ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ.
Τέσσερις είναι οι μείζονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, σε μια εποχή που οι δυνατότητες ανταπόκρισής της βρίσκονται στο ναδίρ. Η πρώτη είναι η οικονομική, κοινωνική, πολιτική και κάθε άλλου είδους εσωτερική κρίση. Η δεύτερη, η αναγκαία αναδιαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η τρίτη οι σχέσεις με την Τουρκία και η τέταρτη οι μεγάλες αλλαγές στην αρχιτεκτονική του ευρύτερου γεωπολιτικού περιβάλλοντός της.
Τις αντιμετωπίζει με τη δύναμη της αδράνειας. Κανείς δεν κάνει τίποτε αλλά, ο μεγάλος Θεός της Ελλάδας φροντίζει για τα τέκνα του. Η γεωπολιτική θέση της χώρας και η ιστορική και πολιτισμική της παράδοση την καθιστούν χρήσιμη για τις ισχυρές δυνάμεις που αναδιαμορφώνουν, κάθε φορά, τον κόσμο. Όπως γράψαμε και άλλοτε, το κάθε είδους «εύπλαστόν» της, της παρέχει μια ανεκτικότητα που φθάνει στα όρια της απάθειας αλλά αποδεικνύεται σημαντικός παράγων επιβίωσής της.
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Όπως υποστηρίζουν ειδικοί επιστήμονες, τα μνημόνια περιέχουν πολλά μέτρα που αν τα ελάμβαναν οι κυβερνήσεις εδώ και καιρό, δεν θα χρειαζόταν ούτε οι σημερινές πιέσεις και απειλές για έξοδο από το ευρώ, ούτε και η απειλή για περαιτέρω μείωση των συντάξεων και των μισθών των Ελλήνων, η πλειονότητα των οποίων έχει φθάσει στο έσχατο όριο επιβίωσης.
Το ερώτημα είναι γιατί οι κυβερνήσεις, μέχρι τη σημερινή, αλλά και η σημερινή με τη σειρά της, δεν έλαβαν αυτά τα μέτρα. Και η απάντηση που δίνουν άνθρωποι που γνωρίζουν είναι πως καλύπτονται συμφέροντα. Τα οποία, προφανώς, είναι ισχυρότερα και σημαντικότερα από την διατήρηση της σύνταξης ή του μισθού του εργαζομένου, τους οποίους η κάθε κυβέρνηση- και η σημερινή- μπορεί να διαχειριστεί με πολλούς τρόπους στην εποχή της μετα-αλήθειας. Το διαδίκτυο, επι παραδείγματι βρίθει ανθρώπων που έναντι ελαχίστου ποσού επιτελούν το έργο του κομματικού τρόλερ.
Αλλά και ο επαρχιωτισμός με τον οποίο η κυβέρνηση διαχειρίζεται την, δήθεν, αντίστασή της στις πιέσεις των δανειστών είναι στο πλαίσιο αυτής της μετα-αλήθειας η οποία δεν δίνει και μεγάλη σημασία στην πειθώ. Αλλά, στο φαίνεσθαι.
Το αποτέλεσμα των καθυστερήσεων θα είναι περισσότερο επώδυνο για τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους. Αυτό είναι το τίμημα που θα πληρώσουν – άλλη μια φορά- για να δείξει η κυβέρνηση πως αντιστέκεται και οι οπαδοί της να αναπτερώσουν το ηθικό τους. Γνωρίζουμε καλά, όμως, πως υπήρχαν, και υπάρχουν, πολλά περιθώρια για λήψη άλλων μέτρων που θα σπάσουν το κατεστημένο ετών και θα βοηθήσουν τη χώρα . Δεν επιθυμεί να τα λάβει ούτε η σημερινή κυβέρνηση. Για τις προηγούμενες δεν γίνεται λόγος. Φοβάμαι πως και ο λαός έχει παραιτηθεί. Στη Ρουμανία επι ημέρες ο κόσμος βρίσκεται στους δρόμους κατά ενός νομοσχεδίου που απήλασε τους διεφθαρμένους πολιτικούς. Στην Ελλάδα, όλα αυτά τα παρακολουθούμε με παροιμιώδη στωϊκότητα.
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Έτσι, όμως, η χώρα δύσκολα θα μπορέσει να παραμείνει στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε., παραμονή την οποία έχει απόλυτη ανάγκη, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους. Ας γίνει συνείδηση πως με τη συμμετοχή μας στον πυρήνα των ευρωπαϊκών μεταμορφώσεων, εκτός από την οικονομία, αγοράζουμε ασφάλεια. Την οποία, στην σκληρή της μορφή ( hard power), ακόμη και όταν την έχουμε, δεν την χρησιμοποιούμε. Ή, καλύτερα, την χρησιμοποιούμε με τρόπο που δεν γίνεται πολύ πειστικός, άρα περιορίζεται η αποτρεπτικότητά του.
Την ασφάλεια αυτή χώρες σαν την Ελλάδα την έχουν ανάγκη σε περιόδους μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων, όπως η σημερινή.
Όταν οι Τούρκοι στρατηγοί παραβίασαν τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα Ίμια, ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, και νομομαθής, δεν μίλησε για καταπάτηση ελληνικής κυριαρχίας αλλά για παραβίαση Ευρωπαϊκής. Αν η Τουρκία σκέφτεται να μετριάσει τις προκλήσεις της το κάνει διότι η Ελλάδα είναι μέλος του σκληρού πυρήνα της Ε.Ε. Προβληματικό μέλος, αλλά, μέλος. Η μόνη πίεση που μπορεί να ασκήσει το υπουργείο εξωτερικών στην προκλητική συμπεριφορά των Τιράνων και προς την Ελλάδα και προς την ελληνική μειονότητα είναι η υπενθύμιση των υποχρεώσεων της γειτονικής χώρας προς την Ευρωπαϊκή της πορεία. Αυτή η Ευρώπη θα αλλάξει. Και η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει να παραμείνει στον σκληρό της πυρήνα.
Η ΤΟΥΡΚΙΑ
Το σύστημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι πολύπλοκο και ως πολύπλοκο περιέχει στοιχεία που αλληλοεπηρεάζονται.
Σε διπλωματικό επίπεδο διατηρούνται οδοί επαφής (ευτυχώς). Σε κρατικό, η Τουρκία προβαίνει, καθημερινώς, σε ιταμές προκλήσεις. Αλλά σε κοινωνικό, υπάρχουν ενδείξεις εντυπωσιακής ώσμωσης που, στο μέλλον, θα επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις. Τα πλέον μορφωμένα και δυτικοστραφή τμήματα της τουρκικής κοινωνίας που έχουν αποδεσμευτεί και από τις ισλαμικές και από τις κεμαλικές αγκυλώσεις αναζητούν κάθε είδους διεξόδους προς την Ελλάδα. Αυτή η σχέση, τα φαινόμενα της οποίας θα πολλαπλασιαστούν στο μέλλον, δεν πρέπει να διεγείρει φοβικά σύνδρομα αλλά να αντιμετωπιστεί θετικά. Χρειάζεται κατάλληλη ελληνική πολιτική ώστε στο δημόσιο λόγο της γειτονικής χώρας να αρχίσει να εκλείπει η αρνητική εικόνα για την Ελλάδα. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί στα φανατικά στρώματα της τουρκικής κοινωνίας αλλά, αρκεί μια κρίσιμη μάζα για να προκαλέσει την πυρηνική έκρηξη.
Ο ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΒΑΛΤΟΣ
Πολύ περισσότερο που η Τουρκία με τις επιλογές της σημερινής πολιτικής ηγεσίας της στο μεσανατολικό βάλτο θα βγει πληγωμένη από τη νεοοθωμανική περιπέτειά της.
Μια άλλη Τουρκία θα αναδυθεί από τη νέα μεσανατολική αρχιτεκτονική με σημαντικό ρόλο, και πάλι, στην περιοχή.
Το ρόλο αυτό, όπως φαίνεται, θα τον επιβλέπει ο τοπάρχης των ΗΠΑ, καθώς η υπερδύναμη ετοιμάζεται για άλλες περιπέτειες σε μακρινές από τις δικές μας θάλασσες.
Και ο τοπάρχης αυτός είναι η Βρετανία. Αυτός ο ρόλος, ακόμη, διαμορφώνεται. Οι ενδείξεις, όμως, τον αχνοφωτίζουν. Οι δύο παραδοσιακές δυνάμεις στις οποίες βασίστηκε η βρετανική και στη συνέχεια η αμερικανική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν η Τουρκία και το Ισραήλ. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε σε ιδιαίτερο ρόλο την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα. Το παζλ γίνεται σύνθετο και το ερώτημα που αναδύεται είναι τι θα κάνει η Γερμανία.
Η Γερμανία, δεν μπορεί να απουσιάσει από την περιοχή. Και υπάρχουν πολλοί λόγοι που θα την αναγκάσουν να τονίσει την παρουσία της μέσω της Ε.Ε. Αυτό ενοχλεί τις ΗΠΑ (και τη Βρετανία). Αλλά, χωρίς την Ε.Ε. η Γερμανία είναι πολιτικός νάνος. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: θα χρειαστεί την Ελλάδα στην περιοχή αυτή η Γερμανία; Αν ναι, τη συμφέρει η έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη; Να, λοιπόν, που κάπου αρχίζει να αχνοφωτίζει η μορφή του καλού Θεού της Ελλάδας. Που πάντοτε τη σώζει. Αλλά, συν Αθηνά και χείρα κίνει. Το πολύπλοκο του συστήματος δεν πειράζει. Μη γίνει και χαοτικό…
