«Μπορείς να έχεις νύχια, αλλά δεν είσαι λιοντάρι», λέει ο σοφός λαός, αλλά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει πως δεν το καταλαβαίνει: Ο Τούρκος Πρόεδρος ανακοίνωσε χθες σε μια περιοδεία του στο Εσκισεχίρ ότι διέταξε την απέλαση «το συντομότερο δυνατό» των 10 πρεσβευτών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Το «έγκλημά» τους; Ζήτησαν την απελευθέρωση του φιλάνθρωπου επιχειρηματία Οσμάν Καβαλά, ο οποίος παραμένει φυλακισμένος χωρίς δικαστική απόφαση εδώ και τέσσερα χρόνια, παρά τις αποφάσεις του Ευρωπαικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την απελευθέρωσή του.

«Διέταξα τον Υπουργό Εξωτερικών να φροντίσει αυτοί οι δέκα πρεσβευτές να κηρυχθούν «persona non grata» το συντομότερο δυνατό», είπε ο Ερντογάν. Κάποιος πρέπει να ενημερώσει βέβαια τον Τούρκο Πρόεδρο ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει …πληθυντικό «Personae non gratae», αφού αναφέρεται σε περισσότερα από ένα πρόσωπα, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα! Το θέμα ήταν να εμφανιστεί ως «λιοντάρι» στα μάτια των οπαδών του που είχαν συγκεντρωθεί στο Εσκισεχίρ για να τον υποδεχτούν. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για τον Τούρκο Πρόεδρο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η λαϊκή δυσαρέσκεια ογκώνεται καθημερινά καθώς ο πληθωρισμός που τρέχει σχεδόν με 20% σε ετήσια βάση και η συνεχής υποτίμηση της λίρας, φτωχοποιούν όλο και περισσότερα τμήματα του πληθυσμού. Την ίδια ώρα μάλιστα , η αντιπολίτευση συσπειρώνεται και για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια στην εξουσία, ο Ερντογάν βλέπει πλέον την έξοδο ,ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2023.

Το ερώτημα είναι : Θα κάνει πράξη την απειλή του; Θα απελάσει τους πρεσβευτές του Καναδά, της Γαλλίας, της Φινλανδίας, της Δανίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας και φυσικά των Ηνωμένων Πολιτειών, που ζήτησαν «μια δίκαιη και γρήγορη επίλυση της υπόθεσής του Οσμάν Καβαλά, σύμφωνα με τις “διεθνείς υποχρεώσεις της Τουρκίας και τους εθνικούς νόμους» ;

Ουδεμία επίσημη ανακοίνωση

Κατ` αρχήν πρόκειται για ένα μέτρο σπάνιο στις διεθνείς σχέσεις, όταν μία χώρα χαρακτηρίζει έναν ξένο διπλωμάτη «persona non grata», γιατί αυτομάτως ανοίγει το δρόμο για την απέλασή του. Το άρθρο 9 της Σύμβασης της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις του 1961, που συμπληρώθηκε το 1963 από αυτό για τις Προξενικές Σχέσεις, προβλέπει ότι «ένα μέλος του διπλωματικού σώματος σε ξένη χώρα, μπορεί να κηρυχθεί, χωρίς κίνητρο και επειγόντως, «persona non grata» , οδηγώντας στην ανάκλησή του ή τον τερματισμό των καθηκόντων του στην διπλωματική αποστολή».

Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η Αγκυρα δεν είχε ενημερώσει πάντως επισήμως τους 10 πρεσβευτές ότι πρέπει να εγκαταλείψουν την Τουρκία.

Μεταξύ των πρώτων χωρών που αντέδρασαν, το βράδυ του Σαββάτου, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Δανία και η Ολλανδία καθώς και η Γερμανία ανακοίνωσαν ότι δεν είχαν λάβει καμία επίσημη ειδοποίηση σχετικά με τους πρεσβευτές τους .Λίγο αργότερα το ίδιο έκαναν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. «Γνωρίζουμε αυτές τις πληροφορίες και επιδιώκουμε να μάθουμε περισσότερα από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών», δήλωσε εκπρόσωπος του αμερικανικού Στέιτ Ντηπάρτμεντ .

Στη Γερμανία, το υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι «αυτή τη στιγμή είμαστε σε εντατική διαβούλευση με τις εννέα άλλες ενδιαφερόμενες χώρες».Η Πράσινη αντιπρόεδρος της Bundestag, Κλόντια Ροθ ζήτησε κυρώσεις: «Οι αδίστακτες ενέργειες του Ερντογάν εναντίον των επικριτών του κλιμακώνονται όλο και περισσότερο», δήλωσε η Ροθ και πρόσθεσε: «Κάποιος πρέπει «να αντιμετωπίσει την αυταρχική πορεία του Ερντογάν διεθνώς», να επιβάλει κυρώσεις και να σταματήσει τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία». Μια δήλωση με μεγάλη σημασία, καθώς οι Πράσινοι ενδέχεται να αναλάβουν το υπουργείο Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση της Γερμανίας.

Αλλά και ο επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων  των Χριστιανοδημοκρατών, Νόρμπερτ Ρέντγκεν ,μιλώντας στη Süddeutsche Zeitung  κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι «οδηγεί έτσι τη χώρα του περαιτέρω σε μια συνολική στροφή από την Ευρώπη και τη Δύση»

Στο Οσλο , η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Νορβηγίας, Τρούντε Μασέιντε, δήλωσε ότι «Ο πρεσβευτής μας δεν έκανε τίποτα που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την απέλαση». Πρόσθεσε μάλιστα ότι η χώρα της «θα συνεχίσει να προτρέπει την Τουρκία να τηρήσει τα δημοκρατικά πρότυπα».

Το Φινλανδικό Υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι επί του παρόντος υπάρχουν μόνο πληροφορίες των μέσων ενημέρωσης. Το ίδιο και το υπουργείο Εξωτερικών στη Χάγη. Ανακοίνωσε ότι  «έλαβε γνώση» των  δηλώσεων  Ερντογάν, ωστόσο δεν υπάρχει ακόμη επίσημη επιβεβαίωση ότι η Τουρκία θα απελάσει όντως την Ολλανδή πρέσβη, Μαριάνε ντε Κβααστένιετ.«Αναμένουμε επικοινωνία από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών για το θέμα αυτό», δήλωσε εκπρόσωπος του Ολλανδικού υπουργείου.

Κλιμακώνεται η κόντρα με την Ουάσιγκτον

Το μεγάλο ερώτημα είναι πάντως πως θα αντιδράσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπροστά στους λεονταρισμούς Ερντογάν. Τη δήλωση των πρεσβευτών για τον Οσμάν Καβαλά υπέγραψε -με εντολή του Στέητ Ντηπάρτμεντ φυσικά-ο επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματικής αποστολής στην Αγκυρα, Ντέιβιντ Σάτερφιλντ, που είχε διοριστεί από τον τέως Πρόεδρο, Τραμπ και τώρα αποχωρεί έτσι κι αλλιώς. Τον αντικαθιστά ο προτεινόμενος από τον Πρόεδρο Τζομ Μπάιντεν , πρώην Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής από την Αριζόνα, Τζεφ Φλέικ. «Με προβληματίζει η δημοκρατική οπισθοδρόμηση της Άγκυρας και η αρνητική πορεία  όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και την ειρηνική συνάθροιση στην Τουρκία», τόνισε πρόσφατα ο Φλέικ, ζητώντας την «πλήρη αποκατάσταση των ελευθεριών του τουρκικού λαού».

Η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας ενέκρινε την υποψηφιότητα του Φλέικ και μένει μόνο-τυπικά-να πάρει το πράσινο φως και στην ολομέλεια της Γερουσίας, πριν αναχωρήσει για την Αγκυρα.

Αν και Ρεπουμπλικάνος ,ο Φλέικ θα εφαρμόσει φυσικά την πολιτική της Δημοκρατικής κυβέρνησης Μπάιντεν, που όπως έχει καταστήσει σαφές μέχρι σήμερα , δεν πρόκειται να χαριστεί στον Ερντογάν σε ότι αφορά ,κυρίως, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες.

Τον περασμένο Ιανουάριο, τρεις ημέρες μετά την ορκωμοσία Μπάιντεν, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάλεσε την Τουρκία να απελευθερώσει τον Καβαλά αλλά και τον ηγέτη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος του Λαού (HDP) Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Μπάιντεν εξέφρασε επίσης τη λύπη του για την απόφαση Ερντογάν να αποχωρήσει η Τουρκία από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τα δικαιώματα των Γυναικών.

Το χειρότερο για τον Τούρκο Πρόεδρο ήρθε στις 24 Απριλίου ,όταν ο Μπάιντεν ανακοίνωσε την αναγνώριση από τις ΗΠΑ της γενοκτονίας των Αρμενίων- με αφορμή την 106η επέτειο.

Τον Σεπτέμβριο, ο Ερντογάν περιέγραψε τη σχέση του με τον Μπάιντεν ως τη χειρότερη που είχε με οποιονδήποτε Αμερικανό πρόεδρο ,μέχρι σήμερα.

Θα τολμήσει λοιπόν, ο Τούρκος πρόεδρος να κλιμακώσει την αντιπαράθεση; Δεν αποκλείεται, γιατί ένα πληγωμένο λιοντάρι είναι πολύ επικίνδυνο ζώο και ο Ερντογάν είναι πολιτικά ,βαριά τραυματισμένος,πλέον…