Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Αυτός είναι ο τίτλος του ηλεκτρονικού Le Monde και του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) που δημοσιεύθηκε σήμερα το πρωί 22-4-2019.
«Ο πρώτος γύρος, την Κυριακή, σηματοδοτήθηκε από το ποσοστό αποχής ρεκόρ σχεδόν 60%, ελλείψει του 
εθνικιστή Gjorge Ivanov, ο οποίος ολοκληρώνει τη δεύτερη θητεία του» σε λίγο. Οι υποψήφιοι της εθνικιστικής δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας θα πάνε σε έναν δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βόρεια Μακεδονία στις 5 Μαΐου 2019, μετά από ένα πρώτο γύρο που χαρακτηρίστηκε την Κυριακή (21 Απριλίου) από μια ιστορικά χαμηλή συμμετοχή των εκλογέων, ένα σημάδι παραίτησης-κόπωσης των πολιτών αυτής της βαλκανικής χώρας.
Η συμφωνία με την Ελλάδα που άλλαξε το όνομα της χώρας FYROM σε «Βόρεια Μακεδονία» πυροδότησε τον 
ενθουσιασμό της Δύσης. Όχι όμως και του 1,8 εκατομμυρίου σκοπιανών ψηφοφόρων, σύμφωνα με την εκλογική επιτροπή. Διότι λίγο πάνω από 4 στους 10 σκοπιανούς πήγαν να ψηφίσουν (41%). Ήτοι, το χαμηλότερο ποσοστό από την ανεξαρτησία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας το 1991. Πράγματι, μετά την καταμέτρηση σχεδόν όλων των ψηφοδελτίων, ο 56χρονος Stevo Pendarovski, υποστηριζόμενος από τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες (SDSM), και η εθνικιστική δεξιά υποψήφια της αντιπολίτευσης Gordana Siljanovska-Davkova, 62 ετών, βρίσκονται ίσος προς ίση 
(44,79% και 44,15% αντίστοιχα), σύμφωνα με το Euronews. Όποιος θα έρθει πρώτος μέσα σε δύο εβδομάδες, ωστόσο, δεν είναι σίγουρος ότι θα διαδεχθεί τον εθνικιστή Gjorge Ivanov, σκληρό αντίπαλο της αλλαγής ονόματος που δεν θα μπορούσε να είναι εκ νέου υποψήφιος, μετά από δυο θητείες, σε αυτήν την τιμητική θέση.
Η αλβανική μειονότητα θα είναι φαίνεται το κλειδί του δεύτερου γύρου
Σύμφωνα με το ισχύον εκλογικό σύστημα των Σκοπίων, στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών το απαιτούμενο χαμηλότερο όριο συμμετοχής των εκλογέων δεν πρέπει να πέσει κάτω από το 40%, για να υπάρχει εκλογική απαρτία και επικύρωση του εκλογικού αποτελέσματος. Οι ψηφοφόροι όμως του εκπροσώπου της αλβανικής μειονότητας (20 με 25% των 2,1 εκατομμυρίων κατοίκων αυτής της χώρας), 
Blerim Reka, 59 ετών, έπιασαν περίπου το 11% των ψηφισάντων, κι έτσι έχουν το κλειδί για τον δεύτερο γύρο. Αν δεν επανέλθουν στις κάλπες να ψηφίσουν, μπορεί να είναι δύσκολο να πιαστεί το απαιτούμενο όριο 40%. Μια αποτυχία σε αυτό το σημείο θα μπορούσε να βυθίσει τα Σκόπια στην πολιτική αβεβαιότητα. «Η ψηφοφορία είναι τιμή, δικαίωμα και πολιτικό καθήκον», δήλωσε ψηφίζοντας ο Zoran Zaev, ο Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός, ο οποίος 
γνωρίζει αυτόν τον κίνδυνο. Παραδέχθηκε ότι η αποτυχία επίτευξης της εκλογικής απαρτίας θα προκαλούσε «μια νέα πολιτική κρίση», με πιθανές πρόωρες εκλογές. Ψηφίζοντας, ο Stevo Pendarovski υποσχέθηκε ότι η νίκη του θα επιτρέψει στη χώρα του να «αναπτυχθεί και να ενσωματωθεί, σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, στις Ευρω-Ατλαντικές δομές» μετά από τη συμφωνία με την Ελλάδα που διαπραγματεύθηκε το κόμμα του και που ισχύει από την αρχή του έτους. Η Αθήνα, η οποία πιστεύει ότι η «Μακεδονία» είναι το αποκλειστικό όνομα της βόρειας Ελλάδας, ασκούσε μέχρι πρότινος βέτο στην ένταξη του γείτονα στο ΝΑΤΟ και στην έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ίσως τον Ιούνιο 2019, αν και απίθανο λόγω μη επιθυμίας της Γαλλίας, της Ολλανδίας και ορισμένων άλλων χωρών.
Ενώ οι ψηφοφόροι του κόμματός της πιστεύουν ότι το νέο όνομα είναι το αποτέλεσμα μιας επιβληθείσας από το εξωτερικό επιβολής (diktat), η Gordana Siljanovska-Davkova συνεχίζει να μιλά για «Μακεδονία», αλλά διαβεβαίωσε ότι θα σεβαστεί τη συμφωνία, προσπαθώντας να το επαναδιαπραγματευθεί. Σαν να ακούμε δηλαδή τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος λέει σχεδόν το ίδιο, αλλά από την ανάποδη μεριά σε σχέση με την κυρία αυτή.
Διαφθορά και πελατειακές σχέσεις στα Σκόπια
Φάνηκε από το χθεσινό αποτέλεσμα ότι η συζήτηση για το όνομα της βόρειας Μακεδονίας δεν είναι πλέον αρκετή για να κινητοποιήσει τους σκοπιανούς ψηφοφόρους που εξαντλήθηκαν μάλλον από τον οικονομικό μαρασμό, τη διαφθορά, τον νεποτισμό και τις πελατειακές σχέσεις. Μετά τη συμφωνία μεταξύ Σκοπίων και Αθήνας, ο Ζόραν Ζαγιέφ αναφέρθηκε ως δυνητικός διεκδικητής του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης με τον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα. Και η Δύση είχε παρουσιάσει τη συμφωνία ως παράδειγμα που πρέπει να ακολουθήσουν όλα τα Βαλκάνια. Όμως, οι ανησυχίες των σκοπιανών ψηφοφόρων είναι πιο πεζές : το επίσημο ποσοστό ανεργίας υπερβαίνει το 20%, ο μέσος μισθός έχει κολλήσει στα 400 ευρώ και η 
μετανάστευση, ιδιαίτερα της νεολαίας, μοιάζει με την ομαδική έξοδο.
