Του Δημήτρη Γαρούφα*
Με αφορμή προσυνεδριακές εκδηλώσεις κομμάτων έγιναν πρόσφατα επισκέψεις πολιτικών αρχηγών στην Θεσσαλονίκη και ακούσαμε από μεν την πλευρά της κυβέρνησης ότι γίνεται κοσμογονία και προχωρούν όλα τα επί χρόνια τελματωμένα έργα στην Θεσσαλονίκη, ενώ από την πλευρά της αντιπολίτευσης υπήρξε κριτική για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και ουσιαστική εγκατάλειψη της Θεσσαλονίκης. Οι κάτοικοι της πόλης αδιαφορούν πλέον ακούγοντας εξαγγελίες έργων και υποσχέσεις ενθυμούμενοι ότι το ΜΕΤΡΟ της Θεσσαλονίκης έπρεπε να λειτουργεί από το 2012( σύμφωνα με τις διακηρύξεις όταν προγραμματίστηκε το έργο) και είμαστε στο 2022 κι ακόμα δεν λειτουργεί….…Θυμούνται ακόμη το έργο της «υποθαλάσσιας» που εγκαταλείφθηκε και πολλές άλλες υποσχέσεις που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο συνήθως την περίοδο λειτουργίας της ΔΕθ από την εκάστοτε κυβέρνηση και ποτέ δεν υλοποιούνται.
΄Όλα αυτά τα χρόνια κανείς πολιτικός δεν θέλησε να έχει πραγματική εικόνα της κατάστασης.΄Ολοι επισκεπτόμενοι την Θεσσαλονίκη μιλούν σε κάποιες εκδηλώσεις και στην συνέχεια συνήθως επισκέπτονται κάποιες καφετερίες στην πλατεία Αριστοτέλους όπου «τυχαία» τους περιμένουν οπαδοί για χειραψίες και επευφημίες. Αν ήθελαν να έχουν μια πραγματική εικόνα της κατάστασης που βιώνει η πόλη θα έπρεπε να επισκεφθούν την βιομηχανική περιοχή της Σίνδου όπου θα δουν τα περισσότερα εργοστάσια κλειστά, κτίρια ανθηρών κάποτε βιομηχανιών σε εγκατάλειψη και λίγα να λειτουργούν. Υπήρξε μια εντυπωσιακή αποβιομηχάνιση της περιοχής χωρίς ταυτόχρονα να υπάρχει κάποια μελέτη αντιμετώπισης του φαινομένου
Η Θεσσαλονίκη για αιώνες ήταν ένα μεγάλο εμπορικό κοσμοπολίτικο κέντρο. Είχε εμπορική και πολιτιστική ενδοχώρα που εκτείνονταν σε όλα τα Βαλκάνια και το λιμάνι της εξυπηρετούσε όλη την περιοχή. Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και το κλείσιμο των συνόρων με τα γειτονικά κράτη περιορίστηκε ο ρόλος της αλλά με την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων μετά το 1989 και το άνοιγμα των συνόρων δημιουργήθηκαν πάλι οι προϋποθέσεις να ξαναγίνει ένα μεγάλο εμπορικό και πνευματικό κέντρο. ΄Ηταν πόλη κοντινή στα γειτονικά κράτη, πόλη χώρας μέλους της Ε.Ε, είχε κάποιες υποδομές και φυσιολογικά εδώ έπρεπε να εδρεύουν όλοι οι φορείς της Ε.Ε που θα απευθύνονταν στα Βαλκάνια. Δυστυχώς όμως η χώρα μας με ευθύνη όσων άσκησαν εξουσία δεν αξιοποίησε τις ευκαιρίες που οι μετά το 1989 γεωπολιτικές εξελίξεις δημιούργησαν.
Δυστυχώς είναι φανερό ότι και τώρα ακόμη οι εκπρόσωποι της κεντρικής εξουσίας δεν έχουν συνολικό όραμα για την Θεσσαλονίκη που θα αξιοποιεί τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Δεν υπάρχει μια συνολική πρόταση και σχεδιασμός στο πλαίσιο του οποίου θα αξιοποιείται το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Η ΔΕΘ, το ΚΘΒΕ, η Εθνικη Σχολή Δικαστών, Το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού οικονομικού Δικαίου, τα αξιόλογα Μουσεία της, το φεστιβάλ κινηματογράφου ,η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών ,το Διεθνές Πανεπιστήμιο. ΄Ολοι οι φορείς αυτοί θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε μια προσπάθεια να ξαναγίνει η Θεσσαλονίκη μεγάλο εμπορικό και πνευματικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων. Σε μια τέτοια προσπάθεια θα μπορούσαν να ενταχθούν και οι διαβαλκανικές ενώσεις που ίδρυσαν μετά το 1990 επιστημονικοί και επαγγελματικοί φορείς της Θεσσαλονίκης οι οποίες και τώρα ακόμα μπορούν να συμβάλλουν στον τομέα επαφής και γνωριμίας των λαών της περιοχής ,στην καλλιέργεια κλίματος συνεργασίας και φιλίας με άμβλυνση των αντιθέσεων. Η προσπάθεια αυτή θα εξασφάλιζε πρωταγωνιστικό ρόλο για τη χώρα μας στην περιοχή με ταυτόχρονο περιορισμό της επιρροής της Τουρκίας.
Η Θεσσαλονίκη θα έπρεπε να είναι ο πυλώνας της Ελλάδας στα Βαλκάνια γιατί πέραν της γεωγραφικής γειτνίασης είναι πόλη οικεία στις γειτονικές χώρες και αυτά τα δεδομένα μπορούν να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής για τον Ελληνισμό. Όλα αυτά για να γίνουν όμως χρειάζεται οι διαχρονικά ασκούντες εξουσία να έχουν όραμα και στρατηγική και να οραματίζονται ένα τέτοιο ρόλο για την Βόρειο Ελλάδα και την Θεσσαλονίκη αλλά και βούληση υλοποίησής του.…Στο παρελθόν αποδεδειγμένα οι ασκούντες εξουσία δεν ήθελαν τέτοιο ρόλο για την Θεσσαλονίκη κι ενδεικτικά μόνο αναφέρω ότι όταν ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης είχε κάνει την ιδρυτική συνέλευση της «ένωσης βαλκανικών δικηγορικών συλλόγων» στην Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 1995 με συμμετοχή των εθνικών δικηγορικών συλλόγων από Αλβανία ,Σερβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Κύπρο, ο ΄Ελληνας υπουργός Δικαιοσύνης αρνήθηκε να παραστεί στην τελετή…΄Εγιναν βέβαια και κάποια πράγματα προς τη σωστή κατεύθυνση (π.χ.ίδρυση Διεθνούς Πανεπιστημίου) αλλά έγιναν με μεγάλη καθυστέρηση με αποτέλεσμα να μην αποδώσουν όσο έπρεπε.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κεντρική εξουσία διαχρονικά στερείται οράματος( με λίγες εξαιρέσεις) γι αυτό θα έπρεπε οι φορείς και οι θεσμικοί εκπρόσωποι της πόλης να έχουν επεξεργασθεί και προβάλλει όραμα και σχέδια τεκμηριωμένα για τον ρόλο της πόλης στην ευρύτερη περιοχή αναγκάζοντας την κεντρική εξουσία και τα πολιτικά κόμματα να ενστερνισθούν αυτό το όραμα γιατί η υλοποίηση του θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα προοπτική όχι μόνο για την πόλη αλλά και για την Ελλάδα στην ευρύτερη Βαλκανική περιοχή.
Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
“Δημοκρατία”
