Η ομάδα από τον Μακρύγιαλο αναδείχθηκε από την ESA ένα από τα οχτώ καλύτερα πρότζεκτ πανευρωπαϊκά
«Θα φύγουμε από το χωριό, θα αλλάξω σχολείο· ο μπαμπάς μου έχασε τη δουλειά του στις μυδοκαλλιέργειες». Με αυτά τα λόγια συστήθηκε ένας 9χρονος τον προηγούμενο Σεπτέμβριο στο σχολείο, στον Μακρύγιαλο Πιερίας, που απέχει 20χλμ από την Κατερίνη.
«Αδραξα την ευκαιρία, λοιπόν, ώστε να μιλήσουμε με τα παιδιά για τα μύδια, το κατεξοχήν τοπικό προϊόν, τη διαδικασία παραγωγής του, τα οφέλη του ως εδώδιμο είδος, αλλά και τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα μύδια από την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση της θάλασσας», διηγείται σήμερα στην «Κ» ο δάσκαλος, κ. Θάνος Μπατσίλας, που μόλις είχε αναλάβει καθήκοντα στο 6θεσιο δημοτικό.
Από τους δεκατρείς μαθητές της τάξης, οι γονείς των επτά απασχολούνται σε κάποιο στάδιο της παραγωγής μυδιού: άλλος είναι στο μυδοτροφικό σκάφος, άλλος στο αποφλοιωτήριο/ το συσκευαστήριο κ.ο.κ. … «Αν και τα μύδια βρίσκονται κυριολεκτικά μέσα στη ζωή και στα σπίτια τους, τελικά φαίνεται ότι ήταν ένα θέμα που δεν είχαν συζητήσει μέχρι αυτή την ηλικία επαρκώς», παρατηρεί ο κ. Μπατσίλας.
«Δεν αποκλείεται, λοιπόν, αν οι τωρινοί μου μαθητές θελήσουν να μείνουν στον τόπο τους, να ασχοληθούν και εκείνοι με τα μύδια» σημειώνει ο ίδιος, που αποφάσισε να μελετήσει μαζί με τα παιδιά το θέμα των μυδιών, στο πλαίσιο του μαθήματος της «Μελέτης Περιβάλλοντος», που θίγει το θέμα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της θαλάσσιας ρύπανσης.
«Συστήσαμε, λοιπόν, την ομάδα των ‘Μυδοερευνητών’ και αποφασίσαμε να συμμετάσχουμε στο ευρωπαϊκό SALL (Schools Als Living Labs), στο οποίο εθνικός και ευρωπαϊκός διαχειριστής είναι η Ελληνογερμανική Αγωγή».
Το Sall θέτει ως στόχο να βρουν τα παιδιά μια ρεαλιστική λύση σε ένα πραγματικό πρόβλημα δημιουργώντας συνέργειες με φορείς εκτός σχολείου.
«Παράλληλα, δηλώσαμε συμμετοχή και στο Climate Detectives της ESA (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος), που αφορά στην αξιοποίηση των δορυφόρων σε ειρηνικές δραστηριότητες» αναφέρει ο άοκνος δάσκαλος, συμπληρώνοντας ότι «συνοδοιπόρος στο πρότζεκτ μας ήταν ο δρ Ωκεανολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Βαγγέλης Παπαδημητρίου, που με πολύ απλά λόγια εξηγούσε στα παιδιά κάθε Παρασκευή, μέσω zoom, βασικές αρχές της θαλάσσιας οικολογίας».
Οι λιλιπούτειοι κάτοικοι Μακρύγιαλου έμαθαν ότι το μύδι δεν επιβιώνει σε θερμοκρασίες άνω των 26-27 βαθμών Κελσίου, οπότε όταν η θερμοκρασία στο Θερμαϊκό αγγίζει τους 30 βαθμούς, τα μύδια εκπέμπουν… SOS. «Διδάχθηκα και εγώ πολλά, καθώς έχω μεγαλώσει στην Κατερίνη, αλλά αγνοούσα έως τώρα τον τρόπο λειτουργίας των μυδοκαλλιεργειών».
Ωστόσο, οι Μυδοερευνητές δεν έμειναν στις θεωρητικές προσεγγίσεις, αντίθετα σήκωσαν μανίκια και ανέλαβαν δράση. Επισκέφθηκαν το πλησιέστερο λιμάνι, ανέβηκαν σε μυδοτροφικό καϊκι, παρατήρησαν τα εργαλεία των μυδοτρόφων, παρακολούθησαν τη διαδικασία τυποποίησης τους, παρατήρησαν από μακριά τις μυδοκαλλιέργειες με τηλεσκόπια και κυάλια αλλά και από δορυφόρους.
Ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, οι μαθητές επιδόθηκαν σε καθαρισμό παραλίας. «Συλλέξαμε συνολικά 80 κιλά απορρίμματα» σημειώνει ο κ. Μπατσίλας.
Πολλά εξ αυτών αποτελούν απομεινάρια των εγκαταστάσεων μυδοκαλλιεργειών: πλαστικά βαρέλια, που λόγω παλαιότητας αποκόπτονται και ξεβράζονται στις ακτές, αλλά και τμήματα από πλαστικά δίχτυα, τα οποία πρέπει να αντικαθίστανται τακτικά. Η νομοθεσία καθορίζει τη χρήση πλωτήρων και όχι βαρελιών, όπως και την απομάκρυνση των παλιών πλαστικών διχτυών, δύο πρακτικές που σπάνια τηρούνται.
«Ο Μακρύγιαλος, ως το πρώτο παραθαλάσσιο μέρος που συναντά ένας ταξιδιώτης ερχόμενος από τα Βαλκάνια, υπήρξε τουριστικό θέρετρο, το οποίο ωστόσο προσελκύει πλέον όλο και λιγότερο λόγω της ποιότητας του νερού και της εικόνας της παραλίας», υποστηρίζει ο ίδιος.
«Η ομάδα μας θέλησε να δώσει το μήνυμα της στην τοπική κοινωνία, καθώς η προστασία της θάλασσας από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες είναι και δική της ευθύνη», υπογραμμίζει ο κ. Μπατσίλας, που μαζί με τους μαθητές συνέταξε ένα εκτενές ερωτηματολόγιο σχετικό με τα μύδια. «Επέστρεψαν όλο καμάρι με 60 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια» θυμάται ο ίδιος.
Οι 9χρονοι μαθητές αδημονούσαν κάθε εβδομάδα να φτάσει η… Παρασκευή.
«Τα παιδιά λατρεύουν ό,τιδήποτε είναι out of the box, το αγκαλιάζουν» αναφέρει ο δάσκαλος τους, που περίτεχνα συνέδεσε το πρότζεκτ με όλα τα διδασκόμενα μαθήματα. Επομένως, στα εικαστικά οι μαθητές ζωγράφιζαν τον βυθό της θάλασσας και τα μυδοτροφικά καϊκια, ενώ στην ώρα των μαθηματικών υπολόγιζαν τα ποσοστά από τις απαντήσεις των συγχωριανών τους στα ερωτηματολόγια.
Στη θεατρική αγωγή προετοίμασαν την ενημερωτική εκδήλωση, στην οποία μέσω role playing, αυθόρμητων στίχων και διαλόγων, παρουσίασαν όλα όσα πλέον γνωρίζουν για τα μύδια. Ο ενθουσιασμός τους… αποτυπώθηκε στο τελικό αποτέλεσμα.
Η ομάδα από τον Μακρύγιαλο αναδείχθηκε από την ESA ένα από τα οχτώ καλύτερα πρότζεκτ πανευρωπαϊκά. Δεν είναι ουτοπικό, επομένως, να εικάσουμε ότι οι Μυδοερευνητές θα εξελιχθούν σε άριστους μυδοτρόφους, με γνώσεις και σεβασμό σε κανόνες και περιβάλλον. Προς το παρόν, ο δάσκαλός τους ετοιμάζει μια πρόταση έγκρισης προγράμματος ERASMUS+ και αναζητά ως εταίρους άλλα σχολεία από το εξωτερικό, από περιοχές που έχουν παράδοση στις μυδοκαλλιέργειες.
«Έχει ενδιαφέρον να μελετήσουμε πώς γίνεται αλλού η παραγωγή μυδιών και αν υπάρχουν και σε άλλα μέρη διαφοροποιήσεις με το πέρας των ετών» καταλήγει ο κ. Μπατσίλας.
Καθημερινή
