Οι επίγονοι που κατέστρεψαν τις εφημερίδες

Η «Ελευθεροτυπία» έκλεισε στις 22 Δεκεμβρίου 2011. Αν και το τέλος είχε προαναγγελθεί, ήταν ένα μικρό σοκ για το χώρο του Τύπου. «Τα Νέα» έβγαλαν το τελευταίο φύλλο τους την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2017. Και η Κυριακή 12 Φεβρουαρίου πέρασε χωρίς «Το Βήμα της Κυριακής». Ευτυχώς, κυκλοφορεί ακόμα «Η Καθημερινή».

Να με συγχωρήσουν τα υπόλοιπα «μαγαζιά», αλλά αυτά τα τέσσερα ήταν (το ένα εξακολουθεί να είναι) τα σημαντικότερα στην ιστορία του ελληνικού Τύπου, παλιότερη και πρόσφατη. Παρά τις πολλές ενστάσεις που μπορεί να διατυπώσει κανείς, η απουσία τους αποτελεί πλήγμα για την αξιόλογη δημοσιογραφία και την πληροφόρηση του πολίτη, τώρα που το άναρχο και συχνά ανεξέλεγκτο και βορβορώδες Διαδίκτυο επελαύνει.

Αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος του σημερινού σημειώματος. Αλλωστε, θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να αποτιμηθούν και οι σημερινές απώλειες. Σήμερα θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε για τις αιτίες που οδήγησαν τα τρία άλλοτε κραταιά μαγαζιά στην κατάρρευση. Διότι, πιστεύω, η θεωρία που κυκλοφορεί ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε τον ΔΟΛ» είναι τουλάχιστον υπερβολική. Οπως και η αντίστοιχη ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου έκλεισε την «Ελευθεροτυπία» το 2011. Μπορεί οι κυβερνήσεις να μην έκαναν τίποτα για να τις σώσουν (η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έβαλε λίγο παραπάνω το χεράκι της για να μην αφήσει καμιά ανάσα στον ΔΟΛ), αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσαν να τις κλείσουν, αν δεν είχαν τέτοιους ιδιοκτήτες.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΩΤΗ: Γνωρίζω την ιστορία της «Ελευθεροτυπίας» απέξω κι ανακατωτά. Πήγα εκεί στα πρώτα χρόνια της φοιτητικής μου ζωής και αποχώρησα λίγο πριν κλείσει, μετά από 35 ολόκληρα χρόνια. Τα σοβαρά προβλήματα άρχισαν όταν πέθανε (2006) ο ιδρυτής της Κίτσος Τεγόπουλος (ένας πανέξυπνος άνθρωπος, που επέτρεπε στους συντάκτες της ακόμα και να τον «βρίζουν» από την εφημερίδα του!) και ανέλαβε η κόρη του Μάνια, ένα άσχετο και ανερμάτιστο άτομο. Η κατρακύλα άρχισε όταν έδιωξε τους ανθρώπους-κολώνες της εφημερίδας, όπως τον μακαρίτη Σεραφείμ Φυντανίδη, ακόμα και τον θείο της Θανάση Τεγόπουλο, οι οποίοι την κρατούσαν τα τελευταία χρόνια. Ετσι, όταν τέλειωσαν τα χρήματα, δεν υπήρχε άνθρωπος να συνομιλήσει με τις τράπεζες (η ιδιοκτήτρια έβριζε τους τραπεζίτες, από τους οποίους ζητούσε δάνειο!) και να καταθέσει ένα στοιχειώδες σχέδιο εξυγίανσης. Το μοιραίο ήταν αναπόφευκτο.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ: Σε αντίθεση με την «Ελευθεροτυπία», ο ΔΟΛ είχε ηγεσία μέχρι το τέλος. Ο Σταύρος Ψυχάρης έκανε κουμάντο και γι’ αυτό το μαγαζί επέζησε μερικά χρόνια παραπάνω απ’ όσο θα άντεχε οποιοδήποτε άλλο με τέτοια οικονομική κατάσταση. Ομως, η κακοδιαχείριση και η σπατάλη των τελευταίων (πολλών) χρόνων, με τον γιγαντιαίο δανεισμό, δεν άφηναν πολλά περιθώρια. Οι άλλοτε πρόθυμες τράπεζες έπαψαν να είναι πρόθυμες. Τα δάνεια έγιναν κόκκινα, οι τραπεζίτες φοβούνται πλέον για την προσωπική τους τύχη. Τα πολιτικά παιχνίδια, στα οποία χρόνια ήταν μαθημένος ο Ψυχάρης (τελευταίο ήταν αυτό το απεχθές με τη «γάτα Ιμαλαίων»), δεν έπιαναν πλέον, απλούστατα διότι «ήταν πολλά τα λεφτά». Ακόμα και η απόπειρα σωτηρίας μέσω Μουλόπουλου ήταν καταδικασμένη να αποτύχει, διότι κανένας Ιβάν δεν ήταν διατεθειμένος να βάλει εκατομμύρια επί εκατομμυρίων για χάρη του Ψυχάρη, του Τσίπρα και του Παππά.

Η «Ελευθεροτυπία» άφησε χωρίς δεδουλευμένα και αποζημιώσεις περίπου 800 εργαζομένους της, οι οποίοι ακόμα παλεύουν με την πτωχευτική περιουσία της μπας και πάρουν κάποια ψίχουλα. Η Μάνια Τεγοπούλου μέχρι πρότινος έστελνε ασυνάρτητα σημειώματα στον Σταύρο Ψυχάρη κι εκείνος τα δημοσίευε στα «Νέα» και στο «Βήμα»!

Ο ΔΟΛ αφήνει στο δρόμο περίπου 500 εργαζομένους, στους οποίους ο Ψυχάρης είχε υποσχεθεί με προσωπική επιστολή ότι στα αμπάρια του θα υπάρχουν όσα χρειαστούν για να αποζημιωθούν. Περιμένουν να το δουν. Από την πτωχευτική περιουσία, πάντως (αν υπάρχει), δεν θα πάρουν τίποτα. Με την τροποποίηση του Πτωχευτικού Κώδικα, που έκανε η αριστερή μας κυβέρνηση, θα τα πάρουν όλα οι τράπεζες. Αυτή είναι η σύντομη ιστορία τριών σημαντικών εντύπων, τα οποία οι ολετήρες επίγονοι οδήγησαν στην καταστροφή.

protagon.gr