ΛΙΑΝΑ ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ
«Η συγκυβέρνηση ενίσχυσε τις ανησυχίες των γειτονικών χωρών της, στο θέμα της διατήρησης του Ιερού Όρκου, τα τελευταία έξι χρόνια.
Τα πράγματα, όμως, διαφέρουν αν πρόκειται για τα Νησιά που ανήκουν στην Ελλάδα στο Αιγαίο, τη Λοζάνη, τη Μοσούλη, την Κερκιούκη και φυσικά τον Ιερό Όρκο.
Γιατί η Τουρκία έκανε ρεύμα της κεντρικής της πολιτικής τα θέματα αυτά τα τελευταία σχεδόν εκατό χρόνια. Δεν είναι δηλαδή ζητήματα ακραίων στοιχείων.
Όταν κυκλοφόρησε η φωτογραφία του Μπαχτσελί με τον χάρτη του «Μısakı Mıllı των Θαλασσών» οι Έλληνες αγανάκτησαν. Ο Μητσοτάκης έθεσε το ερώτημα «αν αυτή είναι η επίσημη πολιτική της Τουρκίας. Εάν είναι πραγματικός στόχος ή προβοκάτσια και ζήτησε από τον Ερντογάν να τοποθετηθεί επί του θέματος.»
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τον Οκτώβρη του 2016 (ίσως θα είχε μεγαλύτερο νόημα να οριοθετούσαμε την ημερομηνία αυτή μετά το Πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου), πραγματοποιεί συνεχώς ομιλίες , στις οποίες επισημαίνει ότι υπάρχει η εκκρεμότητα του Mısakı Mıllı. Οι φράσεις που χρησιμοποιεί όταν αναφέρεται στο θέμα δεν υπαινίσσονται μόνο ιστορικό-πολιτιστικό ενδιαφέρον. Δίνει την εντύπωση ότι προκαλεί θέμα διένεξης συνόρων, τα οποία πρέπει να διορθώσουν μια ιστορική αδικία.
Στην αρχή δεν εντάσσονταν τα προβλήματα με την Ελλάδα σε αυτά που ανέφεραν. Σύντομα , όμως, έγινε αντιληπτό ότι τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Κυρίως μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Αθήνα τον Δεκέμβρη του 2017.
Λίγες ώρες πριν την άφιξη του στην Ελλάδα έδωσε συνέντευξη στην ελληνική Τηλεόραση, όπου δήλωσε ότι η Λοζάνη χρειάζεται επικαιροποίηση. Και όταν λέμε επικαιροποίηση εννοούμε την επανεξέταση και αξιολόγηση της από το Α έως το Ω.
Η συνέχεια έγινε στη συνάντηση του με τον ομόλογο του Προκόπη Παυλόπουλο. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου επανέλαβε την ανάγκη επικαιροποίησης της Συνθήκης. Ο Παυλόπουλος υποστήριξε ότι πρόκειται για μια διεθνή Συνθήκη που οριοθετεί τα σύνορα δυο λαών και ότι στο διεθνές δίκαιο δεν προβλέπεται κανένας όρος επικαιροποίησης μιας Συνθήκης.
Ο Ερντογάν του απάντησε ότι δεν είναι νομικός αλλά γνωρίζει καλά την πολιτική δικαιοσύνη και ότι σε αυτήν υπάρχει ο όρος επικαιροποίηση.
Μετά τις δηλώσεις Ερντογάν και τις αναφορές στον Ιερό Όρκο, δημοσιεύτηκε άρθρο στο ForeignPolicy με τίτλο Turkey’s New MapsAre Reclaiming the OttomanEmpire.
Το άρθρο είχε υπότιτλο «ο επιθετικός εθνικισμός του Ερντογάν ξεπερνά τα όρια της Τουρκίας. Θέλει να αρπάξει εδάφη από την Ελλάδα και το Ιράκ».
Όταν δημοσιεύτηκε το άρθρο οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν είχαν εισβάλει ακόμα στα εδάφη της Συρίας. Για αυτό δεν υπήρχε αναφορά στη χώρα αυτή.
Ασφαλώς τώρα θα έχει αυξηθεί η ανησυχία των συντακτών του περιοδικού. Οι χάρτες που ανέφερε το Foreıgn Polıcy ήταν αυτοί που προβλήθηκαν κατά κόρον από τις πρώτες δηλώσεις του Ερντογάν στον Τύπο και την Τηλεόραση κι έδειχναν τα όρια του Ιερού Όρκου.
Μετά την εξόρμηση του Ερντογάν τον Σεπτέμβρη του 2016 , ακολούθησαν ανησυχητικές δηλώσεις και αντιδράσεις από την Ελλάδα,
Τα φιλοκυβερνητικά μέσα στην Τουρκία κόμπαζαν «έσπασε η χολή της Ελλάδας». Όντως υπήρξε μια αναστάτωση στην Αθήνα. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει ένα κλίμα για το θέμα του Ιερού Όρκου, και σοβαρολογεί.
Αναμφισβήτητα ο χάρτης του Μπαχτσελί που παρουσιάστηκε σε μια εκδήλωση, για την οποία είχαν γίνει προηγουμένως και πρόβες, ενίσχυσε τις ανησυχίες στις γειτονικές χώρες.
Εάν δεν υπήρχε η προϊστορία του θέματος, ο χάρτης του Mısakı Mıllıτων θαλασσών θα εκλαμβάνονταν ως εσωτερικό θέμα για σφετερισμό ψήφων των εθνικιστών. Το θέμα όμως έχει μια ιστορία εκατό χρόνων. Γι αυτό αντιμετωπίζεται ως υποβόσκουσα επιθυμία που θα βγει στην επιφάνεια.
Η ιστορία του Ιερού Όρκου εξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια . Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας που χαρακτηριζόταν φοβική, αδύναμη άρχισε να πυρακτώνεται από τις αρχές του 1990.
Στο επίκεντρο του σχεδίου αυτού ,αρχικά, υπήρξε η ένταξη της Μουσούλης και της Κερκιούκης στα εδάφη της Τουρκίας. Αρχιτέκτονας αυτής της ιδέας ήταν ο Πρόεδρος Τουργκουτ Οζάλ.
Πρέπει να τονίσουμε ότι το όραμα της Μουσούλης δεν ανήκει μόνο στην δεξιά αλλά είναι ταυτόχρονα όραμα του CHP.
Ο πρώην βουλευτής Yalcın Kocak ισχυρίστηκε στα μέσα του 2004 ότι η κατάληψη της Μουσούλης είναι παρακαταθήκη του Κεμάλ. Αυτό το γνώριζε δήθεν ο Ινονού και το είχε εκμυστηρευτεί στον Ετζεβίτ. Ένα χρόνο πριν το θάνατο του (2006) ο Ετζεβίτ επιβεβαίωσε το θέμα της παρακαταθήκης, λέγοντας:« Όταν ‘ήμουν γενικός γραμματέας του CHPμε κάλεσε ο Ινονού και μου είπε:΄Εμείς δεν μπορέσαμε να πάρουμε την Μουσούλη. Οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές Όταν θα είναι οι συνθήκες κατάλληλες θα πρέπει να ενταχθεί η Μουσούλη στην Τουρκία. Αυτό να μην το ξεχάσεις ποτέ».
Όταν ο δημοσιογράφος της Μιλλιέτ Fıkret Bıla επισκέφθηκε τον Ετζεβίτ και του ζήτησε να διευκρινίσει το θέμα έλαβε την απάντηση:«Εάν η Τουρκία δεν εισβάλει στο Βόρειο Ιράκ, αυτό θα κατέβει στα νότια. Οι Κούρδοι του Βορείου Ιράκ συσπειρώνονται κάτω από την ίδια σκέπη. Θέλουν τη συμμετοχή των κουρδικής καταγωγής πολιτών μας να ενταχθούν σε αυτή την οντότητα. Αυτό είναι το θέμα. Εάν ενωθούν κάτω από την ίδια σκέπη το επόμενο βήμα θα είναι η ανεξαρτησία. Αυτό θα σημάνει το διαμελισμό της Τουρκίας. Είναι εμφανή τα σημάδια του. Η Τουρκία πρέπει να λάβει μέτρα. Εάν καθυστερήσει θα συρθεί στον διαμελισμό. Επισκέφθηκα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και του εξέφρασα τις ανησυχίες και τις απόψεις μου.»
Ο βουλευτής του ΑΝΑΡ Yalcın Kocak (Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας) αναφέρεται σε μια συγκέντρωση που έγινε στο ξενοδοχείο Κεντ , στην Άγκυρα υπο την καθοδήγηση του Οζάλ, στο οποίο μετείχε , με θέμα συζήτησης τη Μουσούλη.
Ο Οζάλ, κατά τον Kocak, θέλησε να εισβάλει στη Μουσούλη κατά τη διάρκεια του Α΄Πολέμου στον Κόλπο, αλλά αντιμετώπισε εμπόδια.
«Το 1990 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο Προεδρικό . Ο Kemal Yamak και η ομάδα του στήριζαν την ιδέα του Οζάλ. Αλλά ο Κενάν Εβρέν και η παρέα των νατοϊκών αξιωματικών αντέδρασαν. Γενικός Επιτελάρχης Necıp Torumtay παραιτήθηκε όταν είδε την αποφασιστικότητα του Οζάλ.»
Ο Kocak ισχυρίζεται και κάτι σημαντικό για την περίοδο εκείνη: «Το δεξί χέρι του Ντεμιρέλ ο Necmettın Cevherı επισκέφθηκε τον Οζάλ και του είπε ότι ο Ντεμιρέλ ισχυρίζεται ότι αν ο Οζάλ μπει με το εμβατήριο του Mehter Takımı (Σώμα Γενιτσάρων) στη Μουσούλη, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να τον κατεβάσουμε από την εξουσία. Γι αυτό δεν τον στήριξα».
Ένας άλλος ισχυρισμός αναφέρει ότι ο Μπους είπε στην Άγκυρα: «Φυσικά μπορείτε να εισβάλετε στο Ιράκ και να παραμείνετε. Αυτό δεν θα μας δημιουργήσει κανένα πρόβλημα».
Ο ισχυρισμός αυτός ανήκει στον πρωθυπουργό της εποχής Yıldırım Akbulut. Ο Μπους άναψε πράσινο φως στην Τουρκία λέγοντας «εμείς θα εισβάλουμε από τα νότια κι εσείς από τα βόρια. Έχετε δικαιώματα στη Μουσούλη και το Κερκουκ . Κατακτήστε αυτά τα εδάφη».
Μετά από χρόνια ο Akbulut μετέφερε την ακόλουθη στιχομυθία μεταξύ Μπους και Οζάλ:
Μπους: Κύριε Οζάλ μπορείτε να εισβάλετε στο Ιράκ
Οζάλ: Σήμερα μας λέτε να εισβάλουμε και αύριο μας ζητάτε να αποχωρήσουμε.
Μπους: Ποιος αποχώρησε από εκεί που εισέβαλε. Μήπως φύγατε από την Κύπρο στην οποία εισβάλατε;
Το θέμα αποσιωπήθηκε την περίοδο διακυβέρνηση του ΑΚΡ, μετά τη σύναψη καλών σχέσεων με τον Άσαντ και τον Μπαρζανί.
Όλα αυτά μέχρι την 15η Ιουλίου , οπότε ο Ερντογάν προκάλεσε με θόρυβο και αποφασιστικότητα την ανάφλεξη του Ιερού ¨Ορκου.
Σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στη Βουλή για την 6η επέτειο του Πραξικοπήματος , ο Πρόεδρος της Βουλής Mustafa Sentopεπεσήμανε ότι η Γαλάζια Πατρίδα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Mısakı Mıllı.¨
Καταλήγοντας ο δημοσιογράφος τονίζει: «Σκέπτομαι ότι δεν μπορεί να είναι τυχαία η έκρηξη του Mısakı Mıllı μετά το Πραξικόπημα. Δεδομένου ότι ο Ερντογάν και το κόμμα του επί 14 χρόνια δεν είχαν πει λέξη για τον Ιερό Όρκο. Έχω την εντύπωση ότι η σκέψη αυτή καλλιεργήθηκε μετά τη συμμαχία ΑΚΡ-Εθνικιστών και έδωσε τους καρπούς της μετά το πραξικόπημα.
Στο σύνολο της τουρκικής πολιτικής σκέψης της τουρκικής Δημοκρατίας υπάρχει ο στόχος του Mısakı Mıllı και καραδοκεί την κατάλληλη ευκαιρία. Είναι ολοφάνερο ότι κάτω από τις σημερινές διεθνείς συνθήκες δεν υπάρχει καμία τέτοια ευκαιρία. Αλλά αυτό δεν απαγορεύει το μπλοκ εξουσίας να υποδαυλίζει μια τέτοια ένταση όσο πλησιάζουν οι εκλογές.».
Οι ασκούντες την εξωτερική πολιτική της χώρας δεν πρέπει να αγνοήσουν αυτό το μήνυμα. Οι Τούρκοι έχουν στόχο να κατακτήσουν τα εδάφη του Ιερού Όρκου με την προσθήκη και του θαλάσσιου χώρου του Αιγαίου και της Μεσογείου. Δεξιοί, αριστεροί φασίστες, όποιοι και αν είναι στην εξουσία ένας είναι ο στόχος τους. Καραδοκούν και περιμένουν την ευκαιρία να χυμήξουν.
———————–
Ο δημοσιογράφος Alper Gormuşδημοσίευσε στην Ιστοσελίδα Serbestıyet ,μια έρευνα για τον Ιερό Όρκο , το γνωστό ως Mısakı Mıllı.
