Παναγιώτης Γκλαβίνης Αναπληρωτής Κοσμήτορας Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2017 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την Φεβρουαριανή Επανάσταση, που σήμανε το τέλος της Τσαρικής Ρωσίας και την απαρχή ιστορικών ανατροπών που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα, στα απόνερα των οποίων ζούμε και σήμερα.
Την ημέρα αυτή, οι υπεύθυνοι του μεταπτυχιακού προγράμματος «Δίκαιο και Μηχανική της Ενέργειας», που προσφέρεται για πρώτη φορά φέτος από τη Νομική Σχολή και το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, αποφασίσαμε να διοργανώσουμε μια εκδήλωση με προσκεκλημένο τον Πρέσβη του Αζερμπαϊτζάν στη χώρα μας, λόγω της μεγάλης σημασίας που έχει πλέον η χώρα αυτή για την Ελλάδα. Αφορμή λάβαμε από την μονογραφία που εξέδωσε πρόσφατα ο κ. Ραχμάν Μουσταφάγιεφ για την ιστορία της πατρίδας του, με τίτλο «Το Αζερμπαϊτζάν ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις 1918-1920».
Το Ελληνικό Πανεπιστήμιο, κυρίως δε το ΑΠΘ και ακόμη περισσότερο η Νομική Σχολή του, θεραπεύει ευλαβικά την ελευθερία της σκέψης και του λόγου και είναι ανοικτό σε όλες τις θέσεις και απόψεις, στο πλαίσιο του πιο ελεύθερου και ακηδεμόνευτου διαλόγου.
Πριν τρία χρόνια, είχα ο ίδιος διοργανώσει, και πάλι στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, μια άλλη εκδήλωση για τον Καύκασο, με ομιλήτρια αυτή τη φορά την κυρία Nune Jomardyan, Αναπληρώτρια Πρόεδρο της Νομικής Σχολής του Eurasia International University της Αρμενίας.
Σε τούτην εδώ τη χώρα, εξάλλου, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ο πρεσβευτής μιας ξένης δύναμης εθεωρείτο ανέκαθεν πρόσωπο ιερό. Το γεγονός ότι ένας Πρέσβης δέχθηκε να εκτεθεί σε ένα κοινό που δεν το διάλεξε, διότι οι πόρτες του Αριστοτελείου είναι πάντα ανοικτές, αλλά και να απαντήσει σε όλες τις (δύσκολες ομολογουμένως) ερωτήσεις που του τέθηκαν, χωρίς να αποκλειστεί καμία, ούτε καν στο πλαίσιο της παραδοσιακής διπλωματικής αβρότητας, είναι τουλάχιστον τιμητικό από μέρους του και θα έπρεπε να γίνει σεβαστό από όλους.
Από ’κει και πέρα, ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του ανάλογα με το τι πιστεύει και τι άκουσε και τι διάβασε ή θα διαβάσει. Η επιστήμη, όμως, προκαταλήψεις δεν χωρεί. Κι εμείς δεν κάνουμε πολιτική στο Αριστοτέλειο. Κάποιοι άλλοι μπορεί να κάνουν ή να έκαναν, και έκαναν συστηματικά στο πρόσφατο παρελθόν. Εμείς όχι. Ούτε στο εσωτερικό, ούτε και στο εξωτερικό.
Τις τελευταίες ημέρες, εσφαλμένα διαδίδεται σε ορισμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τη δημιουργία εντυπώσεων και μόνο, ότι τάχα ομάδα νεολαίων από την Αρμενία διέκοψε την εκδήλωση. Η αλήθεια είναι ότι, παρευρισκόμενοι νεολαίοι, πολλοί από αυτούς δικοί μας (αγαπημένοι) φοιτητές, νυν και πρώην, παρενέβησαν με ζωηρό τρόπο στη συζήτηση. Τον λόγο τους, βεβαίως, δεν μπορούσαμε σε καμιά περίπτωση να περιορίσουμε, όπως αποπροσανατολιστικά και πάλι κατηγορηθήκαμε, για τον απλούστατο λόγο ότι … τον παίρνανε μόνοι τους!
Το Πανεπιστήμιο είναι συνηθισμένο σε τέτοια περιστατικά, και πολύ χειρότερα μάλιστα. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, δεν απειλήθηκε σε κανένα σημείο η ομαλή εξέλιξη της εκδήλωσης, στην οποία πανθομολογουμένως ο Πρέσβης κέρδισε τις εντυπώσεις, μιλώντας στα ελληνικά.
Παναγιώτης Γκλαβίνης
Αναπληρωτής Κοσμήτορας Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Διευθυντής του Μεταπτυχιακού «Δίκαιο και Μηχανική της Ενέργειας» του ΑΠΘ
Μια , που αναφερθηκατε στην εκδηλωση ,κυριε καθηγητα, θα μπορουσατε να αναφερετε στο μηνυμα σας αυτο, ποιες ερωτησεις εκαναν οι αγαπητοι σας Αρμενιοι φοιτητες, τι απαντησεις εδωσε ο κ. πρεσβυς και γιατι εγινε η ”φασαρια”, την οποιαν ”μεγιστοποιησαν”-οπως γραφετε- τα κοινωνικα δικτυα. Φρονω, πως και αλλοι φιλοι των ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ θα ηθελαν να μαθουν γιαυτα.. Παντως -εδω που τα λεμε- το Αζερμπαιτσαν με τους μουσουλμανους κατοικους του ειναι στρατηγικος εταιρος της ”φιλελληνικης” και ”φιλοαρμενικης” Τουρκιας. Και αυτο κατι σημαινει και μαλλον θα ηθελε ειδικο χειρισμο και απο τους κ.κ. πρεσβυ και διοργανωτες. Αλλα ,πολυ ορθως επισημαινετε, αυτο που συνεβη ειναι το ελαχιστο ,απ’οσα συνηθισαμε -ο,τι δεν μπορεις να αλλαξεις το συνηθιζεις- στα πανεπιστημια για πανω απο 35 χρονια.
Εσείς τί λέτε, να μην απάντησε ο πρέσβης; Υπάρχει πρέσβης στον κόσμο που να μην μπορεί να απαντήσει σε οποιαδήποτε ερώτηση τού κάνετε; Από ‘κει και πέρα, είναι θέμα τού καθενός να εκτιμήσει και τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις.
Αυτό που προέκυψε από τη συζήτηση, πάντως, είναι ότι δεν θα πρέπει να συγχέουμε τέσσερα διαφορετικά πράγματα:
– τις ελληνοαζέρικες σχέσεις στον ενεργειακό και στον οικονομικό τομέα, και όχι μόνον.
– τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι ταυτίζουν το Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία, ιδίως στον ενεργειακό τομέα, αλλά όχι μόνο, στερούνται στοιχειωδών γνώσεων για την περιοχή.
– το ζήτημα της γενοκτονίας των Αρμενίων από τους Τούρκους.
– το ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Αυτά τα τέσσερα θέματα, είναι τέσσερα ξεχωριστά θέματα. Εμείς έχουμε την τάση να τα τσουβαλιάζουμε όλα μαζί. Μέγα λάθος!
Υπάρχει κι ένα πέμπτο θέμα, που επίσης χρήζει μελέτης: η σχέση Ποντίων και Αρμενίων.
Υπάρχει κι ένα έκτο θέμα, ακόμη μεγαλύτερης σημασίας, για τον σύγχρονο κόσμο αυτή τη φορά: η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση του κυρίου Πούτιν, στην οποία συμμετέχουν η Ρωσία, η Λευκορωσία, το Καζακστάν και η Αρμενία. Η Eurasian Economic Union (EEU) βρίσκεται ανατολικά της Ε.Ε., όπως ξέρετε. Ανάμεσα σε Ε.Ε. και EEU βρίσκεται η Ουκρανία, όπως επίσης ξέρετε. Όταν, λοιπόν, η Ουκρανία κλήθηκε να διαλέξει αν θα πάει με την Ε.Ε. ή με την EEU έχασε την Κριμαία (και όχι μόνο).
Έξι θέματα. Έξι ξεχωριστά θέματα.
Κανείς δεν πρόκειται να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά τα θέματα αποτελεσματικά αν δεν ξέρει ιστορία. Εμείς σ’ αυτό συμβάλαμε καλώντας τον Αζέρο Πρέσβη να μιλήσει στη Σχολή μας.
Το συμφέρον της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να διασφαλίσουν εναλλακτικές πηγές για την ασφάλεια της ενεργειακής τους τροφοδοσίας. Να παίξουν, με άλλα λόγια, τον ανταγωνισμό των προμηθευτών ενέργειας, τον οποίο και οφείλουν να διασφαλίσουν με νομικά, πολιτικά και οικονομικά μέσα.
Οι ενεργειακοί πόροι έρχονται με διαφορετικούς αγωγούς στην Ευρώπη από διαφορετικούς προμηθευτές. Ο ένας δρόμος έρχεται από την Ρωσία, ο άλλος από το Αζερμπαϊτζάν. Ένας άλλος δρόμος είναι από την Αλγερία (LNG – Ρεβυθούσα) κι ένας τρίτος δρόμος, προσεχώς, από το Ιράν. Η Ευρώπη έχει ανάγκη τον ανταγωνισμό των προμηθευτών ενέργειας και την ελεύθερη και ανεμπόδιστη διέλευση και προμήθεια επαρκούς και όσο τον δυνατόν φτηνότερης ενέργειας στα κράτη μέλη της για την ανάπτυξή τους.
Αυτή είναι η Ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, η οποία υλοποιείται με κανόνες του ευρωπαϊκού δικαίου, που δεσμεύουν κι εμάς. Και καλά κάνουν και μας δεσμεύουν στην προκειμένη περίπτωση.
Με γνώμονα αυτή την πολιτική (την ευρωπαϊκή) και αυτούς τους κανόνες δικαίου (τους ευρωπαϊκούς), η Ελλάδα θα πρέπει να καθορίσει και τις πολιτικές σχέσεις της στην περιοχή.
Και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
Αγαπητε κ. Γλαβινη. Σας ευχαριστω και για τις δυο απαντησεις σας , οι οποιες ομως δεν εδωσαν απαντηση στις δικες μου ερωτησεις. Δηλαδη ”ποιες ερωτησεις εκαναν οι φωνασκουντες ,αγαπητοι -σας- Αρμενιοι φοιτητες και τι απαντησεις εδωσε προς αυτους ο αξιοτιμος κ. πρεσβυς του Αρτζεμπαισταν.Μπορει να ηταν δικαιολογημενες ερωτησεις και ορθες οι απαντησεις. Οσο για την πολιτικη αναλυση σας της αναγκαιοτητος των καλων σχεσεων μας με την χωρα αυτη , ουδεις αντιλεγει-ελπιζω να μη με θεωρειτε ”αγεωγραφητο ” στα θεματα, που αναλυσατε στις απαντησεις σας – αφηστε που το Αρτζεμπαισταν μπορει να μας δωσει και την πρωτια στον διαγωνισμο της φετεινης Γιουροβιζιον-, αλλα ειναι πολυ απλοικη η σκεψη -αναλυση σας ,οτι η Ουκρανια εχασε την Κριμαια, που της την χαρισε ο Χρουτσωφ το 1956 ,- η οποια Κριμαια, απο την εποχη της Ααικατερινης της Μεγαλης ηταν ο ναυσταθμος πασων των Ρωσιων- επειδη εδηλωσε οτι ηθελε να ενταχθει στην Ευρωπαικη Ενωση . Οι μεγαλες πατριδες -οταν δυναμωσουν- διεκδικουν και εξασφαλιζουν τις κοιτιδες του πολιτισμου και της θρησκειας τους, οπως ειναι για την Ρωσικη Ομοσπονδια η Κριμαια με την βασιλισσα της την Βυζαντινη πριγκπισα Θεοφανω και το Κυριλλικο αλφαβητο της γλωσσης της. Ευτυχως η Ιστορια εχει βαθος και δεν διαγραφεται , χωρις συνεπειες , κρατικες και κοινωνικες. Οσο για την εξωτερικη της πολιτικη η Ελλαδα μαλλον θα πρεπει να συνυπολογιζει τα παντα ,στον περιγυρο της τουλαχιστον, αυτη την δυσκολη εποχη των ανακαταξεων στην Εγγυς και Μαση Αναστολη. ”Κολλητη” με κανεναν.
Τότε ας οργανώσουν κι οι Τουρκοκύπριοι ένα δημοψήφισμα να ενωθούν με την μητέρα Τουρκία, αγαπητέ ΣΑΝ. Αυτό, πώς σου φαίνεται; Δεν σου αρέσει, προφανώς. Ναι, όμως, δυο μέτρα και δυο σταθμά δεν έχει το διεθνές δίκαιο.
Ειτε μου-μας- αρεσει ,ειτε οχι , αυτο μπορει να συμβει , αν δεν βρεθει λυση Ομοσπονδιακης Δημοκρατιας στην Κυπρο, το συντομωτερο δυνατο και ισως να ειχε συμβει αν δεν ειχαν ανακαλυφθει οι υδρογονανθρακες στα νοτια της Κυπρου, στην ΑΟΖ, που απο το 2004 ειχε ανακηρυξει ο πληρεστερος μεχρι τωρα Προεδρος της Κυπριακης Δημοκρατιας αειμνηστος Τασσος Παπαδοπουλος, με την ”συμπλεουσα” μαζι του – τοτε- Ελλαδικη κυβερνηση . Αμα καταλαβεις ενα εδαφος-οπως στην περιπτωση μας η Τουρκια- και το κατεχεις συνεχως απο το 1974 δεν ειναι υπερβολη να πουμε την φραση ο,τι θελεις κανεις. Ουαι τοις ηττημενοις , αγαπητε κ. καθηγητα . Σε ολες τις ιστορικες περιοδους παντοτε ισχυουν οι συμμαχιες ,- οπως η Αθηναικη με τους Δηλιους- και οπως οι σημερινοι συνανθρωποι μας και γειτονες ακομη , δεν δινουν σημασια για τους διπλανους τους, ετσι -δυστυχως- συμπεριφερονται και τα φιλικα κρατη, μικρα ,η, μεγαλα σε κινδυνους, κυριως προς την Ελλαδα μας ,αλλα και στα υπολοιπα , που παρουσιαζονται ως σπουδαιοφανη και στο εξωτερικο ,με επεα πτεροεντα, που τα αναμεταδιδουν οι τηλεορασεις και τα τηλεφωνα αυτοστιγμει. Μονη εξαιρεση αποτελει το Ισραηλ, αλλα ολα τα κρατη δεν μπορει να γινουν Ισραηλ,-ειδικα εμεις μετα το 1950- επειδη ”ου παντος πλειν ες Κορινθον”.