Σε ένα κριτικό σχόλιο μου, χθες, για το πολιτικό- ιδεολογικό στίγμα που διαμορφώνει η κυβέρνηση και για τη μορφή δημοκρατίας που βιώνουμε, η φίλη και συνεργάτης στο Σύλλογο Αποφοίτων ΑΠΘ Μαρία Τσιουτάνη έκανε το εξής σχόλιο:“Έτσι που το πάτε όλοι, αριστερόθεν-δεξιόθεν, με την κριτική σας στην “ανύπαρκτη”δημοκρατία και στην “επίφαση” δημοκρατίας, θα φτάσουμε στο “χωρίς δημοκρατία” και τότε να δούμε ποιοι και πώς θα γλιτώσουν…”
Θα ήθελα να παραθέσω και εδώ την απάντησή μου:
“Η κριτική είναι ο ρόλος μας. Αν κάτι πάει καλά το προσπερνάμε. Εξ ορισμού τα πράγματα πρέπει να πηγαίνουν καλά. Γι αυτό εκλέγουμε κυβερνήσεις. Δεν τις εκλέγουμε για να μας πάνε άσχημα. Οπότε το καλά, θεωρείται δεδομένο. Άρα παρεμβαίνουμε όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά.
Το δεύτερο που θα ήθελα να σχολιάσω είναι τα περί δημοκρατίας. Υπάρχει μια καθημερινή εντροπία της δημοκρατίας. Μια καθημερινή φθορά. Αυτήν πρέπει να την αντικαθιστούμε με ενέργεια. Αν αφήσουμε την εντροπία να κάνει τη δουλειά της (αν, δηλαδή, αφήσουμε τους θεσμούς διαχείρισης και εξουσίας ασχολίαστους), τότε η εντροπία θα φθάσει στο άπειρο. Ξέρετε ποιος έχει άπειρη εντροπία; Ο πεθαμένος.
Και κάτι τρίτο. Η δημοκρατία δεν έχει μια, μόνο, μορφή. Η σημερινή της έκφραση δεν με ικανοποιεί. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχουμε μια μορφή δημοκρατίας που ικανοποιεί άλλους. Ενδεχομένως τους πολλούς. Αλλά το πλεονέκτημά της είναι ότι δίνει το δικαίωμα να αμφισβητούμε τις μορφές της. Έτσι και εγώ την θέλω διαφορετική. Φαντάζεστε όλοι να συμφωνούσαμε;
Το πως την θέλουμε είναι η κινητήρια δύναμη που κρατά ζωντανές τις κοινωνίες.
Η δημοκρατία με τους θεσμούς της μπορεί να έχουν πολλά προβλήματα αλλά είναι το καλύτερο πολίτευμα που εφηύρε ο άνθρωπος. Αλλά η ίδια εμπεριέχει τη δυναμική βελτίωσής της.
Οι κοινωνίες σε διαφορετικές περιόδους έχουν διαφορετικές ανάγκες. Αυτές οι ανάγκες εκφράζονται και συμπυκνώνονται στο πολίτευμά τους.
Αυτήν την νέα έκφραση αναζητούμε”.
Περί Κριτικής
Το «έτσι που το πάτε όλοι» δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στην Κριτική (μετά Λόγου Κρίση) και την άποψη του φανατισμένου (χωρίς Κρίση, Πίστη σε ένα ιδολόγημα). Συγχέονται οι εχέφρονες με τους αποδομητές.
Περί Κυβέρνησης
Το κυβερνάν δεν είναι δημοκρατικός θεσμός, αλλά η κατοχή της εξουσίας. Πόσω μάλλον η σημερινή «Διακυβέρνηση» που έχει ξεκοπεί από το Πολιτικό Σύστημα και έχει προσκολληθεί στην Αγορά.
Περί Δημοκρατίας
Η λεγόμενη αστική δημοκρατία δεν είναι Δημο-Κρατία γιατί δεν λαμβάνει υπόψη την Κοινωνία. Η «αστική» καταγωγή της δεν είναι ωστόσο ταξική αλλά πολιτισμική: εκφράζει τον αντικοινωνικό=αντιδημοκρατικό ατομικισμό των Βορείων. Και σημαίνει απλά και μόνο ότι με τη μοιρασιά της εξουσίας στα τρία (Κυβέρνηση-Βουλή-Δικαστές) γλιτώνουμε από την (ρωμαϊκή) κληρονομιά της απολυταρχίας.
Παράδειγμα
Πιο κοντά στην αυθεντική έννοια της Δημοκρατίας είναι κάποιες φυλές όπως οι Ζουλού (που θε πει Ουρανός), οι οποίοι διαθέτουν τη Σημασία της Ανθρωπιάς: UBUNTU με την έννοια του Υπάρχω επειδή υπάρχεις εσύ.
Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί ένα απόσπασμα από το βιβλίο (των Γιώργου Κολέμπα-Γιάννη Μπίλλα) “Ο ανθρωπολογικός τύπος της αποανάπτυξης-τοπικοποίησης” .
«Ένας ανθρωπολόγος πρότεινε το ακόλουθο παιχνίδι στα παιδιά μιας Αφρικάνικης φυλής:
Τοποθέτησε ένα καλάθι γεμάτο ζουμερά φρούτα δίπλα σ’ ένα δέντρο και είπε στα παιδιά ότι όποιο από αυτά φτάσει πρώτο στο καλάθι θα πάρει όλα τα φρούτα.
Όταν τους έδωσε το σινιάλο για να τρέξουν, πιάστηκαν χέρι-χέρι και ξεκίνησαν να τρέχουν όλα μαζί.
Ύστερα κάθισαν σ’ έναν κύκλο για να φάνε τα φρούτα.
Όταν ρώτησε τα παιδιά γιατί το έκαναν αυτό αφού κάποιο από αυτά θα μπορούσε να είχε καρπωθεί όλα τα φρούτα, τα παιδιά απάντησαν “UBUNTU”……δεν μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι αν έστω ένας από εμάς είναι στενοχωρημένος!»
Ενδιαφέρουσα σημείωση:
Το Ubuntu είναι ένα ανοικτού κώδικα, ελεύθερο και δωρεάν λειτουργικό σύστημα !!!!!!!!!!!!
βασισμένο στον πυρήνα Linux. Το όνομα το πήρε από την εν λόγω Παράσταση των Ζουλού περί ύπαρξης: «Είμαι αυτό που είμαι λόγω αυτού που όλοι είμαστε»
Στο “χωρίς δημοκρατία” θεωρούν μάλλον ότι έχουμε φτάσει όσοι μιλούν ( ή πολλοί από όσους μιλούν) για “επίφαση δημοκρατίας” και για “ανύπαρκτη” δημοκρατία. Και επομένως ανησυχούν την ίδια ανησυχία για το ποιος και πώς θα γλιτώσει. Και κυρίως για το αν θα γλιτώσει η χώρα κι ο λαός της.
Και για την ουσιώδη αυτή έλλειψη δημοκρατίας, που μάς θέτει όλους σε κίνδυνο “αυξημένης εντροπίας” , προφανώς και δεν ευθύνεται η απουσία “λιβανίσματος” στους δημοκρατικούς θεσμούς. Ευθύνεται όμως η ελλιπέστατη λειτουργία αυτών των θεσμών (των κορυφαίων συμπεριλαμβανομένων) , την οποία η κριτική φιλοδοξεί να επαναφέρει. Αν και μάλλον είναι πια πολύ αργά, για να ελπίσει κανείς ότι η κριτική μόνη θα αρκούσε για κάτι τέτοιο. Θα χρειαστεί και εργώδης δράση επανεύρεσης “εντελέχειας” αντιρρόπου στην “εντροπία” .
Θα περίμενα ένα ορισμό της έννοιας «Δημοκρατία» που δέν βλέπω.
Μολονότι με δυσαρεστεί το ύφος του παραπάνω “σχολίου”, παραθέτω τους κάτωθι ορισμούς
Δημοκρατία σημαίνει το «καθεστώς» Ελευθερίας
Συνεπώς,
Α) όταν το ψυχικό-νοητικό καθεστώς είναι ο ατομικισμός ή αλλιώς ο φιλελευθερισμός της FREEDOM, οι άνθρωποι βλέπουν μόνο ό,τι είναι χωριστό-ιδιωτικό. Οπότε, απολαμβάνουν μόνο την ψευδο-ελευθερία της LIBERTY:
Είναι αδιάφορο το ποιος επί της ουσίας κρατεί την εξουσία, αρκεί η φορά της κατεύθυνσης να είναι από κάτω προς τα πάνω!
Αρκεί, επομένως ο περιορισμός της εξουσίας σε τρεις τομείς (Εκτελιστική-Νομοθετική-Δικαστική) και η ψευτο-εκπροσώπηση του (περιορισμένου σε μία «χώρα») «λαού» με τετραετείς εκλογές, αδιάφορα αν πρόκειται για επιμερισμένη Δεσποτεία, την Ολιγαρχία μιας κρατικής ελίτ.
B) Στην περίπτωση που, ψυχονοητικά, είναι σε θέση να δουν το όντως όν της Κοινωνίας, οι άνθρωποι είναι Αυτε-ξούσιοι, όπως ακριβώς και η αληθινή Κοινωνία:
Το κρατείν-άρχειν είναι πρωταρχικής Σημασίας ακριβώς επειδή σημαίνει την Ελευθερία της Αυτεξουσιότητας!
Εδώ, δεν χωράει η κρατική Δεσποτεία. Αρκούν τα Κοινά για να υπάρχει Πολιτεία. Επειδή όμως το μυαλό όλων κατάντησε δυτικό, νομίζουμε ότι Polity σημαίνει την politically (δεσποτικά, «από τα πάνω») organized (ετερόνομη) community (αφηρημένη έννοια του λαού). Το δημοκρατικό όμως Όραμα της Άριστης Πολιτείας είναι το Ευ Ζειν της Τέλειας Κοινωνίας, δηλαδή το ψυχονοητικό άνοιγμα της Καλοκαγαθίας.
Ο δικός μου ορισμός:
«Δημοκρατία είναι το πολίτευμα
όπου οι πολίτες αυτοπροσώπως χωρίς τη χρήση βίας
διαβουλεύονται και ψηφίζουν τους νόμους τους σε
συνθήκες Ισηγορίας, Ισονομίας, Ισοκρατίας.»
Ψάχνοντας πῶς ἐφευρέθηκε ἡ Δημοκρατία, πῶς κάποιοι τήν σκέφτηκαν, ἄν ´συνομίλησαν ´ μέ ἄλλες γλώσσες καί προέκυψε ὡς ἀνάγκη καί λύση, βρῆκα αὐτό:
«Η δημοκρατία είναι μονάχα μία. Είναι, πέρα από τις διάφορες ιστορικές φάσεις της και τους φθαρτούς θεσμούς της, εκείνη που κάνει τον άνθρωπο να είναι υπεύθυνος απέναντι του εαυτού του, να διαλέγει ελεύθερα τους σκοπούς και τους κύκλους της ηθικής του ζωής, τους φίλους και τους πνευματικούς και ψυχικούς του δρόμους. Η δημοκρατία αυτή – η μοναδική που μπορεί να συλληφθεί λογικά – πηγάζει μέσα από τη φύση του ανθρώπου. Η δημοκρατία δεν κατασκευάσθηκε, δεν εφευρέθηκε, ανακαλύφθηκε μέσα μας. Δεν είναι το αποτέλεσμα αντικειμενικών περιστάσεων και κοινωνικών συνθηκών. Είναι, απλούστατα, η πρωταρχική αλλά και η πιο μεγάλη υποκειμενική κύρωση του εαυτού μας. Είναι ο ίδιος ο εαυτός μας, η άμεση αναπνοή μας, και η αναπνοή του πλησίον μας»
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
https://www.in.gr/2020/03/19/apopsi/dimokratia-kai-analipsi-eythynis/
Θα συμφωνήσω με το «Η δημοκρατία είναι μονάχα μία» αλλά το υπόλοιπο κείμενο δέν
αποτελεί ορισμό της δημοκρατίας παρά απαρίθμηση χαρακτηριστικών και μάλιστα ηθικών προϋποθέσεων.
Ἔχουμε τήν Δημοκρατία καί ψάχνουμε τόν ὁρισμό της; Κάποιοι τήν σκέφτηκαν, τήν ἐφηῦραν.
῾Ο τρόπος πού διατυπώνει ὁ Π. Κανελλόπουλος τό περί Δημοκρατίας εἶναι, κατά τήν γνώμη μου, κάτι περισσότερο ἀπό ὁρισμός, γιατί διατυπώνοντάς το ἀρνητικά, ὅτι δέν ἐφευρέθηκε, θέλει νομίζω νά τονίσει πόσο ἡ Δημοκρατία ἔχει σχέση μέ τήν ὀντολογία, μέ τήν φύση τοῦ ἀνθρώπου. ᾿Εγώ ἔτσι τό κατάλαβα. Καί ὄχι ὁποιουδήποτε ἀνθρώπου, ἀλλά τοῦ Ἕλληνος ἀνθρώπου, ἐδῶ πού ἐμφανίσθηκε σάν ἔννοια καί σάν πράξη ἡ Δημοκρατία.
Σκέφτομαι πῶς κάποιοι ἄνθρωποι ἐφηῦραν, ὅρισαν, τήν Δημοκρατία, ποιές συνθῆκες, ποιές ἀνάγκες ὑπῆρχαν καί ποιοί σκοποί. Σκοπός μπορῶ νά πῶ ὅτι εἶναι τό Γίγνεσθαι.
καί πρός τήν Μαρία
Εμείς οι δυο καταλαβαινόμαστε μια χαρά. Σ’ ευχαριστώ.
ΥΓ
χάρη στο επίπεδο-τρόπο της Ποίησης-Δημιουργίας (του Λόγου-Γίγνεσθαι)
Αχ, Ελένη! Η σκέψη δεν είναι παρά ένα λειτουργικό σύστημα. Το σκληρό σύστημα είναι η Οντολογία.
Η Δημοκρατία είναι αδιαχώριστη από την ελληνική Φιλοσοφία, η οποία είναι τριαδική όπως ο ελληνικός θεός: Κοσμολογία-Οντολογία-Ψυχολογία.
Το θεμέλιο του ελληνικού πολιτισμού, δηλαδή της ελληνικής (φιλοσοφικής) Σκέψης είναι α) η αντίληψη για τον ΚΟΣΜΟ-ΚΑΛΛΟΣ ως ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ, β) η αντίληψη για το ανθρώπινο ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ ως ΤΕΛΟΥΣ/Σκοπού τελειότητας και γ) η αντίληψη για το δεύτερο μέρος της ανθρώπινης ψυχής, στο οποίο υπάρχει ΕΝ ΥΠΝΩΣΕΙ ο θεϊκός ΛΟΓΟΣ.
Ο Κ. Καστοριάδης ξέρει καλύτερα τα σχετικά από τον Π. Κανελλόπουλο. Τονίζει λοιπόν στην «Ελληνική Ιδιαιτερότητα» ότι μόνον οι Έλληνες μπόρεσαν να συλλάβουν την Αλήθεια περί του Όντος: ότι η θεία Ουσία είναι το Άπειρο Χάος, δεν είναι ο Δημιουργός του Κόσμου. Δημιουργός είναι ο Λόγος/Ενέργεια. Το ένα είναι άρρητο και άφατο ενώ το άλλο είναι ρητό και μεθεκτό!
Η διπλή όψη του Κόσμου (Χάος-Μορφή), λέει ο Καστοριάδης, μοιάζει με την καλή και την ανάποδη του υφάσματος. Αυτό που κάνει την διαφορά του ελληνικού πολιτισμού είναι το θεμέλιο του: η φαντασιακή ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ (νοείν=είναι) του ΚΟΣΜΟΥ με μια μπροστινή και μια πίσω μεριά. Όπως ακριβώς στην ελληνική δημοτική ποίηση, επικρατεί η Παράσταση του ΒΟΥΝΟΥ με τη Ζωή μπροστά και το Θεριό από πίσω!!!
Με όλη το σεβασμό πρός σας και στην ιστοσελίδα που φιλοξενεί αυτόν τον άτυπο διάλογο, θα ήθελα τη κριτική σας πάνω στον ορισμό που έδωσα στο σχόλιό μου 4.1
Ευχαριστώ.
Για τον Φερώνυμο:
1. Η ελληνική Δημοκρατία ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ
2. Η αυτοπρόσωπη διαβούλευση δεν κάνει νόημα και μάλιστα η προσθήκη της μη χρήσης βίας κάνει τα πράγματα πιο σκοτεινά και ξένα προς τη Δημοκρατία.
3. Οι πολίτες δεν είναι οι κάτοικοι ενός τόπου ούτε οι υπήκοοι με δικαιώματα ψήφου. Τα Δικαιώματα αφορούν μόνο μη Πολιτικές Κοινωνίες, όπως η Ρεπουμπλίκ που δεν είναι Πολιτεία.
Η ψήφος των νόμων ΔΕΝ αποδίδει το νόημα της ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ως Αυτοθέσμισης (που είναι ασφαλώς ένα Γίγνεσθαι και όχι μια κατάσταση)
Τα δημοψηφίσματα είναι μια light αυτοδιοίκηση-εξάρτημα του εξω-κοινωνικού κρατικού μηχανισμού.
4. Οι δε συνθήκες Ισηγορίας, Ισονομίας και Ισοκρατίας είναι αποτελέσματα όχι προϋποθέσεις της Δημοκρατίας. Επομένως, δεν γίνεται να την ορίζουν. Εξάλλου πρόκειται για Σημασίες που δεν έχουν Νόημα έξω από το πλαίσιο του ελληνικού Πολιτικού Βίου. Η ισηγορία προϋποθέτει Εκκλησία του Δήμου, η Ισονομία προϋποθέτει μια έννοια Δικαιοσύνης που ταυτίζεται με την κείμενη νομοθεσία και η Ισοκρατία δεν σημαίνει ίσα πολιτικά δικαιώματα όπως λέγεται. Σημαίνει ότι η Δόξα του Δήμου είναι Μία, δεν ξεχωρίζει κανένας όταν τα Κοινά, όλες οι αποφάσεις της κυβερνητικής-βουλευτικής-δικαστικής εξουσίας είναι η Διοίκηση των Πάντων. Ή αλλιώς, δεν υπάρχουν «ειδικοί».
Εξ άλλου, σημαντικότερο για τη Δημοκρατία από τις «συνθήκες»/ «δικαιώματα» είναι η υποχρέωση της ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ!
5. Πιο κοντά στην πραγματικότητα της ελληνικής Δημοκρατίας είναι ότι πρόκειται για την Πολιτική Κοινωνία που είναι είναι Αυτόνομος, Αυτόδικος και Αυτοτελής.
6. Επομένως, δεν υπάρχει Δημοκρατία χωρίς να υπάρχει η Φιλοσοφία των Πολιτών περί του αληθινού Ανθρώπου και της αληθινής Κοινωνίας.
7. Χωρίς την Οντολογία του Γίγνεσθαι, δεν υπάρχει παρά ΕΤΕΡΟΝΟΜΙΑ.