Σε αυτές τις σελίδες, ήδη από το 2015, σε ανύποπτο χρόνο είχε τεθεί με τρόπο σαφή και περιγραφικό η νέα τουρκική ατζέντα, έκφραση της ανανεωμένης αυτοπεποίθησης του πανίσχυρου τότε Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του κύματος εθνικισμού που σάρωνε τη χώρα, και αυτήν τη στιγμή, μπολιασμένο με τον νεοοθωμανικό αλυτρωτισμό, αποτελεί ένα από τα δυναμικότερα πολιτικά ρεύματα στην τουρκική κοινωνία.

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, η πλέον αρνητική εξέλιξη στα ελληνοτουρκικά από την εποχή του Αττίλα, λειτούργησε ως πλήρης επιβεβαίωση αυτής της αρνητικής τάσης των τελευταίων ετών. Αν και η Αθήνα σε γενικές γραμμές έχει κινηθεί ταχέως προκειμένου να μετριάσει τις σοβαρές επιπτώσεις του τουρκολιβυκού μνημονίου, αντιμετώπισε επιτυχώς την επιχείρηση εισβολής στον Εβρο και διαχειρίστηκε με επαγγελματικό τρόπο την πολύμηνη κρίση του «Ορούτς Ρέις», μάλλον δυσκολεύεται να βρει ένα νέο στρατηγικό προσανατολισμό. Ως ένα βαθμό, η αντίδραση αυτή είναι φυσιολογική, καθώς η Ελλάδα αποτελεί μια χώρα status quo, που επιχειρεί να αντιμετωπίσει έναν περιφερειακό δρώντα που έχει μετατρέψει τον αναθεωρητισμό σε κρατική ιδεολογία.

Ο δημόσιος διάλογος για την Τουρκία χαρακτηρίζεται από μια «ασθένεια», που, δυστυχώς, χαρακτηρίζει όλες τις κοινωνίες σε κρίση. Κατ’ αρχάς είναι εγκλωβισμένος σε ένα επίπλαστο δίπολο: εκείνους που επιθυμούν μια κάποια αναβίωση του «Ελσίνκι» και όσους θεωρούν ότι ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ελλάδα δεν χωράει ίχνος συμβιβασμού. Πρόκειται για μια συζήτηση από το παρελθόν, που παραγνωρίζει τη μετατόπιση της Τουρκίας. Η συζήτηση του 1999 ήταν στην πραγματικότητα μια παρέκκλιση που πήγαζε περισσότερο από την ελληνική ανάγκη να αφοσιωθεί στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και λιγότερο να ασχοληθεί με την πάντα αμφίθυμη Τουρκία, το δόγμα της οποίας ήταν πάντα ρεαλιστικό και είχε ως βασική αρχή την ad hoc συνεργασία με όσους εξυπηρετούσαν τα συμφέροντά της.

Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα οφείλει να ανακαλύψει ξανά τις ρίζες της στην περιοχή. Για πολλούς και διάφορους ιστορικούς λόγους, που οφείλονται είτε στην ψυχροπολεμική πραγματικότητα και στα μετά το 1990 αποτελέσματά της στην Ανατολική Ευρώπη είτε στην αμφιθυμία να συνεργαστεί με κράτη όπως το Ισραήλ και οι αραβικές χώρες, η Ελλάδα συμπεριφέρθηκε συχνά ως νησίδα.

Αυτή η συμπεριφορά είναι πλέον ακατανόητη, καθώς είναι σαφές πως η ευρύτερη περιοχή από τη Βόρεια Αφρική έως τον Κόλπο και, φυσικά, η Ανατολική Μεσόγειος έχουν εισέλθει σε εποχή αλλαγών. Η Ελλάδα οφείλει να μπει στο περιφερειακό παιχνίδι και μάλιστα δυναμικά και όχι μόνο ρητορικά, αλλά με όλους τους πιθανούς τρόπους, καθώς η συγκυρία δεν θα είναι ευνοϊκή εις το διηνεκές.

“Καθημερινή”