του Άλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου.
Κάποιοι μιλούν και «για μια μικρή επανάσταση».
Αυτό προκύπτει από το εμπεριστατωμένο σχετικό ρεπορτάζ των δημοσιογράφων Jean–Pierre Stroobants και Virginie Malingre του Γραφείου της Le Monde στις Βρυξέλλες με ημερομηνία 21-7-2020 και με τίτλο : «Γιατί το ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης είναι μια μικρή επανάσταση» (Pourquoi le plan de relance européen est une petite revolution).
Για να επιτευχθεί o μακρύς και δύσκολος τοκετός, χρειάστηκε μια σύνοδος κορυφής που θα παραμείνει ως 
«ιστορική», λόγω της εξαιρετικής διάρκειας και των δυσκολιών της. Οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συμφώνησαν τελικά την Τρίτη 21 Ιουλίου 2020, για το σχέδιο ανάκαμψης που θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας Covid-19. Αντιμέτωποι με την έκταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τον ιό, ο οποίος σκότωσε περισσότερους από 200.000 ανθρώπους στην Γηραιά Ήπειρο και βύθισε την ευρωπαϊκή οικονομία σε μια άνευ προηγουμένου ύφεση, οι 27 υιοθέτησαν έναν πρωτόγνωρο Μηχανισμό, ο οποίος σκιαγραφεί τα περιγράμματα μιας πιο ομοσπονδιακής, πιο αλληλέγγυας και πιο ολοκληρωμένης Ευρώπης.
Σίγουρα ο Μηχανισμός είναι προσωρινός, αλλά οι υποστηρικτές του ελπίζουν ότι θα αποδείξει την αξία του και έτσι θα μονιμοποιηθεί (;) μέσα στο τοπίο των κοινοτικών δυνατοτήτων για το μέλλον. «Η ιστορία δείχνει ότι όταν γίνεται ένα πολιτικό βήμα, δεν γυρνάμε πίσω», κρίνει ένας Γάλλος διπλωμάτης.
Πρώτη επανάσταση : για να λάβει τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που σκοπεύει να διαθέσει για την ανάκαμψη, η Επιτροπή (της οποίας η βαθμολογία είναι 3Α από τους οίκους χρηματοοικονομικής 
αξιολόγησης κι αυτό της εξασφαλίζει πολύ ελκυστικούς όρους χρηματοδότησης) θα χρεωθεί στο όνομα όλων των κρατών-μελών. Τα αρμόδια όργανα της κοινότητας έχουν συνάψει δάνεια, αλλά οι έξοδοί τους στις αγορές ήταν πάντα περιορισμένες. Πράγματι, οι Συνθήκες υποχρεώνουν την Ένωση να υποβάλει έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Τούτου λεχθέντος, εάν το επιθυμούν οι 27, και αν το εγκρίνουν τα κοινοβούλιά τους, η Επιτροπή μπορεί να αποφύγει αυτόν τον κανόνα και επομένως να αποκτήσει μια συγκεκριμένη δημοσιονομική αυτονομία.
Δεύτερη επανάσταση : αυτό το κοινό χρέος θα είναι καταρχάς ένα εργαλείο αλληλεγγύης, το οποίο θα 
οδηγήσει την Ευρώπη να κάνει ένα νέο βήμα προς μια Ένωση αναδιανομής πλούτου, η αρχή της οποίας είχε από καιρό απορριφθεί από τη Γερμανία. Πράγματι, από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που θα διατεθούν στο σχέδιο ανάκαμψης, τα 360 δισεκατομμύρια θα ληφθούν δανεικά για τα κράτη-μέλη που το επιθυμούν – δηλαδή θα βρεθεί ένας τρόπος να χρεωθούν με καλύτερους όρους, παρά να καταφύγουν μόνα τους στις αγορές χρήματος. Αλλά θα πρέπει να αποπληρώσουν αυτά τα ποσά. Και τα υπόλοιπα 390 δισεκατομμύρια θα τους αναδιανεμηθούν έως το 2023, με τη μορφή επιδοτήσεων, οι οποίες αυτές θα αποπληρωθούν από τους 27.
Τα χρήματα, τα οποία θα εισρεύσουν στον κοινοτικό προϋπολογισμό (συνολικά 1.074 δισ. Ευρώ κατά την περίοδο 2021-2027), πρέπει πρωτίστως να βοηθήσουν τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, όπως την Ιταλία, την Ισπανία , την Ελλάδα ή σε μικρότερο βαθμό τη Γαλλία, και θα διανεμηθούν σύμφωνα με ένα κλειδί ανακατανομής, λαμβάνοντας υπόψη τα διαρθρωτικά στοιχεία αυτών των οικονομιών, καθώς και την έκταση της ύφεσης που θα παρατηρηθεί. Η Γαλλία για παράδειγμα θα είναι σε θέση να διαθέσει επιδοτήσεις ύψους 40 δισεκατομμυρίων ευρώ, ανακοίνωσε την Τρίτη ο Υπουργός 
Οικονομίας, Bruno Le Maire. Αυτό το ποσό θα της επιτρέψει να χρηματοδοτήσει εν μέρει το δικό της σχέδιο ανάκαμψης των 100 δισεκατομμυρίων που θα παρουσιαστεί στις “24 Αυγούστου”, σύμφωνα με τον Le Maire. Η Ισπανία θα δικαιούται περίπου 60 δισεκατομμύρια και η Ιταλία σε περίπου 70 δισεκατομμύρια. Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι για την Ελλάδα έχουν προβλεφτεί από όλες τις κοινοτικές πηγές συνολικά 70 με 72 δις ευρώ.
Εγγυήσεις προς τις βόρειες χώρες
Προκειμένου να δοθούν εγγυήσεις στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης για να συμφωνήσουν – 
συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας – που δεν θέλουν αυτά τα χρήματα να κατασπαταληθούν, προβλέπεται ότι οι ωφελούμενες χώρες του σχεδίου θα παρουσιάσουν πρώτα ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων έως το 2023. Η Ελλάδα έχει ανακοινώσει ήδη ότι το δικό της πρόγραμμα το εκπονεί η ομάδα του νομπελίστα οικονομολόγου 2010 Χριστόφορου Πισσαρίδη. Αυτό πρέπει να είναι συμβατό με τις προτεραιότητες της Ένωσης (δηλαδή κλιματική και ψηφιακή μετάβαση) και να προβλέπει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Πρέπει επίσης να επικυρωθεί από την Επιτροπή, καθώς και από τα κράτη μέλη, με ειδική πλειοψηφία 55% των ψήφων των κρατών-μελών.
Η ενίσχυση θα χορηγείται σε δόσεις και πρέπει, κάθε φορά, να εγκρίνεται από την Επιτροπή. Θα ζητείται η γνώμη των 27 και εάν μια χώρα πιστεύει ότι τα χρήματα χρησιμοποιούνται καταχρηστικά, θα μπορεί να παραπέμψει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ωστόσο, δεν θα είναι σε θέση να ασκήσει βέτο σε μια καταβολή των πόρων, όπως το ήθελε η Ολλανδία.
Όποιος μιλάει για δάνειο, εννοεί και την εξόφλησή του. Από αυτή την άποψη, οι 27 άφησαν το θέμα σε εκκρεμότητα, γνωρίζοντας ότι η σχετική προθεσμία αποπληρωμής είναι μακρινή. Ως έχει, είτε η εθνική τους συνεισφορά θα πρέπει να αυξηθεί είτε οι ευρωπαϊκές δαπάνες θα πρέπει να μειωθούν. Εκτός κι εάν αποφασίσουν να διαθέσουν «ιδίους πόρους» στην Ευρώπη. Είναι σαφές ότι η Επιτροπή θα επιβάλλει φόρους – το πράττει ήδη σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις και για πολύ μικρά ποσά – και ως εκ τούτου μέρος του κοινοτικού προϋπολογισμού δεν θα εξαρτάται πλέον από τις πρωτεύουσες των κρατών-μελών.
Σήμερα, εκτός από την επιβολή μιας εισφοράς στα μη επαναχρησιμοποιήσιμα πλαστικά μέχρι το 2021, 
τίποτα δεν βρίσκεται σε εξέλιξη. Πολλές χώρες, ξεκινώντας από τη Γερμανία, δεν θέλουν να
προχωρήσουν πολύ περισσότερο σε αυτήν τη λογική. Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι η Επιτροπή θα επεξεργαστεί δύο υποθέσεις :
@ την καθιέρωση ενός ψηφιακού φόρου για τις παραπάνω γνωστές ψηφιακές πλατφόρμες και
@ τη δημιουργία ενός μηχανισμού προσαρμογής άνθρακα στα κοινοτικά σύνορα για τα εμπορεύματα που εισάγονται από χώρες εκτός της Ένωσης και των οποίων το αποτύπωμα άνθρακα δεν αντιστοιχεί στα κοινοτικά πρότυπα.
Σε σχετικό άρθρο μου την 1η Ιουνίου 2020 στις Ανιχνεύσεις είχα κάνει την καλόπιστη προτροπή : «Ας περιμένουν λοιπόν μαζί μας οι ευρωθάφτες τις εξελίξεις». ΕΔΩ
Τα αποτελέσματα της τελευταίας Συνόδου απέδειξαν ότι η εν λόγω προτροπή μου ήταν βάσιμη κι όχι συναισθηματική.
Σήμερα επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω :
Η μη αποδοχή από κάποιες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά του κοινού φθηνού δανεισμού, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δείχνει έλλειψη κοινοτικής αλληλεγγύης η οποία θεριεύει τον αριστερο-δεξιό Λαϊκισμό της Ευρώπης.
Η μη αποδοχή από κάποιες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου της αξιολόγησης του φυσικού αντικειμένου, των έργων δηλαδή στα οποία θα επενδυθούν οι κοινοτικοί πόροι, αλλά και της χρηστής οικονομικής διαχείρισής τους (δηλαδή το οικονομικό αντικείμενο τους), δείχνει έλλειψη αξιοπιστίας εκείνων των χωρών που σπεκουλάρουν στο όνομα των μνημονίων που εφαρμόστηκαν, με ευθύνη της ίδιας της Ελλάδας. Ωσάν η Ελλάδα να έχασε από αυτήν την υπόθεση. Η Ελλάδα όχι μόνο δεν έχασε, αλλά είναι ζωντανή, θα εισπράξει ένα κάρο λεφτά και εξακολουθεί να έχει στα χέρια της το «αεροπλανοφόρο» του ευρώ, κι όχι την τρύπια λίρα του γείτονά της που την απειλεί.
Ας αναρωτηθούμε πού θα ήμασταν σήμερα έξω από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ;
