του Παντελή Σαββίδη
(Με αφορμή την δυσαρέσκεια Δένδια).
Σύμφωνα με την “Καθημερινή” το γεγονός ότι ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Σερβία δεν έδωσε κοινή συνέντευξη τύπου με τον Σέρβο ομόλογό του δεν ήταν τυχαίο. Εξέφρασε την δυσαρέσκεια της ελληνικής πλευράς για την σύγκλιση Σερβίας- Τουρκίας.
Με αφορμή το γεγονός αυτό, αλλά και άλλα της πολιτικής Βούτσιτς, στελέχους της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς, αξίζει να ξαναδιαβάσουμε τα Βαλκάνια όσοι ασχοληθήκαμε με αυτά απο το 1989-2008.
Ο υπογραφόμενος κάλυψε τις εξελίξεις όλη αυτήν την περίοδο.
Σερβία και Τουρκία έχουν δύο κοινά χαρακτηριστικά που τις φέρνους κοντά.
Το πρώτο είναι ότι θέλουν και οι δύο να ακροβατήσουν μεταξύ Δύσης και Ανατολής και να ωφεληθούν και απο τις δύο πλευρές.
Το δεύτερο είναι ο μεγαλοϊδεατισμός που τις διακρίνει. Πιστεύουν πως είναι προνομιούχα έθνη και πρέπει να κυριαρχήσουν στα Βαλκάνια.
Αυτά τα δύο κοινά στοιχεία κάνουν την συνεργασία τους επικίνδυνη. Και επειδή οι γεωπολιτικές εξελίξεις πρέπει να αναλύονται χωρίς συναισθηματισμούς θα επισημάνω μερικά πράγματα που μπορεί να στεναχωρήσουν Σέρβους φίλους.
1.-Η Γιουγκοσλαβία ήταν ένα πολιτειακό μόρφωμα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του Τίτο. Είναι αμφίβολο αν άλλος ηγέτης μπορούσε να την διαχειριστεί, όπως ο Τίτο. Γι αυτό και μετά το θάνατό του, το 1980, άρχισε η αποδόμησή της. Ο Τίτο ανέπτυξε διάφορες τεχνικές. ‘Οπως, για παράδειγμα, την ανάμειξη των εθνοτήτων για να δαμάσει τους εθνικισμούς και, κυρίως, τον Σερβικό εθνικισμό.
Μια άλλη περίπτωση κράτους που διαμορφώθηκε με τα πρότυπα και τις δυνατότητες του ηγέτη-δημιουργού του είναι η Γερμανία του Μπίσμαρκ. Οι δομές που διαμόρφωσε, λένε οι ειδικοί, ήταν προδιαγραφές για την δική του ικανότητα διακυβέρνησης. Μετά τον θάνατό του, η Γερμανία οδηγήθηκε και οδήγησε την Ευρώπη σε δύο παγκοσμίους πολέμους. Και τα στοιχεία αυτά θεωρούνται σημαντικά σε αυτήν την εξέλιξη.
2.-Για την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας δεν ευθύνεται κανένας εξωτερικός παράγων. Ούτε καν η Γερμανία. Η Γερμανία, απλώς, έβαλε το χεράκι της. Εθνότητες δεν κρατιούνται ενωμένες σε ενιαία κρατική δομή χωρίς την θέλησή τους. Αυτό ήταν και το βασικό λάθος του Μιλόσεβιτς. Πίστεψε πως θα μπορούσε να κρατήσει με τη βία ενωμένη τη Γιουγκοσλαβία. Το αποτέλεσμα είναι η διάλυσή της με ποταμούς αίματος.
3.-Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, γεωπολιτικά ευνόησε τα άλλα βαλκανικά κράτη. Ισχυρές κρατικές οντότητες σαν και της Γιουγκοσλαβίας απο τη μια και της Τουρκίας απο την άλλη θα διαμόρφωναν ένα δίπολο επικίνδυνα ανησυχητικό για τα Βαλκάνια.
4.- Εκεί που αδικήθηκε η Σερβία και βίωσε μια τραγωδία ο λαός της ήταν οι ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί. Και η υπόθεση του Κοσυφοπεδίου.
5.-Η κομμουνιστική ηγεσία, απο εποχής Μιλόσεβιτς, στην προσπάθειά της να πετύχει τους στόχους της χρησιμοποίησε και την σερβική Εκκλησία και τους Σέρβους χριστιανούς. Έδωσε μια θρησκευτική διάσταση στους πολέμους για να πετύχει τους στόχους της. Η διάσταση αυτή διευρύνθηκε επικίνδυνα στα Βαλκάνια με πολλές ορθόδοξες χριστιανικές χώρες-και πρώτη την Ελλάδα- να συνδράμουν με κάθε μέσο στην σερβική εκκλησία. Αναφορές σε ορθόδοξα τόξα και άλλα παρόμοια είχαν γίνει επικίνδυνες και υπήρξε κίνδυνος να οδηγήσουν τις εξελίξεις σε θρησκευτικούς πολέμους. Μάλλον, αποφεύχθηκε.
6.-Όλη αυτήν την περίοδο υπήρξε μια διαφορετική συμπεριφορά μεταξύ σερβικής κυβέρνησης και σερβικού λαού. Η ελληνοσερβική σύγκλιση έγινε σε λαϊκή βάση. Οι σχέσεις των κρατών δεν ήταν ποτέ ίδιες με τις σχέσεις που διαμορφώθηκαν στους δύο λαούς.
7.-Στην σερβική ελίτ υπάρχει μια αίσθηση μεγαλοϊδεατισμού που διαμορφώθηκε, απο όσο μπορώ να γνωρίζω, την περίοδο της κομμουνιστικής κυριαρχίας. Πράγματι, στην τότε Γιουγκοσλαβία είχαν διαμορφωθεί πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά ρεύματα διακριτά απο τις άλλες χώρες του κομμουνιστικού μπλόκ. Η ιδέα της αυτοδιαχείρισης, προβλήθηκε ως εναλλακτική της κρατικοποίησης της οικονομίας. Και στην διαμόρφωσή της Γιουγκοσλάβοι θεωρητικοί διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο. Πρωτοποριακό θα έλεγα. Αυτή η θεωρητική,πνευματική αλλά και οικονομική παράδοση,κυριαρχεί και σήμερα στο υποσυνείδητο των Σέρβων και επηρεάζει την συμπεριφορά τους, ως μιας ξεχωριστής οντότητας στην περιοχή.
8.-Η Σερβία αντιμετωπίζει και σήμερα σοβαρά προβλήματα. Το Κοσυφοπέδιο είναι ένα απο αυτά. Το Σαντζάκ, όπου ζει μουσουλμανική μειονότητα ένα άλλο. Και είναι, επίσης σοβαρό. Και στα δύο η Τουρκία μπορεί να βοηθήσει στην διαχείρισή τους. Έτσι, τουλάχιστον, πιστεύουν, στο Βελιγράδι.
9.-Η Σερβία απο εποχής Γιουγκοσλαβίας είναι συνηθισμένη να παίζει τον ρόλο του ενδιάμεσου μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Η Τουρκία παίζει αυτόν τον ρόλο ad hoc. Σήμερα τον έχει επιλέξει. Η κοινή αυτή στάση τους δεν αποκλείεται να οδηγεί τις ηγεσίες των δύο χωρών σε μια πολιτική σύγκλιση. Πόσο ανησυχητική είναι; Αν κρίνουμε απο την εκδήλωση ανησυχίας απο τον κ. Δένδια, κάτι ανησυχητικό θα συμβαίνει.
10.-Όσο και αν η Αθήνα περιφρονεί τα Βαλκάνια, τα φαντάσματά τους είναι εδώ και απαιτούν διαχείριση. Πρέπει να επιδιώξει να ξεκαθαρίσει τις σχέσεις με το Βελιγράδι και τις ισορροπίες στην περιοχή. Τι θέλουν στη σερβική πρωτεύουσα; Αν στόχος της πολιτικής τους είναι μια σύγκλιση με την Τουρκία να το ξεκαθαρίσουν για να πάρουν τις αποφάσεις τους και οι άλλες βαλκανικές χώρες. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις. Πάντως, η εμπειρία τους με την Τουρκία δεν θα τους βγει σε καλό. Μάλλον, έχουν ξεχάσει τι σημαίνει τουρκική πολιτική.
Εξαιρετικό άρθρο. Το deal Βούτσιτς με τον Ερντογάν θέλει ξεκαθάρισμα από Ελληνικής πλευράς. Η Σερβία εσαεί θαυμάζει και ζηλεύει την Ελλάδα ως συνοδοιπόροι στους ΒΠ και τη σημερινή εικόνα των δύο χωρών. Αυτή η ζήλεια οδηγεί τους πολιτικούς της Σερβίας σε επικίνδυνες ενέργειες.
Πολέμησαν σκληρά για να διώξουν τους Τούρκους από τα Βαλκάνια και τώρα τους φέρνουν ξανά από την πίσω πόρτα. Μια ζωή ο μεγαλοϊδεατισμός τους οδηγεί σε λάθος αποφάσεις.
Ο Βούτσιτς είναι παιδί του Μιλόσεβιτς καί κουβαλάει έπαρση και αλλαζονεια. Δεν έχει καταλάβει ότι ακόμα και το Μαυροβούνιο είναι σε καλύτερη θέση από τη Σερβία. Ψάχνει μεγαλεία μέσω Ρωσίας και Τουρκίας.
Θα την πατήσει και θα βρεθεί πιο πίσω και από το Κόσσοβο.
Είναι Παντελη και σύγκλιση της Αθήνας με το Κόσοβο με τη συνεχή αναβάθμιση του γραφείου τους στην Αθήνα. Αν δεν ήταν το Κυπριακό θα τους είχε αγκαλιάσει. Αν λαβουμε υποψη το θέμα της αναβάθμισης των σχέσεων μας με την Πριστινα αλλά και την πλήρη ανοχή μας στα όσα υφίστανται οι ομογενεις μας στη Β. Ήπειρο είναι ολοφανερο οτι η Αθήνα ασκεί την πολιτική της στα Βαλκάνια καθ υπαγόρευση με υποβολεα την Ουάσινγκτον. Ας μη ζητάμε λοιπόν και τα ρέστα.
@ Δρόμος
Σχόλιο τραβηγμένο από τα μαλλιά (θαυμασμοί ανάμεικτοι με ζήλιες και πράσσειν άλογα) και ανιστόρητο, συν τοις άλλοις. Από τούς Β.Π. περνάμε στο σήμερα, παραβλέποντας τον Β’ΠΠ. Τι στάση τήρησαν τότε και γιατί δεν άφησαν τούς Γερμανούς να προελάσουν μέχρι την Ελλάδα, που τόσο “ζήλευαν” (sic), όπως είχε συμφωνήσει ο αντιβασιλεύς Παύλος με τον Χίτλερ, παρά τον ανέτρεψαν με στρατιωτικό πραξικόπημα, έβαλαν στον θρόνο τον ανήλικο ακόμη Πέτρο Β’ και προέβαλαν σθεναρή αντίσταση, την οποία πλήρωσαν ακριβά. Οι Γερμανοί ως αντίποινα ισωπέδωσαν το Βελιγράδι, προέβησαν σε εκτελέσεις κλπ γνωστα νομίζω. Κατά την διάρκεια τής Κατοχής, είχαν ισχυροτάτη Αντίσταση υπό τον Κροάτη Τίτο, αλλά τα πρωτοπαλίκαρα και η συντριπτική πλειονότητα των ανταρτών ήσαν Σέρβοι. Ποιος είναι “ο μεγαλοϊδεατισμός τους οδηγεί σε λάθος αποφάσεις”; Ποια αλαζονεία και κουραφέξαλα; Εκτός κι αν ως τέτοια λογίζονται η αντίρρησή των να σκύψουν το κεφάλι στις προσταγές τής Δύσης, όπως κάνομε εμείς, που … “ζηλεύουν”…. Ή μήπως θα έπρεπε να δώσουν το Κοσσυφοπέδιο στους Αλβανούς, μία περιοχή ιερή γι αυτούς; Αν αυτό είναι “έπαρση και αλαζονεία” τού Μιλόσεβιτς, τότε καλά κάνει και την κουβαλά ο Βούσιτς. Οι Σέρβοι είναι πατριώτες, όσο κι αν αυτό τούς στοιχίζει. Είναι ακόμη αυτό, που εμείς, οι … “αξιοζήλευτοι” (ξανά sic), έχομε πάψει να είμαστε προ πολλού.
Και στο Ευρωμπάσκετ η Σερβία πλήρωσε την αλλαζονεία και τον μεγαλοϊδεατισμό της. Πήγαινε για το χρυσό και δεν πέρασε ούτε στα προημιτελικά. Την ίδια τύχη είχε και η φίλη της Τουρκία.
Οι καβαλάρηδες πολλές φορές τρώνε τα μούτρα τους.
Κρίμα για τους Σέρβους να χειραγωγούνται από αρριβίστες πολιτικούς.
Τον μέλλον της Σερβίας είναι η Ευρώπη. Η Ελλάδα πρέπει να βοηθήσει την ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας.
Κανένας συμψηφισμός με το θέμα του Κοσσυφοπεδίου. Η Ελλάδα καλά κάνει και δεν το αναγνωρίζει.
Το πρόβλημα της Σερβίας σήμερα είναι ο Βούτσιτς και η σερβική ελίτ του Βελιγραδίου. Ταίζουν εθνικισμό τους Σέρβους, όπως κάνει και ο Ερντογάν με τους Τούρκους και κάνουν μπίζνες κάτω από το τραπέζι.
Η Ευρώπη πρέπει να στραφεί στη Βοσνία Ερζεγοβίνη και τη σταθερότητα της. Όνειρα για επαναχάραξη συνόρων ούτε στον ύπνο του (Βούτσιτς).
Η αλλαγή ψευδωνύμου δεν βοηθά σε τίποτε, απλώς υπογραμμίζει την ανοησία σου. Αν απαντώ, το κάνω μόνον επειδή πρέπει να ξεκαθαριστούν κάποια πράγματα.
Η Ελλάδα δεν έχει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, όπως την Σερβία. Είναι υπάκουο σκυλάκι τής Δύσης και αυτό ήταν πάντα.
Όθεν, προωθεί την ευρωπαϊκή ένταξη τής Αλβανίας και των Σκοπίων, δύο χωρών σαφώς εχθρικών γι αυτήν, επειδή αυτό θέλει η Γερμανία. Έτσι, όμως, ρίχνει την Σερβία στην αγγαλιά τής Τουρκίας.
Από την μία γράφεις ότι “Τον μέλλον της Σερβίας είναι η Ευρώπη. Η Ελλάδα πρέπει να βοηθήσει την ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας” κι από την άλλη “Η Ευρώπη πρέπει να στραφεί στη Βοσνία Ερζεγοβίνη και τη σταθερότητα της”. Όταν αποφασίσεις τι θέλεις, έλα να μάς το πεις. Μέχρι τότε άσε τις αηδίες με τις αλλαγές ονομάτων και πάψε να γράφεις καθ’ υπαγόρευση πράγματα που δεν καταλαβαίνεις.
Η στρατηγική της απομόνωσης της Σερβίας από τη Δύση θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εσωτερικών διεργασιών και επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής της Σερβίας.
Όσο η Ευρώπη αφήνει τη Σερβία (και την Τουρκία) να το παίζουν δίπορτο (Δύση -Ρωσία) τόσο στέλνει ένα λάθος μήνυμα στη σερβική ελίτ και στον σερβικό λαό.
Η Σερβία χρειάζεται ένα νέο Τάντιτς για ξεφύγει από το αδιέξοδο της.
Δεν μπορεί η Σερβία (και η Τουρκία) να είναι ο Δούρειος ίππος της Ρωσίας στην Ευρώπη και η Δύση να βοηθά τη Σερβία οικονομικά. Ας την αφήσει στην αγκαλιά του Ερντογάν για να δεί καλύτερα τι εστί Τούρκος. 400 χρόνια σκλαβιάς και δεν έμαθαν τούς Τούρκους, ας τους μάθουν τώρα. Μόνο που τώρα αν η Τουρκία κατακτήσει τη Σερβία δεν θα υπάρχουν οι ΒΠ και ο ΑΠΠ για να τους διώξουν.
Ότι τους απέμεινε από το Ντευτον θα τους το πάρουν.
Η κερκόπορτα της Ευρώπης ξανοίγει από έναν λαό που έδωσε πολλά για την ελευθερία της Ευρώπης, αλλά το βασίλειο Σέρβων -Κροατων θα την στοιχειώνει για πολλά χρόνια ακόμα.
Ο Τίτο έχει πεθάνει πολλά χρόνια και η σερβική ελίτ ονειρεύεται ευνοϊκή ουδετερότητα και τον τετραγωνισμό του κύκλου.
Η ΕΕ δεν προωθεί την ένταξη τής Σερβίας, επειδή οι Σέρβοι δεν δέχονται να πουλήσουν το Κοσσυφοπέδιο. Προτείνεις, δηλαδή, να βρεθεί κάποιος πουλημένος να συναινέσει, όπως γίνεται στην Ελλάδα, ώστε ν’ αρχίσει ο διάλογος τής ΕΕ με την Σερβία; Εμ, τότε μάλλον θα περιμένεις για καιρό και, όπως γράφω παραπάνω, όσο η Σερβία δεν γίνεται δεκτή στην ΕΕ, τόσο θα πλησιάζει την Ρωσσία και την Τουρκία.
Ο Τάντιτς, σού θυμίζω, ότι δεν αποδέχεται την απόσχιση τού Κοσσυφοπεδίου. Άρα ως τι τον επικαλείσαι;