατίας, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή ιεράρχηση των παγκόσμιων απειλών που θέτει ως πρώτη απειλή για τον πλανήτη την καταστροφή του περιβάλλοντος και το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου [12].
Ενδείξεις ότι έχει αρχίσει η υλοποίηση της αλλαγής στην προσέγγιση των ΗΠΑ, δηλαδή να υποβαθμίσει τη Ρωσία ως απειλή και να αναβαθμίσει την Κίνα, είναι οι ακόλουθες εξελίξεις:
- Η γενικά επιφυλακτική και φιλική στάση του Αμερικανού προέδρου Τραμπ απέναντι στον Ρώσο ομόλογό του Πούτιν.
- Η θετική στάση απέναντι στη Ρωσία και η αρνητική απέναντι στην Κίνα που ανέδειξαν με δηλώσεις τους εξέχουσες προσωπικότητες της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
- Η πρόταση του Αμερικανού Προέδρου στη συνάντηση των μελών της G-7 στον Καναδά στις 8 Ιουνίου 2018 να προστεθεί η Ρωσία σε αυτή την ομάδα των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου, μια πρόταση που δεν αντιμετωπίσθηκε ευνοϊκά από τους άλλους ηγέτες[13].
- Οι δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου με τις οποίες αμφισβητεί το ΝΑΤΟ ως “ξεπερασμένο” οργανισμό και προωθούν την ενίσχυση των διμερών συμφωνιών.
- Η ενθάρρυνσή του προς τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ανατολική Ασία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα [14].
- Οι δηλώσεις του προέδρου Τραμπ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 26 Σεπτεμβρίου 2018 κατά της Κίνας με τις οποίες την κατηγόρησε ότι προσπάθησε να αναμιχθεί με τις ενδιάμεσες(β) εκλογές (για το 1/3 της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων) των ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2018, χωρίς να κάνει καμία αντίστοιχη αναφορά στην πολυσυζητημένη συμμετοχή της Ρωσίας στις εκλογές των ΗΠΑ το 2016, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
- Η απροσδόκητη απόφαση του Αμερικανού Προέδρου στις 20 Δεκεμβρίου 2018 να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία· μια ενέργεια που εξυπηρετεί αναμφισβήτητα τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Ρωσίας.
Όσον αφορά στην πάντα επίκαιρη και ταραχώδη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ο χρόνος και οι παγκόσμιες εξελίξεις θα αποκαλύψουν αργά ή γρήγορα μια νέα ισορροπία ισχύος. Εν τω μεταξύ, οι παράπλευρες δραστηριότητες χωρών της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, όπως το Ισραήλ, η Τουρκία, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, έχουν προφανώς ως στόχο να επωφεληθούν από αυτή τη μετακίνηση του κέντρου ισχύος και να επανατοποθετηθούν στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός νέου status quo.
Ταυτόχρονα, οι δύο υπερδυνάμεις συνεχίζουν να εντείνουν τον πυρηνικό ανταγωνισμό τους τόσο με λόγια όσο και με πράξεις, προκειμένου να διατηρήσουν ηγετικό ρόλο στις δρομολογημένες εξελίξεις. Ο αντίκτυπος των πυρηνικών όπλων σε αυτή τη βίαιη και στην πραγματικότητα ανεξέλεγκτη πρόοδο των γεωπολιτικών αλλαγών, χωρίς να έχει αποκαλυφθεί πλήρως, είναι κυρίαρχος. Η πυρηνική ικανότητα, πραγματική ή εκτιμώμενη, αποτελεί πρωταρχική πηγή ισχύος για τους «διαχειριστές» των πραγματικών κρίσεων, τις δύο υπερδυνάμεις. Ωστόσο, αυτή η πυρηνική ικανότητα αποτελεί ταυτόχρονα την υφιστάμενη απειλή. Την απειλή που κρύβει τον κίνδυνο ενός καταστροφικού εκτροχιασμού του συστήματος της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας. Αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται μέρα με τη μέρα.
Πρόθεση, ατύχημα ή λάθος εκτίμηση, στο τέλος δεν θα έχει σημασία. Τα πιθανά θύματα καθώς και οι πιθανοί θύτες το γνωρίζουν αυτό. Παρ’ όλα αυτά, ο τρομακτικός φαύλος κύκλος των εξελίξεων, τις οποίες πιστεύουν ότι ελέγχουν, αλλά στην πραγματικότητα έχουν παγιδευτεί σ’ αυτές, σε επιταχύνει σταθερά. Ουάσινγκτον και Μόσχα πιστεύουν ότι ο αντίπαλος θα παραδοθεί πρώτος. Υπάρχουν πολλοί στην Ουάσιγκτον που πιστεύουν ότι στη δεκαετία του 1980, ήταν η στρατηγική του Προέδρου Ρήγκαν που οδήγησε τη Σοβιετική Ένωση να καταρρεύσει μέσω του γιγαντιαίου και εξαιρετικά δαπανηρού προγράμματος Star War των ΗΠΑ. Τώρα πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ μπορούν σήμερα να επαναλάβουν την ίδια τακτική στην περίπτωση της Κίνας.
Επίσης, υπάρχουν κάποιοι στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα που θα συμφωνούσαν ότι το κοινό τους συμφέρον έγκειται στη διατήρηση του «status quo», το οποίο ωστόσο μπορεί να αμφισβητηθεί ή και να ανατραπεί από την Κίνα. Εμφανίζονται προσεκτικά με “ιδέες” σχετικές με τους περιορισμούς των πυρηνικών όπλων. Το Πεκίνο, ωστόσο, απορρίπτει κάθε άμεση ή έμμεση πρόταση για μείωση των πυρηνικών όπλων. Κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας συγκέντρωσης δεξαμενών σκέψης υψηλού επιπέδου και κρατικών εκπροσώπων τον Δεκέμβριο του 2019 στις Βρυξέλλες, η Κίνα απάντησε κατηγορηματικά σε μια σχετική και ευθεία αμερικανική πρόσκληση για την εξέταση των μειώσεων των πυρηνικών όπλων: «Το πυρηνικό μας οπλοστάσιο είναι πολύ μικρότερο από το αντίστοιχο των ΗΠΑ· δεν είναι δίκαιο να δεχτούμε τώρα διαπραγματεύσεις για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Ίσως στο εγγύς μέλλον” [15]. Είναι προφανές ότι μια στρατηγική απάντηση από μια δυναμικά ανερχόμενη Κίνα, θα διευρύνει την περίμετρο του προαναφερθέντος φαύλου κύκλου.
Παρά το έντονο ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για τον πυρηνικό αφοπλισμό, όπως σαφώς παρουσιάστηκε στα συμπεράσματα της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τη Συνθήκη απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων της 7ης Ιουλίου 2017, τα προγράμματα «εκσυγχρονισμού» των πυρηνικών όπλων που άρχισαν οι πυρηνικές δυνάμεις δείχνουν ότι η πραγματική πρόοδος στον πυρηνικό αφοπλισμό θα παραμείνει μακρινός στόχος[16].
Μια νέα τάξη πραγμάτων διαμορφώνεται γύρω από την πολυπολική ισορροπία που βασίζεται στην οικονομική και στρατιωτική δύναμη, με τα πυρηνικά όπλα να αποτελούν σημαντικό παράγοντα της εξίσωσης. Σε αυτήν την αργά εξελισσόμενη και σε κάποιο βαθμό ήδη ορατή αναθεώρηση της ισορροπίας του κόσμου, μπορεί κανείς να δει την προσπάθεια των δύο υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της Ρωσίας, να εμπλέξουν την Κίνα χωρίς να χάσουν την ηγεσία τους.
Ταυτόχρονα, όπως ήδη αναφέρεται στο Τμήμα 7.5 του βιβλίου, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στις 7 Φεβρουαρίου 2020 προσφέρθηκε να ξεκινήσει έναν «στρατηγικό διάλογο» με τα πρόθυμα ευρωπαϊκά κράτη που υποστηρίζουν τον κεντρικό ρόλο της Γαλλίας, της μοναδικής πυρηνικής δύναμης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit, ζητώντας «αύξηση» των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών και διευθέτηση του θέματος[17]. Τόνισε ότι “η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της εν όψει των αυξανόμενων παγκόσμιων απειλών και να σταματήσει να βασίζεται αποκλειστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη διατλαντική συμμαχία για την υπεράσπισή της”.
Πίσω από τον καπνό των υφιστάμενων περιφερειακών ένοπλων συγκρούσεων, πάνω από την αγωνία για τις συνεχιζόμενη πυρηνική κρίση και υπό το φόβο απερίσκεπτων πολιτικών αποφάσεων, ορισμένοι διεθνείς αναλυτές βλέπουν να «οικοδομείται» κάτι σε νέες βάσεις. Νέες συμμαχίες πυρηνικών δυνάμεων χτίζονται πάνω τους, σχηματίζοντας τη δομή της νέας τάξης πραγμάτων. Μια δομή που κυριαρχείται από τέσσερις ισχυρούς βασικούς πυλώνες, όλοι κάτοχοι πυρηνικών, που υποστηρίζονται από περιφερειακά κράτη στρατηγικά επιλεγμένα, με κριτήρια ιστορίας, της τρέχουσας πραγματικότητας ή και για τις μελλοντικές ανάγκες.
Τέσσερις συμμαχίες, επίσημα ή ανεπίσημα σχηματισμένες, είναι ορατές:
- ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο
- Ρωσία και Ινδία
- Η Κίνα, το Πακιστάν και η ΛΔΚ
- Γαλλία και Ισραήλ
Η “τετραπολική” αυτή ισορροπία των συμμαχιών των πυρηνικών δυνάμεων πιθανόν να επέτρεπε την προσωρινή αποκλιμάκωση της τρέχουσας πυρηνικής «κούρσας» και του “εκσυγχρονισμού” των όπλων, καθιστώντας δυνατή τη δημιουργία ενός παγκόσμιου κλίματος σταθερότητας και εμπιστοσύνης. Ένα κλίμα απαραίτητο για τον μετριασμό, πρωτίστως, των τεράστιων κινδύνων που απορρέουν από την επί του παρόντος ανεξέλεγκτη πυρηνική απειλή και δευτερευόντως για την εξάλειψη της παγκόσμιας πυρηνικής απειλής μέσω ενός συμφωνηθέντος σχεδίου πυρηνικού αφοπλισμού. Αυτή θα ήταν η λύση της πυρηνικής ισορροπίας του Nash [18], στην οποία, μόλις οπλιστεί, καμία πλευρά δεν έχει κανένα κίνητρο να ξεκινήσει μια σύγκρουση ούτε να αφοπλιστεί. Αυτή η περίφημη ισορροπία αντικατοπτρίζει πλήρως στις μέρες μας την πραγματικότητα της πυρηνικής στρατηγικής Mutually Assured Destruction (MAD)/Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή. Η μόνη δυνατή λύση της ισορροπίας Nash θα ήταν να χαμηλώσει όλα τα οπλισμένα σηκωμένα χέρια πριν κτυπήσει το ένα στο άλλο, είτε από ανάγκη, είτε τον παραλογισμό ή το λάθος. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα η οποία πρέπει να πείσει όλους τους κατόχους πυρηνικών όπλων για την επικείμενη ανάγκη να ξεφύγουν από την αδιέξοδη στρατηγική της MAD και να επιλύσουν με «γενναία» στάση την ισορροπία του Nash.
Αυτός δεν είναι ο προσωπικός μου ευσεβής πόθος. Είναι μάλλον ο νόμος της φυσικής. Είναι η εντροπία(γ) του σύμπαντος, η παγκόσμια τάση να μετακινηθούν τα πάντα από την τάξη στην αταξία και στη συνέχεια σε μια νέα απρόβλεπτη ισορροπία. Η ανθρωπότητα δεν έχει ανάγκη να προκαλέσει αταξία και αβεβαιότητα μέσω των πυρηνικών της όπλων, αλλά να προσπαθήσει να σχηματίσει σταθερές και ειρηνικές ισορροπίες ισχύος. Οι κανόνες ισορροπίας και μετατόπισης της εξουσίας είναι παγκόσμιοι και εφαρμόζοντε τόσο στις μικροκοσμικές όσο και στις μακροκοσμικές διεργασίες. Ως εκ τούτου και στις ανθρώπινες γεωπολιτικές πυρηνικές αναδιατάξεις. Κερδισμένοι είναι οι ηγέτες και οι άνθρωποι που σέβονται το ισχυρό και μυστηριώδες σύμπαν που προσαρμόζεται γρήγορα και έξυπνα στους κανόνες του. Αλλιώς, η προοπτική του κόσμου είναι ζοφερή. Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν ακόμη καθαρά μυαλά, δίπλα στους αντισυμβατικούς, κυνικούς ή ανίκανους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων.
Υποσημειώσεις
(α) The 5 nuclear–weapon states (NWS) China, France, Russia, United Kingdom, and the United States and 4 UN member states have never accepted the NPT, three of which possess or are thought to possess nuclear weapons: India, Israel, and Pakistan. In addition, South Sudan, founded in 2011, has not joined,
(β) The 2018 United States elections were held on Tuesday, November 6, 2018. These midterm elections occurred during the presidency of Republican Donald Trump. Thirty-five of the 100 seats in the United States Senate and all 435 seats in the United States House of Representatives were contested.
(γ) Στη θερμοδυναμική, εντροπία είναι η έννοια μέσω της οποίας μετράται η αταξία, της οποίας η μέγιστη τιμή αντικατοπτρίζει την πλήρη αποδιοργάνωση (ομογενοποίηση των πάντων) και ισοδυναμεί με την παύση της ζωής.
(δ) Ο Παντελής Οικονόμου είναι Διδάκτωρ (PhD) πυρηνικής φυσικής του Πανεπιστημίου Βιέννης, Αυστρία.
Πηγές: Αφορούν στο συγκεκριμένο τμήμα και αναφέρονται με την αρίθμηση του βιβλίου.
- Robock, A., & Toon, O. B. (2012). Self-assured destruction: The climate impacts of nuclear war. Bulletin of the Atomic Scientists, 68(5), 66–74.
- Katehon Think Tank. (2016). Zbigniew Brzezinski’s American new strategy towards Russia and China. Geopolitics & Tradition.
- Ryan, J. (2012, December 10). US intelligence: China economy to surpass US by 2030. ABC News.
- The choice: Global domination or global leadership. (2004). Basic Books.
- Thanos Veremis (Θάνος Βερέμης), «ΗΠΑ: Από το 1776 έως σήμερα», 2010 [USA from 1776 to now (in Greek)].
- Reuters Business News. (2018, June 8).
- Gerzhoy, G., & Miller, N. (2016, April 6). Donald Trump thinks more countries should have nuclear weapons. The Washington Post.
- ELIAMEP. (2019, December 30). USA, China and Russia agree that they disagree in the matter of nuclear disarmament. https://www.eliamep.gr/en/media/usa-china-and-russia-agree-that-they-disagree-in/.
- The United Nations Nuclear Weapon Ban Treaty. (2017, July 7).
- Rose, M. (2020, February 7). Amid arms race, Macron offers Europe French nuclear wargames insight. Reuters. World News.
- Nash, J. (1950). Equilibrium points in n-persons games. (1951). Non-cooperative games.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Ikonomou, Pantelis F., Vienna, Austria
Global Nuclear Developments
Insights from a Former IAEA Nuclear Inspector
Written by a former International Atomic Energy Agency (IAEA) nuclear
inspector
Reveals the technical capabilities, political strategies and motives of nuclear
weapon owners
Highlights the existing global nuclear threat and the risks it entails for
humanity
Written by a former International Atomic Energy Agency (IAEA) nuclear inspector and nuclear
security expert, this book provides a comprehensive and authentic overview of current global
nuclear developments. The author provides detailed insights into current and past nuclear
crises and reveals the technical capabilities, political strategies and motives of nuclear weapon
owners. By analyzing the nuclear programs and strategies of various countries, including the
USA, Russia, China, Great Britain and France, this book highlights the existing global nuclear
threat and the risks it entails for humanity. It also describes the current blockades and
suggests possible ways out. Given its scope, the book will appeal to scholars and policymakers
interested in gaining new insights into sensitive or complex nuclear programs in various
countries.
ISBN 978-
Order online at springer.com/booksellers
Springer Nature Customer Service Center GmbH
Customer Service
Tiergartenstrasse 15-17
69121 Heidelberg
Germany
T: +49 (0)6221 345-4301
[email protected]
Table of contents
Preface IX
Acknowledgements XI
Contents: XIII
Acronyms XIX
1 Introduction 1
1.1 History, Science, Politics—Power and Primacy
1.2 Nuclear Fission and Nuclear Weapons—Intelligence and Absurdity
References
2 Facts and Institutions 7
2.1 Realities
2.2 Global Legal Framework
2.2.1 International Atomic Energy Agency—IAEA
2.2.2 Non‐proliferation Treaty—NPT
2.2.3 Nuclear Weapon Free Zones—NWFZ
2.2.4 Comprehensive Nuclear‐Test Ban Treaty—CTBT
2.2.5 Nuclear Suppliers Group—NSG
2.2.6 UNSC Resolution 1887/2009 on Nuclear Non‐proliferation and Nuclear
Disarmament
2.2.7 Treaty for the Prohibition of Nuclear Weapons—TPNW
2.2.8 Treaties, Conventions, Agreements, Resolutions
References
3 Capability, Threat, Response 17
3.1 Nuclear Capability
3.2 Nuclear Threat
3.3 Addressing the Nuclear Threat—The Three IAEA “S”
3.3.1 Nuclear Safeguards
3.3.2 Nuclear Safety and Security
Reference
4 Nuclear Crises 25
4.1 North Korea 1993–2020
4.1.1 History of the Crisis
4.2 Iraq 1991 and 2003
4.2.1 Personal Experience
4.2.2 Historical Events
4.3 Iran 2003–2015 and 2018–2020
4.3.1 History of Crisis
4.3.2 Consequences—Possible Developments
4.3.3 Comments
4.4 Syria 2011–2020
4.4.1 History of an Outstanding Issue
4.4.2 Consequences—Results
4.4.3 Comment
4.5 Libya 2003–2004
4.5.1 History
4.5.2 Consequences—Results
4.5.3 Comment
4.6 Romania 1978–1989
4.6.1 History
4.6.2 Concealed Nuclear Military Dimension
4.6.3 Comment
4.7 Former Soviet Union 1991–2000
4.7.1 New Nuclear Risks
4.7.2 Mission to the Nuclear Reactor Beloyarsk, 1986
4.7.3 Mission “Sapphire”—Kazakhstan, 1993
References
5 Nuclear Suitors or Would‐be Proliferators 67
5.1 Turkey: Capable or Cunning Bluffer?
5.1.1 History—Planning
5.1.2 Akkuyu
5.1.3 Sinop
5.1.4 Igneada
5.1.5 International Support
5.1.6 Assessment of Turkey’s Nuclear Program
5.1.7 Perspective
5.1.8 Erdogan—Putin and Geopolitical Uncertainty
5.1.9 US Nuclear Weapons in Incirlik
5.1.10 Turkish Nuclear Bomb: Reality or Myth?
5.1.11 Comments and Conclusions
5.2 Saudi Arabia
5.3 Egypt
5.4 Japan
5.4.1 Peaceful Nuclear Energy Program
5.4.2 Possible Military Dimension
5.5 South Korea
5.5.1 Peaceful Nuclear Program
5.5.2 Possible Military Dimension
References
6 Nuclear Accidents—Nuclear Incidents 93
6.1 Nuclear Accidents—Safety
6.2 Nuclear Incidents—Security
References
7 NPT Nuclear Weapon States (NWS) 103
7.1 United States
7.1.1 History
7.1.2 Trump’s Doctrine and the Munich Security Conference
7.1.3 Global Concern and Uncertainty
7.1.4 The US and Nuclear Crises
7.2 Russia
7.2.1 History
7.2.2 Present
7.2.3 Future
7.3 China
7.3.1 History
7.3.2 Peaceful Nuclear Program
7.3.3 Military Nuclear Program
7.4 United Kingdom
7.4.1 History
7.4.2 Peaceful Nuclear Program
7.4.3 Military Nuclear Program
7.5 France
7.5.1 History
7.5.2 Peaceful Nuclear Program
7.5.3 Military Nuclear Program
7.6 Nuclear Weapons in Non‐nuclear Weapon States
References
8 Non‐NPT Nuclear Weapon States 123
8.1 India
8.1.1 Peaceful Nuclear Program
8.1.2 Military Nuclear Program
8.1.3 Future
8.2 Pakistan
8.2.1 Peaceful Nuclear Program
8.2.2 Military Nuclear Program
8.2.3 Future
8.3 North Korea (See also Sect. 4.1)
8.4 Israel
8.4.1 History
8.4.2 Present
8.4.3 Future
8.5 South Africa
8.5.1 History
8.5.2 Peaceful Nuclear Program
8.5.3 Nuclear Weapon Development
8.5.4 Twenty‐Six Years Later
References
9 Observations, Conclusions, Perspective 143
9.1 Four Observations
9.1.1 Technical “Details”
9.1.2 A Prelude to Worrying Nuclear Developments
9.1.3 Common Characteristics of Nuclear Weapon Holders
9.1.4 Mutual Assistance Between Nuclear Weapon Holders
9.2 Three Conclusions
9.2.1 Safeguards After the AP
9.2.2 Shaking NPT
9.2.3 “Double Standards”
9.3 Gloomy Perspective — “Tetra‐Polar” Balance
References
Epilogue — Policy Proposal 157
Annex I: Einstein’s Letter to the US President F. D. Roosevelt—1939 167
Annex II: 2005‐Nobel Peace Prize’s Political Message
Annex III: Global Overview of Power Reactors and Nuclear Share
Annex IV: Nuclear Power Reactors Under Construction
Annex V: Status of Nuclear Arsenals (Warheads) in 2019
Annex VI: World Enrichment Capacity ‐ Operational and Planned (Thousand SWU/yr.)
Annex VII: International Nuclear and Radiological Event Scale (INES)
Index 181
