Του Metin Gurcan
Μετάφραση: Στέργιος Σεβαστιάν
Καθώς η κατάσταση στη βόρεια Συρία επιδεινώνεται, το μέλλον των μείζονος σημασίας περιοχών Idlib και Afrin εξαρτάται από τη στρατηγική διαπραγμάτευση μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας.
Η ένταση κλιμακώνεται ταχέως δυτικά του ποταμού Ευφράτη, ειδικά στην περιοχή του καντονίου Afrin της Συρίας, που ελέγχεται από τις μονάδες προστασίας του κουρδικού λαού (YPG), και στο Idlib, που ελέγχεται από μια ποικίλη συλλογή ομάδων, που υποστηρίζονται κυρίως από την Τουρκία.
Την περασμένη εβδομάδα, καθώς ο τουρκικός στρατός συνέχισε να συγκεντρώνει δυνάμεις στο τρίγωνο του Kilis στην Τουρκία και των Jarablus / al-Bab / al-Rai στη Συρία, οι Τούρκοι άρχισαν να πλήττουν στόχους του YPG νοτιοδυτικά του Azaz και βόρεια του Tel Rifaat.
Το YPG ανταπέδωσε τα πυρά με όλμους των 81 χιλιοστών, σε στόχους του Free Syrian Army (FSA) στο τρίγωνο αυτό. Τοπικές πηγές ανέφεραν στο Al-Monitor, ότι υπήρξαν περιστασιακές συγκρούσεις μεταξύ του YPG και του FSA ανατολικά του Tel Rifaat τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Το YPG εξέδωσε δήλωση στις 30 Ιουνίου λέγοντας ότι σκοπεύει να πάρει από την Τουρκία την περιοχή μεταξύ Azaz και Jarablus. Δεν έδωσε χρονοδιάγραμμα.
Ο πρωταρχικός στόχος της Άγκυρας στη βόρεια Συρία είναι το YPG. Η Τουρκία σκοπεύει να εμποδίσει τη δημιουργία ενός διαδρόμου Κούρδων ή του PKK, ο οποίος θα ξεκινά από το αρχηγείο του ΡΚΚ στα βουνά Qandil και θα εκτείνεται έως το καντόνι του Afrin στα δυτικά, μέσω του Shengal και των καντονίων της Jazeera και του Kobani.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δημοσίευσε πρόσφατα στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter: “Καλώ τον κόσμο. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους στη βόρεια Συρία, ανεξάρτητα από το κόστος.“
Η Άγκυρα, αφού δεν μπόρεσε να πείσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν να συνεργάζονται με το YPG ανατολικά του Ευφράτη, έστρεψε την προσοχή της δυτικά του Ευφράτη. Η Άγκυρα διαπιστώνει αναμφίβολα, ότι με τη Μόσχα μπορεί να συνεργαστεί πιο εύκολα, απ’ ότι με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στη βόρεια Συρία. Δυτικά του Ευφράτη, η Άγκυρα και η Μόσχα χρειάζονται ο ένας τον άλλον, ως εκ τούτου μοιάζει αναπόφευκτη η συνεργασία τους. Για να έχουμε μια σαφέστερη εικόνα δυτικά του Ευφράτη, πρέπει να καταλάβουμε γιατί η Μόσχα χρειάζεται την Άγκυρα στο Idlib και τι μπορεί να πάρει η Άγκυρα σε αντάλλαγμα.
Επί του παρόντος, το Idlib λειτουργεί ως «πρωτεύουσα» της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης στη Συρία. Στο Idlib, θα βρείτε:
• Ένοπλες ομάδες σαλαφιστών-τζιχαντιστών, που θεωρούνται γενικά “τρομοκράτες”, όπως η Hayat Tahrir al-Sham, μια συμμαχία που περιλαμβάνει την Jabhat Fatah al-Sham (πρώην Jabhat al-Nusra).
• Ενδιάμεσες ένοπλες ομάδες σαλαφιστών-τζιχαντιστών, όπως η Ahrar al-Sham, η οποία έχει το ένα πόδι της στο στρατόπεδο των ριζοσπαστών και το άλλο σε μια ομάδα που θεωρείται «μετριοπαθής».
• Τη σουνιτική ένοπλη αντιπολίτευση, την οποία η Τουρκία προσπάθησε να ενοποιήσει υπό τον FSA, η οποία παρείχε στήριξη στην Τουρκία, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης “Ασπίδα του Ευφράτη”.
Είναι σαφές ότι η Ρωσία και οι πιστοί του Σύριου Προέδρου Bashar al-Assad ετοιμάζονται για μια μεγάλη επίθεση στο Idlib, όπως έπραξαν και στο Χαλέπι. Λένε στις ομάδες στο Idlib, “Πρέπει να αποφασίσετε αν είστε μετριοπαθείς ή ριζοσπάστες. Εάν είστε μετριοπαθείς, μπορείτε, είτε να φύγετε από την Idlib, είτε να συμμορφωθείτε με τους κανόνες της αποκλιμάκωσης. Εάν δεν εγκαταλείψετε το Idlib και αρνηθείτε να λάβετε υπόψιν τους κανόνες της αποκλιμάκωσης, τότε είστε τρομοκράτες και σας αξίζει να εξαλειφθείτε“.
Η Μόσχα τώρα χρειάζεται την περιοχή που προετοιμάζει η Τουρκία, στο τρίγωνο Jarablus / al-Bab / al-Rai για τους μετριοπαθείς και τις οικογένειές τους που θα εγκαταλείψουν την Idlib. Η Ρωσία χρειάζεται επίσης έναν αξιόπιστο διαμεσολαβητή στις σχέσεις της με τις ομάδες στο Idlib. Η Άγκυρα μπορεί σίγουρα να βοηθήσει πολύ σε αυτό.
Γνωρίζοντας τις ανάγκες της, η Μόσχα φαίνεται να είναι πολύ πιο φιλόξενη στην Άγκυρα απο την Ουάσινγκτον και προσπαθεί να συμβιβάσει τις ανησυχίες της Άγκυρας με τις απαιτήσεις της Μόσχας.
Στο πεδίο, το πρωταρχικό ζήτημα είναι πού θα μεταφερθούν οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, που θα αφήσουν το Idlib πριν από την αναμενόμενη επίθεση. Ο μόνος εφικτός χώρος για αυτούς τους εκτοπισμένους θα είναι το τρίγωνο Jarablus / al-Bab / al-Rai που ελέγχεται από την Τουρκία. Αλλά αυτό το τρίγωνο πρέπει να επεκταθεί. Αυτό δεν θα είναι στρατιωτικά εφικτό προς τα νότια, νότια της Αλ-Μπαμπ ή προς το Μάνμπιτζ στην ανατολή.
Η μόνη διαθέσιμη περιοχή είναι προς το Tel Rifaat στο καντόνι του Afrin, που ελέγχεται από το YPG.
Η κατανόησή μου για την κατάσταση στο πεδίο είναι ότι, σε αντάλλαγμα της βοήθειας της Άγκυρας στο Idlib, η Μόσχα θα συμφωνήσει ότι η Άγκυρα θα επεκταθεί, αν όχι στο σύνολο του Afrin, τουλάχιστον προς το Kilis-Azaz στα νοτιοδυτικά, για να φτάσει στο Tel Rifaat.
Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο προβλέπω ότι, εάν υπάρξει μια τουρκική επιχείρηση δυτικά του Ευφράτη, θα είναι διπλή, μία από τη γραμμή Kilis-Azaz προς το νότο και η άλλη από την Mare στα ανατολικά προς τη δύση, με αμφότερες τις γραμμές να συνδέονται στο Tel Rifaat. Ο FSA θα παρέχει το μεγαλύτερο μέρος των επίγειων δυνάμεων και η Τουρκία θα παρέχει υποστήριξη πυροβολικού 155 χιλ. Για να κατανοήσουμε πόσο περιθώριο θα δώσει η Ρωσία στην Άγκυρα, πρέπει να δούμε εάν θα επιτρέψει στις τουρκικές αεροπορικές επιχειρήσεις να κινηθούν εναντίον των στόχων του YPG στο καντόνι του Αfrin.
Το ερώτημα είναι τώρα κατά πόσο η Άγκυρα θα μπορέσει να δημιουργήσει μία ισορροπία ισχύος, για να καταστήσει την ζώνη αποκλιμάκωσης λειτουργική, προτού οι συγκρούσεις κλιμακωθούν στο Idlib. Η απάντηση θα δοθεί από τις επιλογές των ομάδων υπό την ομπρέλα της Ahrar al-Sham. Ποιες θα είναι οι προτιμήσεις αυτών των ομάδων, ορισμένοι από τις οποίες καθοδηγούνται από τις πρώην δυνάμεις της Jabhat al-Nusra και άλλες, υποστηριζόμενες από την Τουρκία;
Δεν είναι δύσκολο να υποθέσουμε ότι η Άγκυρα, σε αντάλλαγμα για παραχωρήσεις από τη Μόσχα στην Afrin, θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσει ότι οι “ενδιάμεσες” ομάδες, όπως η Ahrar al-Sham, να υιοθετήσουν τους κανόνες της αποκλιμάκωσης. Αυτό, ωστόσο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκρούσεις μεταξύ της Άγκυρας και των φατριών της πρώην Jabhat al-Nusra.
Λόγω αυτού του εξαιρετικά περίπλοκου σκηνικού, η τύχη του Idlib θα επηρεάσει, όχι μόνο τη μοίρα των ακραίων αντιδικτύων σαλαφιστών-τζιχαντιστών στη Συρία, αλλά και την τύχη παρόμοιων δικτύων στην Τουρκία.
Ο Τούρκος προεδρικός εκπρόσωπος Ibrahim Kalin δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η Τουρκία θα μπορούσε να στείλει 300-500 στρατιώτες στη ζώνη αποκλιμάκωσης του Idlib.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι η απόφαση που ελήφθη κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στην Αστάνα του Καζακστάν για την αποστολή στρατευμάτων από άλλες ξένες χώρες σε όλες τις ζώνες αποκλιμάκωσης στη Συρία. Πριν από δύο εβδομάδες, υπήρξαν αναφορές ότι το Κιργιζιστάν και το Καζακστάν θα μπορούσαν να στείλουν στρατεύματα στο Idlib.
Θα έφτανε μόνο η άφιξη στρατευμάτων Κιργιζίας και Καζακστάν, για να αποφευχθεί η εμφάνιση συγκρούσεων μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης ή υπάρχει κάποια άλλη σκέψη πίσω από αυτήν;
Πολλοί από τους Κεντρικούς Ασιάτες που προέρχονται από διάφορες χώρες έχουν ενταχθεί στις ομάδες των σαλαφιστών-τζιχαντιστών στην περιοχή. Αυτοί οι άνθρωποι επί του παρόντος δημιουργούν περιορισμένες απειλές στις χώρες τους. Αλλά η άφιξη των στρατευμάτων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία σημαντική κίνηση των κρατών που αναγνωρίζουν αυτήν την απειλή. Όταν κάποιος βλέπει τους μαχητές Ουιγούρους γύρω από το Idlib, τίθεται το ερώτημα εάν η Κίνα θα εμπλακεί στο ζήτημα του Idlib.
Τώρα, όλα τα μάτια θα είναι στη διάσκεψη κορυφής της Αστάνα στις 10 Ιουλίου σχετικά με το μέλλον του Idlib, και ως εκ τούτου, του Afrin.
Το κύριο ζήτημα για την Τουρκία κατά τη σύνοδο κορυφής θα είναι να συμβιβάσει την παράδοξη θέση της για διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας με την προσπάθειά της να επεκτείνει τον έλεγχό της στη συριακή επικράτεια του τρίγωνου Jarablus / al-Bab / al-Rai.
Ο Metin Gurcan είναι αρθρογράφος για την Turkey Pulse της Al-Monitor. Υπηρέτησε στο Αφγανιστάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Ιράκ ως στρατιωτικός σύμβουλος από το 2002 έως το 2008. Παραιτήθηκε από το στρατό, και είναι τώρα ανεξάρτητος αναλυτής ασφάλειας στην Κωνσταντινούπολη. Ο Gurcan πήρε το διδακτορικό του το Μάιο του 2016, με διατριβή στις αλλαγές στον τουρκικό στρατό την τελευταία δεκαετία. Έχει δημοσιεύσει εκτενώς σε τουρκικά και ξένα ακαδημαϊκά περιοδικά και το βιβλίο του με τίτλο “Τι συνέβη λάθος στο Αφγανιστάν: Κατανόηση της Αντιμετώπισης αντάρτικων σε φυλετικά, αγροτικά, μουσουλμανικά περιβάλλοντα” δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2016.
infognomon.gr
