Του ΑλκηΚαλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
«Ο πρόεδρος Ερντογάν φοβάται ότι θα χάσει την Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη στις δημοτικές εκλογές στις 31 Μαρτίου. Διότι τα νοικοκυριά, που χτυπήθηκαν σκληρά από την ύφεση, θα μπορούσαν να τιμωρήσουν το κόμμα του, το AKP και τους συμμάχους του». Για αυτό και «τα παίζει όλα για όλα στις αυτοδιοικητικές εκλογές». Αυτά ανέφερε στο άρθρο της η δημοσιογράφος Marie Jégo της ηλεκτρονικής έκδοσης Le Monde στις 27-3-2019 και δεν έπεσε έξω. Βλέπε σχετικό άρθρο μου στις 29-3-2019 στις Ανιχνεύσεις : https://www.anixneuseis.gr/?p=204956.
Η εκτροπή της προεκλογικής συζήτησης από τα τοπικά αυτοδιοικητικά προβλήματα στα ταυτοτικά και ισλαμικά ζητήματα, που επιχείρησε ο Ερντογάν, δεν πέρασε τουλάχιστον στις 7 από τις 12 μεγαλουπόλεις της Τουρκίας που παράγουν το 60% του ΑΕΠ της χώρας και που έχασε στις εκλογές. Αυτό έδειξαν τα αποτελέσματα της περασμένης Κυριακής. Τα βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η σημερινή Τουρκία σχετίζονται περισσότερο με τα οικονομικά ζητήματα και τα θέματα της ακρίβειας παρά με τα θέματα ταυτότητας, όπως το «κουρδικό πρόβλημα» ή τα σύμβολα, όπως το μουσουλμανικό τσεμπέρι, κι ας ωρύονταν περί του αντιθέτου από τα προεκλογικά μπαλκόνια ο Chef Ερντογάν. Η τουρκική οικονομία μπήκε σε ύφεση για πρώτη φορά από το 2009. Οι οικονομικές δυσκολίες αποτελούν την μείζονα ανησυχία για τους Τούρκους και αυτό προέκυψε από τις δημοτικές εκλογές. Τα άλλα προβλήματα, όπως η εκπαίδευση, το περιβάλλον, η ελευθερία της έκφρασης και το κουρδικό πρόβλημα μέτρησαν πολύ λιγότερο για τους ψηφοφόρους.
Βέβαια η ποινικοποίηση του φιλοκουρδικό κόμματος HDP το οδήγησε να μην κατεβάσει υποψηφίους στη
Δυτική Τουρκία και να ρίξει γραμμή στους εκεί ψηφοφόρους του να υπερψηφίσουν τους αντιπάλους του Ερντογάν. 53 μέλη του εν λόγω κόμματος και ένας υποψήφιος συνελήφθησαν την παραμονή των δημοτικών εκλογών. Οι ηγέτες του, ήτοι 10 βουλευτές και σχεδόν 100 δήμαρχοι βρίσκονται στις φυλακές της «Δημοκρατίας» του Reis, σύμφωνα με τα στοιχεία της δημοσιογράφου Marie Jégo της ηλεκτρονικής έκδοσης Le Monde στις 2-4-2019. Το HDP ήταν καθοριστικό, επειδή οι υποστηρικτές του ψήφισαν τους υποψήφιους της αντιπολίτευσης στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη. Η Κωνσταντινούπολη λέγεται ότι είναι η μεγαλύτερη κουρδική πόλη της χώρας. Την κουρδική γραμμή την επιβεβαιώνει και το σχετικό ρεπορτάζ του δημοσιογράφου της ηλεκτρονικής εφημερίδας Libération Jérémie Berlioux στις 28-3-2019. «Έχουμε δύο στόχους σε αυτές τις εκλογές : να ξανακερδίσουμε τις πόλεις [στη νοτιοανατολική Τουρκία] όπου 
διορίστηκαν διοικητικοί υπάλληλοι και να συμβάλουμε στην ήττα του συνασπισμού AKP-MHP στη δυτική Τουρκία», δήλωσε η Pervin Buldan, Κούρδισσα βουλευτής, στον Jérémie Berlioux.
Φυσικά ο Ερντογάν δεν θα χάσει την εξουσία, επειδή έχασε τον έλεγχο κάποιων σημαντικών μεγαλουπόλεων. Οι επόμενες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν το 2023. Ο Erdogan θα είναι βέβαια υποψήφιος. Προς το παρόν, έφαγε ένα ισχυρό ράπισμα στις δημοτικές εκλογές, αλλά παραμένει παντοδύναμος. Ιδιαίτερα μετά την ενδυνάμωσή του ως προέδρου μετά τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές της 24ης Ιουνίου 2018, με το 52% των ψήφων. Ελέγχει ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό, είναι ο αρχηγός του στρατού, έχει στα χέρια του τη δικαιοσύνη, αποφασίζει για την οικονομική πολιτική και ελέγχει την κυβέρνηση, η οποία δεν χρειάζεται πλέον να αναφέρεται στο Κοινοβούλιο, το οποίο έχει μετατραπεί σε έναν απλό διακοσμητικό χώρο καταγραφής, από τότε που έγινε η τελευταία συνταγματική μεταρρύθμιση το 2018.
Θα μπορούσε η εκλογική ήττα των μεγαλουπόλεων, που βίωσε ο Ερντογάν, να αλλάξει την εσωτερική του πολιτική προς ένα πολιτικό άνοιγμα ή, αντίθετα, να τον ρίξει σε ακόμη μεγαλύτερο αυταρχισμό; Ο Ερντογάν είναι απρόβλεπτος. Εσωτερικά μάλλον θα γίνει πιο αυταρχικός και εκδικητικός ενάντια στους Κούρδους που τον «έσφαξαν με το βαμβάκι της δημοτικής κάλπης». Εξωτερικά, παρά την αντι-δυτική ρητορία του, θα συρθεί να κάνει την kolotumba τύπου Τσίπρα, αν δεν θέλει να καταστρέψει την ευάλωτη πια τουρκική οικονομία και να βλάψει περαιτέρω το επίπεδο διαβίωσης της μεσαίας τουρκικής τάξης η οποία απώλεσε το 30% της αγοραστικής της δύναμης. Βέβαια η δυσαρέσκεια προς τη Δύση είναι στο γονίδιο του κόμματος του Ερντογάν AKP και ίσως δεν θα σταματήσει αύριο γιατί ο Ερντογάν δεν είναι Τσίπρας. Όσο περισσότερο η τουρκική οικονομία υποχωρεί, τόσο περισσότερο θα χρησιμοποιείται αυτή η επιθετική ρητορική.
Πολλά θα εξαρτηθούν ίσως από την εξέλιξη της διαμάχης του Ερντογάν με τον Τραμπ, από τη μια, ή της σύσφιξης της σχέσης του με τον Πούτιν, από την άλλη.
