Μαίρη Μπενέα
Με διάταξη του Υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, που πέρασε… μουλωχτά μέσα στους νέους Ποινικούς Κώδικες, χωρίς κανένας να πάρει μυρωδιά και ισχύει από την 1η Μαΐου 2024, ουσιαστικά καταργήθηκε ο θεσμός των προστατευομένων μαρτύρων, που είχε καθιερωθεί με το νόμο 2928/2001.
Αυτός ήταν ο λόγος, που έπαψε να ισχύει το απόρρητο για τους προστατευόμενους μάρτυρες της υπόθεσης NOVARTIS, οι οποίοι «ξεκουκουλώθηκαν» με απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας, σε έγγραφο της οποίας αναφέρεται επίσης ότι, πλέον αναστέλλεται και κάθε προστασία τους από ποινικές διώξεις, γεγονός που σημαίνει ότι, μπορεί να καταδικαστούν μετά από μηνύσεις των πολιτικών προσώπων, τα οποία ενεπλάκησαν στην υπόθεση, ή να υποστούν αγωγές και να υποχρεωθούν σε αποζημιώσεις.
Η απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας για την αποκάλυψη της ταυτότητας των προστατευομένων μαρτύρων στην υπόθεση «NOVARTIS», εγείρει τεράστιο θέμα, καθώς ουσιαστικά καταργεί στη χώρα μας το θεσμό των προστατευομένων μαρτύρων.
Νομικές πηγές, κάνοντας αντιπαραβολή με το πρόσφατο περιστατικό στην Αλβανία, όπου οι αστυνομικές Αρχές προχώρησαν στη σύλληψη του πρώην προέδρου της Αλβανίας, Ιλίρ Μέτα, για υπόθεση διαφθοράς, σε μία αποστροφή, που τα λέει όλα, τόνισαν χαρακτηριστικά: «Όταν στην Αλβανία συλλαμβάνεται ακόμη και ο Πρόεδρος της χώρας, στην Ελλάδα συλλαμβάνονται οι προστατευόμενοι μάρτυρες».
Η τροποποίηση του άρθρου 218 της Ποινικής Δικονομίας, που επέφερε ο νέος νόμος 5090/2024 του Υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, διεύρυνε απόλυτα το όρια για την προστασία των μαρτύρων, που ίσχυαν μέχρι τότε.
Με τις προηγούμενες διατάξεις του άρθρου 218, για τους προστατευόμενους μάρτυρες, που καθιέρωσε ο νόμος 2928/2001 και διατήρησε ο επόμενος νόμος 4620/2019, τα στοιχεία ταυτότητας του προστατευόμενου μάρτυρα μπορούσαν να αποκαλυφτούν μόνον στο δικαστήριο, εάν αυτό ζητηθεί από τον εισαγγελέα ή από έναν διάδικο, αλλά ΠΑΝΤΑ ΜΕ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ του δικαστηρίου.
Αναφέρει ο νόμος ο νόμος 2928/2001 στην παράγραφο 4 του άρθρου 218 και ο μεταγενέστερος νόμος 4620/2019 στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου:
«Κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο, ο μάρτυρας του οποίου δεν αποκαλύφθηκαν τα στοιχεία ταυτότητας καλείται με το όνομα που αναφέρεται στην έκθεση εξέτασης του. Αν ζητηθεί από τον εισαγγελέα ή από έναν διάδικο η αποκάλυψη του πραγματικού ονόματος του, το δικαστήριο αποφαίνεται αιτιολογημένα για την αποκάλυψη ή μη. Την αποκάλυψη μπορεί να διατάξει το δικαστήριο και αυτεπαγγέλτως. Σε κάθε περίπτωση το δικαστήριο μπορεί να διατάξει όσα ορίζονται στο άρθρο 354 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας».
Όλα τα παραπάνω… σαρώθηκαν με την τροποποίηση Φλωρίση στην παράγραφο 7 του άρθρου 218 του νέου νόμου 5090/2024, ο οποίος προβλέπει:
«Η προσφορότητα και η αναγκαιότητα των μέτρων προστασίας εξετάζονται διαρκώς από τον αρμόδιο εισαγγελέα, ο οποίος δύναται οποτεδήποτε, σε περίπτωση που έχουν επιβληθεί με διάταξη του, να τα τροποποιήσει ή να τα ανακαλέσει, ή διαφορετική περίπτωση να εισηγηθεί την τροποποίηση ή την ανάκληση τους, όταν κατά την κρίση του διαφοροποιηθούν ή εκλείψουν οι λόγοι επιβολής τους».
Mάλιστα, επειδή πρόκειται για διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ.
Το θέμα που εγείρει η κατάργηση της προστασίας των μαρτύρων, είναι τεράστιο.
Ήδη υπάρχει ανοιχτή η μεγάλη υπόθεση της δολοφονίας του αστυνομικού Γιώργου Λυγγερίδη, όπου έχουν καταθέσει τρεις προστατευόμενοι μάρτυρες.
Με το κουρέλιασμα του καθεστώτος προστασίας των μαρτύρων, που επέφερε ο νόμος Φλωρίδη, οι προστατευόμενοι μάρτυρες, εάν το κρίνει ο εισαγγελέας, ο ανακριτής ή το δικαστήριο ότι, πρέπει να αποκαλυφτούν τα στοιχεία τους, ενδεχομένως κινδυνεύουν…
Άλλωστε ο νόμος, που καθιέρωσε το θεσμό των προστατευομένων μαρτύρων, που ισχύει και σε πολλές χώρες του εξωτερικού, το γράφει ξεκάθαρα ότι, λαμβάνονται «μέτρα για την αποτελεσματική προστασία από πιθανή εκδίκηση ή εκφοβισμό των ουσιωδών μαρτύρων, των προσώπων που κατά το άρθρο 187Γ ΠΚ βοηθούν στην αποκάλυψη εγκληματικών δραστηριοτήτων ή των οικείων τους».
Και κάτι ακόμη: Tώρα, που ουσιαστικά καταργήθηκε η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, όπως αποκαλούνται οι προστατευόμενοι μάρτυρες, ποιός θα δεχτεί να ξαναγίνει προστατευόμενος μάρτυρας;
https://www.ieidiseis.gr/politiki/266698/me-poniri-diataksi-floridi-katargisan-ton-thesmo-tou-prostatevomenou-martyra
Ας ξεκινήσουμε με απάντηση στο τελευταίο ερώτημα της κυρίας αρθρογράφου-γνωστής δικηγόρου.
Ο καθένας θα δεχτεί να γίνει προστατευόμενος μάρτυρας όταν φυσικά καταθέτει αληθή στοιχειά για εγκλήματα ,στοιχεία, που διαπίστωσε προσωπικώς και όχι από αυτά που άκουσε στο καφενείο ή διάβασε στο διαδίκτυο ή τα πήρε σε χαρτάκι. ΟΠΟΤΕ ,
αν οι δύο μάρτυρες -τα προσωπικά στοιχεία των οποίων αποκαλύφθηκαν -εάν κατέθεσαν στοιχεία από προσωπική τους γνώση-τίποτε δεν έχουν να φοβηθούν, ούτε αυτοί ,ούτε τα κόμματα και οι πολιτικοί που τώρα ”διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους” για την νόμιμη αποκάλυψη των στοιχείων ταυτότητας τους .
Αντιθέτως πρέπει να χαίρονται-κόμματα και ,βουλευτές και νομικοί (εννοείται που δεν είναι στρατευμένοι- γιατί δεν θα τιμωρηθούν οι δύο καλοί πατριώτες μάρτυρες , που είπαν ”αλήθειες” τις οποίες όμως -άγνωστο γιατί – οι δικαστές που εξέτασαν συνολικά την υπόθεση NOVARTIS δεν τις έλαβαν υπόψη τους και έθεσαν αυτήν την υπόθεση στο αρχείο για όλους τους κατηγορουμένους.
Να σημειώσουμε πάντως ότι ,όλοι οι σχετικοί ελληνικοί νόμοι για την προστασία των μαρτύρων- κυρίως για υποθέσεις τρομοκρατίας της άγνωστης μέχρι το 2001 (17 Νοέμβρη)-καθιέρωσαν πως ”αν δεν έχουν αποκαλυφθεί τα στοιχεία ταυτότητος των προστατευομένων μαρτύρων ΜΟΝΗ η κατάθεσή τους δεν είναι αρκετή για την καταδίκη των κατηγορουμένων, που θα πει ότι οι όποιοι κατηγορούμενοι -δέκα πολιτικοί ,ή άλλοι- αθωώθηκαν γιατί δεν επιβεβαιώθηκαν τα δυσμενή στοιχεία που κατέθεσαν οι δύο προστατευόμενοι και τώρα απροστάτευτοι μάρτυρες ΟΙ ΟΠΟΙΟ ΠΑΝΤΩΣ ΤΩΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ για ευνοήτους λόγους.
Υ.Γ ας σκεφθούμε την θέση των τότε συγκυβερνητών κ.κ. Τσίπρα και Καμμένου και του Αναπληρωτού Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Δημητρίου Παπαγγελοπούλου.
Α… και σε κάθε περίπτωση το τεκμήριο αθωώτητος -των δύο (γνωστών πια) μαρτύρων στην υπόθεση novartis θα ισχύει μέχρι τελεσιδίκου καταδίκης τους , για ψευδορκία ή ό,τι άλλο
ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΟΜΩΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΙΔΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ -ιδίως του κ. Αλέξη Τσίπρα , πού ”άφριζε” όταν μιλούσε στις προ ημερησίας διατάξεως ομιλίες του στην Βουλή για την υπόθεση αυτή.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΟ 3ΗΜΕΡΟ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΠΕΙΤΕΙΩΝ ΑΠΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ .