Εκατοντάδες οικοδομικές άδειες αλλά και φακέλους τακτοποιήσεων αυθαιρέτων ερευνά η εισαγγελία εφετών Αιγαίου, ενώ ο επικεφαλής της, Οδυσσέας Τσορμπατζόγλου, έχει δώσει εντολή να ελεγχθούν όλα τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί για τις αυθαίρετες κατασκευές, καθώς αρκετά από αυτά έχουν μειωθεί δραματικά, από την αρχική πράξη επιβολής έως την πληρωμή. Συνολικά εννέα κτίσματα μπορούν να γκρεμισθούν άνευ ετέρου, αλλά χρειάζονται αστυνομικοί και μηχανήματα για να γίνει αυτό και για την ώρα λείπουν και τα δύο. Σύμφωνα με πληροφορίες της προέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που επισκέφθηκε το νησί μετά τον ξυλοδαρμό του συναδέλφου της Μανώλη ΨαρρούΜύκονος: Τα Ζωνιανά του ελληνικού τουρισμού, η αποκεντρωμένη διοίκηση στις Κυκλάδες διαθέτει μηδέν πιστώσεις για κατεδαφίσεις – από το ύψος τους όμως κρίνεται η ειλικρίνεια των δεσμεύσεων της διοίκησης.
Από το προηγούμενο ρεπορτάζΜύκονος: Το «σύστημα» του inside story, η μόνη χειροπιαστή αλλαγή που συνέβη –εκτός από τη διαγραφή του μηχανικού Θεμιστοκλή Τζιότζιου από το ΤΕΕ, μετά την αποκάλυψη ότι σύμφωνα με την εισαγγελία εφετών Αιγαίου είχε καταχωρήσει ψευδώς το έτος κατασκευής ενός προς νομιμοποίηση αυθαιρέτου, δηλώνοντάς το αρχικά ως κατασκευασθέν το 1982 και στη συνέχεια το 2011, ενώ η εκσκαφή είχε γίνει το 2013 (νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων μετά τις 28/7/2011 δεν προβλέπονται από τον νόμο)– ήταν η σύλληψη επτά ατόμωνΣύλληψη επτά ατόμων για πολεοδομικές παραβάσεις στη Μύκονο | ΕΡΤNews στη Μύκονο επί τω εργω: την κατασκευή αυθαιρέτων.
Κι ενώ οι κάτοικοι του νησιού που ζουν από την οικοδομή τρέμουν, όσοι θα έπρεπε να έχουν πραγματικό πρόβλημα πιστεύουν ότι θα ανοίξουν για τη σεζόν χωρίς προβλήματα. Την ίδια ώρα, μία σειρά άλλων πολεοδομικών διατάξεων παραβιάζονται, με τη μετακίνηση ή την καταστροφή τεράστιων βράχων, την επέκταση του αιγιαλού και τη δημιουργία ακτογραμμών που προηγουμένως δεν υπήρχαν.
Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος εξέδωσε εγκύκλιο προς τον κ. Τσορμπατζόγλου και τους συνεργάτες του να προχωρήσουν σε μια σειρά ενεργειών, αφού συγκέντρωσε υλικό μετά από σχετικές συναντήσεις για τον ξυλοδαρμό του αρχαιολόγου Μανώλη Ψαρρού. Ο κ. Ντογιάκος καθόρισε 13 μαγαζιά υγειονομικού ενδιαφέροντος τα οποία θα έπρεπε να ελέγξουν οι τοπικές εισαγγελικές αρχές του Αιγαίου. Αλλά αυτά αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
Και να γιατί:
- Στους οικισμούς της χώρας της Μυκόνου και της Άνω Μεράς έχουν γίνει εκατοντάδες τακτοποιήσεις αυθαίρετων κατασκευών, που εξ ορισμού απαιτούν άδεια της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Αυτή έχει ληφθεί κατά πληροφορίες του inside story μόλις τρεις ή τέσσερις φορές, ενώ οι υπόλοιπες βεβαιώσεις των μηχανικών είναι ψευδείς, όπως έδειξε μια πρώτη δειγματοληπτική έρευνα από τις εισαγγελικές αρχές.
- Η παραπάνω πράξη, αν αποδειχθεί, είναι πλημμέλημα. Όταν όμως η ψευδής βεβαίωση επιφέρει οικονομική ωφέλεια σε εκείνον που τη χρησιμοποιεί ύψους άνω των 120.000 ευρώ με αντίστοιχη ζημιά του δημοσίου, τότε πρόκειται για κακουργηματική απιστία με χαμένο το κράτος. Αυτό συμβαίνει όταν μειώνονται τα πρόστιμα που έχει επιβάλει ο έλεγχος της πολεοδομίας για ανέγερση και διατήρηση αυθαιρέτου. Η διαφορά ανάμεσα στο πρόστιμο, που ορίζεται ως αποτέλεσμα των εκθέσεων αυτοψίας των σχετικών κλιμακίων της πολεοδομίας, και στο ποσό που τελικά εισπράττεται από το δημόσιο συνιστά τη ζημία του δημοσίου. Πολλά πρόστιμα μειώνονται από το ΣΥΠΟΘΑ –το δευτεροβάθμιο όργανο της πολεοδομίας, του οποίου συχνά προΐσταται ο προϊστάμενος της πολεοδομίας, ενσαρκώνοντας τον ρόλο του «εφέτη» στη δική του «πρωτόδικη» απόφαση– στο όνομα μιας δικαστικής προσφυγής του πολίτη που καλείται να πληρώσει το πρόστιμο. Κάποιοι από τους φακέλους των υποθέσεων όταν αναζητούνται «έχουν χαθεί». Τώρα το ΣΥΠΟΘΑ με τη νέα αλλά κυρίως με την προηγούμενη σύνθεσή του θα πρέπει να εξηγήσει στην εισαγγελία πώς δικαιολογεί τις διαφορές.
Τις προηγούμενες εβδομάδες το inside story εξέτασε τις υπαγωγές αυθαιρέτων για νομιμοποίηση από οκτώ μηχανικούς που δραστηριοποιούνται στην Μύκονο. Για δύο από αυτές βρήκε μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στο πρόστιμο που αρχικά καταλογίσθηκε στους πελάτες τους και σε εκείνο που τελικά επιβλήθηκε. Εντυπωσιακό είναι και το στοιχείο ότι, ενώ σε γειτονικά νησιά οι υπερβάσεις που συνιστούν την αυθαιρεσία είναι της τάξης των 20 και 30 τετραγωνικών μέτρων, στην Μύκονο συχνότατα προσεγγίζουν τα 200, 300, ακόμα και τα 1.000 τετραγωνικά μέτρα. Οι αλλοδαποί δείχνουν εξίσου μεγάλη ευκολία στην αυθαιρεσία με τους ντόπιους· ορισμένοι «προσαρμόζονται» αρκετά γρήγορα. Ένας επενδυτής από τη Μέση Ανατολή τιμωρήθηκε με πρόστιμο 1,5 εκατομμυρίου ευρώ επειδή ο εργολάβος του υποσχέθηκε να κτίσει σπίτι …οκτώ φορές μεγαλύτερο. «Γίνεται», άκουσε αλλά φυσικά «δεν γινόταν». Ο συνδεδεμένος με κέντρο υγειονομικού ενδιαφέροντος στη χώρα της Μυκόνου επιχειρηματίας πίστεψε τη βεβαίωση του κατασκευαστή-εργολάβου του νησιού, που σε λίγες μέρες γκρέμισε το σπίτι που του είχε κτίσει χωρίς άδεια, για να το ξανακτίσει αμέσως μετά (δεν υπάρχουν αθώα θύματα).
Σε πολλές περιπτώσεις γείτονες καταγγέλλουν γείτονες για πολεοδομικές αυθαιρεσίες, ενώ οι ίδιοι είναι αυθαίρετοι, όπως συνέβη με αυτόν που κατήγγειλε μεγάλο γαλλικό εστιατόριο που απεδείχθη καθ’ όλα εντάξει, ενώ ο καταγγέλλων είχε σοβαρά προβλήματα πολεοδομικής νομιμότητας. Σε άλλη περίπτωση, μία μηχανικός ζήτησε επιπλέον χρήματα από πελάτη της που είχε «τακτοποιήσει» πριν από κάποιο διάστημα, γιατί η «τακτοποίηση» δεν «ήταν πλήρης». Όσοι καταλαβαίνουν κλαίνε γιατί δεν μπορούν να γελάσουν. Την ίδια ώρα επιχειρηματίας που ελέγχεται για τον ξυλοδαρμό του Μανώλη Ψαρρού βεβαιώνει τους πάντες ότι «θα ανοίξει» σε λίγε εβδομάδες, με μικρές μόνο αλλαγές σε ένα ακίνητο το οποίο βαρύνεται με πρόστιμα άνω των οκτώ εκατομμυρίων, από τις παραβάσεις που εντοπίσθηκαν εφέτος τον Απρίλιο.
Στις 8 Μαρτίου 2005 πήρε ΦΕΚ το προεδρικό διάταγμαΚατεβάστε εδώ το ΦΕΚ 243/Δ/2005 για τον καθορισμό ζώνης οικιστικού ελέγχου, με το οποίο ορίζεται πώς και πόσο μπορείς να κτίσεις σε κάθε περιοχή της Μυκόνου. Σε κάποιες περιοχές επιτρέπονται κάποιες χρήσεις και σε άλλες όχι. Τα όρια αυτά δεν τηρούνται στην Μύκονο, όπου κτίζεται κατά κόρον η λεγόμενη καφέ ζώνη (όπου δεν μπορούν να κτιστούν ξενοδοχεία, καταλύματα, μπαρ κ.ά.). Οι διατάξεις απέχουν από το να είναι τέλειες, το 2005 είναι 18 χρόνια πίσω, αλλά και αυτές που υπάρχουν παραβιάζονται βάναυσα. Για παράδειγμα στο άρθρο 4 προβλέπεται ότι «απαγορεύεται η καταστροφή χαρακτηριστικών βραχωδών εξάρσεων, είτε αυτές είναι συμπαγείς είτε συντίθενται από μεμονωμένους ογκόλιθους. Επιπλέον απαγορεύεται η καταστροφή μεμονωμένων ογκολίθων, ελάχιστου εμβαδού 4 τμ και άνω εντός των γηπέδων». «Είναι μία πολύ καλή διάταξη χωρίς να προβλέπονται ποινές», λέει ο δήμαρχος του νησιού Κωνσταντίνος Κουκάς στο inside story, «άρα δεν τηρείται, καθώς ουδείς φοβάται ότι θα τιμωρηθεί». Όταν ρωτάμε τον κ. Κουκά για τον αντιδήμαρχό του, Αλέκο Κουκά, που είναι και εργολάβος, ο οποίος πάνω από το νέο λιμάνι έχει προκαλέσει δύο φορές, με διαφορά δύο δεκαετιών, την αποκόλληση βράχων, μας λέει πως «ό,τι κάνει αφορά την ιδιωτική του δραστηριότητα».
Η πρώτη φορά πάντως ήταν προτού ισχύσει το διάταγμα του 2005. Το 2004 τον κατήγγειλαν οι κάτοικοι που βρίσκονταν κάτω από το σημείο εκσκαφής, που γινόταν σε ακίνητα του σχεδιαστή μόδας Πάνου Ζήνα. Στις 6 Μαρτίου εκείνου του χρόνου, ένας βράχος κύλησε στην οικία Ρουσουνέλου. Οι διάσπαρτοι ογκόλιθοι κύλησαν στα γειτονικά ακίνητα. Στις 9 Μαρτίου 2004, 17 κάτοικοι της περιοχής ζήτησαν διακοπή εργασιών με εξώδικη δήλωσή τους και έλεγχο της άδειας. Η άδεια 167/4.5.2001 αφορούσε την κατασκευή δύο κατοικιών με υπόγειο, γκαράζ και πισίνα. Οι συγκεκριμένες εργασίες καλύπτονταν από άδεια μικρής κλίμακας (!), για να γίνει υπόσκαφο κτίριο στο βουνό. Οι εργασίες σταμάτησαν, αν και ο τότε δήμαρχος του νησιού Χρήστος Βερώνης κάλεσε τους κατοίκους να μην κοιμούνται το βράδυ στα σπίτια τους και ο υπάλληλος της πολεοδομίας Φ. Βαγενάς ζήτησε να δημιουργηθεί τοίχος αντιστήριξης, να ταυτοποιηθούν οι ασταθείς περιφερειακές ενότητες βράχων, να γίνεται συνεχής αποκομιδή των μπάζων ώστε να αποφευχθεί η συγκέντρωσή τους σε σημεία του οικοπέδου με κλίση και να τοποθετηθεί πλέγμα γύρω από το σκάμμα.
Μία γεωλογική μελέτη που έγινε με πρωτοβουλία του κ. Ζήνα οδήγησε στο συμπέρασμα ότι «η φυσική διαδικασία του υγιούς πετρώματος δημιουργεί προϋποθέσεις αποκόλλησης από την κύρια μάζα ογκολίθων και μετακίνησή τους προς το κατάντι λόγω βαρύτητας». «Ήταν αποσαθρωμένα βράχια που ξεκόλλησαν», είπε στο inside story ο εργολάβος Αλέκος Κουκάς, που δεν ήταν τότε αντιδήμαρχος. Όμως στην γεωλογική γνωμάτευση που είναι στη διάθεση του inside story, ο γεωλόγος Βασίλης Περλέρος σημειώνει ότι «οι εκσκαφές που πραγματοποιούνται σήμερα στο ανάντι του οικοπέδου, το σχετικά ήπιο μορφολογικά, πρέπει να γίνονται με προσοχή ώστε να μην πέφτουν ογκόλιθοι προς το κατάντι, όπως έγινε πρόσφατα». Ο κύριος του οικοπέδου απάντησε στην υπηρεσία ότι «δεν θα πάρω μέτρα προστασίας για να αποτρέψω την πτώση των βράχων από φυσικά φαινόμενα. Πρέπει να τα πάρει δημόσιος φορέας» (σ.σ.: λες και τα βράχια θα ξεκολλούσαν χωρίς τις εκσκαφές).
Στις 6 Μαρτίου του 2023, ακριβώς 19 χρόνια μετά και ενώ πλέον ίσχυε το προεδρικό διάταγμα, ένα σκαπτικό μηχάνημα (μηχανικό σφυρί) του ίδιου εργολάβου, Αλέξανδρου Κουκά, που εν τω μεταξύ είχε εκλεγεί αντιδήμαρχος Μυκόνου, εμφανίστηκε στο διπλανό από τον κύριο Ζήνα οικόπεδο, λίγα μέτρα πιο αριστερά από το σημείο που έγινε η πτώση του βράχου το 2004, να πραγματοποιεί τις ίδιες ακριβώς ενέργειες, χωρίς να έχουν ληφθεί μέτρα προστασίας. Μία μέρα αργότερα έγινε καταγγελία στην αστυνομία. Ο κ. Κουκάς σύμφωνα με περιοίκους υποσχέθηκε να μην συνεχίσει χωρίς προστατευτικό πλέγμα σε μια εξαιρετικά επικλινή περιοχή, αλλά το σφυρί συνέχισε να «χτυπάει» για ένα διήμερο. Τελικά ο υπάλληλος της πολεοδομίας Σύρου κ. Σόφιλος, που έτυχε να βρίσκεται στο νησί, διέταξε τη διακοπή των οικοδομικών εργασιών.
Οι βράχοι δεν ταλαιπωρούνται μόνο σε αυτό το σημείο του νησιού. Και στη «μπούκα» της Μυκόνου, κάτω από τους τρεις μύλους, το παλιό SeaSatin απέκτησε ξαφνικά επέκταση στη θάλασσα με την απόθεση γιγάντιων βράχων – που θα έπρεπε κανονικά να είναι στην ξηρά. Οι αρχαιολόγοι ζήτησαν να διακοπούν οι εργασίες. Αμέσως μετά ξυλοκοπήθηκε ο συνάδελφός τους, Μανώλης Ψαρρός.
