Ομάδες που υποστηρίζονται από την τουρκική κυβέρνηση καλούν τον κόσμο να αποτρέψει την ελληνορθόδοξη τελετή στην Παναγία Σουμελά
23 Αυγούστου 2024
Το 2011, σχεδόν 1.000 Ορθόδοξοι Χριστιανοί συγκεντρώθηκαν στο Μοναστήρι Sümela, σηματοδοτώντας τη δεύτερη θρησκευτική τελετή που πραγματοποιήθηκε εκεί στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Levent Kenez/Stockholm
Ομάδες υπερεθνικιστών και ισλαμιστών κάλεσαν το κοινό να συγκεντρωθεί στο μοναστήρι Σουμελά στη βορειοανατολική τουρκική επαρχία της Τραπεζούντας για να εμποδίσουν το ετήσιο τελετουργικό της Κοίμησης της Θεοτόκου, που διοργανώνεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη και έχει [είχε] προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στις 23 Αυγούστου.
Είχε οριστεί προηγουμένως για τις 15 Αυγούστου, είχε αναβληθεί για την επόμενη εβδομάδα από το γραφείο του κυβερνήτη λόγω των αντιδράσεων των εθνικιστικών ομάδων, καθώς συνέπεσε με την επέτειο της οθωμανικής κατάκτησης της Τραπεζούντας.
Ομάδες με επικεφαλής τον απόστρατο ναύαρχο Cihat Yaycı, ο οποίος ηγείται του Τουρκικού Κέντρου Ναυτιλίας και Παγκόσμιας Στρατηγικής, είχαν κάνει επίσημες προσπάθειες να εμποδίσουν την υπηρεσία [να επιτρέψει την τελετή], αλλά το γραφείο του κυβερνήτη προχώρησε τη διαδικασία. Τώρα αυτές οι ομάδες καλούν τους κατοίκους της Τραπεζούντας να αποτρέψουν την πραγματοποίησή της, καλώντας τον κόσμο να κάνει αγρυπνία μπροστά στο μοναστήρι από τις πρώτες πρωινές ώρες.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 21 Αυγούστου στην Ένωση Δημοσιογράφων της Τραπεζούντας, ο Yaycı είπε ότι τέτοια τελετουργικά, τα οποία, όπως είπε, υποστηρίζουν την ελληνική προπαγάνδα, τον αυτονομισμό και τις αντικρατικές δραστηριότητες, πρέπει να απαγορευθούν.
Ο Yaycı δήλωσε ότι ενώ ο καθένας μπορεί να έρθει να ανάψει ένα κερί ή να κάνει ό,τι θέλει, ένα τελετουργικό που διεξάγεται υπό την αιγίδα του Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α’, τον οποίο αναφέρει ως «Μαύρο Ιερέας», δεν μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτό. «Είμαστε εδώ και θα μείνουμε εδώ μέχρι να σταματήσει αυτό το τελετουργικό. Δεν θα επιτρέψουμε να γίνει», είπε.
Ο Yaycı είπε ότι θα τελούσαν αγρυπνία μπροστά από τη Μονή Σουμελά, δηλώνοντας: «Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οι οπαδοί του δεν μπορούν να έρθουν εδώ και να κάνουν το τελετουργικό». Κάλεσε όλους τους κατοίκους της Τραπεζούντας να αποτρέψουν την πραγματοποίηση της λειτουργίας και προέτρεψε όλους τους Τούρκους πατριώτες – αυτούς που αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι και εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους μουσουλμάνους – να αντιταχθούν.
Ο Yaycı επέκρινε επίσης τις κοσμικές ομάδες για την αδιαφορία τους, δηλώνοντας: «Το κράτος μας, το έθνος μας, η θρησκεία μας, η κληρονομιά μας, η ιστορία μας, η δημοκρατία μας και ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ [ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας] δέχονται επίθεση».
Σε απάντηση στην μεταφορά της εκδήλωσης της 15ης Αυγούστου στη Μονή Σουμελά για τις 23 Αυγούστου, τα τοπικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν θα παρευρεθεί στη φετινή τελετή και θα έστελνε έναν βοηθό για να επιβλέπει την εκδήλωση. Ο Yaycı αργότερα περιέγραψε την απουσία του πατριάρχη ως επιτυχία λόγω των προσπαθειών τους.
Ο Yaycı είναι μεταξύ των στενών συνεργατών του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Yaycı είναι μεταξύ των στενών συνεργατών του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ήταν μαζί με τον Ερντογάν κατά τη διάρκεια μιας αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016 και ακούστηκε να ψιθυρίζει στον Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής ομιλίας του προέδρου στο CNN Türk εκείνο το βράδυ. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, ο Yaycı έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην εκκαθάριση των αντιπάλων του Ερντογάν και των φιλοΝΑΤΟϊκών αξιωματικών από τον στρατό. Είναι επίσης ο κατασκευαστής του λογισμικού που ονομάζεται “Fetometre”, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την αναγνώριση μελών του κινήματος Γκιουλέν, μιας ομάδας που επικρίνει τον Ερντογάν. Ωστόσο, σύμφωνα με το λογισμικό που ανέπτυξε ο ίδιος, ο Yaycı έλαβε επίσης μια βαθμολογία που υποδηλώνει τη σχέση του με το κίνημα. Είναι επίσης ισχυρός υποστηρικτής ενός αμφιλεγόμενου δόγματος που ονομάζεται Blue Homeland, [Γαλάζια Πατριδα] το οποίο βασίζεται στα συμφέροντα της Τουρκίας στη Μεσόγειο.
Ο Yaycı ισχυρίζεται ότι οι τελετουργίες που πραγματοποιούνται στο μοναστήρι Σουελά είναι μέρος ενός σχεδίου που ενορχηστρώθηκε από μέλη του κινήματος Gülen.
Μεταξύ των ομάδων που υποστηρίζουν τον Yaycı είναι το Κόμμα Vatan (Πατρίδα), του οποίου ηγείται ο εθνικιστής Doğu Perinçek, υποστηρικτής της κυβέρνησης του Ερντογάν. Οι πολιτικές φιλοδοξίες του πατριαρχείου επισημαίνονται σε μια αναφορά που δημοσιεύτηκε από το μέσο ενημέρωσης του κόμματος, Aydınlık, με το άρθρο με τίτλο «Αμφισβητώντας το Σύνταγμα».
Στις ομάδες που υποστηρίζουν τον Yaycı περιλαμβάνονται μέλη του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), συμμάχου του Ερντογάν. Η Arzu Erdem, η οποία έχει υπηρετήσει τρεις θητείες ως βουλευτής του MHP και είναι στενά συνδεδεμένη με τον αρχηγό του κόμματος Devlet Bahçeli, επισκέφθηκε την Τραπεζούντα στις 21 Αυγούστου.
Μαζί με τον Yaycı, η Erdem συναντήθηκε με τον κυβερνήτη και το αστυνομικό τμήμα για να υποστηρίξει την ακύρωση του τελετουργικού.
Η Ερντέμ έχει δηλώσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι έχει δεσμευτεί να σταθεί σταθερά ενάντια σε όσους επιχειρούν να υπονομεύσουν την ενότητα και την αλληλεγγύη της περιοχής. Τόνισε ότι δεν θα ανεχτούν τις ελληνικές δραστηριότητες του Πόντου που μεταμφιέζονται σε τελετουργίες. Σύμφωνα με την Ερντέμ, τέτοιες δραστηριότητες έχουν στόχο να υπονομεύσουν τις αξίες του έθνους και την κυριαρχία του κράτους.
Τόνισε επίσης ότι η Σουμελά δεν είναι απλώς ένα μοναστήρι αλλά ένας ιστορικός χώρος που δεν λειτουργεί ως μοναστήρι εδώ και αιώνες.
Ο Coşkun Dilber, ο επαρχιακός πρόεδρος της Τραπεζούντας του υποστηριζόμενου από την κυβέρνηση συνδικάτου δημοσίων υπαλλήλων Türkiye Kamu-Sen, εξέδωσε δήλωση Τύπου περιγράφοντας το τελετουργικό ως παράνομο, απαιτώντας την άμεση ακύρωσή του και την απαγόρευση μελλοντικών τέτοιων εκδηλώσεων.
Τόνισε ότι η δέσμευση της Türkiye Kamu-Sen για ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτήν την παράνομη τελετή και η προτροπή των αρχών να αναλάβουν δράση αντικατοπτρίζει την αφοσίωσή τους στις εθνικές και πνευματικές αξίες, την αγάπη τους για το τουρκικό έθνος και την πίστη τους στη Δημοκρατία της Τουρκίας. Ο Dilber είπε ότι υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που απαγορεύουν τις τελετουργίες και τη λατρεία σε μουσεία και ιστορικούς χώρους, οι οποίες επιβεβαιώνουν ρητά ότι τέτοιες πρακτικές δεν επιτρέπονται στη Σουμέλα.
Διευκρίνισε ότι η Σουμελά δεν είναι ούτε εκκλησία ούτε οίκος λατρείας αλλά μάλλον μουσείο και ιστορικός χώρος
Ωστόσο, οι προσπάθειες του Yaycı αντιμετώπισαν αντιδράσεις από ιδιοκτήτες τοπικών επιχειρήσεων. Ο Metin İnan, πρόεδρος της Ένωσης Τουριστικών Φορέων του Uzungöl, υποστήριξε ότι ο τουρισμός δεν πρέπει να πολιτικοποιείται. Υπενθύμισε ότι οι Άραβες τουρίστες που επισκέφθηκαν την περιοχή στο παρελθόν έχουν γίνει στόχος, προσθέτοντας,
«Τα τελευταία τρία χρόνια, η ξενοφοβία έχει φέρει σε δύσκολη θέση όλους όσους ασχολούνται με τον τουρισμό στην Τραπεζούντα».
Η Ένωση Τουρκικών Ταξιδιωτικών Γραφείων ανακοίνωσε ότι το τελετουργικό που έχει προγραμματιστεί για τις 23 Αυγούστου θα είναι προσβάσιμο μόνο σε διαπιστευμένους επισκέπτες που έχουν εγκριθεί από το γραφείο του κυβερνήτη. Μετά την ολοκλήρωση της τελετής, ο χώρος θα ανοίξει ξανά για όλους τους ντόπιους και διεθνείς επισκέπτες.
Ο Βαρθολομαίος ενεργεί ως κατώτερος υπάλληλος του State Department. Δεν έχει κανένα κύρος ούτε στον ορθόδοξο κόσμο με τη φιλοναζιστική στάση του στο ουκρανικό ούτε φυσικά στην Τουρκία. Μην ξεχνάτε ότι για το Ισλάμ, ο χριστιανισμός είναι ειδωλολατρία. Δεν ακούγονται καλά στα μουσουλμανικά αυτιά τα τελετουργικά μας.
Το Ισλάμ δέχεται τον Χριστό σαν προφήτη, έχει τούς αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ, διδάσκει σεβασμό στην Παναγία κλπ. Πώς θεωρεί τον χριστιανισμό ειδωλολατρία; Μήπως ν’ άνοιγες κανένα βιβλίο;
Σε εμάς τους Ορθόδοξους Χριστιανούς Έλληνες, το κύρος του Βαρθολομαίου είναι τεράστιο. Σε αυτούς που βλέπουν προς την ρωσική ορθοδοξία μπορεί να συμβαίνει αυτό που λέτε. Αλλά δεν μας ενδιαφέρει.