του Παντελή Σαββίδη
Χθες, λίγο πριν κλείσω τον υπολογιστή, έκανα ένα τελευταίο σχόλιο στο fb. Κατέκρινα το σύνθημα των οπαδών του Άρη περί ουκρανών ναζιστών και δικαίωσα τις διαμαρτυρίες των φιλάθλων της ουκρανικής ομάδας.
Θα σας φανεί παράξενο, λόγω μιας φαινομενικής αντίφασης, αλλά η στάση μου στο θέμα είναι πολιτική. Σε τι συνίσταται η αντίφαση; Ενώ θεωρώ ότι το ποδόσφαιρο πρέπει να απέχει της πολιτικής, σχολιάζω από ένα πολιτικό κίνητρο.
Διευκρινίζω: η πολιτική μου προσέγγιση ξεκινά από το ότι διαδηλώνουμε στα γήπεδα κατά του αγώνα ενός λαού ο οποίος πολεμά για την πατρίδα του λόγω εισβολής που δέχθηκε. Η αιτία της εισβολής έχει δευτερεύουσα σημασία. Και στην Κύπρο η Τουρκία εισέβαλε επικαλούμενη την προστασία των τουρκοκυπρίων.
Σε γενικό επίπεδο ούτε η Ουκρανία, ούτε οι Ουκρανοί μου είναι συμπαθείς. Αλλά αυτό πέραν των εξελίξεων των τελευταίων χρόνων και στην γενική κατάταξη που κάνουμε μέσα μας για τους λαούς.
Αλλά μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ υπήρξε μια συμφωνία για τα σύνορα των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Αυτήν την συμφωνία την καταπάτησε η Ρωσία του Πούτιν και εισέβαλε στην επικράτεια ενός κυρίαρχου κράτους. Αυτό δεν μπορεί να παραβλεφθεί. Έχει διαλυθεί μια χώρα και δεινοπαθούν εκατομμύρια άνθρωποι.
Ενδεχομένως, σε επίπεδο δυνάμεων η Ρωσία να έχει δίκαιο. Η Δύση και, κυρίως, οι Αμερικανοί καταπάτησαν προφορικές, μάλλον, συμφωνίες να μην πλησιάσουν με την Ατλαντική Συμμαχία τα ρωσικά σύνορα. Αλλά αν η παραβίαση τέτοιων συμφωνιών σημαίνει κάθε φορά πόλεμο, τότε, το παιχνίδι έχει τελειώσει. Με ελαφρά καρδία, εισάγουμε την ανθρωπότητα σε έναν διαρκή πόλεμο. Τις συνέπειες της εύκολης αποδοχής μιας τέτοιας κατάστασης δεν τις αντιλαμβανόμαστε από το σαλόνι και την άνεση του σπιτιού μας.
Όπως δεν αντιλαμβανόμαστε, ιδιαίτερα οι μικροί λαοί όπως οι Έλληνες, ότι δεν μας συμφέρει η αποδοχή της εισβολής σε ξένη χώρα από ισχυρές δυνάμεις. Εκτός και αν παραφρονήσαμε και θέλουμε να αυτοκτονήσουμε.
Άρα, το ουκρανικό είναι ένα σύνθετο θέμα. Όποια πλευρά και αν υποστηρίξει κάποιος δεν μπορεί να παραβλέψει ορισμένες αρχές, όπως η καταδίκη της εισβολής σε ξένη χώρα που στο κάτω κάτω τους μικρούς λαούς που απειλούνται τους εξυπηρετεί.
Αυτή είναι η μια θέση που με ώθησε να παρέμβω κατά του συνθήματος παρότι δεν έχω σχέση, και με αφήνει αδιάφορο, το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός.
Από συνήθεια έλεγα πριν λίγα χρόνια ότι υποστηρίζω τον ΠΑΟΚ λόγω της ιστορίας και της έκφρασης των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων από τον σύλλογο αυτό. Αλλά όταν οπαδοί του δολοφόνησαν το παιδί δεν φέρνω καν στο νου μου το όνομα της ομάδας. Αντιδρώ, μόνο, όταν διαπιστώνω να αδικούνται οι εκτός Αθηνών ομάδες (κάτι δεδομένο για την σύνθεση και λειτουργία του κράτους το οποίο ονομάζω Αθηναίων Αποικία) ή όταν βλέπω πως συμπεριφέρθηκε αυτό το κράτος σε έναν πόντιο επενδυτή σε χαλεπούς καιρούς. Και εδώ σχολιάζω την αδικία. Διαφορετική θα ήταν η συμπεριφορά του κράτους αν ο επενδυτής επένδυε στην Αθήνα και συναλλασσόταν με την εξουσία και το άθλιο οικονομικό σύστημα και διαφορετική ήταν επειδή επένδυσε στην Βόρειο Ελλάδα. Η θέση μου αυτή δεν έχει να κάνει με τον ΠΑΟΚ ή τον Άρη αλλά με την αντίθεσή μου στην υποδούλωση της επικράτειας στο αθηναϊκό σύστημα.
Ένα παράδειγμα που δείχνει την αδιαφορία μου για το ποδόσφαιρο. Προχθές άνοιξα την τηλεόραση να δω τον αγώνα Μάντσεστερ Σίτυ-Σεβίλλη. Στα πρώτα 15 λεπτά ένιωσα τέτοια ανία που την έκλεισα. Την επομένη διάβασα ότι ο αγώνας ήταν συναρπαστικός. Ξανάνοιξα την τηλεόραση να δω τον συναρπαστικό αγώνα μετά το πρώτο δεκαπεντάλεπτο και στα επόμενα 15 λεπτά, πάλι αποκοιμήθηκα.
Ελληνικές ομάδες δεν βλέπω διότι την τελευταία φορά που παρακολούθησα ένοιωθα ότι παρακολουθώ παιδική χαρά.
Θέλω, όμως, στις διεθνείς διοργανώσεις να κερδίζουν οι ελληνικές ομάδες και, κυρίως, οι ομάδες της Θεσσαλονίκης. Λειτουργεί, μέσα μου το εθνικό, αν και το ποδόσφαιρο έχει ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα. Αυτή είναι η σχέση μου με το ποδόσφαιρο το οποίο, σε μια βαθύτερη ανάλυση πιστεύω πως εξυπηρετεί περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την ιδεολογική ενσωμάτωση μιας κοινωνίας. Αυτά τα εξήγησα σε προηγούμενό σχόλιό μου, επικαλούμενος και τον Αλτουσέρ.
Υπάρχει μια ιδεολογική ταύτιση του ανθρώπου με την ομάδα του. Η ταύτιση αυτή εξηγείται κοινωνιολογικά και ψυχολογικά. Το θέμα είναι ποια θεωρεί κάθε φορά ομάδα. Παλαιότερα, ομάδα ήταν η οικογένεια. Αργότερα έγινε η πόλη. Στη συνέχεια το κόμμα. Τώρα, με την κατάρρευση της δυνατότητας όλων αυτών να ικανοποιήσουν τις ψυχολογικές ανάγκες του ανθρώπου, επικράτησε ως κυρίαρχη ομάδα η ποδοσφαιρική. Τις λεπτές και βαθύτερες αποχρώσεις της σχέσης υποκειμένου και ομάδας ας τις αναλύσουν ειδικότεροι εμού. Εγώ θα αρκεστώ στην διαπίστωση ότι η σχέση αυτή υφίσταται. Και την βλέπουμε καθημερινά. Τι κάνει τον άνθρωπο και συμπεριφέρεται με τον τρόπο που παρακολουθούμε εδώ και χρόνια στα γήπεδα και εκτός αυτών; Θέλει βαθιά ανάλυση αλλά σε μια χώρα που ψάχνει το επιφανειακό για να φανατιστεί, δεν έχει νόημα να την κάνεις. Παλαιότερα τον ρόλο της ποδοσφαιρικής ομάδας τον έπαιζαν τα κόμματα. Μετά την κατάρρευση του κομματικού φαινομένου, τον ρόλο αυτό τον ανέλαβαν οι ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ομάδα δεν είναι, πλέον, αυτή που ζήσαμε σε παλαιότερες δεκαετίες. Είναι μια συλλογικότητα μέσω της οποίας μπορεί κανείς να εκτονώσει τα καταπιεσμένα συμπλέγματα του, να δείξει πόσο σκληρός και γενναίος είναι εξισορροπώντας μέσα του το ξύλο που έφαγε από τη γυναίκα του ή την καταπίεση του εργοδότη του, να εκτονώσει τον μηδενισμό που του προκάλεσαν τα αδιέξοδα που του δημιουργεί το πολιτικό σύστημα, να αντιπαρατεθεί με βάση το ποδόσφαιρο, στην περιθωριοποίησή του από το κέντρο (η άλλη αντιπαράθεση, η πολιτική, είναι δύσκολη). Και, προσέξτε. Οι ομάδες δεν είναι ελληνικές, παρά, μόνο, κατ όνομα. Οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές είναι ξένοι. Αλλά αυτό αφήνει αδιάφορο το εθνικό συναίσθημα των οπαδών το οποίο σε άλλες περιπτώσεις είναι οξύ. Και τους αφήνει αδιάφορους διότι, μόνο, έτσι, με τη συμμετοχή ξένων παικτών θα μπορέσουν να ικανοποιηθούν με μια νίκη ή στον διεθνή στίβο όπου ως χώρα και λαός το στίγμα μας είναι ελάχιστο.
Οι ομάδες στην Ελλάδα έχουν, ακόμη, Έλληνες ιδιοκτήτες. Αλλά με την διεθνοποίηση του ποδοσφαίρου δεν θα αργήσει οι ομάδες να εξαγορασθούν- μαζί με τους οπαδούς τους- από διεθνείς επενδυτές οι οποίοι θα κάνουν το οικονομικό και πολιτικό παιχνίδι τους. Η πολιτικοποίηση του ποδοσφαίρου οδηγεί στην πολιτική ενίσχυση των ιδιοκτητών τους, σε βάρος της πολιτικής παρέμβασης της κοινωνίας. Και οι ιδιοκτήτες αυτοί αύριο θα είναι διεθνείς παράγοντες.
Ένα παράδειγμα. Το 1999 είχα εγκατασταθεί για μερικούς μήνες στο Βελιγράδι, καλύπτοντας για την ΕΡΤ3 τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Η διεθνής, δυτική, κοινότητα είχε σε εμπάργκο την Σερβία. Θυμάμαι ότι το εμπάργκο αυτό το έσπασε για μερικές ώρες η ΑΕΚ η οποία ήρθε και έπαιξε σε φιλικό αγώνα με τον Ερυθρό Αστέρα. Η ΑΕΚ είχε, τότε, ιδιοκτήτη κάποια βρετανική σύνθεση. Οι υπεύθυνοι πήραν την εντολή να αποχωρήσουν αμέσως από το Βελιγράδι. Ήμουν στο γήπεδο και μέχρι να καταλάβουμε τι συνέβη, αναρωτιόμασταν γιατί ο αγώνας τελείωσε πριν συμπληρωθεί ο χρόνος του δευτέρου ημιχρόνου.
Τα παραπάνω δεν ισχύουν, μόνο, για τους Έλληνες φιλάθλους αλλά για όλους. Και ερμηνεύουν και τα συνθήματα των Ουκρανών και του Άρη. Το ερώτημα είναι αν θα πρέπει να πολιτικοποιήσουμε το ποδόσφαιρο ή να επιμείνουμε να το κρατήσουμε υπο μορφήν ενός αθλήματος το οποίο μερικές φορές φθάνει στα όρια της τέχνης.
Από τις αντιδράσεις των οπαδών φαίνεται ότι δεν υπάρχει επιστροφή από την πολιτικοποίησή του. Η θλιβερή κατάληξη αυτής της επιλογής είναι ορατή. Όπως και τα αποτελέσματα. Αποχαιρετίστε την Αλεξάνδρεια που χάνεται.
Η δική μου θέση είναι ο διαχωρισμός της πολιτικής από τον αθλητισμό. Και αυτό προκάλεσε το σχόλιό μου. Έχω φθάσει σε σημείο που να μπορώ να μην κρύβω τις σκέψεις μου. Ούτε να αναγκάζομαι να κρατώ ισορροπίες. Ορισμένοι μου επιτέθηκαν σε προσωπικό τόνο με τον χαρακτηρισμό του δοσιλόγου. Τους αφήνω την πολυτέλεια να αποχωρήσουν από την σελίδα μόνοι τους. Τα άλλα σχόλια ήταν ανεκτά ως προς τις προσβολές. Προσβολές, υποτίθεται, φίλων, κατά το fb. Μόνο αυτό το πράγμα δεν είμαστε εδώ μέσα.
Είμαι σίγουρος ότι πολλοί δεν θα καταλάβουν τι έγραψα και γιατί έκανα το σχόλιο. Καλύτερα να σωπάσουν.
Η πολιτικοποίηση του ποδοσφαίρου θα υποκαταστήσει την όποια δυνατότητα πολιτικής παρέμβασης διαθέτει, ακόμη η κοινωνία. Και ο έλεγχός του απο ξένα κέντρα θα εισάγει την παράμετρο μιας επιπλέον, επιρροής διεθνών συντελεστών στην πολιτική ζωή της χώρας.
Είναι δύσκολο όλα αυτά να γίνουν αντιληπτά απο τους επίκαιρους σχολιαστές της ανάρτησής που έκανα χθες. Και το ερώτημα που θετω στον εαυτό μου είναι: τι κάνω με αυτούς;
Όταν κερδίζουν οι ομάδες της Αθήνας μάλλον ξυνίζει. Ο αθλητισμός είναι πολιτισμός.
Η περίπτωση της δολοφονίας του Άλκη από οπαδούς του ΠΑΟΚ δείχνει και το επίπεδο πολιτισμού .
Το ίδιο επίπεδο πολιτισμού δείχνει και το πανώ των οπαδών του Άρη.
Η οπαδική βία ποτίζεται διαχρονικά με το όπιο των διακηνιτών της. Με αλοιφές δεν θεραπεύεται.
Αν θυμάμα καλά, πριν κάποια χρόνια είχε απλωθεί σε ελληνικό γήπεδο, πανό για τη σφαγή της Σεμπρένιτσα. Ούτε τις ομάδες θυμάμαι, ούτε που έγινε. Πάντως η λογική ήταν η ίδια.
Συμφωνώ μαζί σας, κ. Σαββίδη. Όλοι αυτοί οι χουλιγκάνοι που πάνε στα γήπεδα, ανάθεμα και αν έχουν καμία σχέση με τα σπορ. Θυμάμαι συγκεκριμένα περιστατικά ΝΤΡΟΠΗΣ στους Ολυμπιακούς αγώνες το 2004.
Τα γήπεδα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, είναι απλά χώροι εκτόνωσης κι όχι πολιτισμού όπως λέει το σχόλιο ανωτέρω.
Ο αθλητισμός από αρχαιοτάτων χρόνων είναι ένδειξη σεβασμού, αξιών και πολιτισμού.
Για αυτό εξάλλου γίνονται οι αθλητικοί και Ολυμπιακοί αγώνες.
Στα διάφορα γήπεδα (ποδόσφαιρο, βόλεϊ, τένις, πισίνες, γκόλφ , μπάσκετ κλπ) οι πολιτισμένοι άνθρωποι χαίρονται και διασκεδάζουν.
Φυσικά υπάρχουν πολλοί κάφροι, απολίτιστοι, χωρίς παιδεία, που ψάχνουν τα γήπεδα για να εκτονώσουν την καφρίλα τους.
Το θέμα είναι με ποιά μεριά αντιλαμβάνεται τον αθλητισμό κάποιος.
Κάφροι πάντως υπάρχουν δυστυχώς πολλοί ακόμα στην Ελλάδα.
Στα διάφορα γήπεδα, μην περιλαμβάνεις αυτά τού τένις, τουλάχιστον. Είδες ποτέ έκτροπα εκεί; Αυτά γίνονται όπου παίζουν ομάδες κι έχουν οπαδούς. Τα κοπάδια είναι ζώα, είτε ομάδων, είτε κομμάτων.
Οι σημερινοί Ο.Α., με τις πανάκριβες τελετές ενάρξεως και κλεισίματος, αυτές τις απίστευτες κιτσαρίες, δεν έχουν καμμία σχέση με τούς Ο.Α. τής αρχαίας Ελλάδος. Είναι μπίζνες με απίστευτη βρωμιά κι αυτοί που μετέχουν, δεν το κάνουν μόνο για έναν κότινο.
Και εγώ καταδίκασα το σύνθημα του Αρη, όπως και αυτό της ουκρανικής ομάδας. Ο λόγος ήταν οτι ήταν γραμμένα στην Αγγλική. Φαινεται τα Ελληνικά είναι πολυ βαλκανική και παρακατιανή γλώσσα για τους Αριανούς. Το αντιστοιχο και για τους Ουκρανο’υς αλλά δεν τολμω να κανω συγκριση μεταξύ της Ελληνικής και της Ουκρανικής (διαλέκτου).
Παντελή, θα κάμεις καμιά εκπομπή για το μέλλον της Ελληνικής εν Ελλάδι;
Σχετικά με τις διαβεβαιώσεις των δυτικών προς την ΕΣΣΔ για την μη προεκταση προς ανατολάς του ΝΑΤΟ λεπτομέρειες εδώ:
https://nsarchive.gwu.edu/briefing-book/russia-programs/2017-12-12/nato-expansion-what-gorbachev-heard-western-leaders-early
Διαμαρτυρόμαστε -και ορθώς -για τις απαξιωτικές, εχθρικές θέσεις και στο διαδίκτυο των ποδοσφαιρόφιλων χουλιγκάνων (υπάρχει διεθνής τέτοιων χουλιγκάνων) στις λογικές αντιρρήσεις του κ. Σαββίδη. αλλά φίλοι μου ,
ποιοι θα αποκηρύξουν με ονοματοδοσία τους χουλιγκάνους του πληκτρολογίου-είμαι παθών επανειλημμένως, γιατί εκφράζω άλλες από του συρμού απόψεις- ;;;.
Μου θυμίζουν τους διαμαρτυρόμενους ”αγωνιστές” της πετσέτας που αγωνίζονται για τον χώρο της πετσέτας τους ,αλλά ούτε χώρο για στάθμευση αφήνουν για άλλους ούτε και για άλλα δικαιώματά τους.
Η ΚΑΦΡΙΛΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΧΑΪΔΕΥΑΜΕ ”ΤΑ ΠΑΛΑΙΟΠΑΙΔΑ ΤΑ ΑΤΙΘΑΣΑ” ΤΩΝ ΓΗΠΕΔΩΝ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΑΚΟΜΗ ΕΒΡΙΖΑΝ ΕΠΩΝΥΜΩΣ ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΥΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ”ΧΩΡΙΣ ΑΙΤΙΑ ”.