Κυπριακό: Mόνο οι καταστροφικές βρετανικές ιδέες στο τραπέζι
Ελλείψει άλλων ιδεών σε αυτή τη φάση, οι μόνες που εμφανίζονται στο τραπέζι του Κυπριακού είναι εκείνες που έχουν ετοιμάσει οι Βρετανοί και τις συζητούν σε διάφορα επίπεδα. Με διατήρηση των δεδομένων στο Κυπριακό ως έχουν σήμερα, είναι ορατό το ενδεχόμενο οι βρετανικές ιδέες με μετατραπούν σ’ ένα πακέτο, εντελώς διαφοροποιημένο απ’ εκείνο του 2017, με σημαντικά ζητήματα να μένουν εκτός.
Οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων αλλά και τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη θα βρεθούν στη Νέα Υόρκη σε ένα δεκαπενθήμερο και θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν το Κυπριακό με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Συναντήσεις, οι οποίες φαίνεται ότι θα πραγματοποιηθούν χωρίς να προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία. Η Τζέιν Χολ Λουτ η οποία θα ερχόταν για να προετοιμάσει τις συναντήσεις της Νέας Υόρκης, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, δεν φαίνεται ότι θα επισκεφθεί την Κύπρο. Όπως χαρακτηριστικά μας έχει λεχθεί, εάν τελικά επισκεφθεί το νησί θα είναι έκπληξη.
Αυτό σημαίνει ότι μια πιθανή κοινή συνάντηση, του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών με τους Νίκο Αναστασιάδη και Ερσίν Τατάρ, απομακρύνεται. Όπως χαρακτηριστικά μας έχει λεχθεί από διπλωματική πηγή, σε σχέση με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, το ζήτημα είναι κατά πόσο θα έρθει η κ. Λουτ, αν θα μπορέσει να γίνει προετοιμασία για κοινή συνάντηση με τους ηγέτες, αν θα γίνει μια τέτοια συνάντηση και ποιο το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα η μη έλευση της Τζέιν Χολ Λουτ φαίνεται να λειτουργεί αρνητικά και για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό. Πρακτικά η πραγματοποίηση μιας συνάντησης των δύο ηγετών με τον ΓΓ ΟΗΕ δεν θεωρείται αδύνατη το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου με την ολοκλήρωση των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης. Ωστόσο, χωρίς να προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία εκτιμάται πως δεν θα επιφέρει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Κάτι που λειτουργεί αποτρεπτικά για τον ΓΓ ΟΗΕ να συγκαλέσει μια τριμερή συνάντηση με τους δύο ηγέτες.
Κινούνται οι Βρετανοί
Πέραν όμως από την παντελή έλλειψη συνομιλιών, το τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι σχεδόν κενό από προτάσεις που θα βοηθήσουν στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών με το πέρας της άτυπης συνάντησης στη Γενεύη τον περασμένο Απρίλη είχε ζητήσει από τα πέντε μέρη (κυρίως όμως αυτό αφορούσε τους δύο ηγέτες στην Κύπρο) να επανέλθουν εντός δύο-τριών μηνών με ιδέες και προτάσεις που θα στόχευαν στον «τετραγωνισμό του κύκλου».
Αυτή τη στιγμή οι μόνες ιδέες που έχουν εμφανιστεί στο τραπέζι του Κυπριακού και τις οποίες τα Ηνωμένα Έθνη καλοδέχθηκαν είναι αυτές που ετοίμασαν οι Βρετανοί. Αυτές τις ιδέες για τετραγωνισμό του κύκλου τις έσπρωχνε το Λονδίνο καιρό τώρα, χωρίς αποτέλεσμα.
Όπως σημειώνει διπλωματική πηγή με την οποία συζητήσαμε τις εξελίξεις, «λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι άλλο στο τραπέζι, πιθανόν αυτές οι ιδέες να εμφανίζονται ως οι μόνες που υπάρχουν». Η ίδια πηγή σημείωσε και το γεγονός ότι ναι μεν οι Βρετανοί έχουν τις ιδέες τους αλλά «τουλάχιστον τις συζητούν μαζί μας και τους λέμε τις θέσεις μας».
Τον περασμένο Ιούλη, λίγα 24ωρα μετά τις εξαγγελίες των Ερντογάν-Τατάρ για την κλειστή περιοχή των Βαρωσίων ,βρέθηκε στην Κύπρο ο αναπληρωτής πολιτικός διευθυντής του Φόρεϊν Όφις, Ατζάι Σάρμα. Κατά τις επαφές του στο νησί ο Βρετανός διπλωμάτης παρουσίασε ένα κείμενο το οποίο υποστήριζε πως μπορεί να αποτελέσει τη βάση για επανέναρξη των συνομιλιών. Οι Βρετανοί πιστεύουν πως η γεφύρωση των διαφορών μπορεί να επιτευχθεί μέσα από συγκεκριμένες ιδέες.
Το κείμενο Σάρμα δεν είναι πολύ διαφορετικό, ως προς την ουσία των θεμάτων που εγείρει, από εκείνα τα στοιχεία τα οποία επιχείρησε η Τζέιν Χολ Λουτ να συμπεριληφθούν στην έκθεση του ΓΓ ΟΗΕ για τις Καλές Υπηρεσίες το Κυπριακό. Σ’ αυτό το πλαίσιο που προωθούν τόσο οι Βρετανοί όσο και η κ. Λουτ περιλαμβάνονται και τα εξής:
Ίσα εγγενή δικαιώματα – Equal inherent rights
Συνιδρυτές – Co-founders
Συνιδιοκτήτες – Co-owners
Αυτοδιοικούμενες οντότητες – Self-administrative entities
Καμιά από τις οντότητες δεν θα ασκεί κυριαρχία επί της άλλης – Neither entity will exercise sovereignty over the other
Δύο κράτη στο εσωτερικό, ένα κράτος εξωτερικά – Two states internally, one state externally
Η προσπάθειά του βρετανικού παράγοντα, ο οποίος έχει επαναδραστηριοποιηθεί πολύ έντονα στο Κυπριακό, είναι τα στοιχεία που καταγράφονται στο κείμενο/εισήγησή τους να περιληφθούν μέσα σε μια κοινή δήλωση των δύο ηγετών. Μια κοινή δήλωση η οποία θα αποτελεί συνέχεια ή θα κτίζει πάνω στην κοινή διακήρυξη των δύο ηγετών το 2014.
Αυτό που οι Βρετανοί ετοίμασαν και προωθούν βασικά στοιχεία του οποίου προσπαθεί να σπρώξει και η Τζέιν Χολ Λουτ, αποτελεί στην ουσία ένα νέο πλαίσιο το οποίο είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο που είχε παρουσιαστεί από τον Αντόνιο Γκουτέρες το 2017 στο Κραν Μοντάνα. Το βρετανικό πλαίσιο φαίνεται να επικεντρώνεται στα θέματα της κυριαρχίας και της πολιτικής ισότητας. Και σύμφωνα με την ενημέρωση που έτυχε η πολιτική ηγεσία την περασμένη Τετάρτη, το πλαίσιο των Βρετανών φαίνεται να αφήνει εκτός τα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων αλλά και το εδαφικό.
ΑΠΟΦΥΓΗ ΔΑΙΜΟΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ
Οι Βρετανοί τις ιδέες που έχουν για να προχωρήσει η διαδικασία στο Κυπριακό, να τετραγωνιστεί ο κύκλος, τις συζητούν με τις δύο πλευρές στο νησί. Κίνηση που διπλωματικά δεν θεωρείται αρνητική αφού κάτι ανάλογο επιτρέπει και στις δύο πλευρές να πουν την άποψή τους ή και να τις απορρίψουν εάν τις κρίνουν απαράδεκτες. Απ’ εκεί και πέρα, υποδεικνύεται από διάφορες πλευρές που βρίσκονται κοντά στις εξελίξεις στο Κυπριακό, πως δεν μπορεί κάποιος να ψέξει τους Βρετανούς επειδή ενδιαφέρονται «και βεβαίως προωθούν τα δικά τους συμφέροντα». Σημειώνουν πως «εμείς πρέπει να είμαστε σταθεροί στις θέσεις μας και διαυγείς στην ανάλυσή μας και να αναζητούμε τρόπο να πάμε μπροστά».
Κλιμάκωση αναλόγως των νέων εξελίξεων
Ευθύς μετά τις ενέργειες των Τούρκων στην κλειστή περιοχή των Βαρωσίων το Εθνικό Συμβούλιο είχε συνεδριάσει και έλαβε τρεις αποφάσεις ως αντίδραση στις τουρκικές προκλήσεις:
1. Προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με στόχο μια ισχυρή Προεδρική Δήλωση με την οποία να καταδικάζεται η τουρκική πλευρά.
2. Ανάκληση 14 διαβατηρίων από Τουρκοκύπριο ηγέτη και μέλη του λεγόμενου «υπουργικού συμβουλίου» του κατοχικού καθεστώτος.
3. Κατάθεση στο ΕΔΑΔ 5ης διακρατικής προσφυγής της Κυπριακής Δημοκρατίας εναντίον της Τουρκίας.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατά το τελευταίο Εθνικό Συμβούλιο δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των μέτρων. Ωστόσο οι επόμενες κινήσεις θα εξαρτηθούν από την προσπάθεια που θα καταβληθεί από πλευράς Γενικού Γραμματέα για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο, εάν η κατάσταση συνεχίσει ως έχει, να εξεταστούν και άλλα μέτρα σε βάρος της Τουρκίας και του κατοχικού καθεστώτος.
Ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, ο οποίος ήταν παρών και στο τελευταίο Εθνικό Συμβούλιο, σε δική του παρέμβαση για το θέμα της 5ης Διακρατικής σημείωσε πως πρόκειται για ένα θέμα τα οποίο είναι κυρίως πολιτικό. Είπε επίσης ότι η Νομική Υπηρεσία και η Κυβέρνηση έχουν στα χέρια της γνωματεύσεις για τις προοπτικές μιας τέτοιας προσφυγής.
Απαντώντας και στις επιφυλάξεις και προβληματισμούς, πολιτικών και νομικών κύκλων, ο Γενικός Εισαγγελέας υποστήριξε πως υπάρχουν εκείνα τα νέα στοιχεία που επιτρέπουν την καταχώρηση της προσφυγής. Υπέδειξε κι αυτός, όπως και άλλοι, πως ένα σημαντικό μειονέκτημα που έχει μια διακρατική προσφυγή στο ΕΔΑΔ είναι η μεγάλη περίοδος που θα περάσει μέχρι να επιτευχθεί καταδίκη της Τουρκίας.
Φιλελεύθερος
