Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ

Τον τελευταίο καιρό στην Αθήνα διεξάγεται μια σοβαρή συζήτηση για τις θαλάσσιες ζώνες και οι αναλύσεις δίνουν και παίρνουν ανάμεσα στους ειδικούς και μη του Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS).

Σύμφωνα με την UNCLOS, οι ωκεανοί χωρίζονται στις ακόλουθες θαλάσσιες ζώνες, καθεμία από τις οποίες διέπεται από ξεχωριστό νομικό καθεστώς:

• Εσωτερικά ύδατα
• Αρχιπελαγικά νερά
• Χωρικά Ύδατα
• Συνορεύουσα ζώνη
• Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη
• Υφαλοκρηπίδα
• Ανοικτή θάλασσα

Στην Ελλάδα οι «ειδικοί» αναφέρονται σε τέσσερις θαλάσσιες ζώνες. Τα Χωρικά Ύδατα ή Αιγιαλίτιδα Ζώνη, η Συνορεύουσα Ζώνη, η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και η Υφαλοκρηπίδα.

Οι αναλύσεις επικεντρώνονται στο τι ακριβώς σημαίνει ο όρος «θαλάσσιες ζώνες», που χρησιμοποιούν ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών της πατρίδας μας.

Έτσι, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρει ότι η μοναδική μας διαφορά με την Τουρκία είναι η «οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο» αρκετοί θεωρούν, σωστά νομίζω, ότι αυτή η οριοθέτηση περιλαμβάνει την αιγιαλίτιδα ζώνη ή τα χωρικά ύδατα, που σημαίνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα.

Δυστυχώς κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει ζητήσει μια πολύ απλή διευκρίνιση από τον Έλληνα πρωθυπουργό: «όταν μιλάτε για θαλάσσιες ζώνες, αυτές περιλαμβάνουν και τα χωρικά ύδατα;»

Το πρόβλημα, βέβαια, μεγαλώνει, όταν ό Νίκος Δένδιας διαφοροποιείται αναφερόμενος στο ίδιο θέμα με τη διευκρίνηση  ότι «η μοναδική μας διαφορά με την Τουρκία, είναι αυτή της οριοθέτησης Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ». 

Αλλά σε μία πρόσφατη συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ο κ. Δένδιας δήλωσε ότι και οι δύο πλευρές θα πρέπει να καθίσουν μετά τις εκλογές και να συζητήσουν τη δυνατότητα να μοιραστούν δυνητικά κερδοφόρα ενεργειακά κοιτάσματα, αντί να τσακώνονται για αυτά.

Αυτό το μοίρασμα των κοιτασμάτων της ΑΟΖ μας στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να μας ανησυχεί. Πρόσφατα και η Ντόρα Μπακογιάννη μίλησε για συνεκμετάλλευση ή μάλλον συνδιαχείριση, που είναι ό,τι πιο επικίνδυνο για τον Ελληνισμό!

Η διαδικασία θαλάσσιας οριοθέτησης σε όλο τον κόσμο είναι ένα περίπλοκο θέμα, λόγω τόσο του αριθμού των πραγματικών και δυνητικών καταστάσεων, όσο και της πολυπλοκότητας της διαδικασίας οριοθέτησης.

• Το πρόβλημα της Αιγύπτου

Ένα από τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε το επόμενο διάστημα είναι το λάθος που κάναμε στις 6 Αυγούστου 2021 συμφωνώντας σε μια τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, κάτι που δεν προβλέπεται από το Δίκαιο της Θάλασσας.

Μετά από μια δεκαετία ρήξης των δεσμών και εντάσεων που σιγοβράζουν, η Αίγυπτος και η Τουρκία οδεύουν προς μια προσέγγιση – μια κίνηση που θεωρούνταν αδιανόητη από ορισμένους παρατηρητές πριν από μερικά χρόνια. Σ’αυτή την  αναθέρμανση των σχέσεων έδωσε συμβολικό χαρακτήρα η πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Κάιρο στις 18 Μαρτίου.

Ο επόμενος χάρτης δείχνει την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο και την Αίγυπτο βάσει της μέσης γραμμής

Οριοθέτηση ΑΟΖ βάσει μέσης γραμμής (UNCLOS 1982)

Δυστυχώς η Ελλάδα σταμάτησε την οριοθέτηση με την Αίγυπτο στον 28^ο Μεσημβρινό, ενώ η σωστή οριοθέτηση θα ήταν πλησίον του 31^ου Μεσημβρινού. Υποψιάζομαι ότι αυτή η τμηματική οριοθέτηση ήταν επιθυμία της Αιγύπτου, ώστε να στείλει ένα μήνυμα στην Τουρκία ότι διαθέτει θαλάσσια σύνορα μαζί της και ότι στην οριοθέτηση της με την Ελλάδα δεν έλαβε υπόψιν την ΑΟΖ του συμπλέγματος του Καστελλόριζου.

Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ τον μεγαλύτερο εχθρό της στην Ανατολική Μεσόγειο. Το πρόβλημά μας όμως είναι ότι οι σύμμαχοί μας, και ιδιαίτερα οι Αμερικανοί, θέλουν να λυθεί η ελληνοτουρκική διαφορά με συνεκμετάλλευση ή καλύτερα συνδιαχείριση του ορυκτού μας πλούτου με την Τουρκία. Ιδού μία άλλη καυτή πατάτα, που θα κληθεί να διαχειρισθεί η νέα ελληνική κυβέρνηση.

Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να προλάβουμε την ανεπανόρθωτη ζημιά και αυτός είναι να ενημερώσουμε τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα οριοθετήσουμε την ΑΟΖ μας με αυτή της Κύπρου.

Υποψιάζομαι, χωρίς να μπορώ να το αποδείξω, ότι σε αυτή την Ελληνοαιγυπτιακή οριοθέτηση έβαλε το χεράκι του και το State Department, γιατί υιοθετεί τη θέση ότι η ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο της Τουρκίας φτάνει στον 28^ο Μεσημβρινό. Έτσι δεν αποκλείεται  οι Αμερικανοί να εμφανιστούν, μετά τις εκλογές στα δυο κράτη και ως από μηχανής Θεός να προσπαθήσουν να λύσουν δια παντός την ελληνοτουρκική διαφορά, προτείνοντας να δοθεί στην Αθήνα ολόκληρο το Αιγαίο Αρχιπέλαγος και στην Αγκυρα η  μισή Ανατολική Μεσόγειος.

Hellas Journal