Διαβάστε ΕΔΩ το πρώτο μέρος της παρουσίασης του Παντελή Σαββίδη για το βιβλίο του Κωνσταντίνου Νίγδελη Δήμος Νεάπολης-Συκεών: Ο μεγάλος καλλικρατικός Δήμος.

Παλαιός ομώνυμος δήμος του πολεοδομικού συγκροτήματος της περίκλειστης πόλης του Αγίου Δημητρίου, ευρίσκεται εκτός των τειχών. Κτίστηκε μόλις στα 1930-31 για την οριστική τακτοποίηση περίπου τετρακοσίων προσφυγικών οικογενειών αλλά και γηγενών για την αποσυμφόρηση του υπερφορτωμένου κέντρου της πόλης. Υπήρχαν όμως δείγματα ανθρώπινης παρουσίας και νωρίτερα.

Ονομαστό στους κατοίκους της πόλης ήταν το αγίασμα του Αγίου Παύλου από τα τέλη του 17ου αιώνα, το σημείο όπου αναπαύθηκε ο Απόστολος και το σχετικό ναΰδριο μετά το 1922.

Επίσης, οι κήποι του Πασά, δείγμα φανταστικής αρχιτεκτονικής της εποχής του εκλεκτικισμού, κάπου στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο Πύργος Αλύσεως ή Τριγωνίου. Το ρέμα της Σάρικας, ένα από τα πολλά ρέματα της περιοχής που πήρε την ονομασία του από τη σωρό μιας Εβραίας που βρέθηκε τότε, με τους δράστες να παραμένουν άγνωστοι. Το Σέιχ Σου: Αν και η ονομασία παραπέμπει στο νερό του Σεΐχη, σήμερα εννοούμε το περιαστικό δάσος που αρχίζει από τα δυτικά και τη στεφανώνει μέχρι ανατολικά. Τα Χίλια Δένδρα, προσωνύμιο που δηλώνει την ύπαρξη δασώδους τοποθεσίας. Ο Κέδρινος Λόφος: Ονομασία της περιοχής που καθιερώθηκε σε μια προσπάθεια αντικατάστασης του προσωνυμίου Σέιχ Σου.

Φωτογραφία του 1916 όπου φαίνονται τα ανατολικά τείχη της πόλης, το νοσοκομείο, και κάτω δεξιά οι Κήποι του Πασά

Ο Άγιος Παύλος γεννήθηκε ως αυτόνομη διοικητική μονάδα με προεδρικό διάταγμα που εκδόθηκε στις 19 Ιανουαρίου 1934 για να διαχωριστεί σε μικρότερες μονάδες ο κεντρικός δήμος της Θεσσαλονίκης. Το 1990 επί οικουμενικής κυβέρνησης αναβαθμίστηκε σε Δήμο, και με τον Καλλικράτη περιήλθε στη σημερινή διοικητική ενότητα.

Στην περιοχή εγκαταστάθηκαν κυρίως Θράκες, αλλά και ντόπιοι. Οι κάτοικοι κατά την πρώτη εγκατάσταση ήταν 400 οικογένειες. Όπως και στις άλλες ενότητες, ο Κ. Νίγδελης παραθέτει στοιχεία της καθημερινότητας των πολιτών, όπως ταβέρνες, παντοπωλεία, συλλόγους εποχής.

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στο Συνοικισμό Ιασωνίδου (Ευαγγελιστρίας), στον οποίο εγκαταστάθηκαν 300 οικογένειες, κυρίως από καταγόμενους από κοινότητες της Θράκης και της Μικράς Ασίας, με το προσωνύμιο «τα τσογλάνια του Ιασωνίδη» – δείγμα του αντιπροσφυγικού κλίματος της εποχής από μερίδα Θεσσαλονικέων.

Αναφέρεται ακόμη αναλυτικά στο Αγίασμα του Αγίου Παύλου, στο ναΰδριο του Αγίου Παύλου, στους Κήπους του Πασά και τη σχετική συνωμοσιολογία που αναπτύχθηκε, στις κατακόμβες της υπόγειας πολιτείας και το χαρακτηρισμό τους ως ενεργειακού σημείου. Δίνει επίσης πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Πύργο του Τριγωνίου και τη στοιχειωμένη παράγκα του Χρήστου του Κουτσού, περιγράφοντας τις πονηρές κινήσεις ενός δήθεν τρελού.

Αγ. Παύλος: Ο δρόμος που οδηγεί απο το νοσοκομείο προς την Άνω Πόλη

Αναφέρεται σε πληθώρα επιγραφών που βρέθηκαν, στις ελλείψεις σε σχολικές υποδομές, τις εκκλησίες, ενώ τέλος δίνει λεπτομερή πληθυσμιακά στοιχεία της εξουσίας από το 1937 ως σήμερα. Ως εξουσία εννοεί τα κοινοτικά και δημοτικά συμβούλια.

Διαβάστε στο επόμενο μέρος για τη Δημοτική Ενότητα Νεάπολης.

pontos-news.gr